του Πέτρου Παπακωνσταντίνου
Περνώντας τη «Γέφυρα Ειρήνης Χόσνι Μουμπάρακ», πάνω από το Σουέζ, αφήνουμε πίσω μας το Δέλτα του Νείλου και διασχίζουμε τη χερσόνησο του Σινά, με κατεύθυνση την πολύπαθη Λωρίδατης Γάζας. Ολόκληρη η διαδρομή παραπέμπει σε εμπόλεμη ζώνη, με στρατιωτικά μπλόκα κάθε είκοσι – τριάντα χιλιόμετρα.
Ιδια ατμόσφαιρα και στην Ελ Αρίς, την τελευταία μεγάλη πόλη πριν από τα σύνορα με τη Γάζα. Η αστυνομοκρατία πανταχού παρούσα και η ελληνική αντιπροσωπεία πολιτικών, συνδικαλιστών, ακτιβιστών και γιατρών που προσπάθησε να επισκεφθεί το κεντρικό νοσοκομείο, όπου διακομίζονται καθημερινά Παλαιστίνιοι, θύματα των ισραηλινών επιδρομών στη Γάζα, συνάντησε κλειστές πόρτες και την άρνηση εισόδου από τη φρουρά. Η αιτιολογία: Το νοσοκομείο, το οποίο (όχι τόσο απροσδόκητα) ονομάζεται «Χόσνι Μουμπάρακ», είναι… στρατιωτική εγκατάσταση.
Γύρω στα τριάντα χιλιόμετρα από την Ελ Αρίς βρίσκεται το μεθοριακό πέρασμα της Ράφα. Μέχρι τον πόλεμο των έξι ημερών, του 1967, η Ράφα ήταν μια ενιαία, αιγυπτιοπαλαιστινιακή πόλη. Σήμερα, είναι κομμένη στα δύο, με 7-8 χιλιόμετρα τείχους και αγκαθωτού συρματοπλέγματος.
Από τούνελ
Ενώνεται, όμως, υπόγεια, με πολλά τούνελ, μέσω των οποίων η Χαμάς κατάφερνε να διαβρώνει εν μέρει το ασφυκτικό εμπάργκο του Ισραήλ. Βεδουίνοι ενδιάμεσοι περνούσαν από εδώ καύσιμα, όπλα, τρόφιμα, ακόμη και… αγελάδες! Αυτές τις μέρες κανείς και τίποτα δεν μπορεί να περάσει, ακόμη και αν είναι διατεθειμένος να πληρώσει πολλά. Οι Βεδουίνοι αρνούνται γιατί οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί είναι καταιγιστικοί και το ρίσκο απαγορευτικό.
Από τα σύνορα της αιγυπτιακής Ράφα με την παλαιστινιακή, ο πόλεμος ίσως δεν είναι τόσο θεαματικός όσο στο Ερεζ, στα βόρεια σύνορα της Γάζας με το Ισραήλ, με τις βόμβες λευκού φωσφόρου και τα κόκκινα τροχειοδεικτικά βλήματα να φωτίζουν τον νυχτερινό ουρανό. Είναι, όμως, εξίσου τρομοκρατικός, καθώς οι αλλεπάλληλες ειδικές, διατρητικές βόμβες που ανατινάζουν τούνελ και υπόγεια οχυρά κάνουν τη Γη να τρέμει, ωσάν να επρόκειτο για διαδοχικούς σεισμούς. Το Ισραήλ επιδιώκει να δημιουργήσει με αυτούς τους βομβαρδισμούς μια νεκρή ζώνη, όπου θα ήθελε να εγκατασταθεί διεθνής δύναμη, αποκλείοντας κάθε απόπειρα εξοπλισμού ή εκτόξευσης ρουκετών από τη Χαμάς.
