Του Κωνσταντίνου Γρίβα

Τον τελευταίο καιρό, η πόλωση στους κόλπους της ελληνικής κοινωνίας αναφορικά με το ζήτημα της μαζικής μετακίνησης πληθυσμών προς τη χώρα μας τείνει να λάβει δραματικές διαστάσεις. Οι υπέρμαχοι του μεταναστευτικού ρεύματος εγκαλούν τη λοιπή ελληνική κοινωνία ως «ρατσιστική» και εμφορούμενη από ακροδεξιές θέσεις. Είναι, όμως, όντως έτσι τα πράγματα;

Καταρχάς, οι περισσότεροι αλληλέγγυοι των μεταναστών που ήδη βρίσκονται στην Ελλάδα, εκτός από την αλληλεγγύη τους απέναντι στους μετανάστες, εκδηλώνουν φανατική υποστήριξη στο ίδιο το φαινόμενο της μαζικής μετανάστευσης, μια και κάθε προσπάθεια για περιορισμό του μεταναστευτικού ρεύματος θεωρείται ρατσιστική, φασιστική, ακροδεξιά κ.ο.κ.

Όσοι, λοιπόν, έχουν αυτοαναγορευτεί σε υπερασπιστές των μεταναστών προσπαθούν να επιβάλουν την άποψη ότι τα σύνορα πρέπει να είναι απολύτως ανοιχτά και πως κάθε άνθρωπος έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να μετακινείται ελεύθερα προς όπου επιθυμεί, χωρίς να υπάρχει ο παραμικρός περιορισμός. Αυτό θεωρείται θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και κάθε προσπάθεια περιορισμού του, όπως, για παράδειγμα, με τον περίφημο φράχτη στον Έβρο, θεωρείται βίαιος περιορισμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.Αυτή είναι, όμως, μια στρεβλωμένη αντίληψη περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία υπερτονίζει σε σημείο τερατωδίας τα ατομικά δικαιώματα και μηδενίζει μέχρι εξαφανίσεως τα συλλογικά, αυτά των κοινωνιών και των λαών.

Όπως για ένα λαό του Αμαζονίου θεωρείται α- διανόητο να του επιβάλεις καθ’ οιονδήποτε τρόπο αλλαγή του τρόπου ζωής, των «πιστεύω», του πολιτισμού και της εθνοτικής του ταυτότητας, το ίδιο ισχύει και για όλους τους λαούς του κόσμου, συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού. Εκτός κι αν υπεισέρχονται ρατσιστικά κίνητρα και ο ελληνικός λαός θεωρείται κατώτερος έναντι άλλων, όπως φαίνεται ότι πιστεύουν συνειδητά ή ασυνείδητα ορισμένοι «αντιρατσιστές» – «αντιεθνικιστές» νεοσταυροφόροι. Και, μια και μιλάμε για αντιεθνικισμό, αυτό που κυριαρχεί σήμερα στις φανατισμένες «αντιεθνικιστικές» σέχτες δύσκολα μπορεί να χαρακτηριστεί ως υπέρβαση του εθνικισμού ή, έστω, άρνησή του. Είναι μάλλον ένα είδος αντεστραμμένου εθνικισμού, όπου οι ίδιοι οι Έλληνες παίζουν το ρόλο του «απόλυτου εχθρού» του (μη) έθνους. Παραφράζοντας τον Βίλχελμ Ράιχ, θα μπορούσαμε ίσως να πούμε ότι είναι ένα είδος «μαζοχιστικού εθνικισμού».Αυτή η γιγάντωση των ατομικών δικαιωμάτων προέρχεται από το προτεσταντικό πολιτισμικό υπόβαθρο που γέννησε τον ανεξέλεγκτο ατομοκεντρισμό της Δύσης, ο οποίος αποτέλεσε με τη σειρά του βασικό συστατικό στοιχείο του καπιταλισμού.

Βιολογική «καθαρότητα» ή θέμα ανοχής των ανθρωποχώρων;

Οι «αντιρατσιστές» – φονταμενταλιστές κατηγορούν όσους αντιδρούν στο φαινόμενο της μαζικής μετακίνησης πληθυσμών ως «ρατσιστές», που νοιάζονται για τη «φυλετική καθαρότητα» των κοινωνιών τους και δεν δέχονται ανθρώπους άλλων φυλών. Στην πραγματικότητα, οι μόνοι σχεδόν που επιμένουν να μιλούν για το θέμα αυτό είναι οι ίδιοι οι «αντιρατσιστές». Η συντριπτική πλειοψηφία όσων αγωνιούν για τις συνέπειες του φαινομένου της μαζικής μετακίνησης πληθυσμών προβάλλει το αγωνιώδες ερώτημα πόσους ανθρώπους αντέχει η Ελλάδα; Πόσους, όχι ποιους… Ας μπουν κάποια στιγμή στον κόπο οι «αντιρατσιστές» ουλεμάδες να δώσουν μια λογική απάντηση σε αυτό το ερώτημα, αντί να καταφεύγουν σε δαιμονοποίηση των «αντιφρονούντων» και σε συναισθηματικά φορτισμένη συνθηματολογία, η οποία απευθύνεται στο θυμικό και όχι στη λογική των ανθρώπων.Αν θα θέλαμε, λοιπόν, να αφήσουμε πίσω μας τις συναισθηματικές προσεγγίσεις και να ξεκινήσουμε να μελετάμε ορθολογικά το πρόβλημα της μαζικής μετανάστευσης, το πρώτο πράγμα που θα έπρεπε να κάνουμε θα ήταν να θέσουμε το ερώτημα πόσοι άνθρωποι ενδέχεται να φτάσουν στην Ευρώπη –γενικώς– και στην Ελλάδα –ειδικότερα– τα επόμενα χρόνια, τις επόμενες δεκαετίες. Δέκα εκατομμύρια, είκοσι, εκατό, πεντακόσια; Πόσοι; Και το επόμενο, το αμείλικτο ερώτημα που προκύπτει είναι πόσους ανθρώπους είναι σε θέση να φιλοξενήσει η Ελλάδα. Γιατί, φυσικά, οι ανοχές της δεν είναι απεριόριστες. Όπως και οι ανοχές της Ευρώπης δεν είναι απεριόριστες. Και το θέμα δεν είναι τι φυλής ή εθνότητας είναι οι άνθρωποι που καταφθάνουν. Ακόμη κι αν ήταν κλώνοι των υπαρχόντων κατοίκων, και πάλι θα υπήρχε ένα όριο. Κάθε ανθρωποχώρος, δηλαδή η σύνθεση των φυσικών γεωγραφικών δεδομένων ενός χώρου, των πληθυσμών των ανθρώπων και των δραστηριο τήτων τους, κατά την αντίληψη του καθηγητή Γεωπολιτικής Ι. Θ. Μάζη, έχει κάποια όρια. Αν τα ξεπεράσεις, οδηγείσαι σε σύγκρουση και στη συνέχεια σε κατάρρευση.

Φυσικά, όσο υπεισέρχονται και ποιοτικές, πέρα από ποσοτικές, παράμετροι, η κατάσταση καθίσταται ολοένα και πιο πολύπλοκη, άρα και πιο επιρρεπής σε κατάρρευση. Εν προκειμένω, η μαζική είσοδος μουσουλμανικών πληθυσμών, δεδομένης της ιδιαίτερης ολιστικής ταυτότητας του Ισλάμ ως θρησκευτικού, πολιτικού, πολιτισμικού, κοινωνικού, δικαιικού, εκπαιδευτικού κ.λπ. συστήματος, που αποτρέπει τους μουσουλμάνους μετανάστες από το να ενταχθούν πλήρως στις δυτικές κοινωνίες, καθίσταται ένας επιπρόσθετος αποσταθεροποιητικός παράγοντας.Κατά τη συνήθη πρακτική τους, οι «αντιρατσιστές» – νεορατσιστές φονταμενταλιστές σκεπάζουν αυτή την πραγματικότητα κάτω από συναισθηματικά φορτισμένα ανορθολογικά συνθήματα, τα οποία επικαλούνται τις αμαρτίες της αποικιοκρατίας και του δυτικού ιμπεριαλισμού. Η αποικιοκρατία, όμως, έχει τελειώσει εδώ και πολλές δεκαετίες και, σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να είναι υπεύθυνη για τα πάντα.Με άλλα λόγια, δεν μπορούμε να καταφεύγουμε για πάντα στις βολικές ενοχές της αποικιοκρατίας. Για να μην μιλήσουμε για το μεταφυσικό υπερτονισμό του ρόλου των ΗΠΑ στο φαινόμενο της μαζικής μετανάστευσης. Υπερτονισμός που, όπως πολλάκις έχει υποστηρίξει ο γράφων, αποτελεί οργανικό στοιχείο του μύθου της παντοδυναμίας των ΗΠΑ, ο οποίος συνιστά με τη σειρά του βασικό στοιχείο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Πράγματι, μπορείς να κατηγορήσεις για πάρα πολλά τις ΗΠΑ, αλλά όχι για τα πάντα! Ακόμη και στη μεμονωμένη περίπτωση του Αφγανιστάν είναι εκτός κάθε λογικής ο ισχυρισμός ότι για τη μαζική μετανάστευση από τη χώρα αυτή ευθύνονται στο ακέραιο οι ΗΠΑ. Παρεμπιπτόντως, σε αυτή την περίπτωση υποστηρίζουμε επίσης, εμμέσως πλην σαφώς, ότι το προηγούμενο καθεστώς των Ταλιμπάν επρόκειτο για… Παράδεισο, τον οποίο κατέστρεψαν οι «κακοί Αμερικανοί», αναγκάζοντας τον κόσμο να φύγει στην ξενιτιά…

