Είναι Κυριακή και ξημερώνει Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2008 και εύχομαι να μην είναι Μαύρη… Δεν με παίρνει ύπνος, κατέχομαι από ανησυχία, γρατσουνάω τα πλήκτρα, ξαγρυπνάω και γράφω κι΄άλλα…
Στο πλανήτη Γη υπάρχουν ακόμη αχανείς εστίες ανθρώπων που διψάνε, πεινάνε, υποφέρουν από αρρώστειες χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και σε αρκετές περιπτώσεις ζούν όπως ζούσαν οι πρωτόγονοι. Στις αναπτυγμένες χώρες κάθε μέλος οικογένειας έχει το δικό του δωμάτιο, αυτοκίνητο, τηλεόραση και τραπεζικό βιβλιάριο… Το χρήμα φαίνεται να ρέει, αλλά να που τα πάντα συγκλονίζονται από την οικονομική κρίση του αιώνα. Ως τώρα λέγαμε ότι οι πλούσιοι γινόντουσαν πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι, να όμως που εμφανίζεται ο οικονομικός θάνατος που ίσως απειλεί ακόμη και το πλούτο με πτώχευση!
Η σύγκριση του επερχόμενου σημερινού κραχ με εκείνου του 1929 είναι αναπόφευκτη.
Το 1929 η αμερικανική οικονομία ήταν η μεγαλύτερη του πλανήτη, παράγοντας το 35% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Πριν από το κραχ είχε προηγηθεί περίοδος υπερθέρμανσης της χύτρας του Χρηματιστηρίου, συνοδευόμενη από σκάνδαλα διαφθοράς και πλουτισμού. Κάτι δεν σας θυμίζει για το χρηματιστήριο της Αθήνας του 2001;
Ο χρηματιστηριακός πυρετός του Μεσοπολέμου, με την Γουόλ Στρητ άπληστη για γρήγορα και μεγάλα κέρδη, ώθησε τράπεζες να αγοράζουν μετοχές με τα χρήματα των καταθετών τους. Τελικά χρεοκόπησαν όχι μόνο οι καταθέτες αλλά και οι τραπεζίτες…
Από το Σεπτέμβριο του 1929 είχαν φανεί οι πρώτες ενδείξεις. Ο Dow Jones, που είχε πενταπλασιάσει την τιμή του στις 381 μονάδες, έχασε το 17% της αξίας του. Η πτώση συνεχίσθηκε τον Οκτώβριο μέχρι τη «Μαύρη Τρίτη» 29 Οκτωβρίου, όταν τα πάντα κατέρρευσαν, πτώχευσαν 1600 τράπεζες, οι μετοχές έγιναν κουρελόχαρτα και μέσα σε 12 μήνες αυτοκτόνησαν 23.000 άνθρωποι! Ο πρώτος που πήδησε από ουρανοξύστη του Μανχάταν ήταν τραπεζίτης, που είχε μετατρέψει τις καταθέσεις των πελατών του σε μετοχές. Τον ακολούθησε ο κλητήρας του…
Το 2008 η αμερικανική οικονομία παραμένει κραταιά, παράγοντας 27% στο παγκόσμιο ΑΕΠ. Όπως φαίνεται όμως ήταν μιά υπερτιμημένη μετοχή, δηλαδή μία χρηματιστηριακή φούσκα.
Καταλυτικό για το κραχ του 2008 υπήρξαν τα στεγαστικά δάνεια που πήραν εκαττομύρια Αμερικάνοι με μηδενική προκαταβολή και ελκυστικά επιτόκια, αλλά δεν μπόρεσαν στη συνέχεια να ανταποκριθούν στις επόμενες δόσεις. Έτσι οι περισσότεροι, βρέθηκαν με κατασχεμένο σπίτι, σχεδόν πριν το χαρούν… Πουθενά αλλού στο κόσμο δεν υπάρχουν τόσα σπίτια, αυτοκίνητα, τηλεοράσεις,ηλεκτρικά σκεύη και έπιπλα κατασχεμένα…
Ο πρώτος προειδοποιητικός κεραυνός έπεσε την άνοιξη του 2007 όταν χρεοκόπησε η Countrywide, που χορηγούσε δάνεια subprimes. Τότε αποκαλύφθηκε ότι τα ομόλογα των δανείων, τα λεγόμενα ως τοξικά, είχαν μολύνει το πιστωτικό σύστημα. Η καταιγίδα ξέσπασε από τον Αύγουστο του 2008 που ξεθεμελίωσε μέχρι σήμερα δεκάδες τράπεζες σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Σήμερα όμως πτωχεύουν μόνο καταθέτες και όχι τραπεζίτες, γιατί έχουν φροντίσει και φεύγουν με τεράστια μπόνους, τα λεγόμενα "χρυσά αλεξίπτωτα".
