Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ μιλάει αποκλειστικά στο «Βήμα» και εκτιμά ότι η απευθείας επαφή Αθήνας-Σκοπίων θα έχει θετικό αποτέλεσμα στην εξεύρεση λύσης για το όνομα. ΕΜΦΑΝΩΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ από την απευθείας επαφή της Αθήνας και των Σκοπίων την οποία προωθεί ο κ. Γ. Παπανδρέου δηλώνει ο Τζέιμς Στάινμπεργκ.
Στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα» με αφορμή την επίσκεψή του στην Αθήνα για τη Σύνοδο του ΟΑΣΕ, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ εκφράζει την αισιοδοξία του ότι «η διαδικασία της απευθείας εμπλοκής θα έχει θετικό αποτέλεσμα» για την επίλυση του προβλήματος του ονόματος, ενώ επαναλαμβάνει τη «σθεναρή» υποστήριξη της Ουάσιγκτον στην ένταξη της πΓΔΜ σε ΝΑΤΟ και ΕΕ. Ο κ. Στάινμπεργκ λέει επίσης ότι η επίλυση των διμερών εντάσεων θα διευκολύνει την προσέγγιση της Τουρκίας με την ΕΕ, ενώ ερωτηθείς για πιθανή επίσκεψη του έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, λέγοντας ότι αυτή θα γίνει «στον κατάλληλο χρόνο στο εγγύς μέλλον».
– Είστε αισιόδοξος για μια λύση στο θέμα του ονόματος της πΓΔΜ; Υπάρχει πιθανό χρονοδιάγραμμα για μια λύση με την ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ που παραμένει ανοιχτή;
«Το σημαντικό είναι οι δύο κυβερνήσεις να συνεργαστούν σε αυτό το θέμα. Καλωσορίζουμε την πρωτοβουλία για προσέγγιση του Πρωθυπουργού προς την ηγεσία των Σκοπίων προκειμένου ο διάλογος να εμβαθυνθεί. Οι πρόσφατες συναντήσεις τους είναι θετικό σημάδι. Κατανοούμε πόσο σημαντικό είναι το θέμα αυτό και για τις δύο χώρες. Πιστεύουμε ότι προκειμένου να βρεθεί αμοιβαία αποδεκτή λύση πρέπει να συνεχίσουν να οικοδομούν μια σχέση εμπιστοσύνης. Εμείς υποστηρίζουμε σθεναρά το μέλλον του βόρειου γείτονά σας στην ευρωατλαντική κοινότητα, στο ΝΑΤΟ, και στην ΕΕ. Αν και δεν υποτιμούμε τις προκλήσεις, θα θέλαμε να δώσουμε έμφαση στα κέρδη και στα οφέλη για όλους αν αυτή η διαδικασία προωθηθεί. Αισιοδοξούμε ότι η διαδικασία της απευθείας εμπλοκής θα έχει θετικό αποτέλεσμα».