Το «φυσικό δικαίωμα» της ελεύθερης μετανάστευσης

Στο σημείο αυτό μπαίνουμε στον πειρασμό να κάνουμε μια σύγκριση, η οποία, σε μια πρώτη ανάγνωση, φαντάζει ανόσια. Αν απαλλάξεις τη μελέτη των αιτίων της μαζικής μετακίνησης πληθυσμών από τον Τρίτο Κόσμο προς τη Δύση από ασήμαντα ή υπερτονισμένα αίτια, όπως είναι οι «πανίσχυροι Αμερικανοί», αυτό που μένει στο βάθος είναι η δημογραφική δυσαρμονία μεταξύ της Δύσης και του υπόλοιπου κόσμου. Άρα, λοιπόν, αν υποστηρίζουμε ότι τα σύνορα πρέπει να είναι ανοιχτά για τους πάντες, ουσια στικά υποστηρίζουμε ένα «φυσικό δικαίωμα» των πληθυσμιακά δυναμικών λαών να εξάγουν τους πληθυσμούς τους προς τις περισσότερο «αδύναμες» δημογραφικά περιοχές. Αυτός, όμως, ήταν ακριβώς και ο πυρήνας «νομιμοποίησης» του ναζιστικού ιμπεριαλισμού, ο οποίος προέρχεται από τις γεωπολιτικές θεωρίες της γερμανικής γεωπολιτικής σχολής των Ράτζελ και του Χάουζχοφερ, όπου κυριαρχεί η έννοια του «ζωτικού χώρου» («Lebensraum»). Οι θεωρίες αυτές, ενσωματωμένες στη ναζιστική σκέψη, υποστήριζαν ότι η δημογραφικά σφύζουσα Γερμανία είχε το «φυσικό δικαίωμα» να εξαγάγει τους πληθυσμούς της, άρα να θέσει και υπό τον έλεγχό της τις αραιοκατοικημένες περιοχές της Ανατολικής Ευρώπης…

Επίσης, όταν λέμε ότι «καλώς συμβαίνει η μετανάστευση», ουσιαστικά υποστηρίζουμε ότι κακώς υπήρξε αυτό το δημογραφικό χάσμα μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής. Κατά συνέπεια, τοποθετούμε στο εδώλιο του κατηγορουμένου και τους μηχανισμούς που δημιούργησαν αυτό το δημογραφικό χάσμα. Δηλαδή, μεταξύ των άλλων, και τη σεξουαλική απελευθέρωση, την αντισύλληψη, τη γυναικεία χειραφέτηση και όλο το πλέγμα των αλλαγών που συντελέστηκαν στο δυτικό κόσμο τις περασμένες δεκαε τίες και αποτέλεσαν τον καρπό μιας σειράς κοινωνικών κινημάτων. Απεναντίας, στηρίζουμε με έμμεσο, βέβαια, πλην αποφασιστικό τρόπο την άποψη ότι, εάν στην Ευρώπη είχαν επικρατήσει οι «παραδοσιακές αξίες», αν δηλαδή δεν υπήρχε αντισύλληψη και αμβλώσεις, οι νέοι έφτιαχναν οικογένειες από μικροί και οι γυναίκες είχαν μείνει στο σπίτι και ασχολούνταν με το νοικοκυριό και με την… παραγωγή παιδιών, τότε θα υπήρχε περισσότερο ισόρροπη σχέση με τους λαούς της Ασίας και της Αφρικής –παρεμπιπτόντως, ούτε το βιοτικό επίπεδο της Ευρώπης θα είχε ανέβει τόσο, ώστε να αποτελεί πόλο έλξης για τους μετανάστες…–, κι έτσι η μαζική μετανάστευση θα είχε περιοριστεί.

Ή μήπως δεν είναι έτσι;…