Η ε/φ «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» δημοσιεύει συνέντευξη του τέως προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσου Παπαδόπουλου, που παραχώρησε στους δημοσιογράφους Αιμιλία Κενεβέζου, Μιχάλη Παυλίδη και Πόλα Σπόντα με τίτλο «Ο Τάσσος Παπαδόπουλος δηλώνει παρών» και υπότιτλο «Ο τέως πρόεδρος της Δημοκρατίας μιλά στην "Κ": Δεν είναι ρεαλιστική προσδοκία η λύση του Κυπριακού μέσα στο 2009».

 Στο πρωτοσέλιδο εισαγωγικό αναφέρονται τα εξής: «Δεν αποσύρθηκε στο πολιτικό του γραφείο ο τέως πρόεδρος. Είναι εκεί, κυριολεκτικά σε απόσταση αναπνοής από το προεδρικό μέγαρο και παρακολουθεί τα πάντα γύρω από το κυπριακό έτοιμος να παρέμβει, μόλις το κρίνει επιβεβλημένο. Ο Τάσος Παπαδόπουλος δεν βλέπει λύση μέσα στο 2009, αλλά ούτε και συμφωνημένη βάση στις συνομιλίες. Διαφωνεί με τον Πρόεδρο Χριστόφια ότι το 1960 ιδρύθηκε ένας συνεταιρισμός των δύο κοινοτήτων. Αλλά και με την εγκατάλειψη της Συμφωνίας της 8ης Ιουλίου και διευκρινίζει ότι ο ίδιος δεν αποδέχτηκε την εκ περιτροπής προεδρίας, όπως ο κ. Χριστόφιας έχει δηλώσει. Αποκαλύπτει ότι είναι έτοιμος, αν του ζητηθεί, να αναλάβει πρωτοβουλία για τη συνένωση του Κεντρώου χώρου, ενώ απορρίπτει ότι στο ΔΗΚΟ υπάρχει σύγκρουση δύο σχολών σκέψης, με αφορμή τη διαχείριση του Κυπριακού. Τέλος, απαντά στην κριτική ότι η Κυβέρνησή του άφησε την Κύπρο διψασμένη».

Ερώτηση: Κύριε πρόεδρε, ο Δ. Χριστόφιας μιλώντας την περασμένη Κυριακή στην ‘Κ’ εισήγαγε μία άλλη οπτική στη λύση ομοσπονδίας, λέγοντας ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, όπως λειτουργεί σήμερα, θα μπορούσε να λειτουργήσει αποτελεσματικά και ως ομόσπονδο κράτος με τη συμμετοχή και των Τουρκοκυπρίων;

 Τ. Παπαδόπουλος: Έχω διαβάσει προσεκτικά την απάντηση του προέδρου Χριστόφια, αλλά σε μένα δεν είναι σαφές τι εννοούσε. Από ό,τι έχω αντιληφθεί, ο κ. Χριστόφιας απαντούσε σε συγκεκριμένη πτυχή της ερώτησης για σύγκριση μεταξύ, από τη μία προεδρικού συστήματος με πρόεδρο και αντιπρόεδρο, που θα εκλέγονται σε «κοινό» ψηφοδέλτιο και που θα ψηφίζονται από Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκύπριους νόμιμους πολίτες και από την άλλη, συστήματος με «Προεδρικό Συμβούλιο». Ο πρόεδρος Χριστόφιας δεν κλήθηκε να τοποθετηθεί επί άλλων συνδεόμενων πτυχών ενός συστήματος Ομοσπονδίας. Γι’ αυτό, δεν νομίζω ότι αυτή η απάντηση συνιστά «άλλη οπτική ομοσπονδίας». Παράλληλα, όμως, δεν συμφωνώ με την άποψη του προέδρου Χριστόφια, ότι με τις Συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου ιδρύθηκε «ένας συνεταιρισμός των δυο κοινοτήτων». Ο όρος «συνεταιρισμός», με τη συνταγματική του έννοια και περιεχόμενο, είναι πολύ διαφορετικός από την έννοια «συνεταιρισμός», που καθιερώθηκε σε εμπορικές ή άλλες συναλλαγές «συνεργασίας». Αν με το Σύνταγμα του 1960 είχε ιδρυθεί «συνεταιρισμός» με   τη συνταγματική έννοια του όρου, τότε με την αποχώρηση των Τ/κ από την Κυβέρνηση, μετά τα γεγονότα του 1963-64, το «συνεταιρικό Κράτος»  έπρεπε να είχε αυτόματα διαλυθεί. Ως γνωστόν δεν διαλύθηκε, αλλά συνέχισε την ύπαρξη του και συνεχίστηκε η διεθνής αναγνώρισή του.

Ερώτηση: Μπορεί η εκ περιτροπής προεδρία να λειτουργήσει στη βάση αυτής της άποψης;

 Τ. Παπαδόπουλος: Η απάντηση δεν μπορεί να είναι «ναι» ή «όχι», γιατί οδηγούμεθα σε υπεραπλούστευση ενός σύνθετου θέματος. Άρα, είναι αναγκαίο να διευκρινιστούν άλλα συναφή ερωτήματα και καθοριστικές προϋποθέσεις. Όπως ποιες θα είναι οι εξουσίες και αρμοδιότητες Προέδρου και Αντιπροέδρου. Ποια η σύνθεση του Υπουργικού Συμβουλίου. Ποιος ο ρόλος της Βουλής. Αδιαχώριστο με τις εξουσίες και αρμοδιότητες θέμα είναι το πώς θα λαμβάνονται οι αποφάσεις. Για κάθε απόφαση θα απαιτείται συμφωνία Προέδρου και Αντιπροέδρου ή θα
απαιτείται και μία ή περισσότεροι ψήφοι από Υπουργό – Υπουργούς προερχόμενους από την κάθε κοινότητα; Πώς θα εκλέγονται ο πρόεδρος και αντιπρόεδρος. Σε κοινό ψηφοδέλτιο και από κοινό εκλογικό κατάλογο; Αν θα υπάρχουν χωριστοί εκλογικοί κατάλογοι, θα υπάρχει «στάθμιση» της βαρύτητας των ψήφων της κάθε κοινότητας; Ποιο θα είναι το σύστημα διαδοχής στη διάρκεια της θητείας; Ποιος θα αντιπροσωπεύει το Κράτος σε διεθνείς Οργανισμούς; Ποιος θα είναι «περιβεβλημένος» με την Εκτελεστική Εξουσία; Μήπως και στους δύο εξίσου, οπότε  θα έχουμε «διαρχία»; Και πολλά άλλα συναφή. Αντιλαμβάνεστε ότι όταν οι απαντήσεις σε όλα αυτά τα αλληλένδετα ερωτήματα παραμένουν αδιευκρίνιστες, δεν είναι υπεύθυνο να απαντηθεί το ερώτημα με ένα «ναι» ή ένα «όχι».

 Ερώτηση: Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει δηλώσει ότι την εκ περιτροπής Προεδρία την είχατε ήδη αποδεχθεί εσείς.

 Τ. Παπαδόπουλος: Ο πρόεδρος Χριστόφιας, έχει δηλώσει ότι «ο Παπαδόπουλος έμμεσα έχει δεχτεί την εκ περιτροπής Προεδρία» δεχόμενος το Σχέδιο Ανάν Τρία, στη Χάγη. Τονίζω τη λέξη «έμμεσα». Στη Χάγη, όπως επανειλημμένα δηλώθηκε στο Εθνικό Συμβούλιο, ΔΕΝ δέχτηκα το Σχέδιο Ανάν Τρία. Άλλωστε, στη Χάγη δεν τέθηκε ενώπιον μας το ερώτημα: «Δέχεστε το Σχέδιο Τρία;», αλλά το ερώτημα: «Δέχεστε να θέσετε το Σχέδιο Τρία, μπροστά στο λαό με χωριστά Δημοψηφίσματα για έγκριση;». Έχω τα σχετικό έγγραφα στη διάθεση σας. Τελικά, το Σχέδιο Πέντε,  περιελάμβανε πρόνοια για «εκ περιτροπής προεδρία» (όχι για κοινό ψηφοδέλτιο), αλλά, όπως είναι γνωστό, αυτό απορρίφθηκε στο Δημοψήφισμα του 2004.

