ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ
Της Δέσποινας Συριοπούλου
Νέα Υόρκη
Στρατιωτικό χτύπημα στο Ιράν πριν από τον Απρίλιο του 2007 προετοιμάζεται από την Washington, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο κεντρικό άρθρο των “Arab Times” των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στις 14 Ιανουαρίου. O διευθυντής σύνταξης της εφημερίδας, Ahmed Al-Jarallah αποκαλύπτει –σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές από την αμερικανική πρωτεύουσα- ότι η αμερικανική επίθεση θα γίνει από τη θάλασσα, την ίδια στιγμή που πύραυλοι Patriot θα προστατεύουν όλες τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες της περιοχής.
Σύμφωνα πάντα με το ίδιο δημοσίευμα της αραβικής εφημερίδας, πρόσφατα, ο αμερικανός πρόεδρος σε σύσκεψη στο Λευκό Οίκο με την συμμετοχή του αντιπροέδρου, Dick Cheney, της υπουργού εξωτερικών Condoleezza Rice, τον υπουργό Άμυνας Robert Gates, καθώς και με σειρά συμβούλων, συζητήθηκε με την κάθε λεπτομέρεια το σχέδιο επίθεσης εναντίον του Ιράν. Στη συζήτηση ο αμερικανός αντιπρόεδρος έκανε ιδιαίτερη μνεία για την ιρανική απειλή, όχι μόνο απέναντι στη Σαουδική Αραβία, αλλά και σε ολόκληρη την περιοχή, τονίζοντας ότι οι Ιρανοί ηγέτες χρησιμοποιούν την θρησκευτική επιρροή της χώρας τους για να υποστηρίξουν την φιλοδοξία του καθεστώτος τους, ώστε να επεκταθούν.
Συμφωνήθηκε δε να επιβληθούν περιορισμοί στο ιρανικό καθεστώς πριν τον Απρίλιο του 2007, χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο άλλες χώρες της περιοχής. Η «αξιόπιστη πηγή» των “Arab Times” ανέφερε ότι οι συμμετέχοντες στην συνάντηση επέλεξαν τον μήνα Απρίλιο για την επίθεση στο Ιράν, καθώς είναι ο τελευταίος μήνας για τον Βρετανό πρωθυπουργό Τόνυ Μπλερ παραμονής του στην Downing Street. Συνεπώς οι Ηνωμένες Πολιτείες θα δραστηριοποιηθούν εναντίον του Ιράν και της Συρίας πριν τον Απρίλιο του 2007.
Η επίθεση των αμερικανών και των συμμάχων τους –όπως ειπώθηκε στη συνάντηση- θα γίνει από την θάλασσα και όχι από κάποια γειτονική χώρα ή από αέρος, στοχεύοντας στις πετρελαϊκές και πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, εξασφαλίζοντας ώστε να μην υπάρχει καμιά περιβαλλοντική ή άλλου είδους καταστροφή. Η ίδια πηγή αναφέρει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αρχίσει να στέλνουν πλοία στον κόλπο και θα συνεχίσουν μέχρι η Washington να έχει τον απαιτούμενο αριθμό ως το τέλος του Ιανουαρίου, ενώ την ίδια στιγμή οι αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ και στην περιοχή γενικότερα θα τυγχάνουν ιδιαίτερης προστασίας από οποιαδήποτε ιρανική επίθεση από αναβαθμισμένο πυραυλικό οπλικό σύστημα.
Συνεχίζοντας (η αξιόπιστη πηγή) ανέφερε ότι αν και η υπουργός των εξωτερικών Condoleezza Rice και ο υπουργός άμυνας Robert Gates πρότειναν να καθυστερήσει η επίθεση, ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος επέμειναν να γίνει επίθεση στην Τεχεράνη χωρίς προηγούμενες διαπραγματεύσεις, αφού το πρόσφατο μάθημα από το Ιράκ (για την αμερικανική διοίκηση) είναι σαφές. Η κυβέρνηση Bush θεωρεί ότι η επίθεση στο Ιράν θα δημιουργήσει μια νέα ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή, θα φέρει ηρεμία στην κατάσταση με το Ιράκ και θα ανοίξει το δρόμο για το σχέδιο εκδημοκρατισμού, το οποίο είχε διακοπεί εξαιτίας της επέμβασης στο Ιράκ της Τεχεράνης και της Δαμασκού, το καθεστώς της οποίας –όπως ελέχθη- σταδιακά θα εξασθενίσει.
