Tου Μάριου Ευρυβιάδη
Η ρωσική οικονομία είναι μονοδιάστατη. Εξαρτάται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τον ενεργειακό πλούτο της χώρας, το πετρέλαιο και το υγραέριο. Και τα δύο ανήκουν στην κατηγορία των πρώτων υλών. Οι Ρώσοι δηλαδή δεν μπορούν να την καταναλώνουν εξ ολοκλήρου εγχώρια και να παράγουν πλούτο διότι οι δυνατότητες της βιομηχανίας τους είναι, δυστυχώς γι'αυτούς, περιορισμένες. Πρέπει συνεπώς οι Ρώσοι να εξαγάγουν τις πρώτες αυτές ύλες σε τρίτους καταναλωτές σε πολύ μεγάλες ποσότητες, κερδίζοντας έτσι ξένο συνάλλαγμα με το οποίο να χρηματοδοτούν την ρωσική οικονομία και το επίπεδο ζωής των Ρώσων πολιτών.
Ταυτόχρονα πρέπει να υπογραμμιστεί και τούτο. Η Ρωσία επί Σοβιετίας έκανε αρκετά άλματα μπροστά. Έκανε όμως και αρκετά περισσότερα, προς τα πίσω. Αυτό που επιβεβαιώνουν οι στατιστικές είναι ότι από το 1965 και μετά άρχισε να καταγράφεται ένας σημαντικός αρνητικός δείκτης. Το προσδόκιμο όριο ηλικίας άρχισε να ελαττώνεται και μαζί του ένας άλλος εξίσου σημαντικός δείκτης, αυτός της παιδικής θνησιμότητας. Κάτι, προφανώς, δεν πήγαινε καλά στο μεγάλο σοσιαλιστικό πείραμα. Ακολούθησαν, από το 1970, η συρρίκνωση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος κάτι που στις αρχές του 1980 ήταν ήδη γνωστό στις μυστικές υπηρεσίες της Δύσης και ειδικά σ'αυτές των ΗΠΑ.
Τότε, στις αρχές του 1980, είχαμε επί Προεδρίας Ρέηγκαν και την αναβίωση του Ψυχρού Πολέμου. Οι Αμερικανοί αποφάσισαν να χτυπήσουν, ταυτόχρονα, σε τρία επίπεδα για να «γονατίσουν» όχι να «διαλύσουν» την Μόσχα. (Οι Αμερικανοί ποτέ δεν πίστευαν, ανεξάρτητα το τι λέει η μεταψυχροπολεμική τους προπαγάνδα, ότι μπορούσαν να διαλύσουν την Σοβιετική Ένωση. Γι'αυτό θεωρούσαν τον πόλεμο κατά του κομμουνισμού ως έναν ατέρμονο ή διαρκή πόλεμο-permanent war). Άρχισαν λοιπόν μία κούρσα εξοπλισμών (Πόλεμος των Άστρων), ενίσχυσαν με όπλα και διεθνή υποστήριξη τους ισλαμιστές που πολεμούσαν τους Σοβιετικούς στο Αφγανιστάν (τους μελλοντικούς Ταλιμπάν) και μαζί με την Σαουδική Αραβία συνωμοτούσαν, κυριολεκτικά, ώστε να ρίψουν την τιμή του πετρελαίου. Η Σαουδική Αραβία αύξησε κατακόρυφα την παραγωγή πετρελαίου με αποτέλεσμα η τιμή του μαύρου χρυσού να πέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα πολύ κάτω από τα δέκα δολάρια το βαρέλι.
Οι λόγοι για την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης υπήρξαν πολλοί και σύνθετοι. Ένας από αυτούς υπήρξε και η αδυναμία της σοβιετικής οικονομίας να ανταποκριθεί στις στοιχειώδεις ανάγκες ενός σύγχρονου κράτους. Σ'αυτό συνέβαλε και η πολύ χαμηλή τιμή του πετρελαίου, που υπήρξε όπως προαναφέρθηκε αποτέλεσμα της συμπαιγνίας ΗΠΑ και Σαουδικής Αραβίας.