Η Ράφα είναι το μόνο πέρασμα της Γάζας που ελέγχεται καθ' ολοκληρία από Αραβες (Αιγύπτιοι από τη μια πλευρά, Παλαιστίνιοι από την άλλη), χωρίς παρουσία του Ισραήλ. Ωστόσο, την ώρα της μεγάλης δοκιμασίας, η Αίγυπτος δεν αποφάσισε να ανοίξει τα σύνορα, κάτι που ερμηνεύθηκε ευρέως ως πισώπλατο χτύπημα στους Παλαιστίνιους. Στο τρίωρο τής -συχνά θεωρητικής- εκεχειρίας, 1 μ.μ. – 4 μ.μ. κάθε μέρα, είδαμε να περνούν με το σταγονόμετρο κάποια φορτηγά με φάρμακα και τρόφιμα, όπως και κάμποσα ασθενοφόρα με πολυτραυματίες, παιδιά με νεφρική ανεπάρκεια, που δεν μπορούσαν να εξυπηρετηθούν στη Γάζα και πάει λέγοντας. Μια βοήθεια, που ωχριά, ωστόσο, ενώπιον του μεγέθους της καταστροφής. Το μονοκομματικό καθεστώς του Χόσνι Μουμπάρακ -ο οποίος, ύστερα από 30 χρόνια στην εξουσία, φιλοδοξεί να χρίσει διάδοχο τον γιο του, Γκαμάλ- νιώθει να απειλείται άμεσα από τους ισλαμιστές. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, βασική δύναμη της αντιπολίτευσης, είναι η ιστορική μήτρα από την οποία γεννήθηκε η Χαμάς, το 1987. Μαζί με τις άλλες δυνάμεις της αντιπολίτευσης (Εργατικό Κόμμα, Ονάφετ, «Φτάνει Πια»), οργάνωσε δυναμικές κινητοποιήσεις αλληλεγγύης στους Παλαιστίνιους και καταγγελίας του «ενδοτισμού» του καθεστώτος. Η αντίδραση του Μουμπάρακ ήταν η απαγόρευση των διαδηλώσεων, οι προληπτικές συλλήψεις και η ένταση της αστυνομοκρατίας.
Ωστόσο, η γραμμή αυτή συγκρούεται μετωπικά με το λαϊκό αίσθημα. Η νεολαία της Ράφα και της Ελ Αρίς σχηματίζει το σχήμα της νίκης, καθώς περνούν οι ξένες αποστολές αλληλεγγύης και ανθρωπιστικής βοήθειας. Η φράση «ντρέπομαι για την κυβέρνησή μου» είναι στα χείλη πολλών μορφωμένων Αιγυπτίων. Ακόμη και ο Τύπος γίνεται ολοένα και περισσότερο θαρραλέα επικριτικός. Παίρνοντας τα μηνύματα, ο Χόσνι Μουμπάρακ έστειλε τον γιο του στο στρατιωτικό νοσοκομείο που φέρει το όνομά του να επισκεφθεί τραυματίες και ακρωτηριασμένους Παλαιστίνιους και να καυτηριάσει το Ισραήλ για τα «εγκλήματα πολέμου». Ωστόσο, όλα αυτά φαίνονται πολύ λίγα και, ίσως, πολύ αργά…
«Να σταματήσει η συνεργασία με το Ισραήλ»
«Ο αιγυπτιακός λαός ένιωσε πραγματικό σοκ και αισθήματα εθνικής ντροπής για τη στάση του καθεστώτος απέναντι στη γενοκτονία που προκαλεί το Ισραήλ στη Γάζα», μας δήλωσε ο ανεξάρτητος βουλευτής, στέλεχος των Αδελφών Μουσουλμάνων (οι οποίοι δεν μπορούν να κατέβουν με τον τίτλο τους στις εκλογές), Χάζεμ Φαρούκ Μανσούρ, για να προσθέσει: «Πάρα πολλοί άνθρωποι εξοργίστηκαν, καθώς η Τζίπι Λίβνι βρισκόταν στο Κάιρο την παραμονή της επίθεσης, ενώ η κυβέρνηση Μουμπάρακ επέρριψε, αρχικά, τις ευθύνες στη Χαμάς».
Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι «υποστηρίζουν μια γραμμή ενεργητικής αλληλεγγύης με τον παλαιστινιακό λαό. Το ελάχιστο που θα έπρεπε να κάνει η αιγυπτιακή κυβέρνηση θα ήταν: πρώτον, να ανακαλέσει τον πρεσβευτή της από το Ισραήλ. Δεύτερον, να διακόψει την παροχή φυσικού αερίου στο Ισραήλ. Και τρίτον, να ανοίξει τα σύνορα με τη Γάζα και να λειτουργήσει ζώνη ελευθέρου εμπορίου μ' αυτήν».
Ο κ. Μανσούρ απορρίπτει τη θεώρηση της Χαμάς ως τρομοκρατικής οργάνωσης. «Η Χαμάς», δηλώνει, «είναι οργάνωση εθνικής απελευθέρωσης, νόμιμα και δημοκρατικά εκλεγμένη, η οποία αντιμετώπισε από την πρώτη στιγμή το σαμποτάζ και τον πόλεμο από το Ισραήλ και τη Δύση. Το κύρος της ανέβηκε πολύ όχι μόνο στον παλαιστινιακό, αλλά και στον αιγυπτιακό λαό με τον πόλεμο και την αντίσταση στις ισραηλινές επιδρομές. Το μέλλον ανήκει στις δυνάμεις της αντίστασης, όχι στις δυνάμεις του ενδοτισμού».
