Μιλά σήμερα αποκλειστικά στο Greek American News agency για την παγκόσμια οικονομική κρίση ο ειδικός αναλυτής κ. Ιωάννης Μιχαλέτος, αναλυτής για θέματα ασφάλειας Βαλκανίων στο Ινστιτούτο RIEAS και αντιπρόσωπος του Ιδρύματος World Security Network στη Ν.Α. Ευρώπη – Ο ίδιος τονίζει πως το "Ηγεμονικό μοντέλο" της Αμερικανικής Αυτοκρατορίας φθίνει ταχέως
Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη
Σε νευρικό κλονισμό παγκοσμίως βρίσκονται οι περισσότερες αγορές, ενώ το πράσινο φως για την εφαρμογή αυστηρότερης οικονομικής πολιτικής, τόσο κατά το υπόλοιπο του έτους όσο και για ολόκληρο το 2009, ζήτησε και πήρε πρόσφατα από τον Πρωθυπουργό ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών…Από την άλλη αυξάνονται οι οικογένειες που ζουν στο όριο της φτώχειας. Ποιοι ευθύνονται για αυτή την κατάσταση; Τι πρέπει να περιμένουμε στο άμεσο μέλλον; Υπάρχει ελπίδα για κάτι καλύτερο; Σε αυτά τα ερωτήματα απαντά σήμερα ο ειδικός αναλυτής κ. Ιωάννης Μιχαλέτος.
Ο Ιωάννης Μιχαλέτος είναι Αναλυτής για θέματα ασφάλειας Βαλκανίων στο Ινστιτούτο RIEAS και Αντιπρόσωπος του Ιδρύματος World Security Network στη Ν.Α Ευρώπη. Παρέχει μελέτες, αναφορές και ανταποκρίσεις για θέματα ενεργειακής πολιτικής στο περιοδικό European Energy Review και για θέματα ασφάλειας σε Ελληνικές και ξένες εκδόσεις και οργανισμούς. Οι σπουδές του είναι στο τομέα των Πολιτικών Επιστημών και της Διαχείρισης Ανθρώπινων πόρων. Μεταξύ άλλων σημειώνει:
«Βρισκόμαστε ακόμα στα αρχικά στάδια της κρίσης και δεν έχουμε ακόμα βιώσει το ζενίθ της ούτε καν τις πρώτες σοβαρές παρενέργειες. Η κρίση όπως ανέφερα προηγουμένως, πιστεύω ότι είναι δομική και συνδέεται εμμέσως με τις τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις που δείχνουν την επικράτηση ενός πολυπολικού κόσμου σε αντίθεση με το "Ηγεμονικό μοντέλο" της Αμερικανικής Αυτοκρατορίας που φθίνει ταχέως. Ιστορικά οι εποχές των Αυτοκρατοριών και του ηγεμονικού-μονοπολικού τρόπου διακυβέρνησης εξασφαλίζουν ευημερία, ανάπτυξη αλλά και συντηρητισμό καθιερώνοντας τις ήδη υπάρχουσες κοινωνικές δομές και ανισότητες».
Η συνέντευξη
Και το 2009 προβλέπεται να είναι ένα έτος αυστηρής οικονομικής πολιτικής, καθώς σύμφωνα με τις τελευταίες διεθνείς εκτιμήσεις η διεθνής κρίση είναι πολύ σοβαρότερη από όσο αρχικά εκτιμήθηκε… Αλήθεια πού οδηγείται σήμερα το παγκόσμιο οικονομικό κλίμα; Ποιες οι άμεσες επιπτώσεις στον Έλληνα πολίτη σε σχέση και με το χειμώνα που έρχεται και τις ανάγκες που δημιουργεί αναπόφευκτα;
«Είναι δεδομένο ότι υπάρχει τρομερή ανασφάλεια στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα και συνεπακόλουθος επηρεάζονται δυσμενώς και οι πολιτικές εξελίξεις. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Ανδρέα Βγενόπουλου ότι η σημερινή κατάσταση ομοιάζει " Ως να κινείσαι σε αυτοκίνητο με ομίχλη". Ουδείς μπορεί να πιστοποιήσει την πραγματική διάσταση της κρίσης η οποία είναι κατά τα φαινόμενα δομική και βεβαίως όχι συμπτωματική.
Οι άμεσες επιπτώσεις για τους Έλληνες θα είναι σε πρώτη φάση η σταδιακή πτώση της αγοραστικής δύναμης συνέπεια του αυξανόμενου πληθωρισμού. Αυτό θα δημιουργήσει κατά πάσα πιθανότητα ύφεση έως ένα βαθμό στις λιανικές πωλήσεις αρκετών καταναλωτικών αγαθών και θα συντελέσει στην αύξηση των πτωχεύσεων μικρομεσαίων κυρίως επιχειρήσεων και στην μεγέθυνση της ανεργίας.
