Tου Υποναύαρχου (εα) Ηρακλή Καλογεράκη ΠΝ, Διπλωματικό περισκόπιο
Είναι γνωστή η στρατηγική σημασία της Κρήτης επειδή ευρίσκεται αφενός σε κομβικό σημείο των θαλασσίων οδών της Μεσογείου και αφετέρου δίπλα σε μια περιοχή με πλούσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Για το λόγο αυτό απετέλεσε και αποτελεί στόχο στρατιωτικών, πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων.
Η Γαύδος είναι το νοτιότερο ελληνικό νησί και ταυτόχρονα το νοτιότερο ευρωπαϊκά όριο. Βρίσκεται 21,6 ναυτικά μίλια νότια της Χώρας Σφακίων, του νομού Χανίων. Έχει μήκος 5 ν.μιλίων, μέσο πλάτος 3 ν.μιλίων, έκταση 37 τετραγωνικά χιλιόμετρα και περίπου 190 κατοίκους σήμερα. Στην απογραφή του 2001 υπήρχαν 98 άτομα ενώ στους εκλογικούς καταλόγους είναι εγγεγραμμένα 162 άτομα. Το χειμώνα μένουν περί τα 60 άτομα, δηλαδή καμιά εικοσιπενταριά όλες κι όλες οικογένειες. Οι λιγοστοί αυτοί κάτοικοι του νησιού ασχολούνται επί το πλείστον με την κτηνοτροφία, μελισσουργία, αμπελουργία, αλιεία και τους καλοκαιρινούς μήνες με τον τουρισμό.
Η Γαύδος έχει σήμερα μεγάλη «στρατηγική» και «γεω-τοπογραφική» αξία αφενός γιατί επεκτείνει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της χώρας μας (ΑΟΖ) και αφετέρου γιατί αποτελεί στρατηγικό σημείο σε παγκόσμιο επίπεδο για τη ρύθμιση λειτουργιών των δορυφόρων του συστήματος GPS και αλτιμετρίας (αυτών που μετρούν υψόμετρα της στάθμης των θαλασσών), για την παρακολούθηση της κίνησης των πλοίων στους θαλάσσιους δρόμους του εμπορίου, για λήψη και εν συνεχεία χρήση από επιστημονικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα πλείστων υδρογραφικών και άλλων παραμέτρων που είναι χρήσιμα για την παρακολούθηση των κλιματικών αλλαγών στον πλανήτη γη. «Έχουμε συγκρίνει τα αποτελέσματα μεταξύ του σταθμού της Γαλλίας στην Κορσική και του αντίστοιχου της ΝΑSA έξω από το Λος Άντζελες και η θέση της Γαύδου είναι πολύ καλύτερη», ανέφερε σε διεθνές συνέδριο προ τριών ετών στα Χανιά, ο διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωδαισίας και Γεωπληροφορικής του Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Μέρτικας.
Η Γαυδοπούλα είναι μια βραχονησίδα περίπου 4 ναυτικά μίλια βόρεια της Γαύδου. Έχει μήκος 1,5 νμ, μέσο πλάτος περίπου 0,5 νμ, έκταση περίπου 2 τετραγωνικά χιλιόμετρα και σύμφωνα με την απογραφή του 2001 τρείς κατοίκους. Τα βάθη γύρω από αυτή είναι μεγάλα ενώ στη νοτιοδυτική πλευρά υπάρχουν μεμονωμένοι βράχοι. Το ύψος της νησίδας είναι 133 μέτρα στο κέντρο. Στη βορειοδυτική άκρα υπάρχει φάρος για τον ασφαλή διάπλου των πλοίων από το στενό μεταξύ αυτής και της Γαύδου.