– Υπάρχει προοπτική να ξεπεραστεί η ένταση στο Αιγαίο που προκαλείται από την Αγκυρα; Εχουν οι ΗΠΑ συγκεκριμένες ιδέες σε αυτό το θέμα;
«Αυτό που είναι σημαντικό είναι οι δύο πλευρές να συζητούν μεταξύ τους. Νομίζουμε ότι η έγκαιρη και άμεση προσέγγιση του Πρωθυπουργού προς την Τουρκία ήταν πολύ σημαντική χειρονομία. Είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας και της Ελλάδας να εργαστούν μαζί. Η Ελλάδα στηρίζει σθεναρά την ενσωμάτωση της Τουρκίας στην ΕΕ. Η ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων και η λύση των διμερών εντάσεων θα στείλουν ένα ισχυρό μήνυμα στην υπόλοιπη ΕΕ ότι η Τουρκία είναι εποικοδομητικός εταίρος. Το κλειδί εδώ είναι να αναπτυχθεί αμοιβαία κατανόηση, να κατανοήσει ο ένας την οπτική του άλλου, και να βρουν λύσεις από τις οποίες θα κερδίζουν όλοι και θα επιτρέψουν στη διαδικασία αυτή να προχωρήσει». – Πιστεύετε ότι θα μπορούσε να υπάρξει πρόοδος στο Κυπριακό παρά την αδιαλλαξία της Τουρκίας;
«Πάντοτε ελπίζουμε. Εκτιμούμε ότι η διαδικασία με τον ειδικό απεσταλμένο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αλεξάντερ Ντάουνερ βοηθά τα ενδιαφερόμενα μέρη να εργαστούν για τα θέματα που βρίσκονται ενώπιόν τους με λεπτομερή εξέταση των διαφόρων παραμέτρων τους. Είναι δύσκολα θέματα. Εν τούτοις θεωρούμε ότι το μέλλον μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας αποτελεί ευκαιρία για ολόκληρο τον λαό της Κύπρου να έχει καλύτερο μέλλον. Τα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να πάρουν τις απαραίτητες αποφάσεις. Είναι σημαντικό να στείλουμε όλοι ένα μήνυμα ότι υποστηρίζουμε τις δύο πλευρές στην Κύπρο να σκέπτονται για το θετικό μέλλον που μπορούν να επιτύχουν και για το γεγονός ότι υπάρχει μεγάλη δόση συναντίληψης για το πώς πρέπει να είναι το μέλλον αυτό. Η ιδέα ενός βασικού πλαισίου προσέγγισης σε διζωνική και δικοινοτική βάση προσφέρει το θεμέλιο που μας επιτρέπει να ξεπεράσουμε τα εμπόδια και να δούμε την ευκαιρία που έχει η Κύπρος να επανενωθεί, με θετική επίδραση για ολόκληρη την περιοχή».
– Πώς βλέπει η Ουάσιγκτον την ελληνική «Ατζέντα 2014» για τα Δυτικά Βαλκάνια;
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν σθεναρά την ενσωμάτωση των βαλκανικών χωρών στις ευρωατλαντικές δομές. Πιστεύουμε ότι η ένταξη των χωρών αυτών σε διεθνείς οργανισμούς θα προσφέρει σταθερότητα στην περιοχή και θα επιταχύνει την ανάπτυξη σε πολλούς τομείς». – Να αναμένουμε καλά νέα για την είσοδο της Ελλάδας στο πρόγραμμα κατάργησης των θεωρήσεων διαβατηρίων; Πότε θα γίνει αυτό;
«Είχα την ευκαιρία να συζητήσω αυτό το θέμα με τον Πρωθυπουργό στη συνάντησή μας και διαπιστώσαμε ότι βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο. Πιστεύουμε ότι αυτό θα πραγματοποιηθεί σύντομα».
– Πώς θα περιγράφατε τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις;
«Αυτή είναι η τρίτη επίσκεψή μου στην Ελλάδα από την αρχή της προεδρίας Ομπάμα. Πιστεύω ότι αυτό το γεγονός αντανακλά τη σημασία που δίνουμε στη σχέση μας με την Ελλάδα. Εχουμε αρχίσει να οικοδομούμε μια πιο ισχυρή και ολοκληρωμένη συνεργασία, και τώρα, με τη νέα κυβέρνηση, προσβλέπουμε να την προωθήσουμε περισσότερο. Εχω πει πολλές φορές ότι η Ελλάδα είναι ένας εταίρος που έχει κρίσιμη σημασία για εμάς. Εχουμε ισχυρές διμερείς σχέσεις, έχουμε μεγάλο ενθουσιασμό για τον ρόλο της στην περιοχή αυτή ως ηγέτιδας χώρας στα Δυτικά Βαλκάνια, στη Μεσόγειο και επίσης ως εταίρου για την προσέγγιση της Μέσης Ανατολής και του υπόλοιπου κόσμου. Πιστεύω λοιπόν ότι έχουμε ευρεία βάση κοινών συμφερόντων. Γνωρίζω ότι η εμπειρία και ο ενθουσιασμός του έλληνα πρωθυπουργού θα τον καταστήσουν πολύτιμο εταίρο στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της περιοχής και της διεθνούς κοινότητας».
