Στο άρθρο που ακολουθεί της Adriana Doicaru αναδεικνύεται το εξαιρετικής σημασίας ζήτημα της χρήσης των αντιβιοτικών στην εκτροφή των ζώων φάρμας. Η εκτροφή “έντασης” που συνωστίζει μεγάλους αριθμούς ζώων σε περιορισμένους χώρους ευνοεί την διάδοση μολύνσεων. Οι εκτροφείς για να τις αντιμετωπίσουν καταφεύγουν στην χρήση αντιβιοτικών που όμως χρησιμοποιούνται και στον άνθρωπο. Αποτέλεσμα αυτού είναι η ανάπτυξη ανθεκτικών μολυσματικών στελεχών που μπορούν να απειλήσουν την ανθρώπινη υγεία και να καταστήσουν τα υπάρχοντα αντιβιοτικά άχρηστα. Το είδαμε εδώ στην περίπτωση του στελέχους του E. coli στην Γερμανία.

Σε μια εποχή που η παραγωγή νέων αντιβιοτικών περιορίζει τους ρυθμούς της αυτή η εξέλιξη εκθέτει το ανθρώπινο γένος σε ασθένειες που δεν θα μπορούν να αντιμετωπιστούν με φαρμακευτική αγωγή απειλώντας την επιστροφή στην προ αντιβιοτικών εποχή.

Αλλά ας δούμε τι γράφει η Adriana Doicaru:

Σύμφωνα με τον Independent, τα τελευταία 10 χρόνια οι εκτροφείς ζώων του Ην. Βασιλείου έχουν αυξήσει σε σημαντικό βαθμό την χρήση φαρμάκων στα ζώα ρισκάροντας με αυτό το τρόπο την ανάπτυξη θανατηφόρων στελεχών που θα μειώσουν την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων στην θεραπεία των ανθρώπινων ασθενειών.

Τα τελευταία 10 χρόνια έχει αυξηθεί έως και 8 φορές η χρήση 3 τύπων αντιβιοτικών στην εκτροφή των ζώων. Τα αντιβιοτικά αυτά σύμφωνα με τον ΠΟΥ θεωρούνται εξαιρετικής σημασίας για την ανθρώπινη υγεία. Πρόκειται για τις κεφαλοσπορίνες, τα μακρολίδια και φλουοροκινολόνια. Την ίδια περίοδο ο αριθμός των ζώων μειώθηκε κατά 27% στους χοίρους, 10% στα βοοειδή και 11% στα πτηνά.

Σύμφωνα με τους ειδικούς τα αγροκτήματα “έντασης“, στα οποία εκτρέφονται χιλιάδες ζώα υπό εξαιρετικά περιορισμένες συνθήκες χώρου εξαιτίας της πίεσης που ασκείται στις τιμές από τις μεγάλες αλυσίδες των σουπερμάρκετ επιτρέπει στις μολύνσεις να διαδοθούν πιο γρήγορα και απαιτεί μία όλο και μεγαλύτερη ποσότητα αντιβιοτικών.  Η διαδεδομένη χρήση των αντιβιοτικών στα ζώα εκτροφής αναγνωρίζεται ως ένας σημαντικός παράγοντας στην διευκόλυνση της ανάπτυξης ανθεκτικών βακτηρίων.

Τον περασμένο μήνα, Βρετανοί επιστήμονες απομόνωσαν έναν νέο τύπο Staphylococcus auerus ανθεκτικό στην μετικιλίνη, που για πρώτη φόρα εντοπίστηκε σε έναν μεγάλο αριθμό ζώων στις βρετανικές φάρμες. Παρόλο που αυτός ο οργανισμός μπορεί να καταστραφεί με την παστερίωση, εντούτοις υπάρχουν φόβοι ότι μπορεί να περάσει από τα βοοειδή στους ανθρώπους.

Τα ανθεκτικά γονίδια που συνιστούν μέρος του εξοπλισμού του τοξικού στελέχους του E. coli μπορούν να περάσουν σε ανθεκτικά στελέχη στον άνθρωπο. Η Γερμανία κατέστην τον περασμένο μήνα το κέντρο διάδοσης ενός θανατηφόρου στελέχους του E. coli ανθεκτικό στα αντιβιοτικά, το οποίο σκότωσε 39 άτομα και προκάλεσε την νοσηλεία άλλων 3300: και εδώ η διάδοσή του αποδόθηκε στην υπερβολική χρήση αντιβιοτικών στην εκτροφή των ζώων.


Αυτή η εξέλιξη υπογραμμίζει την παγκόσμια απειλή που επιφέρει η διάδοση οργανισμών που δεν αντιδρούν στα υπάρχοντα φάρμακα. Εκτιμάται, σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ, ότι στην ΕΕ κάθε χρόνο πεθαίνουν περίπου 25,000 άτομα εξαιτίας βακτηριακών μολύνσεων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά.