Τα δύο νησιά αυτά, λόγω θέσεως, βρίσκονται στο ενδιαφέρον ξένων επενδυτών εδώ και μια δεκαετία, ενώ πρόσφατα το ενδιαφέρον φαίνεται να αναζωπυρώνεται ίσως λόγω της ύπαρξης υδρογονανθράκων (βιοαερίου και πετρελαίου) στην εγγύς περιοχή αλλά ίσως και λόγω του ενδιαφέροντος των Ισραηλινών για την μεταφορά του αποδεδειγμένα υπάρχοντος φυσικού αερίου στην ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ. Να θυμηθούμε πως πριν δεκαπέντε χρόνια η Γαυδοπούλα ήταν πάλι στο στόχαστρο Ελλήνων και ξένων επενδυτών λόγω του ενδιαφέροντος που είχε εκδηλωθεί για την ανάπτυξη επενδυτικών σχεδίων που προέβλεπαν τη δημιουργία ενός εργοστασίου -σταθμού κατασκευής, επισκευής, συντήρησης και μεταφόρτωσης εμπορευματοκιβωτίων (κοντέινερ). Η ενδιαφέρουσα αυτή ιστορία έχει ως εξής:
Στις 13 Νοεμβρίου 1996 κατατέθηκε από ένα γραφείο μελετών (του κ. Σταμάτη Παπαβασιλείου) στο ΥΠΕΧΩΔΕ ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο για την “αξιοποίηση” της Γαυδοπούλας με χρηματοδότηση ενός άγνωστου Έλληνα μεγιστάνα. Επρόκειτο για μια επένδυση εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων που θα μετέτρεπε την ακατοίκητη τότε νησίδα σε μεγάλο κέντρο σταθμό του διεθνούς εμπορίου.
Κάθε μέρα δεκάδες εμπορικά πλοία κάθε εθνικότητας θα έπαιρναν από τις εγκαταστάσεις τα ολοκαίνουργια ή τα συντηρημένα κοντέινερ για να μεταφέρουν τα εμπορεύματα τους σε όλο τον κόσμο. Στη βραχονησίδα θα γινόταν υπερσύγχρονες προβλήτες, θα υπήρχε σταθμός ανεφοδιασμού σε καύσιμα αλλά και σε τρόφιμα και έτσι η οικονομία ενός εγκαταλελειμμένου και ενός ακατοίκητου νησιού της Κρήτης αλλά και της Ελλάδας, θα άνθιζε!
Η Γαυδοπούλα θα αποκτούσε ζωή αλλά ταυτόχρονα θα δημιουργούσε και ένα άσχημο στα μάτια των οικολόγων τοπίο, όπως εκείνο του Παγγαίου όρους για την εξόρυξη του χρυσού. Πλήθος καταγγελιών για την ισοπέδωση ενός νησιού που το ύψος του υψηλότερου λοφίσκου είναι μόλις 133 μέτρα, από οικολογικές οργανώσεις των Χανίων, φοιτητικές ενώσεις Κρητών, βουλευτές της αντιπολίτευσης αλλά και δημοσιευμάτων με καυτερή γλώσσα στις τοπικές εφημερίδες. Ευρωβουλευτής (κ. Παπαγιαννάκης) κατέθεσε το παρακάτω ερώτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθώντας να την εμπλέξει και να γνωμοδοτήσει αρνητικά: “Προτίθεται η Επιτροπή να ζητήσει εξηγήσεις από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές, για το πώς συμβιβάζεται η πρότασή τους για ένταξη της Γαυδοπούλας στο πρόγραμμα ΝΑΤURA 2000, με την εν λόγω επένδυση;” Όλοι ενάντια, ακόμη και μερικά στελέχη του ΥΠΕΧΩΔΕ και της Αρχαιολογικής υπηρεσίας που βροντοφώναζαν ‘ότι “δεν θα επιτρέψουν ποτέ να συμβεί τέτοιο έγκλημα“.
Η αρμόδια διεύθυνση μπροστά σε αυτή τη κατακραυγή, κωλυσιεργούσε στο να βγάλει απόφαση και να ενημερώσει τους επενδυτές. Μια απόφαση που σύμφωνα με τον νόμο χρειαζόταν μόνο 60 μέρες. Η γραφειοκρατία βλέπετε είναι μεγάλο φρένο στην όποια επένδυση στη χώρα μας.
