Του Στρατου Φαναρά*
Ολοι συμφωνούν ότι το 2007 θα είναι μια κρίσιμη χρονιά για την Κύπρο. Οπως το θέτει ο κατεξοχήν αρμόδιος, ο ίδιος ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Τ. Παπαδόπουλος, μέσα στη νέα χρονιά θα ασκηθούν πιέσεις ώστε να διευκολυνθεί η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας και κυρίως θα επιδιωχθεί η άρση της απομόνωσης των Κατεχομένων.
Αλλες πλευρές, όπως η υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας κ. Μπακογιάννη που απηχεί και την εξωτερική πολιτική της χώρας μας, το θέτουν κάπως διαφορετικά: «θα υπάρξει ισχυρή κινητικότητα»…
Οι λεκτικές διαφορές μπορεί να θεωρηθούν ασήμαντες, ωστόσο για ένα πιο υποψιασμένο παρατηρητή των κυπριακών εξελίξεων δεν είναι. Λόγοι ιστορικοί και πολιτικοί ερμηνεύουν τις αποχρώσεις.
Σκοπός αυτού του σημειώματος δεν είναι να φωτίσουμε όλες τις συνιστώσες που επικαθορίζουν τη μελλοντική πορεία του Κυπριακού, άλλωστε υπάρχουν ειδικότεροι να το κάνουν αυτό.
Σκοπός μας είναι να επισημάνουμε κάτι που δεν γράφεται συχνά, ότι το 2007 θα είναι προεκλογική χρονιά όχι μόνο για την Τουρκία αλλά και για την Κύπρο η οποία οδεύει προς τις προεδρικές εκλογές το Φεβρουάριο του 2008. Και αυτή η παράμετρος, αν δεν επηρεάζει ήδη, θα επηρεάσει αναμφισβήτητα μέσα στον επόμενο χρόνο και τη στάση της κυπριακής κυβέρνησης.
Είναι γνωστό ότι η Κύπρος είναι Προεδρική Δημοκρατία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι υποψηφιότητες για την Προεδρία κάθε άλλο παρά δεδομένες είναι. Σε κάθε εκλογή επιδιώκονται από τα πολιτικά κόμματα οι ευρύτερες δυνατές συνεργασίες σε πρόσωπα κοινής αποδοχής ώστε να κερδηθεί η εκλογική μάχη.
Ο σημερινός πρόεδρος της Κύπρου κ. Τ. Παπαδόπουλος εξελέγη στην Προεδρία το 2003 με την υποστήριξη του ΑΚΕΛ, του ΔΗΚΟ και της ΕΔΕΚ, δηλαδή όλου του πολιτικού φάσματος της Κύπρου από την Αριστερά έως και ενός τμήματος της Κεντροδεξιάς.
Η λεγόμενη «τριμερής ΑΚΕΛ-ΔΗΚΟ-ΕΔΕΚ» μέσα από την αριθμητική και πολιτική υπεροχή της (κυρίως λόγω της στάσης της στο δημοψήφισμα για το σχέδιο «Αναν») κυβερνά αδιατάρακτα τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Ενίσχυση του κέντρου
Ωστόσο οι τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις (βουλευτικές και δημοτικές εκλογές) δείχνουν ότι στο εσωτερικό της τριμερούς ενισχύονται σταδιακά οι κεντρογενείς δυνάμεις ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ σε βάρος του ΑΚΕΛ, το οποίο βλέπει την επιρροή του να συρρικνώνεται.
Μάλιστα στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, στα δημοτικά συμβούλια όπου κατέρχονται αμιγώς κομματικά ψηφοδέλτια, το ΑΚΕΛ έχασε την πρώτη θέση από τον Δημοκρατικό Συναγερμό, το κόμμα του Γλαύκου Κληρίδη που σήμερα υπό την ηγεσία του κ. Ν. Αναστασιάδη ηγείται της αντιπολίτευσης.
Το ΑΚΕΛ, το κόμμα της κυπριακής αριστεράς, αντιμετωπίζει δύο βασικά προβλήματα:
– Είναι το μεγαλύτερο κόμμα της τριμερούς που ταυτόχρονα εισπράττει τη μεγαλύτερη φθορά της εσωτερικής διακυβέρνησης γιατί το βασικό του ακροατήριο είναι τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα που πάντοτε δυσαρεστούνται ευκολότερα από τη διακυβέρνηση.
– Είναι το κόμμα, το οποίο αναγκάστηκε να κάνει στροφή από τις πάγιες θέσεις του για το Κυπριακό προκειμένου να υποστηρίξει την επιλογή της καταψήφισης του σχεδίου Ανάν, δημιουργώντας έτσι σύγχυση και δυσαρέσκεια σε ένα τμήμα των ψηφοφόρων του.
Μεγαλύτερη σύγχυση -ακόμη και διασπάσεις- προκλήθηκε βέβαια στην εκλογική βάση του Δημοκρατικού Συναγερμού, ο οποίος υπερψήφισε το σχέδιο Ανάν, αλλά ωστόσο οι κατοπινές εξελίξεις και οι εκλογικές αναμετρήσεις δείχνουν ότι ο ΔΗ.ΣΥ., όντας στην αντιπολίτευση, ξεπερνά τους κραδασμούς με μεγαλύτερη επιτυχία από ό,τι το ΑΚΕΛ.
Δύο ερωτήματα
Τα παραπάνω δεδομένα θέτουν δύο βασικά ερωτήματα για την κυπριακή πολιτική σκηνή στη νέα χρονιά.
Το πρώτο ερώτημα είναι αν το ΑΚΕΛ θα υποστηρίξει και πάλι την υποψηφιότητα του σημερινού προέδρου, με κίνδυνο να συνεχισθεί η πολιτική και κομματική του συρρίκνωση ή θα κάνει κάποια άλλη επιλογή η οποία εκ των πραγμάτων θα δημιουργεί νέα εκλογικά δεδομένα. Μέχρι τώρα πάντως δεν έχει διασαφηνίσει τη θέση του.
Και το δεύτερο ερώτημα που συναρτάται με το πρώτο, είναι πώς θα επηρεάσει η προεκλογική περίοδος τις διαπραγματευτικές θέσεις της κυπριακής κυβέρνησης;
Θα υποταχθούν για άλλη μια φορά, όπως έχει γίνει τόσες και τόσες στην ιστορία του Ελληνισμού στο παρελθόν, οι εθνικές προτεραιότητες στις εσωτερικές εκλογικές σκοπιμότητες ή όχι;
Και υπάρχουν άραγε πια τα περιθώρια για μια «αναίμακτη νίκη» μια νίκη δηλαδή που θα ανατρέπει τα δεδομένα που δημιούργησε η εισβολή και κατοχή του 1974;
Οι απαντήσεις προσεχώς…
* Ο κ. Στράτος Φαναράς είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Metron Analysis.
