του Κώστα Γιαννακίδη

Χθες στο protagon κάναμε μία μικρή δημοσκόπηση: ζητήσαμε τη γνώμη σας για τα επόμενα βήματα του πρωθυπουργού στο κακοτράχαλο μονοπάτι της κρίσης. Η γνώμη σας δεν είναι αμελητέας σημασίας-κάθε άλλο. Για τουλάχιστον δύο δεκαετίες η χώρα διοικήθηκε από αποτελέσματα δημοσκοπήσεων, ασχέτως αν τις περισσότερες φορές οι κυβερνώντες έπαιρναν στα σοβαρά μόνο την απάντηση «Δεν ξέρω/δεν απαντώ». Ασφαλώς δεν γνωρίζω αν είναι η γνώμη σας που οδήγησε τη χώρα στην καταστροφή. Σίγουρα, πάντως, την οδήγησαν αυτοί που έδειχναν να την παίρνουν στα σοβαρά-τη γνώμη σας, όχι τη χώρα.

Στη δημοσκόπηση του protagon, λοιπόν, απαντήσατε όπως οφείλει να αντιδρά ο υπεύθυνος, ο συνετός Έλληνας. Σχεδόν το 45% θα επιθυμούσε τη συγκρότηση κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Δεν υπάρχει πιο υπεύθυνη θέση απ’ αυτή, ακόμα και θέση ενός πιλότου F16 δεν είναι τόσο υπεύθυνη, όντας εκτινασσόμενη. Κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο πρωθυπουργός συγκροτεί μία κυβέρνηση με την καλύτερη δυνατή σύνθεση, αποτελούμενη από στελέχη όλων των κομμάτων. Για να το εκλαϊκεύσουμε, ο Γιώργος θα πρέπει να λειτουργήσει όπως ο Σάντος στην εθνική ομάδα. Να καλέσει τους καλύτερους, τους αρίστους. Να συνθέσει την πολιτική dream team, τους Ελληνες All Stars που θα σηκώσουν τη χώρα από το βούρκο, χορηγώντας τον ορό της ελπίδας στον δοκιμαζόμενο λαό. Ως ιδέα φαίνεται εκ πρώτης όψεως καλή. Τη βλέπεις να στέκεται όμορφη, στρογγυλεμένη, χωρίς γωνίες, βαμμένη μπλε. Όμως όσο την περιτριγυρίζεις, όσο καρφώνεις το βλέμμα στη γάμπα και αρχίζεις να ανεβάζεις τη ματιά προς τα πάνω, τόσο βλέπεις τις ατέλειες που, παρά το ριγέ της ελληνικής σημαίας, δεν καταφέρνουν να κρυφτούν από τον απαιτητικό παρατηρητή.

Το πρώτο λάθος νομίζω ότι γίνεται στα σχολικά μας χρόνια, όταν μας φυτεύουν στο μυαλό ένα γελοίο ψέμα: «οι Έλληνες στις δύσκολες στιγμές συσπειρώνονται και ξεχνούν επιμέρους έριδες και διαμάχες.» Ναι, αλλά μετά τη μάχη του Μαραθώνα αδυνατείς να χώσεις αυτό το αξίωμα μέσα στην ιστορική αλήθεια. Από τη γέννηση του μέχρι και σήμερα το κράτος των Ελλήνων έχει στενάξει κάτω από δύο φανερούς εμφυλίους και από εκατοντάδες άλλους κρυφούς. Και επειδή η ιστορία του είναι σπαρμένη με κρίσιμες στιγμές, σας ζητώ να μου πείτε πότε αυτός ο λαός ομονόησε και έστρεψε την κεφαλή προς μία κατεύθυνση. To έκανε σε ελάχιστες περιπτώσεις, πάντα βγαίνοντας από μία καταστροφή. Τώρα ετοιμάζεται να μπει. Τα τελευταία εκατό χρόνια οι Έλληνες έχουν σφαχτεί μεταξύ τους, μίσησαν ο ένας τον άλλον, φακελώθηκαν, και εντάχθηκαν σε κομματικούς στρατούς για να πλιατσικολογήσουν μετά την κατάκτηση της εξουσίας. Παραλλήλως μπάζωσαν τη χώρα με αυθαίρετα, έκλεψαν την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία, ενέταξαν τη κομπίνα στο πλαίσιο της κοινωνικής ανοχής. Βλέπετε καμιά ενότητα σε όλα αυτά; Μόνο συνενοχή.

Το δεύτερο λάθος γίνεται στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Πρακτικά είναι σαν να δέχεσαι πως οι συνισταμένες ενός προβλήματος μπορούν να οδηγήσουν και στη λύση, εκτός από την κατανόησή του. Όμως ας υποθέσουμε ότι η Ελλάς εμφανίζεται ως ατιμασμένη κορασίδα σε ένα κοινό όραμα των πολιτικών αρχηγών-στον Καρατζαφέρη δύναται να συνοδεύεται και από τη Μεγαλόχαρη. Αίρονται οι αναστολές, ο Σαμαράς αποφασίζει να βάλει πλάτη, η Αριστερά πέφτει στα γόνατα υπό το βάρος της ευθύνης και η Ντόρα αγκαλιάζει χαρτοφυλάκιο. Μπορείτε να μου δείξετε την ελπίδα μέσα σε όλα αυτά; Όχι γιατί την έχουν τσαλαπατήσει πότε τρέχοντας προς την εξουσία και πότε προς την έξοδο.

Μία λύση θα ήταν, ασφαλώς, η πρόσληψη ξένων υπουργών για να κάνουν τη δουλειά. Να το κάνουμε όπως στο ποδόσφαιρο. Φέρε Γάλλους, Ισπανούς και Άγγλους που έχουν διοικήσει μεγάλες χώρες και στέκονται σε όλους τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Δεν γίνεται αν και θα ήταν λυτρωτικά αποτελεσματικό. Άλλωστε τώρα οι βασικές κατευθύνσεις δίδονται από ξένους, τι θα πείραζε αν έκαναν και τη δουλειά; Η κυβέρνηση, λοιπόν, είναι εθνική, δεν γίνεται αλλιώς. Δεν μπορεί, όμως, να είναι ενωτική. Δεν χρειάζεσαι υπουργούς που ενώνουν, αλλά τεχνοκράτες που συγκρούονται. Δεν θέλεις πολιτικούς που ισορροπούν, αλλά στελέχη που θα επιχειρήσουν το άλμα. Έχεις ανάγκη ανθρώπους που θα κάνουν τη δουλειά. Αν είναι πολιτικά στελέχη εν ενεργεία, έχει καλώς, θα απολαμβάνουν μία επίφαση νομιμοποίησης. Όμως οι τεχνοκράτες που έχουν βοηθήσει χώρες, ίσως είναι περισσότεροι από τους υπουργούς που έχουν διασώσει περίπτερα.