Για να μάθει τι θα γίνει με το θέμα αυτό ο βουλευτής του ΣΥΝ από το Ηράκλειο Σπύρος Δανέλλης κατέθεσε δύο επερωτήσεις στη βουλή (22.1.1997 & 21.2.1997) και οι απαντήσεις που έλαβε ήταν χρησμός. Τίποτε το ουσιώδες! Μπαλάκι του τένις έγιναν τα έγγραφα μεταξύ των συναρμοδίων υπουργείων. Πλήθος οι γνωμοδοτήσεις που χρειαζόταν για να προχωρήσει όχι το έργο, αλλά μόνο ο φάκελος. Οι δε «αρμόδιοι» ψάχνονταν επί μήνες για να μάθουν το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Γαυδοπούλας. Αυτή βλέπετε δεν την διεκδίκησαν οι Τούρκοι, όπως έκαναν με τη Γαύδο σε ΝΑΤΟικά φόρουμ, και δεν ΗΞΕΡΑΝ. Το συναρμόδιο υπουργείο Οικονομικών έδωσε τότε την απάντηση: “Αναφορικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς της νήσου Γαυδοπούλας σας γνωρίζουμε ότι, όπως μας ανέφερε η Περιφερειακή μας Υπηρεσία -Κτηματική Υπηρεσία Χανίων- η νήσος Γαυδοπούλα έχει καταγραφεί ως ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΤΗΜΑ με Α.Β.Κ. 426 και ότι μέχρι σήμερα δεν έχει υποβληθεί καμιά αίτηση διεκδίκησης από ιδιώτες στην Υπηρεσία. Επίσης, όπως μας ανέφερε η Κτηματική Εταιρία του Δημοσίου η οποία έχει τη διαχείριση των ακινήτων του Δημοσίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 973/79, μέχρι σήμερα δεν έχει υποβληθεί κανένα αίτημα από Οργανισμό ή ιδιώτη για εκμετάλλευση“. Όμως ο κ. Παπαβασιλείου του γραφείου μελετών που κατέθεσε τη μελέτη για την αδειοδότηση δήλωσε στην Εξουσία (13/2/1998) πως πρώτη φορά άκουσε ότι η Γαυδοπούλα ανήκει στο δημόσιο! “Η Γαυδοπούλα, όπως προκύπτει από το αρμόδιο υποθηκοφυλακείο, ανήκει στους αδελφούς Τσιριντάνη από τα Σφακιά” οι δε εργοδότες που πρόκειται να αγοράσουν τη Γαυδοπούλα από τους Τσιριντάνηδες θέλουν να μείνουν ανώνυμοι γιατί “θέλουν να αποφύγουν τον πόλεμο που υπέστησαν οι επενδυτές στα ορυχεία χρυσού της Χαλκιδικής“!
Τελικά το έργο δεν έγινε. Οι οικολόγοι, κάτοικοι της περιοχής, φοιτητές κ.ά. μάζεψαν πάνω από 14 χιλιάδες υπογραφές με αποτέλεσμα το Νομαρχιακό Συμβούλιο Χανίων και το ΥΠΕΧΩΔΕ να απορρίψουν την πρόταση. Στην καμπάνια που έγινε για την μη πραγματοποίηση του έργου, μια επιτροπή ανέφερε επακριβώς: «Πρόκειται για ένα τεράστιο διαμετακομιστικό λιμάνι (containers) με διεθνείς προδιαγραφές, που θα δέχεται καθημερινά εκατοντάδες επισκέψεις από τεράστια πλοία! Οι εκπομπές θορύβου και φωτός θα είναι μέγιστου βαθμού και θα επιβαρύνουν αφόρητα ολόκληρη την περιοχή. Όχι μόνο οι κραδασμοί των γιγάντιων πλοίων θα ακούγονται σε απέραντα μήκη και πλάτη, αλλά και οι τεράστιες ντίζελ μηχανές θα είναι σε συνεχή κίνηση για παραγωγή ενέργειας κατά τη διάρκεια φόρτωσης και εκφόρτωσης. Αυτή η περιβαλλοντική ηχορύπανση θα δημιουργείται μέρα νύχτα. Χιλιάδες ισχυρές φωτοχυσίες θα προξενούν ένα ορατό κώνο φωτός 365 νύχτες τον χρόνο. Η καθαρή θέα του έναστρου ουρανού, ιδιαίτερα λαμπρή εδώ, θα ανήκει στο παρελθόν. Είναι αναπόφευκτο ότι όχι μόνο ο υπό συζήτηση κόλπος αλλά και το πέλαγος και οι παραλίες θα μολυνθούν ανεπανόρθωτα!»
