Απέλαση αξιωματούχου του «Ντιανέτ» από τη Σόφια
Η Προεδρία των Θρησκευτικών Υποθέσεων είναι ο θεσμός που επινοήθηκε από τους Κεμαλικούς, για να καλυφθεί το κενό που δημιούργησε η κατάργηση του Χαλιφάτου και των σχετικών υπουργείων το 1924. Η Τουρκία, παρόλο που διατείνεται ότι είναι ένα κοσμικό κράτος δυτικού τύπου, μέσω της Προεδρίας αυτής, ασκεί άμεσο έλεγχο στα θρησκευτικά πράγματα του τόπου. Το «Ντιανέτ» προωθεί ένα Ισλάμ, που, αφενός, επιδιώκει να εξαλείψει «ανορθόδοξες» φωνές εντός του τουρκικού Ισλάμ, και αφετέρου, βρίσκεται σε αρμονία με τα προστάγματα της Κεμαλικής ιδεολογίας. Είναι, δηλαδή, εκπρόσωπος του «κρατικού» Ισλάμ, που δεν επιδιώκει να ανατρέψει τα – αμφιλεγόμενα – επιτεύγματα του Κεμαλισμού περί κράτους-έθνους, εκδυτικισμού, κ.λπ. Πέραν την πλούσια δράση του στο εσωτερικό, το «Ντιανέτ» διαθέτει τα απαραίτητα εργαλεία για να προωθήσει το «κρατικό» Ισλάμ και στο εξωτερικό. Καταρχάς, έχει στη διάθεσή του ένα εξειδικευμένο προσωπικό, όπως ιεροκήρυκες, ιεροδιδάσκαλοι κ.ά., οι οποίοι ενίοτε τοποθετούνται και στις τουρκικές Πρεσβείες και στα Προξενεία, όπου υπηρετούν ως θρησκευτικοί ακόλουθοι. Κατά δεύτερο λόγο, απολαμβάνει την αρωγή του Ιδρύματος «Ντιανέτ» της Τουρκίας, στο οποίο απασχολείται ο Γιεριντέ, που αποτελεί το σημαντικότερο μέσο που διαθέτει στις επαφές του με τους τουρκογενείς και τους μουσουλμάνους απόγονους της οθωμανικής αυτοκρατορίας στο εξωτερικό. Διοργανώνει εράνους για την ανέγερση τεμενών, εγκαινιάζει κορανικά σχολεία και ιεροδιδασκαλεία, χορηγεί υποτροφίες, εκδίδει θρησκευτικού περιεχομένου έντυπα και επιδίδεται σε κάθε είδους αγαθοεργία που εμπίπτει στην τούρκο-ισλαμική ηθική, προωθώντας, ταυτόχρονα, τις θέσεις της Κεμαλικής πολιτείας. Ως εκ τούτου, η Προεδρία Θρησκευτικών Υποθέσεων, ως εκφραστής της τούρκο-ισλαμικής σύνθεσης, δεν μπορεί να νοείται ως ένας καθαρά θρησκευτικός θεσμός.
Συνοψίζοντας, τα στοιχεία συνηγορούν στο ότι η «εκκωφαντική» σιωπή, που τήρησαν οι τουρκικές αρχές μετά την απέλαση του Γιεριντέ, προδίδει ανομολόγητες διαθέσεις εκ μέρους της Τουρκίας. Άλλωστε, δεν μπορεί να είναι τυχαία η προσπάθεια που καταβάλλει η Άγκυρα, εδώ και μερικά χρόνια, να φέρει πιο κοντά το τουρκογενές και μουσουλμανικό στοιχείο της Θράκης και της Ανατολικής Ρωμυλίας (Ν. Βουλγαρίας), που βρίσκονται σε εξαιρετική γεωγραφική εγγύτητα. Η απόφαση δε του Ντιανέτ να διορίσει θρησκευτικούς ακολούθους προσεχώς στο Κόσοβο και στα Τίρανα, καθώς και στην Τιφλίδα, με παράλληλη προώθηση των θέσεών του στις τουρκικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας, κρίνουμε πως, μετά και τις κλιμακούμενες προκλήσεις στο Αιγαίο και την αθεράπευτη κατάσταση στο Κυπριακό, θα πρέπει να αυξήσει έτι περισσότερο τις ανησυχίες για τα επικείμενα τουρκικά παιχνίδια προς δημιουργία τετελεσμένων στη Δυτική Θράκη.
Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος