Του Γιώργου Καισάριου
Είμαστε για λύπηση. Ειλικρινά δεν υπάρχει καμία ελπίδα γι΄ αυτή τη χώρα με τα μυαλά που κουβαλάμε. Και αυτό το λέω από τις συζητήσεις που ακούω από τα ΜΜΕ αυτές τις μέρες. Η πρόσφατη μυστική έκθεση του ΔΝΤ που επισημαίνει λάθη στο ελληνικό πρόγραμμα τα λέει σωστά, πλην όμως, δεν λέει τι θα έπρεπε να γίνει, αντί αυτών που έγιναν. Με λίγα λόγια, τι θα μπορούσε να γίνει για να καλυφτεί το χρηματοδοτικό κενό που είχε η Ελλάδα, με σκοπό να μην είχαμε φτάσει εδώ που φτάσαμε σήμερα.
Σημειώστε ότι με τον όρο “χρηματοδοτικό κενό”, μεταξύ άλλων εννοούμε και το πως θα καλυφτούν πολλές από τις υποχρεώσεις της Ελλάδος.
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων:
1. Οι διαρθρωτικές αλλαγές που επίσης δεν έχουν γίνει έχουν συμβάλει σε αυτή την καταστροφή, αλλά πολύ λιγότερο από ό,τι πιστεύουν ορισμένοι. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ελλάδος εξ αρχής ήταν το χρηματοδοτικό κενό. Ακόμα και αν κάναμε όλες τις διαρθρωτικές αλλαγές που έπρεπε να κάνουμε, το κούρεμα δεν μπορούσε να αποφευχθεί όπως πολλές φορές έχω πει.
Ένας από τους τρόπους λοιπόν που θα μπορούσε να είχε καλυφτεί ένα μέρος, αυτού του χρηματοδοτικού κενού ήταν να κουρευτεί το εθνικό χρέος της Ελλάδος το 2010. Σας έχω κάνει πολλές αναφορές (ειδικά στα πρώτα άρθρα που άρχισα να γράφω σε αυτή τη στήλη) ότι τόσο το ΔΝΤ όσο και οι Γερμανοί ήθελαν να γίνει ένα ελληνικό κούρεμα από τις αρχές του 2010, αλλά αυτοί που δεν ήθελαν ήταν η ελληνική πολιτική ηγεσία και οι Γάλλοι (σε αντίθεση με το τι νομίζουν πάρα πολλοί). Το γεγονός ότι δεν έγινε τότε ένα γενναιόδωρο κούρεμα και δεν ανακεφαλαιοποιήθηκαν τότε οι τράπεζες, είναι ο κυριότερος λόγος που είμαστε εδώ που είμαστε σήμερα.
2. Ύφεση θα είχαμε εξ ορισμού διότι το θέμα της δημοσιονομικής προσαρμογής δεν μπορούσε να αποφευχθεί. Επίσης την τρόικα θα την είχαμε (η κάποιο είδος ευρωπαϊκής τρόικας), διότι θα χρειαζόταν μια οικονομική ομπρέλα πάνω από την Ελλάδα για ένα διάστημα.
Αυτό όμως που δεν θα είχαμε είναι την ύφεση που έχουμε σήμερα, την ανεργία που έχουμε σήμερα και το κενό χρηματοδότησης που υπάρχει σήμερα, κυρίως διότι έχει διαλυθεί ο ιδιωτικός τομέας.
Άρα το λάθος του ΔΝΤ, πέραν του ότι δεν εκτίμησε σωστά το ποσοστό της ύφεσης, είναι το ότι δεν πίεσε αρκετά την Ελλάδα και την Ευρώπη από την πρώτη στιγμή για μια γενικότερη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους το 2010 και παράλληλα την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος.
Το δεύτερο μεγάλο λάθος είναι ότι δεν ξεμπρόστιασε την ελληνική πολιτική ηγεσία.
Να υπενθυμίσω ότι όποιος τολμούσε να πει για κούρεμα το 2010, σαν εργαλείο στα πλαίσια της αγοράς (όχι ιδεολογικά) ήταν πολιτικά μη ορθός.
Να υπενθυμίσω ότι σύσσωμη η ελληνική πολιτική ηγεσία έλεγε ότι ένα κούρεμα θα ήταν ο θάνατος της Ελλάδος.
Να υπενθυμίσω ότι ουδείς (εκτός από έμενα και ορισμένους άλλους ελάχιστους) δεν αντίκρισε τον κ. Στέφανο Μάνο να του πει ότι αυτά που λέει, σχετικά με το ότι δεν πρέπει να γίνει κούρεμα και ότι έχουμε λεφτά να πληρώσουμε, ήταν εκτός τόπου και χρόνου.
Επίσης, ακόμα και σήμερα, κανείς δεν μας έχει πει τι έπρεπε να γίνει το 2010, αντί του όπως έγιναν τα πράγματα. Νομίζουν ορισμένοι δηλαδή ότι το 2010 θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε να ξοδεύουμε λεφτά που δεν έχουμε και δεν μπορούμε να αποπληρώσουμε; Που θα τα βρίσκαμε;
Άρα το λάθος του ΔΝΤ δεν είναι τόσο ότι έκανε λάθος υπολογισμούς (είναι δηλαδή και αυτό, αλλά το θεωρώ δευτερεύων), αλλά το ότι δεν επέμενε αρκετά να γίνουν τα πράγματα σωστά από την αρχή. Διότι εκτός από τους Ευρωπαίους, αντίθετοι σε αυτό –στο να γίνουν σωστά τα πράγματα– ήταν και η ελληνική πολιτική ηγεσία, που εκτός του ότι δεν είχε τότε καμία εναλλακτική πρόταση, το μόνο που ήξερε να κάνει είναι να λαϊκίζει και να λέει ανοησίες.