Σήμερα, όπως και τότε, η ρωσική οικονομία έχει μεγάλη εξάρτηση από τις εξαγωγές του πετρελαίου και υγραερίου. Παρά τα είκοσι σχεδόν χρόνια της πτώσης της Σοβιετικής Ένωσης οι αρνητικοί δείκτες στο προσδόκιμο όριο ηλικίας συνεχίζουν τις πτωτικές τους τάσεις. Το ίδιο συμβαίνει και με την παιδική θνησιμότητα. Αυτό σημαίνει ότι ο πληθυσμός της Ρωσίας συρρικνώνεται μεταξύ μισού και ενός εκατομμυρίου ατόμων ανά έτος. Για να μην καταντήσει με πληθυσμό λιγότερο της Πολωνίας και της Τουρκίας μέσα στα επόμενα πενήντα χρόνια, η Μόσχα θα πρέπει να λάβει δραστικά μέτρα για την αναδιάρθρωση της οικονομίας της. Και στο μεσοδιάστημα θα πρέπει να αυξάνει συνεχώς τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Προκύπτει συνεπώς το ερώτημα: σε τι αποσκοπεί η εκ Ουάσινγκτον και Λονδίνου φιλολογία και των τελάληδών τους για την «ενεργειακή ασφάλεια και την ασφάλεια των πηγών ενέργειας, που όλοι γνωρίζουμε ότι στοχεύει την Ρωσία; Ποιον θέλει δηλαδή να εκβιάσει το Κρεμλίνο; Το εαυτό του; Τι να το κάνει το πετρέλαιο ο Πούτιν; Να το πιει; Το υγραέριο; Να φουσκώνει μπαλόνια και να τα πουλά στην Κόκκινη Πλατεία; Το ίδιο ισχύει, παρεμπιπτόντως, και για τους Σαντάμ Χουσεήν της Αραβίας και για τους μουλάδες της Περσίας.
Οι δυτικοί θιασώτες της «ενεργειακής ασφάλειας» χρησιμοποιούν κατά κόρον το παράδειγμα της Ουκρανίας, όπου οι Ρώσοι σταμάτησαν την τροφοδότηση ενέργειας δύο φορές τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο η περίπτωση της Ουκρανίας μόνο την υπόθεσή τους δεν τεκμηριώνει. Διότι στη θέση των Ρώσων οι Δυτικοί θα έκαναν τα ίδια αν όχι χειρότερα, εάν λάβουμε υπόψη πώς συμπεριφέρεται η «ελεύθερη αγορά» σ'αυτούς που χρωστάνε στις τράπεζες ή που δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους. Ποια δυτική εταιρεία τύπoυ Shell, BP, Chevron ή δεν ξέρω, θα τροφοδοτούσε έναν πελάτη πετρέλαιο ή υγραέριο χωρίς να πληρώνεται ή να υποπληρώνεται; Διότι αυτό συνέβαινε μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Οι Ουκρανοί δεν ήθελαν να πληρώσουν αυτό που τους αναλογούσε. Θέλουν και την Ουάσινγκτον και το ΝΑΤΟ αλλά θέλουν και επιπλέον «τζάμπα» ρωσική ενέργεια.
Κανείς δεν απειλεί την «ενεργειακή ασφάλεια» είτε της Δύσης είτε του υπόλοιπου κόσμου. Η Γερμανία το γνωρίζει αυτό πολύ καλά. Και γι'αυτό συνεργάζεται με την Ρωσία σε τέτοιο βαθμό που η γεωπολιτική της ασφάλεια σήμερα δεν υπήρξε καλύτερη από την εποχή του Μπίσμαρκ. Το ίδιο ισχύει και για την Τουρκία την οποία οι θιασώτες της «ενεργειακής ασφάλειας» θεωρούν ως «εξισορροπιστή», δήθεν, της Ρωσίας στο ζήτημα αυτό. Μα έχουν οι άνθρωποι αυτοί μελετήσει τον όγκο των συναλλαγών μεταξύ Άγκυρας και Κρεμλίνου τα τελευταία είκοσι χρόνια, και όχι μόνο σε ζητήματα ενέργειας;
Ο μπαμπούλας της «ενεργειακής ασφάλειας» είναι η τελευταία εφεύρεση αυτών που επενδύουν στο φόβο και στον διαρκή πόλεμο (permanent war) ώστε να πουλούν στους υπόλοιπους εμάς προστασία. Είναι αυτοί που θέλουν να ηγεμονεύουν, που θέλουν να κάθονται στο άλογο και να κουνούν τα πόδια τους, να τρώνε με χρυσά κουτάλια, να περνούν καλά και εμείς να τους παρακολουθούμε είτε νηστικοί είτε μισονηστικοί αλλά να τους λιβανίζουμε, πάντοτε ευχαριστημένοι και ευγνώμονες για τη μεγαλοψυχία τους και για την ευμενή προστασία που μας παρέχουν.
