Εμείς οι Έλληνες…
Της Νίκης Πλάτωνος*
Τι συμβαίνει, άραγε, στην Ελλάδα της «επικρατούσης θρησκείας»; Στην Ελλάδα όπου η καύση των νεκρών απαγορεύεται, διότι η επίσημη Εκκλησία επιβάλλει την αντίθεσή της ακόμη και σ' αυτούς που δεν αποτελούν ποίμνιό της;
Η τροπολογία υπερψηφίστηκε από τη Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ και τον Συνασπισμό, βουλευτές των οποίων άλλωστε, την είχαν καταθέσει και προς ψήφιση.
Χωρίς να αρνούμαι ότι η υπερψήφιση για πρώτη φορά στην Ελλάδα της τροπολογίας που νομιμοποιεί, μερικώς βέβαια, την καύση των νεκρών αποτελεί νομοθετική ρύθμιση προς τη σωστή κατεύθυνση, ας δούμε τι ισχύει σήμερα στην Ελλάδα των Ελλαδιτών.
Πριν γίνει αυτό και χρόνια πίσω, τo 1999, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Χριστόδουλος δήλωνε:
«Εξ aπόψεως συνταγματικής δύναται να υπάρχει δυνατότητα επιλογής από τους πολίτες, της δυνητικής και όχι υποχρεωτικής, καύσεως, ιδιαίτερα μάλιστα εις τους εξ αυτών αθέους, αιρετικούς, ετεροδόξους ή αλλοθρήσκους, τους αδιαφόρους και αποκομμένους από την Εκκλησία. Η επιλογή αυτή δεν δύναται να ισχύσει και για τα πιστά μέλη της Εκκλησίας, διότι δεν νοείται ένας πιστός Χριστιανός και μέλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, να διακηρύττει ότι αποδέχεται την διδασκαλία της Εκκλησίας, εξαιρουμένου του συγκεκριμένου σημείου.»
Η κυβέρνηση, παραδεχόμενη τους διάκριτους ρόλους εκκλησίας και πολιτείας, έρχεται 7 χρόνια μετά να νομιμοποιήσει την καύση των νεκρών, έτσι που να είναι όλοι ευχαριστημένοι, έχοντας ικανοποιήσει πλήρως την ηγεσία της εκκλησίας στην αξίωσή της να επιβάλει τις θεολογικές της απόψεις στο σύνολο των Ελλήνων πολιτών.
Η ταφή των νεκρών είναι δομικό στοιχείο του ελληνορθόδοξου πολιτισμού και θεμελιώδης πρακτική της Ορθόδοξης παράδοσης. Ιστορικά αποδεικνύεται ότι υπήρχαν περιπτώσεις καύσεως των νεκρών στην ελληνική αρχαιότητα, αλλά ο κανόνας ήταν η ταφή τους (τύμβος του Μαραθώνος, κ.λ.π.)ενώ δεν ξεχνάμε και το κλασσικότερο παράδειγμα τη τραγωδία του Σοφοκλέους "Αντιγόνη", που έθαψε τον "προδότη", κατά τον Κρέοντα, αδελφό της (ήταν εξευτελισμός η μη ταφή του ανθρώπου και επιβαλλόμενη ποινή για τους προδότες). Η καύση συνδέεται παντού, Ελλάδα, Δύση και Ανατολή με υποτίμηση του σώματος και θεώρησή του ως κακού και, τελικά, περιφρόνησή του. Χριστιανικά το σώμα γίνεται "ναός" του Θεού, θεώνεται κατά χάριν μαζί με την ψυχή ("τό συναμφότερον") και συνδοξάζεται. Γι' αυτό ο Χριστός ετάφη και έκτοτε όλοι οι Χριστιανοί.
Η ρύθμιση παραπέμπει σε Προεδρικό Διάταγμα τον καθορισμό χώρων δημιουργίας Κέντρων Αποτέφρωσης Νεκρών, με την σύμφωνη γνώμη του οικείου δήμου ή κοινότητας και – όπως δεσμεύθηκε ο υπουργός Εσωτερικών, Προκόπης Παυλόπουλος- «θα υπάρξουν όλες οι εγγυήσεις, ώστε η ελευθερία που παρέχεται πλέον να μην αποτελέσει και αντικείμενο εκμετάλλευσης».