 Ερώτηση: Πώς βλέπετε τη μέχρι στιγμής εξέλιξη των απευθείας διαπραγματεύσεων;

Τ. Παπαδόπουλος: Η εκτίμησή μου βασίζεται μόνο στην ενημέρωση που έγινε στο Εθνικό Συμβούλιο από τον πρόεδρο Χριστόφια, από διαρροές στα Τ/κ, κυρίως, ΜΜΕ και από επίσημες δηλώσεις αξιωματούχων της Τουρκίας, αλλά και του Τ/κ ηγέτη κ. Ταλάτ. Με βάση αυτά, προκύπτει ότι η τουρκική πλευρά επιδιώκει λύση δύο χωριστών ισότιμων κρατών, κάτω από ένα επίπλαστο, αλλά διάφανο περιτύλιγμα «ομόσπονδου Κράτους» Στην πραγματικότητα, οι μέχρι τώρα θέσεις της τουρκικής πλευράς  προκαθορίζουν λύση «συνομοσπονδίας» με ψήγματα «ομοσπονδιακών  ρυθμίσεων» σε ένα πολύ περιορισμένο κύκλο αρμοδιοτήτων, και πρόσθετα, με πρόνοιες για λήψη αποφάσεων που ουσιαστικά θα απαιτούν ομοφωνία. Σέβομαι τις απόψεις που υποστηρίζουν ότι «είναι πρόωρο να συνάγουμε συμπεράσματα, γιατί ακόμα βρισκόμαστε στα αρχικά στάδια». Μπορεί να είμαστε στα αρχικά στάδια, αλλά το κεφάλαιο «Διακυβέρνηση, εξουσίες Εκτελεστικής εξουσίας και αρμοδιότητες» είναι το καθοριστικό κεφάλαιο για λύση «ομοσπονδίας».

 Ερώτηση: Θεωρείτε ότι κακώς μπήκε στη διαδικασία ο κ. Χριστόφιας τη δεδομένη χρονική στιγμή;

Τ. Παπαδόπουλος: Όχι. Θεωρώ ότι συνεχώς και με επιμονή εμείς πρέπει να επιδιώκουμε διαπραγματεύσεις. Δεν υπάρχει άλλη μέθοδος, για να επιδιώξουμε λύση. Άλλωστε, αμέσως μετά την εκλογή νέου Προέδρου, που εκλέγεται μάλιστα με το σύνθημα «Προέδρου λύση», είναι η καλύτερη στιγμή για έναρξη διαπραγματεύσεων, για να ανοίξει η προοπτική της «νέας απαρχής για προώθηση λύσης». Νοούμενου ότι ικανοποιούνται στοιχειώδες προϋποθέσεις που έγιναν δεκτές από τον κ. Ταλάτ (Συμφωνία 8ης Ιουλίου, 2006) ώστε οι συνομιλίες να είναι αποδοτικές.   Παράλληλα, πρέπει να συνεκτιμηθεί και ένας άλλος παράγοντας. Πριν από τις προεδρικές εκλογές, είχε γίνει γενικά αποδεκτό, ότι η 8η Ιουλίου, δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για νέα απαρχή, σε νέα βάση συνομιλιών. Η 8η Ιουλίου χαιρετίστηκε θερμά από Ε.Ε., Αγγλία, ΗΠΑ, ΟΗΕ και όλους τους υποψήφιους στις τελευταίες προεδρικές εκλογές. Νομίζω ότι υπήρχαν οι προοπτικές να τύχουμε υποστήριξης αν επιμέναμε ότι οι απευθείας συνομιλίες έπρεπε να αρχίσουν με βάση και τη διαδικασία της 8ης Ιουλίου.

 Ερώτηση: Άρα οι συνομιλίες δεν άρχισαν στη βάση της 8ης Ιουλίου;

Τ. Παπαδόπουλος: Σίγουρα όχι. Εγκαταλείφθηκε η 8η Ιουλίου. Βασικό στοιχείο εκείνης της συμφωνίας ήταν η προεργασία στις ομάδες εργασίας. Οι ομάδες θα κατέθεταν απόψεις και θα υπέβαλαν και υπαλλακτικές εισηγήσεις, συμφωνημένες ή μη αυτό θα κάνουν τώρα Ιακώβου και Ναμί ώστε να έχουν υλικό οι δύο ηγέτες να κάνουν παζαρέματα.

