Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη
«Εστω και αργά, η ελληνική κοινωνία τείνει να κατανοήσει ότι το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι πάνω απ’όλα πρόβλημα του πολιτικού συστήματος. Η αποστασιοποίηση από αυτό το πολιτικό σύστημα είναι η πιο υγιής αντίδραση, που θα μπορούσε να περιμένει κανείς υπό τις παρούσες συνθήκες. Αυτή η αντίδραση είναι το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός πιο υγιούς πολιτικού συστήματος. Το πότε θα φτάσουμε εκεί είναι, όμως, ένα ανοιχτό ερώτημα». Αυτό δηλώνει σήμερα ο συγγραφέας, σεναριογράφος και μεταφραστής Πέτρος Μάρκαρης.
Ο Πέτρος Μάρκαρης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1937. Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1965 με το θεατρικό έργο “Η ιστορία του Αλή Ρέτζο”. Δραματουργός, μεταφραστής, μελετητής του έργου του Μπέρτολτ Μπρεχτ και σεναριογράφος του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Εκτός από τέσσερα θεατρικά έργα, έχει γράψει δύο αστυνομικά μυθιστορήματα, το “Νυχτερινό δελτίο” (1995) και το “Άμυνα ζώνης” (1998) [σ.σ.: ακολούθησαν τα μυθιστορήματα “Ο Τσε αυτοκτόνησε” (2003) και “Βασικός μέτοχος” (2006), με τη μεσολάβηση της συλλογής διηγημάτων “Αθήνα, πρωτεύουσα των Βαλκανίων” (2004)]. Στα μυθιστορήματά του κεντρικός ήρωας είναι ο αστυνόμος Κώστας Χαρίτος.
Η συνέντευξη
-Πού οδηγείται πλέον η ελληνική κοινωνία; Μόνο η οικονομική κρίση αποτελεί το πιο σημαντικό της πρόβλημα που απειλεί τα θεμέλιά της;
«Σε περιόδους μεγάλης κρίσης, όπως αυτή που περνάμε σήμερα, η συνοχή και η αλληλεγγύη της κοινωνίας παίζουν καθοριστικό ρόλο. Δυστυχώς η ελληνική κοινωνία έχει χωριστεί τα τελευταία χρόνια σε θύλακες. Ο κάθε θύλακας υποστηρίζει τα στενά συμφέροντά του σε βάρος των υπόλοιπων θυλάκων. Αυτή είναι μια πολύ αρνητική εξέλιξη, η οποία, και αν ακόμα δεν επιδεινώνει την κρίση, μειώνει, ωστόσο, τις αντοχές και τις συλλογικές αντιδράσεις της κοινωνίας απέναντι της. Η κοινωνία βιώνει, χωρίς συνοχή του κοινωνικού ιστού, και χωρίς αλληλλεγγύη, πολύ πιο επώδυνα τις επιπτώσεις της κρίσης».
-Εκτιμάτε πώς τα επόμενα μέτρα θα δημιουργήσουν προοπτικές ανάπτυξης όπως αναλύουν στα ΜΜΕ δημοσιογράφοι και πολιτικοί ή δεν υπάρχει σωτηρία για μια κοινωνία που δεν έχει κατανοήσει το μέγεθος του προβλήματος;
«Ας μη γελιόμαστε. Το μόνο πεδίο ανάπτυξης για τη χώρα είναι σήμερα ο τουρισμός, ο οποίος ενισχύεται και από την ασταθή κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Ασφαλώς υπάρχουν και άλλοι τομείς, όπως οι βιολογικές καλλιέργειες και η ιχθυοκαλλιέργεια, που θα μπορούσαν να συμβάλλουν πιο ουσιαστικά στην ανάπτυξη, αν είχαν βοηθηθεί περισσότερο. Πολύ φοβάμαι όμως, πως όταν μιλάμε για ανάπτυξη, ο νους μας εξακολουθεί να πηγαίνει στην ανάπτυξη μέσω της κατανάλωσης, αλλά αυτή η δήθεν “αναπτυξιακή” κατανάλωση μας έχει τελειώσει. Εμείς εκθρέψαμε ένα κρατικό τερατούργημα και αφήσαμε τις όποιες παραγωγικές δυνάμεις της χώρας στην τύχη τους».
-Όλες οι μελέτες δείχνουν αποστροφή του εκλογικού σώματος από τα δύο κόμματα εξουσίας ενώ και τα μικρότερα κόμματα δεν φαίνεται να κερδίζουν κάτι. Ποιο είναι το δικό σας σχόλιο;
«Το βρίσκω πολύ φυσικό. Έστω και αργά, η ελληνική κοινωνία τείνει να κατανοήσει ότι το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι πάνω από όλα πρόβλημα του πολιτικού συστήματος. Η αποστασιοποίηση από αυτό το πολιτικό σύστημα είναι η πιο υγιής αντίδραση, που θα μπορούσε να περιμένει κανείς υπό τις παρούσες συνθήκες. Αυτή η αντίδραση είναι το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός πιο υγιούς πολιτικού συστήματος. Το πότε θα φτάσουμε εκεί είναι, όμως, ένα ανοιχτό ερώτημα».
-Και η αριστερά; Πού βρίσκεται σε όλες αυτές τις εξελίξεις;
«Η Αριστερά στην Ελλάδα βρίσκεται στην ίδια κρίση, όπως παντού στην Ευρώπη. Της λείπει ένα συγκροτημένο σύστημα σκέψης και πολιτικής και αδυνατεί να πείσει τους πολίτες ότι έχει προτάσεις, που θα βοηθούσαν την κοινωνία να παρέμβει σε καίρια θέματα. Γι αυτό και περιορίζεται σε κινητοποιήσεις μικροαστικού αναρχισμού. Ο αγώνας που διεξάγει για να μην αλλάξει τίποτα και να μείνουν όλα όπως έχουν, είναι ένας αγώνας συντηρητικός από τη φύση του».
-Η Μέρκελ χάνει στις εσωτερικές εκλογές, το ίδιο και ο Σαρκοζί. Στην Αγγλία διαδηλωτές προκάλεσαν τεράστιες καταστροφές, ενώ η Βόρεια Αφρική φλέγεται. Μιλάμε για ένα καινούργιο σκηνικό τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Αφρική;
«Μπροστά μας έχουμε ένα βουνό το οποίο υπερβαίνει το δικό μας οξύτατο πρόβλημα. Η μια κορυφή του βουνού είναι η ΕΕ και, αν μπορεί να σωθεί με τους πολιτικούς που διαθέτει σήμερα. Οι προοπτικές είναι εξαιρετικά δυσοίωνες. Η δεύτερη κορυφή είναι, αν μπορεί να σωθεί ο Νότος της Ευρώπης. Και εκεί τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα. Αν μια από τις δυο αυτές κορυφές καταρρεύσει, εμείς δε σωζόμαστε. Αν αυτές κατορθώσουν να κρατηθούν, τότε βρίσκεται μπροστά μας το τεράστιο χρέος των 350 δις που έχουμε συσσωρεύσει και το οποίο δεν ξέρουμε πώς θα αποπληρώσουμε. Κάποτε είμαστε οι μόνοι που παίρναμε τις αποφάσεις μας με μοναδικό κριτήριο την εσωτερική πολιτική. Σήμερα όλες οι ευρωπαϊκές χώρες κάνουν δυστυχώς το ίδιο και αυτό δυσχεραίνει εξαιρετικά και την όποια δική μας προσπάθεια».
