της Ελίνας Γαληνού

Με τον γεωγραφικό όρο «Μακεδονία» εννοούμε το τμήμα της Ελληνικής ή Ιλλυρικής ή Βαλκανικής χερσονήσου του Αίμου που περιλαμβάνεται από Ολύμπου μέχρι Σκάρδου και Σκομίου και από Κορυτσάς μέχρι ποταμού Νέστου.
Ο Μακεδονικός χώρος, υπάγεται στην περιοχή του Αιγαίου και φέρει τα γεωφυσικά γνωρίσματα όλων των Αιγαιακών περιοχών σε αντίθεση με τις περιοχές άλλων Βαλκανικών χωρών που έχουν διαφορετικά γεωφυσικά χαρακτηριστικά.
Η Μακεδονία υπήρξε ανέκαθεν ένα ενιαίο κράτος, γνωστό με το όνομα «Μακεδονικό». Επί Φιλίππου Β΄(359-336 π.Χ) & Μεγάλου Αλεξάνδρου, αποτελούνταν από 20 επαρχίες και ήταν ένα από τα σημαντικότερα βασίλεια της εποχής του. Η έκτασή του διατηρήθηκε στα χρόνια της Ρωμαικής κατάκτησης και στα Βυζαντινά. Το 1204 μ.Χ, η Μακεδονία περιήλθε στους Φράγκους και αποτέλεσε μαζί με τη Θεσσαλία το βασίλειο της Θεσσαλονίκης υπό την ηγεμονία του Βονιφάτιου του Μομφερατικού. Το 1214 μ.Χ, το Δεσποτάτο της Ηπείρου κατέλαβε τις κεντρικές περιφέρειες της Μακεδονίας, έδιωξε τους Φράγκους και ενσωμάτωσε τις περισσότερες Μακεδονικές περιφέρειες. Με τις επιδρομές Σέρβων και Βουλγάρων στα βυζαντινά χρόνια, καταλαμβάνονται ορισμένες από τις περιφέρειες αυτές ενώ τον 14ο αιώνα ολόκληρη η Μακεδονία καταλαμβάνεται από τους Τούρκους και αποτελεί την Ενιαία Τουρκική Επαρχία που διαιρείται σε 3 βιλαέτια. Το Μοναστήρι, το Κόσσοβο και τη Θεσσαλονίκη.
Παρά τις φοβερές βαρβαρικές επιδρομές, το ελληνικό στοιχείο στη Μακεδονία πάντα υπερίσχυε. Οι Βλάχοι (Vlagues) δεν αποτελούσαν παρά μικρές μειονότητες στην περιοχή, η δε Ρουμανική τους καταγωγή αμφισβητείται. Από τα παλιότερα ιστορικά στοιχεία, εμφανίζεται στην περιοχή η επικράτηση πολλών Ελληνικών φύλων κυρίως Πελασγικής, Θρακικής και Ιλλυρικής καταγωγής. Στους πληθυσμούς αυτούς προστέθηκαν αργότερα οι εκ Πίνδου «Μακεδνοί» (Δωρική φυλή που οφείλει την ονομασία της στον Μακεδνό κατά τον Ηρόδοτο…) Η ονομασία της Μακεδονίας αναφέρεται και στα Ομηρικά Επη, ενώ ο Ηρόδοτος επιβεβαιώνει την Ελληνική καταγωγή των πρώτων βασιλέων της Μακεδονίας.
Επί Μ. Αλεξάνδρου, ο καθαρός ελληνικός πληθυσμός της Μακεδονίας έφτανε στα 4 εκατομμύρια και η περιοχή ήταν το προπύργιο του Ελληνισμού και Απόστολος της Ελληνικής Ιδέας στα πέρατα της Οικουμένης. Σε πολλές χώρες που κατέκτησε ο Μέγας Αλέξανδρος επικράτησε η Ελληνική γλώσσα ενώ οι Μακεδόνες ήταν μύστες του νοτιοελληνικού πολιτισμού αν και μέσα στους «Φιλιππικούς» του ρήτορα Δημοσθένη διαπιστώνεται μια αντιπάθεια περισσότερο φαινομενική (κυρίως όσον αφορά το πρόσωπο του Φιλίππου) εκ μέρους της νότιας Ελλάδας. Η Ρωμαική κατάκτηση της Μακεδονίας το 168μ.Χ, όχι μόνο δεν επηρέασε την ελληνικότητά της, αλλά υπέταξε πνευματικά τους κατακτητές που πολλοί απ΄αυτούς εξελληνίστηκαν με επιγαμίες.