Τα τελευταία στοιχεία που δόθηκαν στην δημοσιότητα την Παρασκευή από την βρετανική Health Protection Agency καταδεικνύουν μία έντονη αύξηση των ανθεκτικών στα καρμπαπενέμια βακτηρίων, έναν νέο τύπο ισχυρού αντιβιοτικού, σε τέτοιο βαθμό ώστε να αποτελεί ένα “παγκόσμιο πρόβλημα για την δημόσια υγεία“. Οι ανθεκτικοί οργανισμοί απομονώθηκαν για πρώτη φορά το 2003 και σε 5 μόλις περιπτώσεις το 2007. Το 2011 έχουν ταυτοποιηθεί μέχρι τον Μάιο 657 περιπτώσεις, δηλαδή διπλάσιες από το σύνολο αυτών του 2010. Μερικοί ασθενείς νόσησαν από θανατηφόρο σηψαιμία.

Η HPA, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Φαρμάκων και μεμονωμένοι επιστήμονες έχουν βάλει στο μικροσκόπιο την σχέση ανάμεσα στην χρήση των μοντέρνων κεφαλοσπορίνων και στα κρούσματα του MRSA. Η κατανάλωση των φαρμάκων ήταν συνδεδεμένη με την παρουσία ανθεκτικών οργανισμών στα ζώα εκτροφής, μεταξύ αυτών και του E. coli και της σαλμονέλας. Ο Mark Holmes, καθηγητής κτηνιατρικής φαρμακευτικής στο πανεπιστήμιο του Cambridge που διεύθυνε την έρευνα του νέου τύπου του MRSA δήλωσε: “Οι κεφαλοσπορίνες είναι μεταξύ των πιο αποτελεσματικών και μοντέρνων αντιβιοτικών και χρησιμοποιούνται ευρέως στα ζώα εκτροφής. Ίσως θα έπρεπε να τις χρησιμοποιούμε μόνο στους ανθρώπους“.

Η Νορβηγία, η Δανία και η Σουηδία ετοιμάζουν αυστηρούς κανονισμούς για την χρήση των αντιβιοτικών στα ζώα εκτροφής που θα απαιτούν μία συγκεκριμένη διάγνωση με εργαστηριακά τεστ που θα υποδεικνύουν ποιος τύπος αντιβιοτικού είναι απαραίτητος. Όμως στην Μ. Βρετανία αυτά τα φάρμακα χρησιμοποιούνται ευρέως για την αποφυγή της μαστίτιδας στα βοοειδή. Σύμφωνα με τα λόγια του Holmes: “Είμαστε η μοναδική χώρα της ΕΕ που επιτρέπει στις φαρμακευτικές εταιρίες να πουλούν αντιβιοτικά απευθείας στους εκτροφείς. Νομίζω ότι θα ήταν λογικό οι αρχές να περιορίσουν τις πωλήσεις αυτές. Υπάρχουν 18,000 παραγωγείς γάλακτος και πολλοί μόλις και μετά βίας κατορθώνουν να κερδίσουν τα προς το ζειν, Γι’ αυτό το να πάμε σε αυτούς και να τους πούμε να σταματήσουν να χρησιμοποιούν τα αντιβιοτικά είναι γελοίο. Οι αρχές οφείλουν να είναι έτοιμες να παρέμβουν και να βρουν τον βέλτιστο τρόπο προστασίας των ζώων εκτροφής από στελέχη ανθεκτικά στα αντιβιοτικά“.

Η Soil Association ζήτησε τον τερματισμό της χρήσης ρουτίνας των αντιβιοτικών στην εκτροφή παραγωγής γάλακτος και την εισαγωγή ολοκληρωμένων τεστ για MRSA στα ζώα, στους εκτροφείς, στο γάλα και στο κρέας.


Ο Richard Young, πολιτικός σύμβουλος της Soil Association δήλωσε ότι η όλο και πιο ευρεία χρήση των αντιβιοτικών προεκλήθη από τις αφύσικες ανάγκες της εκτροφής “έντασης”: “Το πρόβλημα είναι ότι τα σουπερμάρκετ αντιμετωπίζουν τα ζώα ως γρανάζια μιας βιομηχανικής διαδικασίας. Τα περιθώρια κέρδους είναι εξαιρετικά στενά. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των προβλημάτων μπορεί να αποφευχθεί με μια λιγότερη έντονη διαδικασία έτσι ώστε τα ζώα να παραμένουν υγιή με φυσικό τρόπο“.

Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει για την αντίσταση στα αντιβιοτικά εδώ και δεκαετίες, όμως το πρόβλημα οξύνθηκε όταν η κυκλοφορία νέων φαρμάκων μειώθηκε σε σημαντικό βαθμό. Με την ευκαιρία μιας συνεδρίασης τον περασμένο μήνα ο ΠΟΥ προειδοποίησε ότι η ανεύθυνη χρήση των αντιβιοτικών θα μπορούσε να προκαλέσει την επιστροφή του πλανήτη στην κατάσταση που υπήρχε πριν την ανακάλυψη των αντιβιοτικών.

Ένα σχέδιο νόμου παρουσιάστηκε την Πέμπτη στο αμερικάνικο Κογκρέσο που στοχεύει στην ενθάρρυνση της ανάπτυξης νέων αντιβιοτικών κατά των μολύνσεων που ανθίστανται στα υπάρχοντα φάρμακα.