Ερώτηση: Ήταν εκτροπή το ανακοινωθέν της 23ης Μαΐου σε σχέση με τη Συμφωνία της 8ης Ιουλίου;

 Τ. Παπαδόπουλος: Λέω, εγκαταλείψαμε ένα όπλο που είχαμε ένα εργαλείο, για να γίνουν ουσιαστικές οι συνομιλίες. Εγκαταλείφθηκε η 8η Ιουλίου για λόγους τους οποίους ο πρόεδρος έκρινε σωστούς. Εγώ δεν ξέρω αυτούς τους λόγους. Έγινε αγώνας με επιστολές μου στον Κόφι Ανάν και στον Γκαμπάρι, ζητώντας να περιληφθεί η φράση «από τις συζητήσεις στις ομάδες εργασίας θα προκύψει η βάση για συνολική λύση», πράγμα που καταργεί το Σχέδιο Ανάν ως βάση της λύσης.

 Ερώτηση: Η βάση της λύσης έχει κατά την άποψη ξεκαθαριστεί;

Τ. Παπαδόπουλος: Όχι. Δεν έχει ξεκαθαριστεί. Τα γεγονότα και οι δημόσιες δηλώσεις των δύο πλευρών αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει σύμπτωση απόψεων πάνω σε «συμφωνημένη βάση» συνομιλιών. Η απλή αναφορά (στη Συμφωνία της 23/5/2008) ότι «οι δύο ηγέτες επαναβεβαιώνουν τη δέσμευση τους στη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με ισότητα όπως αυτή καθορίζεται Ψηφίσματα του Ο.Η.Ε.» δεν συνιστά «ξεκαθάρισμα» της βάσης λύσης. Απλούστατα, διότι οι όροι «διζωνική, δικοινοτική, ομοσπονδία», από μόνοι τους, δεν σημαίνουν τίποτε. Ούτε αυτοί οι όροι   έχουν ξεκαθαρισμένο «περιεχόμενο», ιδιαίτερα ο συνταγματικά πρωτόγνωρος όρος «διζωνική». Άλλη ερμηνεία δίνουμε εμείς στον όρο και άλλη ερμηνεία και περιεχόμενο δίνει η τουρκική πλευρά.

Ερώτηση: Είναι εφικτός ο στόχος για λύση μέσα στο 2009;

Τ. Παπαδόπουλος: Δεν νομίζω αυτή δεν είναι ρεαλιστική προσδοκία. Η εξεύρεση λύσης δεν εξαρτάται μόνο από τη δική μας πλευρά

 Ερώτηση: Ο πρόεδρος Χριστόφιας στην συνέντευξή του στην ‘Κ’ είχε δηλώσει ότι το διάστημα που είναι στην Προεδρία, κατάφερε να βγάλει την Κύπρο από τη γωνία. Συνεχίζαμε κ. Παπαδόπουλε «γωνιασμένοι» μέχρι και το τέλος της θητείας σας;

Τ. Παπαδόπουλος: Δεν συμφωνώ ότι στη διάρκεια της θητείας μου η Κύπρος ήταν «γωνιασμένη», καθώς εμείς αντιμετωπίσαμε επιτυχώς τη «δυσαρέσκεια», «απογοήτευση» ακόμα και «οργή» χωρών, όπως οι ΗΠΑ και η Αγγλία λόγω της απόρριψης του Σχεδίου και της αποφυγής εξυπηρέτησης των δικών συμφερόντων. Αυτή η δυσαρέσκεια δεν στρεφόταν στο πρόσωπό μου, αλλά στην απόφαση του Κυπριακού Ελληνισμού για απόρριψη του Σχεδίου. Την ίδια περίοδο, κερδίσαμε με αρκετούς φίλους που έχουν κατανοήσει ότι δικαίως απορρίψαμε το Σχέδιο Ανάν. Ενδεικτικά  αναφέρω το ότι πετύχαμε την ενεργό εμπλοκή και των πέντε Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας (θέτοντας τέρμα στο μονοπώλιο ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου). Εντός της Ε.Ε., με την ενεργή συμπαράσταση της Γαλλίας, πετύχαμε την ισχυρότερη και άκρως ευνοϊκή  Αντιδήλωση της 21/9/2005, την οποία τώρα κ. Ρεν «αγωνίζεται» απεγνωσμένα να ενταφιάσει στη νέα Έκθεση για την Τουρκία. Πετύχαμε σε τρεις διαδοχικές αποφάσεις του Συμβουλίου Αρχηγών Κρατών, να περιληφθεί πρόνοια ότι η λύση του Κυπριακού πρέπει να βασίζεται «στις αρχές και αξίες,   πάνω στις οποίες εδράζεται η Ε.Ε.», πετύχαμε τη Συμφωνία της 8ης Ιουλίου και πολλά άλλα, που δεν είναι της ώρας να αναφέρω, γιατί δεν αισθάνομαι ότι βρίσκομαι σε «θέση απολογίας».

