Ο πρώην υπουργός και πρόεδρος του Κέντρου Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής, βουλευτής Γιάννος Παπαντωνίου, βρίσκεται την εβδομάδα αυτή στη Ουάσιγκτον για διαλέξεις και σεμινάρια σε γνωστές δεξαμενές σκέψης και πανεπιστήμια της Αμερικανικής πρωτεύουσας αλλά και για σειρά επαφών με προεδρικούς συμβούλους, με παράγοντες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και με Ελληνικής καταγωγής μέλη του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο κύριος Παπαντωνίου ξεκίνησε την επίσκεψή του από το Κέντρο Woodrow Wilson, όπου ανέπτυξε σε κορυφαίους πολιτικούς επιστήμονες και ερευνητές τους «Παράλληλους Στόχους της Ευρωπαϊκής Ενσωμάτωσης και των Παγκόσμιων Ευθυνών».
Ο Έλληνας βουλευτής παρατήρησε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, με πληθυσμό σχεδόν 500 εκατομμυρίων πολιτών, δηλαδή μεγαλύτερο από το σύνολο των πληθυσμών Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας μαζί, απαρτίζεται από λαούς που μιλούν διαφορετικές γλώσσες κι έχουν ο καθένας τους ξέχωρη κουλτούρα και παραδόσεις. Εκείνο που ενώνει τους λαούς αυτούς είναι η κοινές αξίες τους, η προσήλωσή τους στην ελευθερία και την δημοκρατία κι ο σεβασμός του Νόμου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας.
Ο κύριος Παπαντωνίου είπε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ιδρύθηκε με σκοπό να γίνει υπερδύναμη αλλά οπωσδήποτε όμως σήμερα είναι σε θέση να επηρεάζει την εξέλιξη των πραγμάτων στον κόσμο και το κάνει αυτό με διάφορους τρόπους όπως επωμιζόμενη μέρος των εξόδων της πολιτικής διοίκησης των Ηνωμένων Εθνών στο Κόσοβο, παρέχοντας οικονομική βοήθεια στην Παλαιστινιακή Αρχή και συμβάλλοντας στην ανοικοδόμηση του Αφγανιστάν. Κατά τον ίδιο, από το 1993 που θεσπίστηκε η συνθήκη του Μάαστριχ η Ευρωπαϊκή Ένωση μιλά με μια φωνή πάνω σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας ώστε τα μέλη της να μπορούν να αναλαμβάνουν ενιαία δράση για την αντιμετώπιση προκλήσεων εναντίον των Ευρωπαϊκών συμφερόντων ή για την διασφάλιση της σταθερότητας στον κόσμο.
Μαζί με την ανάληψη ηγετικού ρόλου στην διεθνή σκηνή η Ευρωπαϊκή Ένωση, πάντα κατά τον κ. Παπαντωνίου, επωμίζεται και την υποχρέωση να εργάζεται για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, για την εξάλειψη της φτώχειας και για την παγίωση της ειρήνης πέρα από τα Ευρωπαϊκά σύνορα. Σε σχέση με αυτό ανέφερε ότι η ΕΕ διαθέτει κάπου 9 δισεκατομμύρια Ευρώ τον χρόνο ως βοήθεια για αναπτυξιακά έργα, ανθρωπιστικούς σκοπούς, τεχνική υποστήριξη και ειρηνευτικές επιχειρήσεις.
Στην συνέχεια ο Γιάννος Παπαντωνίου τόνισε ότι απαιτείται η σύμπραξη της Ευρώπης για την κατοχύρωση της παγκόσμιας ασφάλειας, όχι μόνον εντός και γύρω από την ένωση των 27 κρατών, αλλά και σε άλλες πιο μακρινές περιοχές. Οι καινούργιες προκλήσεις είναι αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων ανάμεσα στους οποίους περιλαμβάνονται γεωπολιτικές αλλαγές. Όπως παρατήρησε, για πρώτη φορά από πέντε αιώνες η Ευρώπη δεν είναι ούτε πηγή διαμάχης ούτε κέντρο της εξουσίας. Η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού είναι σήμερα η πιο δυναμική στον κόσμο αλλά, κατά την έκφρασή του, ο συνδυασμός ταχείας ανάπτυξης και έντονων εθνικιστικών αισθημάτων απαιτεί από τους Ευρωπαίους να επιδοθούν σε μια μακροπρόθεσμη εκτίμηση των κινδύνων που μπορεί να προκαλέσουν στον τομέα της ασφάλειας οι επερχόμενες αλλαγές.
Άλλες προκλήσεις που ο κ. Παπαντωνίου είπε ότι αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι η διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής που προωθείται από κράτη και ομάδες με εξτρεμιστικές πεποιθήσεις. Ανησυχητικό επίσης είναι το φαινόμενο της κρατικής αδυναμίας σε ορισμένες γειτονικές περιοχές, το οποίο έχει σημαντικές κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα ανέφερε πως ο Καύκασος, η Αφρική και η Μέση Ανατολή αντιμετωπίζουν προκλήσεις που κυμαίνονται από πανδημικές αρρώστιες μέχρι θρησκευτικό εξτρεμισμό ή και κλονισμό κρατικών θεμελίων και ότι οι Ευρωπαίοι αργά ή γρήγορα θα βρεθούν αντιμέτωποι με τις επιπτώσεις της κατάστασης αυτής.
