Της Μαρίκας Λυσιάνθη, ειδική συνεργασία με το Statesmen.gr
Αν δεν μιλούσαμε για το Λονδίνο, θα λέγαμε ότι το πρωινό της 24ης Ιανουαρίου 1965 ήταν εξαιρετικά συννεφιασμένο, μουντό και μελαγχολικό. Όπως δηλαδή σχεδόν όλα τα πρωινά (και το… υπόλοιπο της ημέρας) στη βρετανική πρωτεύουσα, που εκ των προτέρων αφαιρούν από κάποιον τον ενθουσιασμό να ατενίσει με αισιοδοξία τον ορίζοντα, να κοιτάξει μέσα του, να εμπνευστεί και να δημιουργήσει.
Εκείνο το πρωινό, οι Άγγλοι έμαθαν ότι ο Ουίνστον Τσώρτσιλ είχε «φύγει» για το μεγάλο ταξίδι, σε ηλικία 91 ετών. Έχοντας ζήσει μια έντονη διαδρομή, δυο Παγκόσμιους Πολέμους, την αμφισβήτηση, την αποθέωση, τη γενική αναγνώριση, την πτώση, την πολιτική μελαγχολία.
Ήταν ο «πατέρας της νίκης». Όχι μονάχα επειδή καθιέρωσε το σήμα «V», με τα δάχτυλα του χεριού του, αλλά επειδή εξελίχτηκε σε κινητήριο μοχλό της συνένωσης των Συμμάχων, απέναντι στον Άξονα. Πολλοί ιστορικοί εκτιμούν ότι τον Χίτλερ τον σταμάτησε ο βαρύς χειμώνας στη Ρωσία, και στη συνέχεια τον νίκησε το πείσμα του Ουίνστον Τσώρτσιλ.
Εκείνος λειτούργησε ως ο «μεσαίος χώρος», ανάμεσα στον Ρούσβελτ και τον Στάλιν. Από το «δεν θα παραδοθούμε ποτέ», τη στιγμή που η γερμανική αεροπορία ισοπέδωνε το Λονδίνο, μέχρι τη φράση που του αποδίδεται, αν και δεν επιβεβαιώνεται, για το… μέχρι που έπρεπε να σταματήσει η προέλαση των Συμμάχων: Μέχρι τη Μόσχα!
Πράγματι, ο Τσώρτσιλ είχες εγκαίρως συνειδητοποιήσει ότι ο Ιωσήφ Στάλιν δεν είχε το ιδεολογικό υπόβαθρο αλλά ούτε και τις κοινωνικές ευαισθησίες του Βλαντιμίρ Λένιν. Και διαισθανόταν ότι ο κίνδυνος αυτός έπρεπε να αποτραπεί, με τρόπο περισσότερο αποτελεσματικό σε σχέση με τον «Ψυχρό Πόλεμο».
Περισσότερο όμως από τους Ρώσους, ο Τσώρτσιλ… είχε κάτι με τους Γερμανούς. Εκ πεποιθήσεως. Με επιχειρήματα ιστορικής αναφοράς και περιεχομένου. Τα οποία μάλλον θα τον καθιστούσαν εξαιρετικά αποτελεσματικό και σήμερα, που η Αγγέλα Μέρκελ αδυνατεί να κατανοήσει ότι η Ενωμένη Ευρώπη βρίσκεται πάνω από τη Γερμανία και τα συμφέροντά της.
Θα είχε πραγματικό ενδιαφέρον ένας ιστορικός διάλογος των δυο, με τον Τσώρτσιλ να καταφεύγει στο μνημειώδες και γεμάτο φονικές ατάκες χιούμορ που τον χαρακτήριζε: «Ολόκληρη η Ιστορία του κόσμου μπορεί να συνοψισθεί στο γεγονός ότι όταν ένα έθνος είναι δυνατό, δεν είναι δίκαιο. Και όταν θέλει να είναι δίκαιο, δεν είναι πια δυνατό»…
Ή, ακόμη καλύτερα, την απάντηση που είχε δώσει στη Λαίδη Άστορ, όταν εκείνη του είπε ως αν ήταν σύζυγός της, θα του έβαζε δηλητήριο στον καφέ. “Αν ήμουν ο σύζυγός σου, θα έπινα αυτόν τον καφέ”…
