Του Ιωάννη Τουλουμάκου, Καθηγητή Αρχαίας Ιστορίας του Α.Π.Θ
Κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης στην παρούσα κρίση, με όσα συμβαίνουν και θλίβουν, θα ήταν αυτονόητη, αν στην κοινή συνείδηση υπήρχε ένα παράδειγμα που θα έδειχνε, τι ακριβώς σημαίνει και πώς μπορεί να γίνει, τι και πως μπορεί και πρέπει να πράξει. Λείπει όμως, αφού και τα ελάχιστα δείγματα συναινετικής σκέψης και συμπεριφοράς που υπάρχουν, παραμερίσθηκαν από τις ψυχώσεις των οδυνηρών εθνικών περιπετειών, πρώτα, για να καλυφθούν κατόπιν από τα διχαστικά συνθήματα και τις αντίστοιχες νοοτροπίες και συμπεριφορές. Το χαρακτηριστικό όσο και θλιβερό αποτέλεσμα: Το πανθομολογούμενο έλλειμμα πολιτικής συναίνεσης συνόδευε και συνοδεύει είτε η εξωπραγματική τυφλή αντιπαλότητα είτε η μοιρολατρική προσδοκία που έκανε άλλους να πιστεύουν, άλλους να ανέχονται και γι αυτό πολλούς να φοβούνται ως την μόνη λύση σε κρίσιμες περιστάσεις την «εκτροπή».
Κυβέρνηση εθνικής ανάγκης σημαίνει ένα υπουργικό συμβούλιο και μία λειτουργούσα με τις αρχές και τους σκοπούς του δημόσια διοίκηση, όπου τα μέλη του πρώτου και τα διευθυντικά στελέχη της τελευταίας ενεργούν σύμφωνα με τις επιταγές της άγνωστης έως τώρα στην χώρα μας εθνικής στρατηγικής. Μιάς εθνικής στρατηγικής που δίνει με λόγο και με πράξη την τεκμηριωμένη απάντηση στο ερώτημα, πώς επιβιώνει το Έθνος στον σύγχρονο κόσμο – ερώτημα που δεν έχει ποτέ τεθεί στο παρελθόν ούτε τίθεται δημόσια και τώρα, ή , αν τίθεται και μελετάται από κάποιους εδώ ή στο Εξωτερικό, δεν μπορεί να «περάσει» στην κοινή συνείδηση εξαιτίας άλλων αντιλήψεων ή συμπεριφορών αλλά και ανυπέρβλητων αντικειμενικών δυσκολιών.
Στην παρούσα κρίσιμη περίσταση το ερώτημα τίθεται από την ίδια την καθημερινή πραγματικότητα με την εθνική μείωση που βιώνουμε εδώ και στο Εξωτερικό- με τις αρνητικές μοναδικότητες ή τις υψηλές αρνητικές επιδόσεις σε διάφορους τομείς(όπως η μεγάλη διαφορά στην ανισοκατανομή του πλούτου) που θα επιδεινωθούν- με το πολύπλευρο εκπαιδευτικό πρόβλημα και τα παρεπόμενα του για όλη την δημόσια ζωή- με την πολιτισμική ένδεια και την απαξίωση των θεσμών και , προπάντων με το έλλειμμα της εθνικής αυτοεκτίμησης. Συλλογικά επιτεύγματα από το πρόσφατο, μεταπολεμικό παρελθόν που θα στήριζαν αυτή την αυτοεκτίμηση, δεν υπάρχουν- αντί αυτών μένουν στην συλλογική μνήμη εθνικές μειώσεις, πολιτικά/ οικονομικά σκάνδαλα, εσωτερικές ρήξεις και αναταράξεις, με τελευταία την εξέγερση των νέων τον Δεκέμβριο του 2008.
Διέξοδο στην παρούσα κρίση, με ό,τι για τον ένα ή τον άλλο λόγο βαρύνει πρόσωπα και ιδεολογίες από το κοντινό ή το απώτερο μεταπολεμικό παρελθόν, δεν μπορεί να περιμένει κανείς- όπως δεν μπορεί να περιμένει αναμόρφωση της δημόσιας ζωής με τρόπους που επιβάλλονται έξωθεν σε καθεστώς εθνικής μείωσης. Δεν μπορεί να περιμένει, όσο υπάρχουν εκτός από τα διάφορα άλλα, το έλλειμμα της εθνικής αυτοεκτίμησης και το έλλειμμα εμπιστοσύνης της κοινωνίας σε ηγεσίες και θεσμούς. Και τα δύο μόνο η κυβέρνηση εθνικής ανάγκης μπορεί να αντιμετωπίσει- και μόνη αυτή μπορεί να δώσει την επιτακτικά αναγκαία δημιουργική πνοή.