Ο κύριος Παπαντωνίου υπογράμμισε ότι η ασφάλεια της Ευρώπης εξαρτάται από τις σχέσεις της με την Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είπε ότι ο ρόλος της Ρωσίας στην Ευρωπαϊκή ασφάλεια παραμένει ασαφής και πως η Μόσχα δεν είναι ούτε στρατηγικός εταίρος ούτε αντίπαλος. Από την άλλη πλευρά, συνέχισε ο βουλευτής Παπαντωνίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες λόγω των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει σε παγκόσμια κλίμακα εμφανίζονται την περίοδο αυτή αβέβαιες για το τι ρόλο θα ήθελαν να διαδραματίσουν κι επίσης είναι αβέβαιες για την αξία των Ευρωπαίων ως εταίρων τους. Γι αυτούς τους λόγους συμπεραίνει πως μόνον εάν οι Ευρωπαίοι είναι ισχυροί θα μπορέσουν να πείσουν την Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι η συνεργασία με την Ευρώπη είναι απαραίτητη και για τις δικές τους αμυντικές ανάγκες.
Σύμφωνα με τον Γιάννο Παπαντωνίου, η Ευρώπη πρέπει να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που προσφέρει η παγκοσμιοποίηση και παράλληλα να περιορίσει στο ελάχιστο κάθε ρίσκο. Αλλά, κατά τον ίδιο, η Ευρώπη για να πετύχει τους στόχους της πρέπει να έχει στρατηγικές συνεργασίες, και κυρίως επιβάλλεται να διατηρήσει την διατλαντική συνεργασία. Όπως είπε: «Η Ευρώπη χρειάζεται να διευρύνει τις σχέσεις της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδιαίτερα στον οικονομικό τομέα. Η διατλαντική αγορά είναι ήδη μεγάλη και σε αυτήν διακινείται το 40% του παγκόσμιου εμπορίου. Αλλά θα πρέπει όμως η συνεργασία μας να γίνει περισσότερο εξωστρεφής. Η Ευρώπη και η Αμερική ήτανε ιστορικά μέχρι τώρα το στήριγμα των Ηνωμένων Εθνών, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του ΓΚΑΤ και άλλων πολυεθνικών οργανισμών. Τώρα όμως χρειάζεται να συνεργαστούν και με νέα κέντρα δύναμης στον κόσμο για την δημιουργία πρόσθετων αποτελεσματικών θεσμών. Τα στρατηγικά οφέλη της διατλαντικής συνεργασίας, που ήταν τόσο μεγάλα στο παρελθόν, θα αρχίσουν να εξατμίζονται αν δεν επιτύχουμε να την διευρύνουμε σε παγκόσμιο πλαίσιο με νέες συνεργασίες και στρατηγικές».
Το πρωί της Πέμπτης ο κύριος Παπαντωνίου είχε συνομιλίες στον Λευκό Οίκο με τους Προεδρικούς Συμβούλους για θέματα οικονομίας Benjamin Dennis και William Powers. Επίσης μετέβη στον Λόφο του Καπιτωλίου για συνάντηση με την βουλευτή Niki Tsongas, χήρα του αξέχαστου ελληνικής καταγωγής γερουσιαστή και τέως προεδρικού υποψήφιου Paul Tsongas. Χθες και προχθές ο κ. Παπαντωνίου συναντήθηκε στο Κογκρέσο και με τους επίσης ελληνικής καταγωγής δημοκρατικούς βουλευτές John Sarbanes, από την Πολιτεία Μαίρυλαντ, Zack Space, από την Πολιτεία Οχάιο και Dina Titus, από την Πολιτεία Νεβάδα. Είχε ακόμα ιδιαίτερη συνάντηση με τον ρεπουμπλικανό βουλευτή Gus Bilirakis, που είναι συμπρόεδρος της απαρτιζόμενης από 137 μέλη κοινοβουλευτικής ομάδας προώθησης Ελληνικών υποθέσεων στο Αμερικανικό Κογκρέσο.
Το απόγευμα της Πέμπτης ο κύριος Παπαντωνίου μίλησε στην Σχολή Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου American, που είναι ένα από τα πέντε ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης στην περιοχή της Ουάσιγκτον, με θέμα «Η Παγκόσμια Κρίση στην Ευρώπη», ενώ το βράδυ παρακάθισε σε γεύμα που παραθέτει προς τιμήν του ο Πρέσβης της Ελλάδας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αλέξανδρος Μαλλιάς. Γεύμα προς τιμήν του κ. Παπαντωνίου έδωσε επίσης και ο Πρεσβευτής-Σύμβουλος Κάρολος Γάδης.