Ερώτηση: Γιατί πιστεύετε ότι χάσατε τις εκλογές;

 Τ. Παπαδόπουλος: Η δημοκρατία έχει το δικό της θαυμαστό τρόπο να αντιμετωπίζει πολιτικά «αδιέξοδα» και δημιουργεί διεξόδους, με διαζευκτική επιλογή. Ένα μέρος του λαού πείσθηκε ότι βρισκόμαστε σε «αδιέξοδο» ως προς τη λύση και ότι υπεύθυνος  ήμουνα εγώ που, δήθεν, «δεν θέλω λύση». Η δημοκρατία έδωσε τη διέξοδο με μία επιλογή «Προέδρου λύσης». Απόλυτα σεβαστή η ετυμηγορία του λαού. Χωρίς καμμιά πικρία ή ρεβανσισμό.

 Ερώτηση: Έχετε σκέψεις για πιο ενεργό εμπλοκή ξανά στην πολιτική;

 Τ. Παπαδόπουλος: Όχι. Η επιδίωξη πολιτικού είτε κομματικού αξιώματος δεν είναι στους σχεδιασμούς μου. Διατηρώ άσβεστο ζήλο για δίκαιη, λειτουργική βιώσιμη και δημοκρατική λύση, που θα επανενώνει την πατρίδα μας, θα είναι συμβατή το κεκτημένο, βασισμένη στις αρχές της Ε.Ε., το διεθνές δίκαιο και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Στον αγώνα αυτό θεωρώ χρέος μου να τοποθετηθώ δημόσια στις όποιες εξελίξεις κρίνουν το μέλλον του τόπου μας. Θα το πράξω, όταν το κρίνω σκόπιμο.

 Ερώτηση: Υπήρξε πρόταση, μετά τις εκλογές, για δημιουργία τον λεγόμενου τρίτου πόλου, με συμμετοχή των δυνάμεων που είχαν στηρίξει την υποψηφιότητα σας στις Προεδρικές; Είναι στις σκέψεις σας να αναλάβετε πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση;

Τ. Παπαδόπουλος: Προτάσεις υπήρξαν όχι μόνο μετά τις εκλογές, αλλά και προηγουμένως. Είναι γενικά αποδεκτό ότι προτού εξεταστεί από κομματικές ηγεσίες ενδεχόμενο συνένωσης αυτών των πολιτικών δυνάμεων, πρέπει, πρώτα, αυτή η άποψη να γίνει αποδεκτή από υποστηρικτές αυτών των κομμάτων. Ούτε μου προτάθηκε, ούτε ανέλαβα πρωτοβουλία για μία τέτοια κίνηση. Αν μου ζητηθεί να συμβάλω είμαι πρόθυμος να το κάνω, χωρίς διεκδίκηση ή αποδοχή αξιώματος. Πιστεύω ότι αν θέλουμε να αποτραπεί ο διπολισμός, οι πολιτικές δυνάμεις – πέραν των  δύο μεγάλων κομμάτων – δεν έχουν άλλη επιλογή.

Ερώτηση: Το ΔΗΚΟ μοιάζει με ηφαίστειο. Πληθαίνουν οι πληροφορίες περί δύο σχολών σκέψης στο κυπριακό, με τη μία να δυσφορεί για τη μη διατύπωση κριτικής κατά της πολιτικής Χριστόφια.

