Η «φασίζουσα» συμπεριφορά και τα οικονομικά συμφέροντα
Την εβδομάδα που μας πέρασε, ο ισλαμιστής πρωθυπουργός της Τουρκίας προέβη σε βαρυσήμαντες δηλώσεις αναφορικά με τη συμπεριφορά των ομοεθνών του έναντι των μη τουρκικών πληθυσμών της Ανατολίας κατά το παρελθόν. Η τοποθέτηση αυτή του ισλαμιστή πολιτικού ηγέτη, όμως, εξυπηρετεί, όπως όλα δείχνουν, συγκεκριμένες μικροπολιτικές, αλλά κυρίως οικονομικές σκοπιμότητες.
Με ομιλία που εκφώνησε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τις προάλλες, στο Συμβούλιο της Τοπικής Οργάνωσης του κόμματός του στην Ντούζτζε -σύγχρονη πόλη στα ανατολικά της αρχαίας Βιθυνίας- αναφέρθηκε στη διαμάχη που έχει ξεσπάσει στην τουρκική Βουλή για το νομοσχέδιο που πρότεινε η κυβέρνησή του σχετικά με την εκμετάλλευση της περιοχής κατά μήκος των τουρκοσυριακών συνόρων. Ο ισλαμιστής πρωθυπουργός θεώρησε «φασίζουσα» μια τέτοια προσέγγιση και συμπλήρωσε: «Η νοοτροπία που υπήρχε πριν από δεκαετίες δεν έχει αλλάξει καθόλου και εξακολουθεί να υφίσταται. Επί χρόνια κάτι γίνεται σε αυτήν τη χώρα. Εκδιώχθηκαν από τη χώρα μας όσοι είχαν διαφορετική εθνική ταυτότητα. Άραγε βγήκαμε κερδισμένοι; Αυτό στην πραγματικότητα ήταν προϊόν μιας φασιστικής νοοτροπίας. Κατά καιρούς υποπέσαμε κι εμείς σε τέτοια λάθη». Τι προβλέπει, όμως, το νομοσχέδιο που κατέθεσε το ΑΚΡ; Και πώς ο Ερντογάν από εκεί που, τον περασμένο φθινόπωρο, καλούσε το μειονοτικό στοιχείο να εγκαταλείψει τη χώρα, εφόσον δεν μπορούσε να αποδεχτεί την υφιστάμενη κατάσταση, έφτασε να κατακρίνει κεκαλυμμένα τις προηγούμενες τουρκικές ηγεσίες για «φασίζουσες» συμπεριφορές;
Το προτεινόμενο νομοσχέδιο προβλέπει την εκκαθάριση 210 χιλιάδων στρεμμάτων γης από νάρκες, οι οποίες είχαν τοποθετηθεί στην τουρκική παραμεθόριο από τις τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις τη δεκαετία του 1950. Ας σημειωθεί ότι η κίνηση αυτή του ΑΚΡ εντάσσεται στο πλαίσιο πολιτικής προσέγγισης και οικονομικής συνεργασίας μεταξύ της Άγκυρας και της Δαμασκού που έχει εγκαινιασθεί το 2004. Το γεγονός ότι η συριακή πλευρά έχει ήδη προχωρήσει στην εκμετάλλευση του πρώην ναρκοπεδίου της ενθαρρύνει την ισλαμική κυβέρνηση της Τουρκίας να κάνει το ίδιο.
Η πρωτοβουλία του Ερντογάν, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν πέρασε απαρατήρητη και μάλιστα ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων εκ μέρους κυρίως της Κεμαλικής αντιπολίτευσης. Ο πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Ντενίζ Μπαϊκάλ, κατηγόρησε πρωτίστως την ισλαμική κυβέρνηση ότι αφοπλίζει τα πιο ευαίσθητα σύνορα της Τουρκίας σε μια επικίνδυνη περιοχή, όπου παραμένουν ακόμη εκκρεμότητες με τους άραβες γείτονες, αλλά κυρίως εκεί όπου συνεχίζεται η δράση του Κουρδικού Απελευθερωτικού Κινήματος. Κατά δεύτερο λόγο, ο Μπαϊκάλ κατηγόρησε το ΑΚΡ ότι υποθηκεύει το μέλλον του τόπου σε περιόδους παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, παραχωρώντας την εκμετάλλευση εύπορης γης σε ξένους. Ο Μπαϊκάλ συγκεκριμένα κατηγόρησε τον Ερντογάν ότι θα αναθέσει τον καθαρισμό των συνόρων μήκους 510 χιλιομέτρων από νάρκες σε ισραηλινή εταιρεία σε αντάλλαγμα την εκμετάλλευση της εν λόγω περιοχής για 44 ολόκληρα χρόνια.