Πάντως λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης της χώρας μας και σύμφωνα με πληροφορίες από ντόπιους, παρατηρείται μια κάποια κινητικότητα. Βλέπουν χαμηλές πτήσεις ελικοπτέρων να κατοπτεύουν την περιοχή και ίσως αυτό να σημαίνει πως το παλιό σχέδιο για την αξιοποίηση της Γαυδοπούλας θα επανέλθει μπορεί και ενισχυμένο. Η επένδυση αυτή, αν υλοποιηθεί, θα είναι ύψους πάνω από 250 εκατ. δολάρια και θα απασχολήσει περί τους 400 εργαζόμενους. Στη προηγούμενη μελέτη αναφερόταν πως θα γίνουν εκτεταμένα λιμενικά έργα (συνολικό μήκος προβλητών 3 χιλιόμετρα), πως θα δημιουργηθούν θέσεις πρόσδεσης σκαφών για παράδοση και παραλαβή προϊόντων και πως θα καλυφθεί έκταση 7.000 τ.μ., ενώ η Γαυδοπούλα θα επιπεδοποιηθεί σε ύψος 2 μέτρων από τη θάλασσα. Αυτό σημαίνει πως το νησάκι από μόνο του μπορεί να μην φτάνει και πως για να καλυφτούν επτά χιλιάδες τ.μ. θα πρέπει να πάνε και στη Γαύδο.
Στη Γαύδο τώρα, τον τελευταίο μήνα, έχει ξεσπάσει σάλος με αφορμή μια πρόταση για ίδρυση εκεί του Πυθαγόρειου Ινστιτούτου Φιλοσοφικών Ερευνών για την Αθανασία του Ανθρώπου (Π.Ι.Φ.Ε.Α.Α.).
Πριν δέκα περίπου χρόνια, μια ομάδα επτά Ρώσων και Ουκρανών πυρηνικών επιστημόνων, από τους λίγους επιζήσαντες του Τσερνόμπιλ, πήγαν για να ζήσουν με ένα νέο τρόπο, το υπόλοιπο της ζωής τους σε ένα μέρος μακριά από τον «πολιτισμό» και κοντά στη φύση. Διάλεξαν να ζήσουν «οικολογικά» στην όμορφη μας Γαύδο. Οι επτά γίνανε δεκαεπτά, κ.ο.κ. και σήμερα έχουμε μια μεγάλη ομάδα επιστημόνων και καλλιτεχνών, από διάφορες χώρες που δηλώνουν όλοι Έλληνες στη ψυχή. Αυτοί, από μόνοι τους, έχτισαν ένα σπίτι στον οικισμό Βατσιανά για να μένουν. Το έφτιαξαν σχεδόν κάτω από τη γη, με καταπακτή όπως λένε, έκαναν ένα ανεμόμυλο για να αξιοποιήσουν την αιολική ενέργεια και κατασκεύασαν ένα σταθμό αφαλατώσεως θαλασσινού νερού για να αξιοποιήσουν την ηλιακή ενέργεια. Στη παρέα τους μπήκαν και Έλληνες και όλοι μαζί πρότειναν τη δημιουργία του ινστιτούτου που θα έχει μια μεγάλη συνεδριακή αίθουσα και ένα αρχαιοελληνικό ναό, προς τιμή του Απόλλωνα, για να φεγγοβολεί το φως του από το νοτιότερο σημείο της Ευρώπης στην Υδρόγειο ,θυμίζοντας μας τη γνώση και τη σοφία των Αρχαίων Ελληνικών χρόνων, όπως διακηρύσσουν. Στο ναό αυτό σκοπό έχουν να γίνεται και θεατρική αναβίωση των αρχαίων μυστηρίων. Η ομάδα λοιπόν το πήρε ζεστά και προ μηνών ξεκίνησε να χτίζει το κέντρο με το ναό. Οι αρχές με ταχύτητα αστραπής σταμάτησαν τα έργα. Ο μητροπολίτης Κισσάμου και Σελίνου δεν δέχεται με τίποτε την ύπαρξη 12θεϊστών στην περιφέρεια του και στην σχετική ανακοίνωση της μητρόπολης του, μεταξύ άλλων αναφέρεται: «Η προσπάθεια επιστροφής στην ειδωλολατρία, η αναβίωση του δωδεκάθεου και των διονυσιακών τελετών δεν δίδουν διέξοδο στα αλύτρωτα αδιέξοδα της καθημερινότητας μας, αλλά φανερώνουν και αποκαλύπτουν το βάθος και την ουσία του προβλήματος“. Τι ειρωνεία! Να χτίζουμε τζαμιά, με έξοδα του κράτους και με δωρεάν παραχώρηση γης, για τους μουσουλμάνους στην Αθήνα και να αρνούμαστε την κατασκευή ενός αρχαίο-ελληνικού ναού, που μια ομάδα επιστημόνων και καλλιτεχνών εναγωνίως ζητά. Οι άνθρωποι αυτοί, σε επιστολή που έστειλαν προς τον Περιφερειάρχη Κρήτης, αναφέρουν: “Είμαστε μία ομάδα επιστημόνων από διαφορετικές χώρες, τις ΗΠΑ, την Ελβετία, τη Ρωσία, την Ουκρανία, την Πολωνία και αλλού. Ζούμε στη Γαύδο για πάνω από 10 χρόνια και σταδιακά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου γίναμε Έλληνες. Έτσι τώρα ανησυχούμε προσωπικά για τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στην Ελλάδα, την Κρήτη και τη Γαύδο. Για το λόγο αυτό, αποφασίσαμε να ιδρύσουμε στη Γαύδο το Πυθαγόρειο Ινστιτούτο Φιλοσοφικών Ερευνών για την Αθανασία του Ανθρώπου- ΠΙΦΕΑΑ“.
