Του Νίκου Κοτζιά

Το κλίμα στην πολιτική ζωή αλλάζει. Η κυβερνητική ηγεσία του ΠΑΣΟΚ κάνει μια μεγάλη στροφή, εκτός του Γ.Παπανδρέου. Ο τελευταίος επιμένει να παριστάνει ότι επί πρωθυπουργίας του όλα ήταν καλά καμωμένα. Το υπόλοιπο κυβερνητικό ΠΑΣΟΚ ανακαλύπτει «λάθη», «κακή προετοιμασία», «παραλήψεις». Το κυριότερο, όλοι μαζί ανακαλύπτουν ότι δεν τους θέλει η κοινωνία. Πραγματοποιούν όλοι μαζί μια μεγάλη στροφή. Εδώ και αρκετό καιρό έχουν πάψει να προπαγανδίζουν την θέση ότι έπρατταν πολιτική μονόπλευρης λιτότητας με τη συναίνεση του λαού. Παρερμηνεύοντας τα αποτελέσματα των περιφερειακών εκλογών του 2010, είχαν φτάσει στο σημείο να τριγυρνάνε στην Ευρώπη και να διηγούνται ότι τάχα ο ελληνικός λαός στήριζε τα μονόπλευρα μέτρα της. Μάλιστα το 2010 είχαν δημοσιευτεί εκατοντάδες άρθρα και σχόλια στον δυτικό τύπο για το νέο «Ελληνικό παράδειγμα», του πώς ενώ κόβεται το εισόδημα ενός λαού, εκείνος υποστηρίζει σταθερά τους κόφτες του. Στη διάρκεια του 2010 για το κυβερνητικό ΠΑΣΟΚ, οι έλληνες είχαμε μετατραπεί από «διαφθαρμένοι», «τεμπέληδες» και ντροπή της Ευρώπης στο νέο είδος ράτσας που ονειρευόντουσαν όλοι οι νεοφιλελεύθεροι ανά τον κόσμο: αρνιά που όταν σφάζονται βελάζουν με χαρά και εξυμνούν τους Χασάπηδες.

Η φάση της «δεύτερης εικόνας»
Στη δεύτερη φάση της «εικόνας» των κυβερνώντων για τους κυβερνούμενους, οι μεγάλες κινητοποιήσεις του πρώτου εξαμήνου του 2011 άλλαξαν την εικόνα των Ελλήνων στα μάτια και το νου του κυβερνώντος ΠΑΣΟΚ. Οι έλληνες έγιναν ανεύθυνοι. Ένας λαός που με το «δεν πληρώνω» απέδειξε ότι «τα φάγαμε όλοι μαζί». Ένας λαός είδος τεντιμπόη που ρίχνει γιαούρτια, σπάει πεζοδρόμια και ψάχνει να εισπνεύσει λίγα χημικά προκειμένου να επιδείξει την μη νεωτερική συνείδηση του. Ένας λαός που πάει γυρεύοντας. Η αλαζονεία του 2010 είχε κάνει στροφή. Μπορεί οι έλληνες να μην στήριζαν, πλέον, την κυβέρνηση, αλλά η κυβέρνηση συνέχιζε να ναρκισσεύεται. Έφτασαν οι υπουργοί να χαρακτηρίζουν τον εαυτό τους ως «ήρωα» που παρά την λαϊκή κατακραυγή έκαναν το σωστό. Που ως «φωτισμένοι μονάρχες και φεουδάρχες» έκαναν το ορθό για τη χώρα ενάντια στους πολίτες της. Και αυτό, διότι κατά τους κυβερνώντες οι πολίτες δεν μπορούσαν «να δουν το γενικό συμφέρον, παρά μόνο τα στενά συντεχνιακά τους συμφέροντα». Σε αυτή τη δεύτερη φάση, κατά τους κυβερνώντες, ο λαός δεν καταλάβαινε πλέον και εκείνοι περνάγανε δύσκολες ημέρες αλλά με τροϊκανή «σοφία».