Από την επίσημη πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών, συνεχίζονται οι πιέσεις προς την Τεχεράνη, σε μια προσπάθεια περιορισμού της κινητικότητας της χώρας στην ευρύτερη περιοχή με επίκεντρο το Ιράκ. Αν και ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Τόνυ Σνόου, δήλωσε στις 16 Ιανουαρίου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ετοιμάζονται να εισβάλουν στο Ιράν και λίγες μέρες αργότερα η Ντάνα Περίνο, η αναπληρώτρια εκπρόσωπος, ότι η πρόθεση των Ηνωμένων Πολιτειών είναι να αντιμετωπίσει τις ιρανικές παρεμβάσεις στο Ιράκ, εντούτοις κάθε άλλο παρά την διάψευση των σεναρίων για μια πιθανή επέμβαση των ΗΠΑ στο Ιράν σημαίνουν.
Άλλωστε, η απόφαση του Αμερικανού προέδρου τα αμερικανικά στρατεύματα στο Ιράκ να έχουν την άδεια να συλλαμβάνουν ή και να σκοτώνουν Ιρανούς πράκτορες που αποτελούν κίνδυνο, προκαλώντας τον εκνευρισμό της Τεχεράνη, η αποστολή του δεύτερου αεροπλανοφόρου «Τζον Στένις» στην περιοχή του Κόλπου, αλλά και η καθολική διακοπή των πωλήσεων των ανταλλακτικών για τα F-14 (τα οποία στην δεκαετία του ‘70 αγοράστηκαν από το Ιράν σε μια περίοδο που οι δύο χώρες ήταν σύμμαχοι) από φόβο μήπως καταλήξουν στο Ιράν, επισφραγίζει την δήλωση της αμερικανικής κυβέρνησης για σκληρότερη και επιθετικότερη πολιτική εναντίον της Τεχεράνης.
Σύμφωνα με τα όσα είπε σε συνέντευξή του στο εβδομαδιαίο περιοδικό Newsweek ο αμερικανός Αντιπρόεδρος Dick Cheney, η παρουσία ενός δεύτερου αεροπλανοφόρου στον περσικό κόλπο έχει στόχο να κάνει εμφανές στην περιοχή ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεργάζονται με τους φίλους και τους συμμάχους τους, καθώς και με τους διεθνείς οργανισμούς για την αντιμετώπιση της ιρανικής απειλής, ενώ ο γνωστός ελληνο-αμερικανός John Negreponte, νυν επικεφαλής όλων των μυστικών υπηρεσιών της Αμερικής και σε λίγο υφυπουργός των εξωτερικών, τον προηγούμενο μήνα σε ομιλία του στο Κογκρέσο διαπίστωσε ότι η επιρροή του Ιράν στην ευρύτερη περιοχή ολοένα και αυξάνεται πέρα ακόμα και από το πυρηνικό του πρόγραμμα, δίνοντας ξεκάθαρα το στίγμα της αμερικανικής ανησυχίας για τα όσα διαδραματίζονται στην περιοχή.
Αν πάντως λάβει κανείς υπόψιν και τα όσα προ ημερών δήλωσε ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Νίκολας Μπερνς, ότι «Η Μέση Ανατολή δεν είναι μια περιοχή που ελέγχει το Ιράν», μάλλον θα διαπιστώσει ότι τουλάχιστον υπάρχει μια ανακολουθία στα όσα λέγονται σε μια προσπάθεια απόκρυψης της πραγματικότητας που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην περιοχή.