Η ίδρυση του Π.Ι.Φ.Ε.Α.Α. που θα έδινε στη Γαύδο μια ευκαιρία για να γίνει εκεί ένα πολιτιστικό κέντρο της πυθαγόρειας φιλοσοφίας, που θα ακτινοβολεί παγκοσμίως, που θα είναι ένας σημαντικός παράγοντας τόνωσης και υποστήριξης της τοπικής οικονομίας, μέσω του πολιτιστικού τουρισμού, συναντά εμπόδια. Εμπόδια από το Δήμο και φράγματα από την εκκλησία.
Απ’ ότι λοιπόν φαίνεται όλα τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα για την Κρήτη, για τον άλφα ή βήτα λόγο, έχουν δυσφημιστεί, υποτιμηθεί και ακυρωθεί.
Προ ετών, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας ακύρωσε τις επενδύσεις Βρετανικής εταιρίας σε έκταση 26.000 στρεμμάτων στη περιοχή Κάβο Σίδερο Λασιθίου που ανήκαν στο ίδρυμα Παναγία η Ακρωτηριανή (Μονή Τοπλού), λόγω ελλείψεων και παραλείψεων στην περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου για την «τουριστική ανάπτυξη» της έκτασης του ιδρύματος.
Η άλλη πρόταση για τη δημιουργία ενός συγχρόνου λιμανιού εμπορευματοκιβωτίων στη Μεσσαρά ναυαγεί και οι συμφωνίες μεταξύ της Ελληνικής κυβέρνησης και των ξένων επενδυτών από Κίνα, Κορέα, Αραβικά Εμιράτα έφτασαν σε αδιέξοδο.
Οι διάφορες οικολογικές οργανώσεις και φορείς προετοιμάζουν πάλι τ’άρματα για να ξαναρχίσουν τον αγώνα όχι μόνο «διάσωσης της Γαυδοπούλας» αλλά και του πλανήτη μας. Τέλος στη Γαύδο, η τοπική αυτοδιοίκηση και η μητρόπολη δεν θέλουν να γίνει το Πυθαγόρειο Ινστιτούτο Φιλοσοφικών Ερευνών για την Αθανασία του Ανθρώπου και ο ναός του Απόλλωνα, που δεν νομίζω πως επηρεάζει το περιβάλλον.
Για όλα αυτά και για αυτά που θα ακολουθήσουν αν ανακηρύξουμε την ΑΟΖ και αναθέσουμε την εξερεύνηση της, αν πράγματι βρούμε τις ποσότητες υδρογονανθράκων που πιστεύεται ότι έχουμε και αν η συμφωνία με Ισραήλ και Κύπρο για τη προώθηση του φυσικού αερίου στην Ευρώπη προχωρήσει, έχω να πω μόνο τούτο. Τι θέλουμε; να καταδικάσουμε τους νέους της Κρήτης να γίνονται μόνο γκαρσόνια στα ξενοδοχεία και στα μπαρ; να παίζουν κομπολόι και να πίνουν φραπέδες στα καφενεία και καφετέριες μέρα και νύκτα; ή να γίνει καμιά σοβαρή επένδυση για να εργαστούν σαν επιστήμονες και εργάτες και να εξάγουν μαζί με τα άλλα και τα προϊόντα τους; Μήπως αντί να συζητάμε για ξεπούλημα των νησιών μας και της κρατικής περιουσίας θα πρέπει να συζητάμε για κατοχύρωση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και για πραγματοποίηση επενδυτικών προτάσεων; Ίδωμεν!