Τ. Παπαδόπουλος: Διαφωνώ ότι στο ΔΗΚΟ επικρατούν συνθήκες «ηφαιστείου» ή υπάρχουν «δύο σχολές σκέψης για το Κυπριακό». Οι θέσεις του ΔΗΚΟ για το Κυπριακό είναι σταθερές και ξεκάθαρες. Υποστηρίζει τις προσπάθειες του εκλεγμένου εκπροσώπου μας στις συνομιλίες, του προέδρου Χριστόφια και νομίζω ότι αυτό είναι το καθήκον κάθε πολίτη. Η υποστήριξη στις προσπάθειες, όμως, δεν σημαίνει και ταύτιση προς τους χειρισμούς ή τυφλή υιοθέτηση των θέσεων και προτάσεων που υποβάλλει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ιδιαίτερα, όταν αυτές    οι θέσεις δεν γίνονται αντικείμενο διαβούλευσης και συζήτησης στο Εθνικό Συμβούλιο προτού υποβληθούν. Είμαι ενεργό μέλος του ΔΗΚΟ και πρόθυμος να υποβάλω τις απόψεις μου στο κόμμα μου, όποτε και αν μου ζητηθούν. Επιμελώς, όμως, αποφεύγω να παρεμβαίνω απρόσκλητος στις διεργασίες στα συλλογικά όργανα του κόμματος ή να επεμβαίνω στην άσκηση των ηγετικών καθηκόντων του προέδρου του Κόμματος. Το ίδιο έπραττα και κατά τη θητεία του Νίκου Κλεάνθους, όταν υπηρετούσε ως Αναπληρωτής πρόεδρος. Θα είμαι παρών και θα συμμετέχω στις   διαβουλεύσεις για το Κυπριακό και στην Κεντρική Επιτροπή, στην οποία είμαι ex – officio μέλος ως τέως πρόεδρος του ΔΗΚΟ.

 Ερώτηση: Είπατε mea culpa για την αποδοχή της επιδιαιτησίας. Για ποια άλλη απόφαση σας θα λέγατε σήμερα «έκανα λάθος;»

Τ. Παπαδόπουλος: Δεν υπάρχει διακυβέρνηση που να μην έχει διαπράξει μεγάλα ή μικρά λάθη. Αυτό είναι δεδομένο. Το ερώτημα είναι κατά πόσο «λάθη» τακτικής ή εκτιμήσεων προκαλούν συνέπειες ή εξελίξεις που έχουν μακροχρόνιες δυσμενείς συνέπειες ή όχι. Κατά τη δική μου εκτίμηση, τέτοια «λάθη» δεν έχουν διαπραχθεί. Να σημειωθεί ότι η απόφαση για αποδοχή της Διαιτησίας λήφθηκε με τη σύμφωνη γνώμη όλων των μελών του Εθνικού Συμβουλίου που με συνόδευσαν στη Νέα Υόρκη (και μάλιστα με την έντονη επιμονή ενός από αυτά). Όμως εγώ, δεν
δίστασα να πω το mea culpa και να αναλάβω όλη την ευθύνη. Αυτοί, όμως, που στήριξαν το Σχέδιο Ανάν, που ήταν το αποτέλεσμα αυτής της Διαιτησίας, έχουν κάνει τη δική τους αυτοκριτική;

Ερώτηση: Επικριθήκατε για τη διαχείριση του «Όχι», ενώ κατηγορηθήκατε ότι πρωταγωνιστήσατε στο διαχωρισμό των πολιτών σε «ναι-νέκους» και μη.

Τ. Παπαδόπουλος: Η πολιτική μας, μετά το Δημοψήφισμα, ήταν η μόνη προσφερόμενη πορεία υπό τις περιστάσεις. Όλοι οι χειρισμοί είχαν γίνει με τη σύμφωνη γνώμη και συνδρομή της ολότητας, σχεδόν, των μελών του Εθνικού Συμβουλίου. Εγώ ποτέ δεν «έχω πρωταγωνιστήσει στο διαχωρισμό των πολιτών», Σεβαστή η επιλογή όσων ψήφισαν «ναι», αλλά εξίσου – αν όχι περισσότερο – σεβαστή πρέπει να είναι η επιλογή του 76% του Κυπριακού Ελληνισμού που ψήφισε «όχι».