Ήδη πέρασαν τέσσερα ολόκληρα χρόνια από την αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ σε μια προσπάθεια αλλαγής του καθεστώτος και εκδημοκρατισμού της χώρας, μια προσπάθεια που εντάσσεται στην γενικότερη στρατηγική των Ηνωμένων Πολιτειών για την αναμόρφωση της Μέσης Ανατολής. Στον ευρύτερο αυτό σχεδιασμό, η κατάλυση αλλά και κατάρρευση του καθεστώτος του Ιράκ με την επακόλουθη εδραίωση της «δημοκρατίας» αν και θεωρείτο για τους αμερικανούς αξιωματούχους εύκολη υπόθεση, η εξέλιξή της ανέτρεψε τους όποιους ισχυρισμούς, προκαλώντας μια μεγάλη πληγή στο εσωτερικό της Αμερικής, και μια έκρυθμη κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Και η τελευταία αντιπαράθεση με το Ιράν φουντώνει περισσότερο το κλίμα, εκφράζοντας τους φόβους για μια μεγαλύτερη και με καταστρεπτικότερα αποτελέσματα κρίση στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Την εβδομάδα που μας πέρασε δημοσίευμα της εφημερίδας “Washington Post” κάνει λόγο για την εικόνα που έχει τόσο το Ιράν στην Μέση Ανατολή σε πλήρη αντιδιαστολή με αυτή που έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αφορμή για το συγκεκριμένο δημοσίευμα στάθηκε η υπαναχώρηση του Κουβέιτ στην προτροπή των ΗΠΑ να στείλει τρεις στρατιωτικούς παρατηρητές στην αμερικανική ναυτική άσκηση στον Περσικό κόλπο, με την υποσημείωση από την πλευρά της εφημερίδας ότι το Κουβέιτ είναι ιδιαίτερα προσεκτικό, ώστε να μην ανταγωνίζεται το Ιράν, το οποίο, όπως εκτιμά η εφημερίδα της Washington βρίσκεται σε άνοδο.
Σύμφωνα με το συγκεκριμένο δημοσίευμα, πολλοί στην περιοχή βλέπουν τις Ηνωμένες Πολιτείες να υποχωρούν και τα αραβικά κράτη ένα προς ένα σταδιακά να αντιμετωπίζουν φαινόμενα σεκταριστικής βίας, για τα οποία η ευθύνη βαραίνει τις Ηνωμένες Πολιτείες. Από την άλλη πλευρά, το Ιράν, έχοντας εμβαθύνει περισσότερο την σχέση του με το Ιράκ, το Λίβανο, αλλά και με τις ισλαμικές παλαιστινιακές ομάδες, όχι μόνο σε επίπεδο οικονομικό και στρατιωτικό –με την παροχή βοήθειας-, αλλά και σε ιδεολογικό, αποκτά μεγάλο έρεισμα στην περιοχή. Όπως επισημαίνει στην Washington Post ο Khadel al–Dakhil, Σαουδάραβας συγγραφέας και ακαδημαϊκός, αυτή η αύξηση της ιρακινής επιρροής στην Μέση Ανατολή ρίχνει την ευθύνη στις Ηνωμένες Πολιτείες, εξηγώντας στην συνέχεια ότι το σημαντικό κομμάτι της ανόδου του Ιράν, δεν αντικατοπτρίζει κάποια ουσιαστική και σημαντική αλλαγή στις ικανότητες της χώρας, σε στρατιωτικό ή οικονομικό επίπεδο.
Εκείνο που κατά βάση αντικατοπτρίζει είναι οι αποτυχίες των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στην περιοχή. Τον ιδιο ισχυρισμό αλλά από μια πιο γενικευμένη οπτική κάνει και ο A.E. Zisser, αναλυτής και επικεφαλής στο τμήμα των Αφρικανικών και Μεσανατολικών σπουδών στο Τέλ Αβίβ, μιλώντας μάλιστα για νίκη του Ιράν, ύστερα από την (αποτυχημένη) προσπάθεια για εκδημοκρατισμό στην περιοχή, και για ήττα της Δύσης. Τώρα βέβαια ο αναλυτής στον ισχυρισμό του για την Δύση, δεν κάνει κανένα διαχωρισμό για το ποιες χώρες της Δύσης βρίσκονται υπό την σκιά αυτής της ήττας, δίνοντας ουσιατικά την εικόνα μιας γενικευμένης στρατηγικής, η οποία πιθανότατα για τον Zizzer να εκπροσωπείται και φέρει τη σφραγίδα των αποκλειστικά των Ηνωμένων Πολιτειών, στο «πρόσωπο» των οποίων απεικονίζεται ολόκληρος ο δυτικός κόσμος.