Η καύση θα μπορούσε να είναι μια ανακούφιση για τους δήμους. Ίσως έτσι να παύσει το εμπόριο ταφών από τους Δήμους. Δεν μπορεί μέσα σε μια ευνοούμενη χώρα άλλοι να διαθέτουν τεράστιους τάφους, διότι είναι πλούσιοι, και οι φτωχοί να καιγόμαστε (…και πεθαμένοι) και να μην υπάρχει χώρος για τη ταφή των πολιτών.
Είναι συνταγματικό δικαίωμα του κάθε πολίτη να επιλέξει τον τρόπο που θα ταφεί, δήλωσε ο δήμαρχος Αθηναίων Νικήτας Κακλαμάνης, όταν ρωτήθηκε για το ζήτημα της καύσης των νεκρών.
«Από το 2006 η Βουλή των Ελλήνων έχει ψηφίσει ένα νόμο που νομιμοποιεί και στην Ελλάδα, για όποιον επιθυμεί και θέλει, αντί να ταφεί να καεί το σώμα του», σημείωσε ο κ. Κακλαμάνης και πρόσθεσε:
«Βάσει του νόμου δημιουργήθηκε μια επιτροπή, στην οποία μετέχουν εκπρόσωποι διαφόρων φορέων, και αν δεν κάνω λάθος μετέχει και εκπρόσωπος της Εκκλησίας, προκειμένου να συζητηθούν οι λεπτομέρειες για το πού θα εγκατασταθεί ο αποτεφρωτήρας. Καταρχήν, έχει επιλεγεί το πρώτο κοιμητήριο της Αθήνας και ως εκ τούτου στην επιτροπή μετέχουν και εκπρόσωποί μας».
Ωστόσο, ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών, Τιμόθεος Άνθης, δήλωσε ότι αγνοεί τα περί συμφωνίας για εγκατάσταση του αποτεφρωτήρα, υπογραμμίζοντας πως η Εκκλησία είναι κατά της καύσης των νεκρών.
«Εγώ δεν υπεισέρχομαι στα της Εκκλησίας, τη σέβομαι, νομίζω ότι δεν υπάρχει αντίρρηση. Προσωπικά θα προτιμούσα να ταφώ με τον παραδοσιακό τρόπο όταν θα έρθει η ώρα, αλλά από εκεί και πέρα ο κάθε άνθρωπος επιλέγει το δικό του τρόπο ταφής», ανέφερε ο δήμαρχος Αθηναίων Ν. Κακλαμάνης.
Σύμφωνα με την Επιτροπή για τη Δημιουργία Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών, ετησίως περισσότεροι από 300 αλλοδαποί, αλλά και Έλληνες υπήκοοι μη ορθόδοξοι χριστιανοί, που πεθαίνουν στην Ελλάδα, μεταφέρονται στο εξωτερικό για αποτέφρωση, καθώς μέχρι τώρα δεν είχε κατοχυρωθεί νομοθετικά το δικαίωμα των πολιτών να επιλέγουν την καύση αντί της ταφής στη χώρα μας και δεν υπήρχε νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία αποτεφρωτηρίων-κρεματορίων στην Ελλάδα.
Είναι σαφές ότι οι πολίτες που είναι (επίσημα) Χριστιανοί Ορθόδοξοι εξαιρούνται των ρυθμίσεων της τροπολογίας. Αυτό που δεν είναι σαφές είναι το αν θα απαιτείται δήλωση του θρησκεύματος σε περίπτωση που κάποιος πολίτης δηλώσει την επιθυμία του να καεί και αν αυτό θα έρχεται σε σύγκρουση με τις υπάρχουσες διατάξεις περί προστασίας των προσωπικών του δεδομένων.
Αναμφίβολα η νέα τροπολογία μας προβληματίζει, τώρα μάλιστα που απευθύνεται και σε μας, τους Χ. Ο, που μέχρι τώρα είμαστε «εκτός συναγωνισμού». Μια σκέψη όμως θα βοηθήσει, τελικά να δούμε το θέμα πιο… σφαιρικά.! … Μεγάλη βιομηχανία ο θάνατος και μονοπώλιο…!
* Η Νίκη Πλάτωνος είναι γνωστή ραδιοφωνικός παραγγωγός σε τοπικά προγράμματα της Νέας Υόρκης στην οποία έζησε για πολλά χρόνια με εκπομπές μεγάλης απήχησης και ακορόασης. Τώρα ζει μόνιμα στην Ελλάδα και συνεργάζεται με ελληνικά ΜΜΕ.
