Όταν ο αμερικανικός πληθυσμός έφτασε τα 300 εκατομμύρια, στις 17 Οκτωβρίου 2006, τα πράγματα ήταν πιο συγκεχυμένα. Υποψήφια για τον «τίτλο» ήταν αυτή τη φορά πολλά μωρά, που γεννήθηκαν λίγα δευτερόλεπτα πριν ή μετά την καθορισμένη ώρα, στις 7.46 το πρωί τοπική ώρα, στην ανατολική Ακτή. Το κοινό σημείο των περισσοτέρων από αυτά, πάντως, ήταν η ισπανόφωνη καταγωγή τους.
Σε ποια εθνική ομάδα θα ανήκει άραγε το μωρό που θα σηματοδοτήσει το όριο των 400 εκατομμυρίων, κάτι που θα συμβεί το 2043, αν οι προβλέψεις της στατιστικής υπηρεσίας της χώρας δεν διαψευστούν; Αντίθετα με τον δυτικό κόσμο, που γερνά, οι Ηνωμένες Πολιτείες γνωρίζουν από τα τέλη του 20ού αιώνα μια δυναμική δημογραφική ανάπτυξη, που αποδίδεται κατά 40% στη μετανάστευση. Την περίοδο που οι ΗΠΑ θα εμπλουτίζονται κατά 100 εκατομμύρια ανθρώπους, η Ιαπωνία και η Ευρωπαϊκή Ενωση θα χάνουν 15 εκατομμύρια. Επιπλέον, χάρις στα παιδιά της μετανάστευσης, «ο προορισμός μας είναι να γίνουμε ένα χωνευτήρι (melting-pot)», έλεγε πρόσφατα ο δημογράφος Ουίλιαμ Φρέι από το Ιδρυμα Brookings. Είναι έτσι πιθανό η καταγωγή του τετρακοσιοεκατομμυριοστού μωρού 400 να είναι τόσο συγκεχυμένη, ώστε κανείς να μην ασχοληθεί με τη διαλεύκανσή της.
Οπως λέει ο Κένεθ Προύιτ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, σε 37 χρόνια οι φυλές και οι εθνότητες των Ηνωμένων Πολιτειών θα είναι ακόμη πιο ανακατεμένες λόγω του αυξημένου αριθμού γάμων μεταξύ τους. Ο Προύιτ διηύθυνε την Υπηρεσία Απογραφής από το 1998 ως το 2001. Επί δικής του διεύθυνσης έγινε λοιπόν η απογραφή του 2000, που σημαδεύτηκε από μια μικρή επανάσταση: εκτός από τις πέντε καταγραμμένες εθνικές ομάδες (Μαύροι, Λευκοί, Ισπανόφωνοι, Ασιατικής καταγωγής, καταγόμενοι από τη Χαβάη και άλλα νησιά του Ειρηνικού), οι Αμερικανοί μπορούσαν να δηλώσουν ότι ανήκουν σε «άλλη φυλή» ή σε «πολλές φυλές». Δεκαπέντε εκατομμύρια διάλεξαν την πρώτη κατηγορία και επτά εκατομμύρια τη δεύτερη.
Σύμφωνα με τον πολιτειολόγο Υβ Μποκέ, τα μέλη της κατηγορίας «πολλές φυλές» θα τριπλασιαστούν μέχρι το 2043. Το ποσοστό των Ισπανόφωνων θα αυξηθεί από 12,6% το 2000 σε 24,4% το 2050 και το ποσοστό των Ασιαστικής καταγωγής θα αυξηθεί την ίδια περίοδο από 3,8% σε 8%. Οσο για τη δημογραφική ανάπτυξη του λευκού πληθυσμού ευρωπαϊκής καταγωγής, θα επιβραδυνθεί σταδιακά (69% του συνολικού πληθυσμού το 2000, 50% το 2050). «Το μέλλον της φυλετικής σύνθεσης δεν εξαρτάται μόνο από τις δημογραφικές αλλαγές», επισημαίνει ο Προύιτ. «Σχετίζεται ακόμη με τις πολιτικές πιέσεις και την επιστήμη. Οι έρευνες για το γονιδίωμα μπορεί να αλλάξουν εντελώς το σημερινό σύστημα αξιολόγησης».
Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει ασφαλώς σημαντικές πολιτικές συνέπειες σε μια χώρα όπου πολλά προγράμματα κοινωνικής βοήθειας αποσκοπούν στην εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων. Αν οι φυλετικές και εθνικές διαφορές υποχωρήσουν, τα προγράμματα αυτά θα καταστούν περιττά. Η περίφημη πολιτική των «θετικών διακρίσεων», που άρχισε να εφαρμόζεται εδώ και τρεις δεκαετίες, αντικαθίσταται ήδη σταδιακά από την πολιτική της «ποικιλότητας». Πολλοί ειδικοί προβλέπουν ότι μέχρι το 2043 η πολιτική των «θετικών διακρίσεων» θα έχει καταργηθεί. Θα αλλάξει όμως και η σύνθεση του Κονγκρέσου. Μια από τις πολιτικές συζητήσεις που μοιραία θα ανοίξουν θα αφορά τους τρόπους ένταξης των παιδιών των μεταναστών στη μεσαία τάξη, κυρίως μέσα από την εκπαίδευση.
Μια άλλη συζήτηση θα αφορά την αμερικανική ταυτότητα. Σύμφωνα με το γνωστό συγγραφέα Σάμιουελ Χάντινγκτον, η θεαματική ανάπτυξη των ισπανόφωνων απειλεί την αγγλοσαξονική αμερικανική ταυτότητα, δεδομένου ότι οι νέες γενιές των Λατίνων δεν προσπαθούν να ενταχθούν στο κοινωνικό σώμα, ούτε καν να μάθουν την αγγλική γλώσσα. Ο οικονομολόγος από την Καλιφόρνια Τζόελ Κότκιν έχει άλλη γνώμη. Κατά την άποψή του, η οικονομία που έρχεται θα είναι «μετα-εθνική».
Kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Le Mondeμε πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Le Monde