Δεν είμαι οικονομολόγος, αλλά αυτά μπορώ να σας εκφράσω με δικά μου λόγια…Τι να πουν και τα πέντε εκατομμύρια άστεγοι των ΗΠΑ που δεν φοβούνται για κάποιες Μαύρες Ημέρες, αφου ζουν τις δικές τους καθημερινές Μαύρες Νύχτες… Απόψε όλοι στην Αμερική του Σούπερμαν, του Ράμπο, του Ρόκυ και του πλανητάρχη-φούσκα ονειρευόμαστε έναν υπεροικονομολόγο να την σώσει κι΄αυτήν και εμάς…
ΚΡΑΧ του 1929
23.000 αυτοκτόνησαν – 12 εκατομμύρια έμειναν άνεργοι – 1616 τράπεζες πτώχευσαν!
πρώτα αποβιβάζονται οι πολιτισμένοι ευρωπαίοι από τις καραβέλες και λένε στους απολίτιστους ντόπιους, είμαστε τα αφεντικά-
ακολουθούν οι πιστολάδες και οι σερίφηδες, κρεμάλες-
οι καουμπόηδες πάνω στα άλογα, κυνηγάνε τους ινδιάνους από τα βοσκοτόπια τους-
αρχίζει το πιστολίδι, ληστείες χρηματοαποστολών και τραίνων-
γαζώματα με σφαίρες από τους γκάγκστερ-
ρατσισμός, λιντσαρίσματα, ηλεκτρικές καρέκλες-
οπλοφορία, ο ξαφνικός θάνατος παραμονεύει-
δήμιοι με χαρτιά: τραπεζίτες, χρηματιστές, φούσκες-
πολεμοκάπηλοι δήμιοι: Βιετνάμ, Γιουγκοσλαβία, Ιράκ-
αυτό ήταν το αμερικάνικο όνειρο…
"Δεν θα υπάρξουν άλλα κραχ στην εποχή μας", δήλωνε ο Άγγλος οικονομολόγος Τζον Μέιναρντ Κέινς το 1927, αλλά ο Dow Jones έχασε 12% στην Γουόλ Στριτ τη Μαύρη Τρίτη 29 Οκτωβρίου 1929 και η αγορά 14 δισεκατομμύρια δολάρια από την αξία της, φέρνοντας τις απώλειες της εβδομάδας σε 30 δις, δηλαδή δέκα φορές τον ετήσιο προϋπολογισμό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και πολλά περισσότερα από όσα είχαν ξοδέψει οι ΗΠΑ στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο! Μετά το κραχ ο Dow Jones ανέκαμψε για λίγο στις αρχές του 1930, ξανακυλώντας στη συνέχεια στο κατήφορο του 1932. Η αγορά δεν επέστρεψε στα προ του 1929 επίπεδα (πριν από τα τέλη του 1954 και στις 8 Ιουλίου) και το 1932 βρισκόταν σε χαμηλότερο επίπεδο από το 1800!!!
Σκηνές ανησυχίας και φόβου περιέγραφε στα μέσα του 1929 ο αρχισυντάκτης του περιοδικού "Harper's" Frederick Lewis Allen, λίγο καιρό δηλαδή πριν η καταστροφή χτυπήσει τη πόρτα του αμερικανικού χρηματιστηρίου, προκαλώντας ξαφνικά κύματα ανησυχίας στους ανυποψίαστους ως τότε επενδυτές και καταθέτες. Τελικά το κραχ του 1929 έστειλε στον άλλο κόσμο 23.000 αυτόχειρες.
29 Οκτωβρίου 1929 – το μεγάλο κραχ, μία από τις χειρότερες χρηματιστηριακές καταστροφικές κρίσεις της αμερικανικής ιστορίας. Προηγήθηκε η Μαύρη Πέμπτη 24 Οκτωβρίου, που έδωσε μια εικόνα εκείνου που θα ακολουθούσε τη Μαύρη Τρίτη 29 Οκτωβρίου, δηλαδή την οικονομική κατάρρευση των ΗΠΑ, που εκατομμύρια πολίτες της περίμεναν στις ουρές γιά ένα πιάτο φαγητό… Άλλωστε αυτό το κραχ σηματοδότησε την έναρξη μιας περιόδου μακροχρόνιων συνεπειών για το ισχυρότερο κράτος της Υφηλίου, που τώρα βρίσκεται εντός του Τιτανικού και προχωράει προς τα παγόβουνα.