Από την πλευρά του Ιράν, αξιωματούχοι της χώρας ωστόσο έχουν προειδοποιήσει ότι σε περίπτωση επίθεσης των ΗΠΑ εναντίον του Ιράν, η χώρα θα απαντήσει αμέσως. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η άποψη ενός ιρανού πρώην διπλωμάτη στην Βυρητό, του Ν.Α.Mirzai, ο οποίος –σύμφωνα με τα όσα είπε στην Washington Post την περασμένη εβδομάδα- σύμμαχοι της χώρας του βρίσκονται διασκορπισμένοι στην ευρύτερη περιοχή (Ιράκ, Αφγανιστάν), ενώ υποσήριξε ότι «στην περίπτωση μιας πολεμικής σύρραξης οι αμερικανοί στρατιώτες στην Μέση Ανατολή θα είναι αιχμάλωτοι του Ιράν, ενώ οι Ιρανοί είναι σε θέση να τους χτυπήσουν οπουδήποτε χωρίς οι πύραυλοι Patriot να είναι σε θέση να τους υπερασπίσουν», καταλήγοντας ότι «Μπορεί το Ιράν να υποφέρει αλλά οι ΗΠΑ θα υποφέρουν περισσότερο».
Για τον ιρανό πρώην διπλωμάτη, η απάντηση του Ιράν σε μια ενδεχόμενη επίθεση των Ηνωμένων Πολιτειών περιλαμβάνει το εφιαλτικό –όπως το χαρακτήρισε- σενάριο: αποκλεισμός στο στενό του Hormuz στον Περσικό Κόλπο, από το οποίο περνά το 20% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου, αντίποινα στο Ιράκ, Αφγανιστάν ή Λίβανο και επιθέσεις σε αμερικανικούς στόχους στον Κόλπο.
Όλα τα μηνύματα που έρχονται ένθεν κακείθεν προδιαγράφουν ένα πολύ σκοτεινό και δυσοίωνο μέλλον για την κατάσταση στην περιοχή. Η άρνηση της ιρανικής κυβέρνησης να αποδεχτεί τους όρους και τις προϋποθέσεις της Αμερικανικής διοίκησης, είτε αφορούν συγκεκριμένα το πυρηνικό του πρόγραμμα, είτε γενικότερα το πολιτικό καθεστώς της χώρας, προετοιμάζουν ένα πολύ αρνητικό κλίμα εξελίξεων. Η δαιμονοποίηση του Ιράν, η σχέση του με την τρομοκρατία ως ένας “δυνατός κρίκος” στον Άξονα του κακού, οι ανυπότακτη στάση του και η ανυπακοή του στις επιταγές της αμερικανικής βούλησης δεν είναι εικόνες που προβάλλονται τον τελευταίο καιρό. Λίγο μετά την επέμβαση στο Ιράκ, και ενώ ακόμη θεωρείτο ότι η υπόθεση «Επιχείρηση Ελευθερία στο Ιράκ» είναι απλή και σύντομη, σταδιακά το Ιράν παρουσιαζόταν εντός των Ηνωμένων Πολιτειών ως το αντίπαλο –κακό- δέος, που πρέπει να αντιμετωπιστεί και να … εκδημοκρατιστεί.
Μια πιθανή επίθεση στο Ιράν –πάντα στο πλαίσιο της εδραίωσης της… δημοκρατίας και της προσπάθειας αναμόρφωσης της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής- δεν μπορεί παρα να δημιουργήσει άλλη μια μεγάλη πληγή στην όλη εικόνα των ΗΠΑ. Γιατί δεν είναι μόνο το οικονομικό βάρος που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η αμερικανική κυβέρνηση, είναι κυρίως η κρίση στην οποία έχει περιέλθει το κράτος, μια κρίση που ολοένα βαθαίνει, ύστερα από συγκεκριμένες επιλογές της αμερικανικής εξωτερικής –προληπτικής κατά τα άλλα- πολιτικής για την επίτευξη επιδιώξεων και φιλοδοξιών που μαθηματικά κάποια στιγμή θα οδηγήσουν στην πτώση του γίγαντα…
