Γεννημένος πριν από 54 χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, παιδί εύπορης οικογένειας, ο Παμούκ σπούδασε στο Αμερικανικό Rοβέρτειο Κολέγγιο και παρακολούθησε μαθήματα αρχιτεκτονικής, προοριζόμενος να αναλάβει το οικογενειακό γραφείο του πολιτικού μηχανικού πατέρα του. Αλλά παράτησε τις σπουδές του για να αφοσιωθεί στη συγγραφή το 1974. Η επιτυχία δεν ήρθε αμέσως, αλλά η υποστήριξη του πατέρα του εξασφάλισε τον βιοπορισμό.
Το πρώτο του έργο, «Ο Κύριος Τσεβντέτ και οι Γιοι του» το 1982, ακολούθησαν εννέα μυθιστορήματα που αποσπούν τουρκικά και διεθνή λογοτεχνικά βραβεία, ενώ οι μεταφράσεις τους σε 24 γλώσσες γνωρίζουν παγκόσμια αναγνώριση. Ανάμεσά τους Το «Σιωπηλό Σπίτι», το «Το Λευκό Κάστρο», «Το Μαύρο Βιβλίο», η «Νέα Ζωή», το «Με λένε Κόκκινο», το «Χιόνι», και φυσικά ο ύμνος στην πολυπολιτισμική γενέθλια πόλη, την Κωνσταντινούπολη.
Όλα τα βιβλία του χαρακτηρίζονται από μια σύγχυση της ταυτότητας λόγω της σύγκρουσης μεταξύ Ευρωπαϊκών και Ισλαμικών αξιών. Εξαιρετικά δημοφιλής στη χώρα του, έχει ταυτόχρονα αποκτήσει εχθρούς. Εθνικιστές, κεμαλιστές και ισλαμιστές συμφωνούν σε ένα πράγμα, ότι σπιλώνει την Τουρκία και τον χαρακτηρίζουν «προδότη». Αν και είναι ο πλέον επιφανής λογοτέχνης της χώρας του, ο Παμούκ έχει κατηγορηθεί πολλάκις για την ελευθεροστομία του και την υποστήριξή του στα πολιτικά δικαιώματα των μειονοτήτων.
Το 1995 ο Παμούκ δικαστηκε για την κριτική του ενάντια στην κρατική μεταχείριση των Κούρδων. Στην τελευταία πολύκροτη δίκη της ελευθερίας της έκφρασης, ο Παμούκ κατηγορήθηκε για προσβολή της Τουρκίας, μετά από δηλώσεις του, όπως η παρακάτω «τριάντα χιλιάδες Κούρδοι και ένα εκατομμύριο Αρμένιοι σκοτώθηκαν σ’ αυτή τη γη και κανείς εκτός από μένα δεν τολμά να μιλήσει γι’ αυτό».
Τελικά μετά από διεθνείς πιέσεις οι κατηγορίες αποσύρθηκαν στις αρχές του 2006. Η βράβευσή του με το φετινό Νόμπελ Λογοτεχνίας, αποτελεί έναν ακόμα μοχλό πίεσης προς την Αγκυρα να αναγνωρίσει τις μαύρες σελίδες του παρελθόντος της.
ΣΚΑΙ-Γιώργος Φελλίδης