Την υπέρβαση που απαιτείται για να γίνουν αυτά εννοούσαν και εννοούν όσοι και πριν από αρκετά χρόνια μιλούσαν ή έγραφαν για τα συσσωρευμένα προβλήματα της χώρας, μιλούν ή γράφουν και τώρα στην κρίση που περνά- δημοσιογράφοι, πρώην ανώτατοι κρατικοί λειτουργοί, διακεκριμένοι σε διάφορους τομείς Έλληνες του
Εξωτερικού αλλά και πολιτικοί.[Ένα ξεχωριστό παράδειγμα: η ομιλία του Αλ . Παπαδόπουλου ως υπουργού των οικονομικών στο Ι.Ο.Β.Ε στις 5. 5. 1995 «Το ελληνικό χρηματοοικονομικό- πιστωτικό σύστημα» που δημοσιεύθηκε στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», τ.(21), 25.5.1995 με τον τίτλο: «Σύγκλιση- Η νέα ιδέα του Έθνους»]. Στους τελευταίους ανήκει η πρωτοβουλία, Εκείνοι μόνο κατά την συνταγματική τάξη μπορούν να την αναλάβουν- και οφείλουν να το πράξουν, για να μην καταρρεύσει το πολιτικό σύστημα της χώρας, με ό,τι σημαίνει αυτό για όλους, προπάντων την νέα γενιά. Της πρωτοβουλίας αυτής χαρακτηριστικό μέλημα θα πρέπει να είναι η όσο ποτέ άλλοτε αναγκαία στην παρούσα κρίση ενεργός συμπαράσταση σε διάφορους τομείς των Αποδήμων.
Τα δύο παραδείγματα που ακολουθούν παρά τις διαφορές των συνθηκών είναι και σήμερα χρήσιμα:
Το πρώτο: Υπό την πίεση της κοινής γνώμης και την εξέγερση του λαού η κυρίως υπεύθυνη για τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 κυβέρνηση (του Θ. Δηλιγιάννη) ανετράπη και σχηματίσθηκε (στις 18 Απριλίου, διαρκούντος του πολέμου) άλλη, από την ίδια βουλή, από επιφανείς πολιτικούς της αντιπολίτευσης, οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονταν από το τρικουπικό κόμμα και ήταν αντίπαλοι του πρωθυπουργού( από το λεγόμενο «τρίτο» κόμμα) Δ. Ράλλη .Από την ίδια βουλή εξάλλου στηρίχθηκε και η κυβέρνηση που σχηματίσθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου με πρωθυπουργό τον Αλ. Ζαΐμη(από το κόμμα του Δηλιγιάννη) και εξωκοινοβουλευτικούς υπουργούς(: Κ. Σμολένσκης, στρατιωτικός που είχε διακριθεί στον πόλεμο, Στ.Στρείτ, διοικητής της Εθνικής Τραπέζης, Αλ.Τόμαν, δικαστικός, Κ.Χατζηκυριάκος, κυβερνήτης θωρηκτού κατά τον πόλεμο). Η ευρυμάθεια, διοικητική ή πολιτική πείρα, το πολιτικό ήθος που χαρακτήριζε και τα μέλη της πρώτης κυβέρνησης (: Γ.Θεοτόκης, Στ. Σκουλούδης, Α Σιμόπουλος, Ν. Τρανταφυλλάκος, Αθ. Ευταξίας, Ν. Τσαμαδός)*, συνιστούν το αδιαμφισβήτητο κοινωνικό κύρος, με το οποίο αντιμετωπίσθηκαν οι επαχθείς συνέπειες της εθνικής ταπείνωσης(περιγράφονται στο επίκαιρο βιβλίο του Αθ. Ευταξία «Η Ελλάς εν τω μεταιχμίω ζωής και θανάτου» Αθήνα 1898, όπου γίνονται και ενδιαφέρουσες προτάσεις για την αναμόρφωση της δημόσιας ζωής).
Το δεύτερο: η υπηρεσιακή κυβέρνηση που σχηματίσθηκε τον Δεκέμβριο του 1966 εξέφραζε την βούληση των δύο μεγάλων κομμάτων να επανέλθει η χώρα στην κοινοβουλευτική ομαλότητα, ύστερα από πέντε ετών έντονες αναταράξεις. Στις 30 Μαρτίου 1967 ανετράπη από βουλευτές του ενός, τρείς εβδομάδες αργότερα καταλύθηκε η δημοκρατία.
*Βλ .Γ. Ασπρέα, Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος,1821-1912,Αθήνα 1930, 261-277 και τα αντίστοιχα βιογραφικά σημειώματα στην ΜΕΕ.
Διαβάστε επίσης του ιδίου:
