Μοντέλο Αιγαίου στήνουν για την κυπριακή ΑΟΖ ο ειδικός σύμβουλος του Γ.Γ. του ΟΗΕ για την Κύπρο Αλεξάντερ Ντάουνερ και ο αρμόδιος για θέματα διεύρυνσης κοινοτικός Επίτροπος Στέφαν Φούλε.

Στην ουσία, πρόκειται για μια προσπάθεια να ανοίξει τρύπα στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και στην κυριαρχία της, καθώς ο κ. Ντάουνερ εισηγήθηκε να αναλάβει διαμεσολάβηση για το θέμα της ΑΟΖ και την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, ενώ ο Επίτροπος Φούλε άνοιξε παράθυρο για προσφυγή σε επιδιαιτησία ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου.

Επιδιαιτησία

Οι δηλώσεις έγιναν την περασμένη Τρίτη με διαφορά δύο ωρών, του κ. Φούλε από το Στρασβούργο και του κ. Ντάουνερ από τη Λευκωσία, προκαλώντας την ομαδική αντίδραση των ελληνοκυπριακών κομμάτων, που δεν αποδέχονται, όπως και η ίδια η Κυπριακή Δημοκρατία, ότι υπάρχει η διαφορά που εγείρει η Τουρκία στο θέμα της κυπριακής ΑΟΖ.

Συγκεκριμένα, ο κοινοτικός Επίτροπος Στέφαν Φούλε δήλωσε: «Κάναμε αριθμό βημάτων για να κατευνάσουμε την κατάσταση λόγω της έναρξης εξορύξεων πριν από λίγες μέρες. Και λόγω αυτών (εννοεί των βημάτων) δεν είδαμε (να πραγματοποιούνται) μερικές από τις απειλές που προέρχονται από την Τουρκία. Δεν χρειάζεται να πούμε φυσικά ότι η γραμμή μας παραμένει πολύ σαφής: Όλα τα προβλήματα πρέπει να επιλυθούν με ειρηνικά μέσα, και αν αυτό είναι απαραίτητο, μέσω διαιτησίας ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου. Οποιαδήποτε χρησιμοποιούμενη απειλή φυσικά πρέπει να απορριφθεί. Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε την κατάσταση».

Διαμεσολάβηση

Η θέση του κοινοτικού Επιτρόπου κατατέθηκε έπειτα από ερώτηση της ευρωβουλευτού του ΔΗΣΥ και του ΕΛΚ Ελένης Θεοχάρους, η οποία ρώτησε εάν τελικά για να δείξει η ΕΕ την αλληλεγγύη της θα πρέπει η Τουρκία να καταλάβει ολόκληρη την Κυπριακή Δημοκρατία! Την τοποθέτηση του κ. Φούλε ακολούθησε εκείνη του ειδικού συμβούλου του Γ.Γ. του ΟΗΕ Αλ. Ντάουνερ, ο οποίος υποστήριξε ότι τα Ηνωμένα Έθνη θα μπορούσαν να αναλάβουν διαμεσολαβητικό ρόλο στο ζήτημα των πετρελαίων, θέση που εντάσσεται στην εξής λογική: να γίνει μεσολάβηση από τα Ηνωμένη Έθνη και στο πλαίσιο αυτό να υποβληθεί και η ιδέα για επιδιαιτησία.

Για την Κυπριακή Δημοκρατία δεν υπάρχει ζήτημα συζήτησης, εφόσον ενεργεί σύμφωνα με τα κυριαρχικά της δικαιώματα, και δη με το Δίκαιο της Θαλάσσης, ενώ η φόρμουλα που επιχειρείται στηρίζεται σε εκείνη του Αιγαίου και στο πάγωμα κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Σκιές πάνω από τις συμφωνίες

Πέρα από την αναφορά σε επιδιαιτησία και προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο, ο κοινοτικός Επίτροπος Στ. Φούλε αναγνώρισε το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να συνάπτει συμφωνίες διεθνώς, και μάλιστα στο πλαίσιο της ΑΟΖ, αλλά άφησε σκιές ως προ τις συγκεκριμένες συμφωνίες της Κυπριακής Δημοκρατίας, τονίζοντας: «Καταστήσαμε επίσης απολύτως σαφές, εξ ονόματος της ΕΕ, ότι είναι δικαίωμα της Κύπρου να ορίσει την ΑΟΖ της και να καταλήξει σε συμφωνίες με τρίτες χώρες αν είναι σύμφωνες με το (κοινοτικό) κεκτημένο και τις διεθνείς συνθήκες».

Απειλές και έκθεση

Η κ. Θεοχάρους ζήτησε από τον Επίτροπο Φούλε να συμπεριληφθούν οι τουρκικές απειλές στην ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αξιολόγηση της τουρκικής ενταξιακής διαδικασίας. Όπως είπε η κ. Θεοχάρους, η Άγκυρα θέτει την Κύπρο υπό την ομηρία του πολεμικού της στόλου και της πολεμικής της αεροπορίας, προσθέτοντας ότι ο κ. Ερντογάν δηλώνει πως η Μεσόγειος είναι τουρκική λίμνη.