Το ενδεχόμενο της ανάθεσης του έργου σε ισραηλινή εταιρεία, ίσως τελικά να μην είναι τελείως αβάσιμο, καθώς εξηγεί επαρκώς τη στάση του ισλαμιστή τούρκου πρωθυπουργού. Μια τέτοια κίνηση, εκτός του ότι θα βελτιώσει αισθητά την εικόνα του τούρκου πρωθυπουργού στο Τελ Αβίβ, θα έφερνε ενδεχομένως σε άβολη θέση και τους Κεμαλικούς, κυρίως τη στρατιωτική πτέρυγα, που έχει σε σημαντικό βαθμό τον έλεγχο των σχέσεων με το Ισραήλ.
Το σημαντικότερο, όμως, κριτήριο είναι, απ' ό,τι όλα δείχνουν, το οικονομικό, καθώς η ισλαμική κυβέρνηση, κατόπιν των δυσκολιών που αντιμετώπισε στις διαπραγματεύσεις της με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, πασχίζει να προσελκύσει επενδυτές στη χώρα, οι οποίοι με τις εταιρείες τους θα δώσουν πνοή στα τουρκικά νοικοκυριά.
Απόδειξη των παραπάνω είναι όσα απάντησε ο ισλαμιστής πρωθυπουργός στους επικριτές του, αλλά δεν δόθηκε μεγάλη σημασία από τον Τύπο. Λέει ο Ερντογάν: «Το χρήμα πάει εκεί όπου θα βρει κατάλληλο έδαφος. Αυτήν τη στιγμή το διεθνές κεφάλαιο θέλει να επενδύσει στη χώρα μας. Βγαίνουν, βλέπετε, ορισμένοι και λένε εκείνο είναι εβραϊκό κεφάλαιο. Δεν έχει ''δεν γίνεται'', φίλε! […] Όταν εκείνος κάνει την επένδυση ποιος θα εργαστεί εδώ; Εδώ δεν πρόκειται να δουλέψει ο Ισαάκ! Θα δουλέψει ο Αχμέτ και ο Μεχμέτ! […] Κοιτάξτε να δείτε, ας τον λένε και Τζορτζ. Ας έρθει να κάνει την επένδυσή του. Όταν κάνει την επένδυσή του εδώ, φεύγοντας απ' αυτόν τον τόπο θα πάρει μαζί του και το εργοστάσιο; […] Αφήστε τον να έρθει! Με αυτήν την παρωχημένη νοοτροπία δεν είναι δυνατόν να κάνει η Τουρκία βήματα προς τα μπρος» («Ζαμάν» 24/5/2009).
Η παραπάνω ομολογία αποδεικνύει ακριβώς ότι όχι μόνον τίποτα δεν έχει αλλάξει στη νοοτροπία των τούρκων ιθυνόντων, αλλά τουναντίον, ότι ευδοκιμεί και στις μέρες μας η ίδια οπορτουνιστική προσέγγιση προς το μη τουρκικό και μη μουσουλμανικό κεφάλαιο που επενδύεται στην Τουρκία. Πρόθεση του Ερντογάν δεν ήταν ούτε να ζητήσει συγγνώμη, αλλά ούτε να απολογηθεί για τα δεινά που υπέστησαν οι μη μουσουλμανικοί πληθυσμοί της Μικράς Ασίας από τους προγόνους του. Σκοπός του ισλαμιστή τούρκου πρωθυπουργού ήταν μάλλον να πείσει την αντιπολίτευση να του επιτραπεί η εκμετάλλευση των ξένων επενδυτών.
Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος
Το Παρόν της Κυριακής – 31/05/2009