Μεταξύ 6ου -7ου αιώνα όμως, εμφανίζεται σποραδική εγκατάσταση Σλαύων και Σέρβων στις βόρειες περιοχές του Αίμου, με την ανοχή Βυζαντινών Αυτοκρατόρων Ηρακλείου και Κωνσταντίνου Πωγωνάτου κυρίως, που θεώρησαν ότι αυτοί οι πληθυσμοί θα αποτελέσουν προστατευτικό τείχος στις επιδρομές των Αβάρων. Ανάμεσά τους όμως, αρχίζει η διείσδυση Βουλγάρων αναμεμιγμένων με τους Σλαυικούς λαούς, οι οποίοι ανέκαθεν ξεχώριζαν για την βαρβαρότητα και αρπακτικότητά τους. Κατά τον 11ο μ.Χ αιώνα, όλοι σχεδόν οι Σλαύοι της Μακεδονίας είχαν εξελληνιστεί, ενώ μέχρι τον 14ο αιώνα οι Βούλγαροι εξαφανίζονται ως κράτος λόγω αδυναμίας να δημιουργήσουν δικό τους πολιτισμό. Στο αμέσως επόμενο διάστημα, η Μακεδονία καταλαμβάνεται από τους Τούρκους και θα παραμείνει υπό την κατοχή τους ως τις αρχές του 20ου αιώνα. Μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, η Μακεδονία διαμελίστηκε ανάμεσα στην Ελλάδα, τη Σερβία και τη Βουλγαρία ενώ παραχωρήθηκε και στην Αλβανία ένα μικρό μέρος της Μακεδονικής Περιφέρειας Κορυτσάς. Από τα 90.000 τμ της παλιάς Μακεδονίας, μόνο τα 34.602, 5 τμ παρέμειναν στην ελληνική επικράτεια.
Από τις μελέτες του Στράβωνα, του Πολυβίου και του Ηρόδοτου μέχρι ξένους ιστορικούς όπως οι γερμανοί Kern και Smith και ο γάλλος Choiseul Gouffrier, είναι σαφής η παραδοχή για το Ελληνικό Εθνος των Μακεδόνων, αν τα προς μελέτη στοιχεία αξιολογούνται αμερόληπτα. Ωστόσο είναι γεγονός ότι η Μακεδονία υπήρξε πάντοτε το μήλο της έριδος όλων των ισχυρών της Ευρώπης και της Ασίας, κυρίως λόγω της σημαντικής γεωγραφικής της θέσης. Η πλούσια φύση της και η κομβική της θέση (έξοδος στο Αιγαίο & Μεσόγειο, προπύλαιο των Στενών στα Δαρδανέλλια, σημείο συνένωσης Ευρώπης-Ασίας-Μαύρης Θάλασσας-Μεσογείου) αποτελούσαν ανέκαθεν πόλο έλξης προς τις «αδηφάγους» βλέψεις όλων των ιμπεριαλιστικών εγκεφάλων της γής. Και δυστυχώς, το Μακεδονικό ζήτημα είναι μια βαρύτατη κληρονομιά των υποτελών λαών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που ενι-σχύεται με τις προστριβές των εκάστοτε Μεγάλων Δυνάμεων, αναλόγως των συμφερόντων που ανακύπτουν κατά περιόδους. Αυτό εξηγεί και τα αίτια της εμπλοκής του.
————
Αναφορά στο βιβλίο « Η Ελληνικότητα της Μακεδονίας» του αειμνήστου Ευαγγέλου Σαββόπουλου διδάκτωρος των Πολιτικών Επιστημών, π. βουλευτή Πειραιώς & Νήσων και π. υπουργού.