Ο κ. Φούλε, αποφεύγοντας να τοποθετηθεί, δήλωσε: «Θα πω μόνο ότι αυτό που μετράει είναι οι πράξεις και δεν θέλω να κάνω εικασίες επί της δήλωσης αυτής».

Μόνο την Κυπριακή Δημοκρατία θα αναγνωρίζει η ΕΕ

Το ίδιο βράδυ πραγματοποιήθηκε συζήτηση με θέμα τις τουρκικές απειλές εις βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρουσία της επικεφαλής της Κοινής Άμυνας και Εξωτερικής Πολιτικής, Βαρόνης Άστον και του Επιτρόπου Στ. Φούλε, ο οποίος επανέλαβε το θέμα της επιδιαιτησίας και καταδίκασε τις τουρκικές απειλές ως τρόπο επίλυσης διαφορών. Διευκρίνισε ότι η ΕΕ αναγνωρίζει στην Κύπρο μόνο την Κυπριακή Δημοκρατία, εκτιμώντας ότι η Άγκυρα πρέπει να προτιμά την ένταξη από την ένταση. Παράλληλα έδωσε στήριξη στην προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού, τονίζοντας ότι αναμένει θετικές εξελίξεις το φθινόπωρο. Ο κ. Φούλε, πάντως, κάλεσε και τα δύο μέρη να δείξουν αυτοσυγκράτηση και παρατήρησε ότι το ζήτημα δεν είναι τα κυριαρχικά δικαιώματα και ο χρόνος άσκησής τους, υπό την έννοια ότι οι δύο ηγέτες δεσμεύτηκαν ενώπιον των Ηνωμένων Εθνών για τη δράση τους. Στην Ολομέλεια τοποθετήθηκαν οι κύπριοι και ελλαδίτες ευρωβουλευτές, καθώς και ξένοι, ενώ το σύνολο των ομιλητών αναφέρθηκε στις απαράδεκτες τουρκικές απειλές και στην παραβίαση του διεθνούς δικαίου.

Ομαδική στήριξη πολιτικών ομάδων εντός της Ευρωβουλής

Εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος η εισηγήτρια της έκθεσης για την αξιολόγηση της τουρκικής ενταξιακής πορείας στην ΕΕ Ρία Όμεν τόνισε ότι είναι κυριαρχικό δικαίωμα κράτους-μέλους η εκμετάλλευση των πετρελαίων, επισημαίνοντας ότι το ζήτημα δεν είναι διμερές, αλλά της ΕΕ, δηλαδή μεταξύ ενός κράτους-μέλους και ενός υποψήφιου κράτους. Κάλεσε επίσης την Επιτροπή να σταματήσει να είναι μεροληπτική, υπέρ της τουρκικής στάσης, όπως άφησε να εννοηθεί. Η Κυπριακή Δημοκρατία, παρατήρησε η κ. Όμεν, δεν προκαλεί προβλήματα ούτε στην Τουρκία ούτε στους Τουρκοκυπρίους.

Ο αντιπρόεδρος των σοσιαλιστών Χανς Σβόμποντα κάλεσε την Τουρκία να δεχτεί ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος-μέλος της ΕΕ και τόνισε ότι η στάση της Άγκυρας δεν συνάδει προς την υποψηφιότητά της για ένταξη. Επισήμανε ακόμη ότι η Τουρκία με τη στάση της πλήττει ταυτόχρονα και τα δικά της συμφέροντα και εκείνα των Τουρκοκυπρίων, τονίζοντας ότι η ΕΕ πρέπει να δείξει την αλληλεγγύη της προς την Κύπρο.

Από την πλευρά των Πρασίνων, η Ελέν Φλοτρ τόνισε ότι είναι κυριαρχικό δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να προχωρήσει σε έρευνες και εξορύξεις και ότι αυτό δεν μπορεί να αποτελεί πρόσκομμα στην πορεία των συνομιλιών, προσθέτοντας ότι η Τουρκία οφείλει να συμβάλει στην εξεύρεση λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Τέλος, εκπροσωπώντας την Ενωμένη Ευρωπαϊκή Αριστερά, ο Βίλι Μάιερ, απευθυνόμενος προς τον Επίτροπο Φούλε σχετικά με την επιδιαιτησία, υπενθύμισε ότι η Τουρκία δεν αποδέχεται την επιδιαιτησία και δεν υπέγραψε το Διεθνές Δίκαιο της Θαλάσσης, επισημαίνοντας ότι δεν είναι ζήτημα έντασης, αλλά τουρκικών απειλών κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ΕΕ.

ΠΑΡΟΝ