– Περιμένετε τον έλληνα πρωθυπουργό κ. Γιώργο Παπανδρέου στην Ουάσιγκτον;
«Βεβαίως, του μετέφερα ότι ο πρόεδρος προσβλέπει να καλωσορίσει τον Πρωθυπουργό στον κατάλληλο χρόνο στο εγγύς μέλλον».
Ο Ομπάμα, το Αφγανιστάν και το Ιράν
– Για ποιους λόγους επέλεξε η κυβέρνηση Ομπάμα τη συγκεκριμένη στρατηγική για το Αφγανιστάν;
«Βασίστηκε στην παραδοχή του γεγονότος ότι η κατάσταση δεν εξελισσόταν προς την κατεύθυνση η οποία ήταν αναγκαία ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που τέθηκαν τον περασμένο Μάρτιο. Υστερα από ενδελεχή επανεξέταση του θέματος ο πρόεδρος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι χρειαζόμασταν μια ταχεία και ισχυρή ενίσχυση πόρων, τόσο στρατιωτικών όσο και πολιτικών, προκειμένου να ελέγξουμε τις επιθετικές ενέργειες των Ταλιμπάν και να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες με στόχο να επιταχύνουμε την εκπαίδευση των αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας και να αυξήσουμε την ικανότητα της πολιτικής κυβέρνησης να παρέχει τις βασικές υπηρεσίες στον λαό της. Η δέσμευση αυτή δεν είναι χωρίς ημερομηνία λήξης, αλλά αποτελεί το μέσο που μας δίνει το πλαίσιο να αποσύρουμε τις δυνάμεις μας. Επίσης θα βοηθήσουμε τους Αφγανούς να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, μια εξέλιξη που έχει μεγάλη σημασία προκειμένου να υπονομεύσουμε την απήχηση την οποία έχουν οι εξτρεμιστές.
Στην προσπάθεια αυτή θα συμμετάσχουν πολιτικοί σύμβουλοι, οι οποίοι θα βοηθήσουν στη βελτίωση των αφγανικών κυβερνητικών θεσμών και στην πολιτικοστρατιωτική στρατηγική αναδιάρθρωση της γεωργίας με στόχο την παροχή εναλλακτικών ευκαιριών στο θέμα της καλλιέργειας της παπαρούνας, από το εμπόριο της οποίας ενισχύονται οι Ταλιμπάν. Τα παραπάνω αποτελούν μόνο κάποιες πλευρές του προγράμματος. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία είναι η διαρκής διεθνής δέσμευση σε πολιτικό, διπλωματικό και οικονομικό επίπεδο για την επίτευξη σταθερότητας στο Αφγανιστάν, στο Πακιστάν και στην ευρύτερη περιοχή με την παροχή συνδυασμού πόρων από τη διεθνή κοινότητα».
– Σκέπτονται οι ΗΠΑ να επιβάλουν κυρώσεις στην Τεχεράνη μέσω του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ως το τέλος του χρόνου; «Η διεθνής κοινότητα έχει ήδη στείλει ένα ισχυρό και ενιαίο μήνυμα στο Ιράν, λέγοντάς του ότι πρέπει να τηρήσει τις διεθνείς υποχρεώσεις του. Προσφέραμε έναν δρόμο συνεργασίας που θα μπορούσε να οδηγήσει στην περαιτέρω ενσωμάτωση της χώρας στη διεθνή κοινότητα. Μιλάω για την προσφορά της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) που είναι πάνω στο τραπέζι αυτή τη στιγμή. Και είναι ατυχές που το Ιράν δεν έχει απαντήσει ακόμη θετικά σε αυτήν. Η επιλογή που έχει το Ιράν είναι μεγαλύτερη απομόνωση. Οπως δήλωσε ο πρόεδρος Ομπάμα, η υπομονή μας δεν είναι απεριόριστη. Η απόφαση, με συντριπτική πλειοψηφία, που έλαβε η ΙΑΕΑ αποτελεί ένα ισχυρό μήνυμα προς το Ιράν για την ανάγκη να αλλάξει πορεία.
Ειδάλλως, η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να εξετάσει ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν προκειμένου το Ιράν να συμμορφωθεί με τις διεθνείς υποχρεώσεις του».
