Του Peter Coy
O κ. Χριστόφορος Πισσαρίδης, στον οποίο απενεμήθη το Νόμπελ Οικονομικών το 2010, δήλωσε στο Bloomberg Businessweek «σοκαρισμένος» από το ευρωπαϊκό σχέδιο για την επιβολή φόρου επί των καταθέσεων των κυπριακών τραπεζών ούτως ώστε να κλείσει η συμφωνία για πακέτο στήριξης 10 δισ. ευρώ. Ο κ. Πισσαρίδης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κύπρο. Ως έφηβος, θυμάται στη βιογραφία του, «συνήθιζα να περνώ χρόνο με τα ξαδέλφια μου, πηγαίνοντας για ψάρεμα στην Κερύνεια (ως επί το πλείστον ανεπιτυχώς) ή παίζοντας στα ποτάμια και τις πηγές στον Αγρό.
Κατέχει καθηγητική έδρα τόσο στο London School of Economics όσο και στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου. Τον περασμένο μήνα ανέλαβε επικεφαλής ενός συμβουλίου οικονομικής πολιτικής που θα παρέχει συμβουλευτικό έργο στον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη. Κατά τη διάρκεια ταξιδιού του στην στην Κίναέδωσε τις ακόλουθες απαντήσεις στα ερωτήματα που του εστάλησαν μέσω e-mail στον συντάκτη οικονομίας Peter Coy του Bloomberg Businessweek.
Ως Κύπριος, πώς σας κάνουν να αισθάνεστε τα τελευταία γεγονότα;
Είμαι συγκλονισμένος από την απόφαση του Eurogroup. Η ιδέα του ενιαίου νομίσματος και της νομισματικής ένωσης συνίστατο στο να έχουμε μια ένωση ισότιμων εταίρων βοηθώντας ο ένας τον άλλο σε δύσκολες στιγμές. Εδώ έχουμε ένα μεγάλο εταίρο (Γερμανία) που εκφοβίζει έναν μικρό, για λόγους που ο μικρός αντιλαμβάνεται ως πολιτικούς. Και οι Κύπριοι καταθέτες που έπεσαν στην "τρύπα" είναι μία ατυχής παράπλευρη απώλεια.
Είστε υπέρ ή κατά του φόρου επί των τραπεζικών καταθέσεων;
Είμαι απολύτως εναντίον. Πρώτον, οι καταθέσεις κάτω των 100.000 υποτίθεται ότι είναι ασφαλισμένες. Τι απέγινε εκείνη η ασφάλιση; Πώς μπόρεσε το Eurogroup να συμφωνήσει στη φορολόγηση καταθέσεων ακόμα και του ενός ευρώ; Ποια είναι η έννοια της ασφάλειας καταθέσεων στην ευρωζώνη;
Δεύτερον, οι καταθέσεις αυτές είναι οι οικονομίες των έντιμων ανθρώπων που έχουν πληρώσει τους φόρους τους και αποταμιεύουν για τη συνταξιοδότηση τους, για να αγοράσουν ένα σπίτι, για την εκπαίδευση των παιδιών τους ή οτιδήποτε άλλο. Γιατί να πρέπει να πληρώσουν επιπλέον ένα βαρύ φόρο; Και πώς έπρεπε να αισθανθούν αυτοί οι άνθρωποι όταν ξύπνησαν το πρωί του Σαββάτου και τους είπαν: «Συγγνώμη παιδιά, δεν σας αφήνουμε να αποσύρετε τα χρήματά σας πια, μέχρι να λύσουμε το ζήτημα του πώς να σας αποσπάσουμε ένα μεγάλο κομμάτι από αυτά». Και γιατί; Επειδή οι δύο τράπεζες από τις δεκάδες που λειτουργούν στην Κύπρο πήραν κακές επενδυτικές αποφάσεις πριν από τρία χρόνια για να βοηθήσουν την Ελλάδα να βγει από την κρίση της και χτυπήθηκαν από την τρόικα. Τι κίνητρο έχουν πλέον οι τράπεζες στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να αντιμετωπίζουν τις ριψοκίνδυνες επενδύσεις με επιφυλακτικότητα; Αν μία από αυτές κάνει μία αποτυχημένη κίνηση οι άλλες θα πληρώσουν για αυτήν τα σπασμένα. Αν η κίνηση αποβεί επιτυχής, θα κρατήσει τα κέρδη. Ένα κλασικό σενάριο κατακρήμνισης της αγοράς.
Ήταν καλή ή κακή ιδέα η Κύπρος να ενταχθεί στην ΕΕ και στην ευρωζώνη;
Οι μικρές χώρες να προειδοποιούνται πριν ενταχθούν στην ευρωζώνη. Μπορεί να πέσουν θύματα των μεγαλύτερων αδελφών τους όταν αυτό εξυπηρετεί τους πολιτικούς τους στόχους.
Μήπως η ΕΕ, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ δεν παρακολουθούν επαρκώς το κυπριακό τραπεζικό σύστημα;
Όχι! Όπως φαίνεται, θεωρούν ότι όλοι οι μεγάλοι καταθέτες είναι οι Ρώσοι με βρώμικο χρήμα. Αλλά μετά από μήνες ερευνών δεν μπορούσαν να βρουν ούτε έναν. Σε ένα μεγάλο σύστημα δύο τράπεζες επέδειξαν κακή συμπεριφορά και η λύση της τρόικα ήταν να καταστρέψει το μισό σύστημα. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι ελέγχου και ρύθμισης των μεγάλων τραπεζικών συστημάτων, όχι μέσω της καταστροφής και της μαζικής ανεργίας.
Θεωρείτε την Κύπρο υπέρ του δέοντος εξαρτημένη από χρημαατοοικονομικές δραστηριότητες, και αν ναι, τι μπορεί να γίνει για αυτό;
Η Κύπρος βασίζεται σε αυτές τις δραστηριότητες ακριβώς όπως το Λουξεμβούργο, τα Channel Islands, το Χονγκ Κονγκ και η Σιγκαπούρη. Κάθε ώριμο μικρό έθνος έχει ένα μεγάλο οικονομικό σύστημα. Η Μάλτα χτίζει το δικό της τώρα, μετά την ένταξή της στην Ευρωζώνη και επωφελείται από την κατάσταση στην Κύπρο. Οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες είναι αυτό που οι Κύπριοι έχουν μάθει να κάνουν καλά. Το σύστημα θα μπορούσε να ρυθμιστεί επαρκώς και να διατηρηθεί στο τωρινό του μέγεθος. Το νομικό πλαίσιο στην Κύπρο ακολουθεί τις αρχές που προτείνονται από την ΕΚΤ κατά γράμμα. Η ΕΚΤ θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι υπάρχουν μέλη της ΕΕ με διαφορετικές ανάγκες από αυτές της Γερμανίας και να επινοήσουν τους κανόνες που θα ρυθμίζουν το σύστημα, όχι να προσπαθούν να κάνουν όλους σαν τη Γερμανία.
