Νάνος Βαλαωρίτης: Ένας αποφασισμένος αγωνιστής

Της Ιουστίνης Φραγκούλη

Εχω διαβάσει και χιλιοδιαβάσει για τον εκ Λευκάδος ορμώμενο Νάνο Βαλαωρίτη και την αιρετική του άποψη περι λογοτεχνίας και γραφής πολλά και απίστευτα ενδιαφέροντα . Κι έχω θαυμάσει την οπτική του, το κοφτερό μυαλό του, τις περιπλανήσεις του στο λόγο και τις διαδρομές αυτού. Προχτές το Σάββατο είχα την ευκαιρία μέσω του αγαπημένου φίλου και δικηγόρου του Αλέξανδρου Μπέτση να τον συναντήσω στο πατάρι γνωστού ζαχαροπλατσείου στο κέντρο της Αθήνας, όπου συχνάζει ο Νάνος Βαλαωρίτης ως άλλος δάσκαλος και συνομιλεί με ομοτέχνους του για διάφορα θέματα περι φιλοσοφίας, λόγου, τέχνης και τώρα τελευταία περι της οικολογικής πολιτικής.

Ηταν παραμονή των γενεθλίων του -σήμερα Κυριακή σβήνει τα 88 κεράκια του σε μια τούρτα φτιαγμένη απο μελάνι, θαρρώ. Κι έτσι η παρέα του άνοιξε την παγωμένη χρυσόρροη σαμπάνια επι τοις γενεθλίοις του Νάνου, που γιγαντώνεται με τα χρόνια καθώς φαίνεται να επανέρχεται στην ομφάλιο σχέση με τον κλασσικισμό, στον οποίο στάθηκε απέναντι επι τρία τέταρτα του αιώνα.

Η ταπεινότητά μου θα σταθεί στην ακτινοβολία του ανδρός που έλαμπε σαν ήλιος στον ολοσκότεινο ημιόροφο ενός αθηναϊκού παταριού φωτίζοντας το χώρο με τη διαύγεια, την πενυματικότητα και της ζωντάνια μιας αιώνιας εφηβείας.

Οι λόγοι που ανταλλάγησαν στο πατάρι ήταν πολλοί και διάφοροι. Η κόρη του Κατερίνα Βαλαωρίτη απήγγειλε Μποντλέρ στη γαλλική με την ελαφρά αμερικάνικη προφορά της και μας συγκίνησε απόγευμα Σαββάτου με τη λεωφόρο να στεγνώνει απο την αναπάντεχη μπόρα εν μέσω καλοκαιρίας.

Κι ο Νάνος μίλησε με δυναμισμό για το οικολογικό κίνημα, καταθέτοντας ενστάσεις για πολιτικές και πρόσωπα. Αποφασισμένος αγωνιστής δηλώνει πως δεν θα εγκαταλείψει το πεδίο της μαχητικής παρέμβασης στο οικολογικό κίνημα των Πρασίνων, πιστεύοντας πως η γή θα ζητήσει εκδίκηση αν δεν ληφθούν μέτρα πρόλξψης απο την ολική καταστροφή της.

Ω! Ο Νάνος, δισέγγονος του ποιητού Αριστοτέλους, του οποίου τα επικά ποιήματα απήγγελλα επι χρόνια στις εθνικές γιορτές του σχολείου μου, με συνεπήρε, πείθοντάς πως έγινε πολλώ κάρρων του προγόνου του!

Νάσαι καλά Αλέξανδρε που με οδήγησες σ΄εκείνο το ευλογημένο πατάρι απόγευμα Σαββάτου να συναντήσω το Λευκάδιο Γίγαντα των Γραμμάτων, το Νάνο Βαλαωρίτη!

Νάνος Βαλαωρίτης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Νάνος Βαλαωρίτης γεννήθηκε το 1921 στη Λωζάνη της Ελβετίας. Είναι ποιητής και συγγραφέας, δισέγγονος του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Σπούδασε νομικά, φιλολογία (Αγγλική και Γαλλική) στα πανεπιστήμια των Αθηνών, Λονδίνου, και Σορβόνης.

Βίος

Γεννήθηκε στην Λωζάννη της Ελβετίας και ήταν γιος του διπλωμάτη Κωνσταντίνου Βαλαωρίτη, γιου του Ιωάννη Βαλαωρίτη. Γράφει από νέος – πρωτοδημοσιεύει στα Νέα Γράμματα το 1939. Το 1944 δραπετεύει απ’ την γερμανοκρατούμενη Ελλάδα μέσω του Αιγαίου στην Τουρκία, από εκεί στη Μέση Ανατολή και τελικά στην Αίγυπτο όπου συναντάει τον Σεφέρη ο οποίος υπηρετούσε την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση ως γραμματέας της ελληνικής πρεσβείας στο Κάιρο. Το 1944 μετά από προτροπή του Σεφέρη ο Βαλαωρίτης ταξιδεύει στο Λονδίνο για να βοηθήσει στην ανάπτυξη λογοτεχνικών δεσμών μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας. Συναντά τους Τ.Σ. Έλιοτ, Γ.Χ. Όντεν, Ντύλαν Τόμας και εργάζεται για τον Λούις ΜακΝις στο BBC. Εκτός από τη μελέτη αγγλικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου, κάνει και μεταφράσεις (στα αγγλικά) Ελλήνων μοντερνιστών ποιητών, μεταξύ των οποίων του Ελύτη και του Εμπειρίκου. Το 1947 εκδίδει την Τιμωρία των Μάγων, την πρώτη του ποιητική συλλογή, στο Λονδίνο. Από το 1954 μέχρι το 1960 συμμετέχει στην ομάδα των σουρεαλιστών του Παρισιού.

Το 1960 επιστρέφει στην Ελλάδα, και ανάμεσα 1963 και 1967 είναι ο εκδότης και διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού Πάλι. Όταν η χούντα έρχεται στην εξουσία το 1967, νιώθει πως δεν έχει άλλη επιλογή παρά να αυτοεξοριστεί, έτσι το 1968 ταξιδεύει στις ΗΠΑ όπου και διδάσκει συγκριτική λογοτεχνία και δημιουργικό γράψιμο στο πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, μια θέση που κράτησε για 25 χρόνια. Το 1983 βραβεύεται με το Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του Μερικές γυναίκες (ενώ είχε αρνηθεί ανάλογη βράβευση το 1958. Το 1976 είχε, επίσης, αρνηθεί την πρόταση να γίνει αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών).

Θεατρικά του έργα έχουν παιχτεί σε Παρίσι, Σπολέτο, Άαρους, και Αθήνα. Έχει συνεργαστεί με τα λογοτεχνικά περιοδικά Τετράδιο, Σήμα, Horizon, New Writing και Daylight.

Έργα

Ποίηση