Είναι ανάγκη να υπάρξει άμεσα καταναλωτική συνείδηση από τους Έλληνες πολίτες οι οποίοι διακρίνονται στα ανώτερα μεσαία στρώματα από άκρατη σπατάλη και τάση για επίδειξη πλουτισμού, φαινόμενο που έχει εξαπλωθεί και σε άλλα κοινωνικά επίπεδα και απειλή σε ένα βαθμό την πιστοληπτική αξιοπιστία ουκ ολίγων νοικοκυριών στη χώρα μας.
Σε κάθε κρίση υπάρχουν πάντοτε ευκαιρίες, συνεπώς οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες που θα προσαρμοστούν στο νέο αυτό σκηνικό και θα εκμεταλλευτούν ευκαιρίες όπως την διαφαινόμενη πτώση των τιμών των ακινήτων, θα έχουν κατά πάσα πιθανότητα τη δυνατότητα να εγγράψουν σημαντικές υπεραξίες μεσοπρόθεσμα».
Πού οφείλεται κατά τη γνώμη σας αυτή η βαθιά οικονομική κρίση; Ποιος ο ρόλος της ανεξέλεγκτης ανόδου της τιμής του πετρελαίου
«Βρισκόμαστε ακόμα στα αρχικά στάδια της κρίσης και δεν έχουμε ακόμα βιώσει το ζενίθ της ούτε καν τις πρώτες σοβαρές παρενέργειες. Η κρίση όπως ανέφερα προηγουμένως, πιστεύω ότι είναι δομική και συνδέεται εμμέσως με τις τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις που δείχνουν την επικράτηση ενός πολυπολικού κόσμου σε αντίθεση με το "Ηγεμονικό μοντέλο" της Αμερικανικής Αυτοκρατορίας που φθίνει ταχέως. Ιστορικά οι εποχές των Αυτοκρατοριών και του ηγεμονικού-μονοπολικού τρόπου διακυβέρνησης εξασφαλίζουν ευημερία, ανάπτυξη αλλά και συντηρητισμό καθιερώνοντας τις ήδη υπάρχουσες κοινωνικές δομές και ανισότητες.
Η μονοκρατορία της Αμερικής που διάρκησε σε τρεις φάσεις από το 1991 έως το 1999 σε σχετική παγκόσμια υπεροχή.. από το 1999 έως το 2001 σε απόλυτη υπεροχή έναντι όλων και από το 2001 έως και το 2008 σε ηγεμονική φάση αλλά φθίνουσα. Το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα νιώθει έντονα τους τριγμούς από αυτές τις αναπόδραστες αλλαγές και την εμφάνιση ισχυρότατων πόλων εξουσίας στη Ρωσία τη Κίνα, την Ινδία, την Αραβική χερσόνησο και άλλες περιοχές του πλανήτη. Έως ότου ισορροπήσει το σύστημα η αστάθεια θα συνεχιστεί όπως και η άνοδος των τιμών του πετρελαίου και των πρώτων υλών. Η προηγούμενη σοβαρή οικονομική ύφεση ήταν το 1990-93 όταν διαμορφώθηκε και το τρέχον σημείο ισορροπίας με τη κυριαρχία της Ουάσινγκτον. Επειδή τη σημερινή εποχή οι "Παίκτες" είναι περισσότεροι, η κρίση πιθανώς θα είναι εντονότερη όπως και οι περιφερειακοί πόλεμοι που θα ξεσπάσουν σε διάφορα σημεία του πλανήτη.
Η τιμή του πετρελαίου ανέρχεται επίσης και λόγω της "Δυτικοποίησης" του τρόπου ζωή της Κίνας , Ινδίας και άλλων ταχέως αναπτυσσόμενων κρατών που συνολικά διαβιούν το 50% των ψυχών του πλανήτη, συνεπώς αυξάνονται συνεχώς οι ανάγκες και οι αγορές το διαισθάνονται αυτό».
Μήπως το συγκεκριμένο οικονομικοκοινωνικό μοντέλο που βιώνουμε έχει φτάσει στα όριά του όταν για παράδειγμα το χρηματοπιστωτικό σύστημα στις Η.Π.Α. διέρχεται μια εφιαλτική πραγματικότητα;
«Η Αμερική έχει ένα εγγενές μειονέκτημα στην προσπάθεια της να καταστεί ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της Οικουμένης -και στον οικονομικό τομέα- Είναι χώρα που βασίζεται σε ένα ατέρμονο καταναλωτικό σύστημα με αποτέλεσμα να εξαρτάται από τις διεθνείς πηγές χρηματοδότησης. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα Αυτοκρατορικά συστήματα του παρελθόντος που πρώτα υπήρξαν παραγωγοί και ύστερα καταναλωτές, οι Αμερικανοί ακολούθησαν αντίστροφη πορεία.
Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ισχυρότατων τριγμών στο χρηματοπιστωτικό τους σύστημα με τη κατάρρευση και άλλων τραπεζών και ο κίνδυνος το Δολάριο να καταστεί πραγματικά "αδύναμο νόμισμα" με αποτέλεσμα την οικονομική καταστροφή πολλών κατοίκων του πλανήτη. Πέρα βεβαίως του κινδύνου να υπάρξει παγκόσμια νομισματική κρίση και πόλεμος.
Προς το παρόν η Αμερικανική οικονομία πουλά ομόλογα, αξίες κινητές και ακίνητες σε ξένα κεφάλαια και πληρώνει το χρέος της στο δικός της νόμισμα, γεγονός που της δίνει ένα πολύ μεγάλο πλεονέκτημα. Εάν αλλάξει κάτι από όλα αυτά θα επέλθει κατάρρευση και παγκόσμια αναστάτωση. Οι πιθανότητες γι' αυτό είναι μικρές γιατί δεν το θέλουν ούτε οι υπόλοιπες δυνάμεις του πλανήτη που επιδιώκουν τη σταδιακή παρακμή των ΗΠΑ και όχι την ευθεία αντιπαράθεση που θα τους πλήξει και τους ίδιους.
Σε γενικές γραμμές ναι… το χρηματοπιστωτικό σύστημα στις ΗΠΑ διέρχεται από μια εφιαλτική πραγματικότητα που θα διαρκέσει για αρκετά έτη ακόμα. Το μόνο πλεονέκτημα των ΗΠΑ είναι η διατήρηση της τεχνολογικής αιχμής διαμέσου αμυντικών επενδύσεων».
Ποιες συμβουλές θα δίνατε σήμερα στον Έλληνα πολίτη με αφορμή αυτή τη γενικευμένη κρίση; Τι πρέπει να προσέχει ή να αποφεύγει;
«Να κοιτάζει τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις και όχι το "εύκολο κέρδος" το οποίο είναι μία φενάκη. Τίποτα δε κερδίζεται χωρίς σκληρή δουλειά και τα λαχεία δεν κερδίζονται κάθε μέρα… Η υπέρμετρη κατανάλωση και η μονομανής επιδίωξη υλικών αγαθών είναι η σίγουρη συνταγή για τη κοινωνική και προσωπική αλλοτρίωση. Σε πιο πρακτικό επίπεδο όσοι διαθέτουν κεφάλαια μπορούν να αναζητήσουν ευκαιρίες μετά την πτώση των τιμών των ακινήτων ενώ οι υπόλοιποι μπορούν να αποταμιεύσουν και να προτιμήσουν τη μικρή αλλά ανερχόμενη απόδοση των προθεσμιακών καταθέσεων.
Και πάνω από όλα ενημέρωση, ευρυμάθεια και όχι συναισθηματικές κινήσεις σε ότι αφορά διαχείριση κεφαλαίων. Οι καλές εποχές παρέρχονται και χρειάζεται σύνεση. Ευκαιρίες υπάρχουν παντού και ας μη ξεχνούμε ότι μία γενικευμένη κρίση σημαίνει στις πλείστες των περιπτώσεων και ευκαιρίες για αναδιανομή πλούτου, μία φυσική εξέλιξη των πραγμάτων στην ανθρώπινη ιστορία».
Και μια τελευταία ερώτηση… Υπάρχει περίπτωση το επόμενο χρονικό διάστημα να δούμε να κλείνουν τράπεζες; Ποια η γνώμη σας;
«Στην Ελλάδα όχι. Το σύστημα στη χώρα μας είναι εντελώς διαφορετικό από το Αμερικανικό αλλά και το Ευρωπαϊκό. Είναι σίγουρο ότι οι Ελληνικές τράπεζες που είναι εκτεθειμένες σε μεγάλα χαρτοφυλάκια ακινήτων θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες αλλά θεωρείτε απίθανο να ζήσουμε κλείσιμο τραπεζών. Εάν όμως υπάρξει κάποιο ξαφνικό γεγονός στο παγκόσμιο ορίζοντα όπως πόλεμος ή κάθετη πτώση αξιών στις ΗΠΑ (Κραχ), τότε κάποιες τράπεζες θα κλείσουν. Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το σενάριο αυτό έχει μικρές πιθανότητες και επίσης οι Έλληνες τραπεζίτες έχουν φήμη διεθνώς ως άριστοι διαχειριστές κεφαλαίων».