Η τρίτη φάση των «αλλαγών εικόνας»
Τώρα μπήκαμε στην τρίτη φάση της «εικόνας» των κυβερνώντων για τους πολίτες αυτού του τόπου. Κατάλαβαν με μεγάλη χρονική καθυστέρηση, ότι ο λαός ούτε είναι μαζί τους στο έργο των δήθεν μεγάλων αλλαγών της χώρας, της πολιτικής που ονόμασα «βίαιο αναχρονισμό από τα πάνω», αλλά ούτε και τους αντιμετωπίζει ως «μοναχικούς ήρωες». Αντίθετα τους θεωρεί ως ανθρώπους που παρέλαβαν ένα μεγάλο πρόβλημα από τη ΝΔ και κατέστρεψαν τη χώρα προς όφελος των τοκογλύφων, ντόπιων και ξένων. Ότι στην εποχή της λιτότητας γίνεται η πιο άγρια ανακατανομή εισοδήματος και πλούτου. Ότι κάποιοι βγάζουν αμύθητα κέρδη από τον Ελληνικό δανεισμό, σύμβουλοι-φίλοι, τράπεζες, δικηγορικά γραφεία της παρέας.Τώρα που οι «λαμπροί υπουργοί» του ΠΑΣΟΚ κατέλαβαν ότι δεν τους θέλει κανείς, παρά μόνο εκείνοι που αρέσκονται στον να στύβουν τις λεμονόκουπες κάνουν πολλαπλές, απότομες, όλο και πιο αδιέξοδες στροφές. Προσπαθούν να εξηγήσουν εκείνοι τα ανεξήγητα και να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα. Ελπίζουν ότι όπως έγινε και κατά το παρελθόν θα μπορέσουν να την κοπανήσουν από την ιστορία. Να επαναληφθεί το ατιμώρητο, όπως και στο παρελθόν.Στην «αναγκαιότητα» του Μνημονίου και των Δανειακών Συμβάσεων προστέθηκε και η συνεργασία της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ και του ΛΑΟΣ. Η πλήρης ιστορική ξευτίλα. Αν η συνεργασία της Αριστεράς με τη ΝΔ το 1989 ήταν ο θεμελιακός λόγος αποχώρησης από την ηγεσία της πρώτης, η κατά πολύ πιο δεξιόστροφη συνεργασία ΠΑΣΟΚ και ΛΑΟΣ δεν έχει άλλο προηγούμενο σε όλη την Ευρώπη. Και ομολογώ με εντυπωσιάζει όσο τίποτα άλλο η ευκολία με την οποία οι «ηγέτες» του ΠΑΣΟΚ ψήφισαν την συγκυβέρνηση με την ακροδεξιά, χωρίς να το ζητά αυτό ούτε καν η τρόικα, παρά μόνο η ντόπια Διαπλοκή που θέλει τον εργολάβο της σε συγκεκριμένα υπουργεία.Το ΠΑΣΟΚ πράττει σήμερα ακραία αντιλαϊκή πολιτική. Έχει ως πρωθυπουργό στην συγκυβέρνηση έναν τραπεζίτη και την παρέα των συμβούλων του, τραπεζικά στελέχη. Έχει παραδώσει την κυριαρχία της χώρας για να τη σώσει τάχα. Συγκυβερνά με την ακροδεξιά. Τι άλλο θα μπορούσε να κάνει αυτό το κόμμα για να είναι η ντροπή κάθε πατριώτη, κάθε δημοκράτη ρεφορμιστή, κάθε αριστερού; Όμως, η φαντασία της ζωής είναι πιο πλούσια: η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ έκανε κάμποσες ακόμα στροφές αυτές τις ημέρες. Συγκρατώ τις τρεις πιο χαρακτηριστικές: α) άρχισε η δήθεν αυτοκριτική, β) βροχή πέφτουν οι προτάσεις για αλλαγές του ΠΑΣΟΚ, γ) αλλάζει η ερμηνεία της κρίσης.

Οι τρεις στροφές:
Ως προς την αυτοκριτική, οι υπουργοί του ΠΑΣΟΚ δεν εμφανίζονται, πλέον, ως οι ήρωες που έκαναν το ορθό για τη χώρα, αλλά ως οι υπεύθυνοι που «με ευθύνη» έκαναν και λάθη. Ας πούμε, επί παραδείγματι, το ότι πήραν κεφάλια εργαζόμενων πολιτών με τρόπο κυνικό, ωμό, βίαιο, το δικαιολογούν λέγοντας ότι δεν είχαν χρόνο να τα προωθήσουν «ορθολογικά». Παραδέχονται ότι μας έσφαξαν, αλλά μας υπόσχονται ότι την επόμενη φορά θα εγκληματήσουν πιο προγραμματισμένα, αρωματισμένα, κομψά.Ως προς την ερμηνεία της κρίσης, έχουν κάνει μια μεγάλη τούμπα χωρίς καν να κοκκινίσουν τα αυτιά τους. Φοβούμενοι την λαϊκή οργή προσπαθούν να μην προκαλούν με την ωμότητα που το έκαναν τα δύο τελευταία χρόνια. Εξάλλου αυτό που απαιτούσαν τα αφεντικά, η διάλυση του ελληνικού δημοσίου και οικονομίας έχει ήδη επιτευχθεί. Θυμίζω, οι Κυβερνήσεις των τελευταίων ετών επέτρεψαν στην διαπλοκή να επιβιώσει. Διασφάλισαν την συνέχιση της τοκογλυφίας. Δεν πείραξαν ούτε ένα καρτέλ. Διασπάθισαν τα χρήματα του δημοσίου. Η λαμογιά και η διαπλοκή ήταν σύμμαχοί τους. Αυτό που έκαναν με την πολιτική τους ήταν να υποτιμήσουν μισθούς, συντάξεις, μικρομεσαία ιδιοκτησία. Να απαξιώσουν το δημόσιο και τους υπαλλήλους του. Τώρα αφού τα έκαναν όλα αυτά, χωρίς ίχνος ντροπής περιφέρονται στα κανάλια κάνοντας λόγο για το ότι η κρίση έχει συστημική προέλευση. Ότι δεν φταίει η Ελλάδα, δηλαδή, δεν έχει ευθύνες η κυβέρνηση για ότι συνέβη. Πρώτα καθύβρισαν τους έλληνες προκειμένου να επιβάλλουν την πολιτική της Τρόικας και κατόπιν απάλλαξαν τον εαυτό τους κάθε ευθύνης στο όνομα ότι το πρόβλημα είναι διεθνές. Αλλά δεν είχαν ούτε την στοιχειώδη ευγένεια να αποσύρουν έστω και εκ των υστέρων όσα είπαν σε βάρος μας.Τέλος, αλλά όχι λιγότερης σημασίας, όλοι οι υπουργοί των κυβερνήσεων μετά το 2009 προσπαθούν να εμφανίσουν τον εαυτό τους ως ανεύθυνο άρχοντα. Ότι μπορεί να ψήφιζαν ως βουλευτές και υπουργοί το καταστρεπτικό σύμπαν, μπορεί να επέβαλλαν τα χείριστα σε βάρος ελληνικού λαού και χώρας, αλλά δεν έφταιγαν εκείνοι… Ο ένας μας λέει ότι ναι μεν συμμετείχε στην κυβέρνηση, αλλά δεν κυβερνούσε… Ο άλλος ότι ήταν μέχρι πριν λίγους μήνες σε υπουργείο που δεν είχε τις ίδιες ευθύνες με εκείνες που έχει στο υπουργείο που μετακόμισε τώρα και άρα δεν φταίει για κάτι προηγούμενα…. και όλοι μαζί προσπαθούν να ρίξουν τις αποκλειστικές ευθύνες για τα συμβάντα στον Γ.Παπανδρέου. Λες και δεν ήταν βουλευτές που στήριζαν όλες τις επιλογές του. Λες και δεν ήταν συνυπεύθυνοι υπουργοί. Λες και δεν έχουν δεσμευτεί σε χιλιάδες κουβέντες, εμφανίσεις και κείμενα. Πιστεύουν ότι θα προτάξουν καπνό και θα ξεχαστούν τα εγκλήματά τους. Ότι όπως κυβέρνησαν στην εποχή της κρίσης, παρόλο που ευθύνονται για την έλευση της, ότι έτσι θα κυβερνήσουν και στην εποχή της καταστροφής, παρόλο που ευθύνονται με τα μπούνια για αυτήν.

Ανίκανοι και ατιμώρητοι;
Ανίκανοι να σώσουν τη χώρα. Ανίκανοι να πουν και να κάνουν κάτι διαφορετικό από όσα προστάζει και προτάσσει η τρόικα και εν γένει ο ξένος παράγοντας επιστρέφουν με ταχύτητα στα γνωστά τους εδάφη. Εκεί που έχουν κάτι να πουν: στην εσωκομματική ίντριγκα, στην εσωκομματική αντιπαράθεση, σε πράγματα αδιάφορα, πλέον, για την κοινωνία και τον τόπο. Μόνο που θα έχουμε μεγάλες ευθύνες αν τους επιτρέψουμε να έχουν και πάλι τον πρώτο λόγο για το δέον γίγνεσθαι στην Ελλάδα. Με αυτούς και αυτές τις αντιλήψεις και πολιτικές, ο τόπος πρέπει να τελειώνει. Να πάνε σπίτιά τους οι πολλοί, και μερικοί εκεί που θα τους ορίσει να εγκατασταθούν η ανεξάρτητη δικαιοσύνη.