Οι σχέσεις των ΗΠΑ με τους Ευρωπαίους και τους Ασιάτες δέχθηκαν σοβαρό πλήγμα την τελευταία εβδομάδα, ύστερα από τις αποκαλύψεις που θέλουν τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες να κατασκοπεύουν χώρες με τις οποίες συνεργάζονται. Οι αποκαλύψεις αυτές έρχονται σε μία ευαίσθητη στιγμή για την κυβέρνηση Ομπάμα, αφού οι ΗΠΑ είχαν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Επίσης, πλήττουν την εικόνα του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα στην Ευρώπη προκαλώντας κρίση εμπιστοσύνης ανάμεσα σε κράτη που διατηρούν μακροχρόνια σχέση φιλίας και συνεργασίας. Ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ κράτησε αυστηρή στάση για το όλο ζήτημα, δηλώνοντας ότι δεν είναι δυνατόν να δεχθεί την κατασκοπεία μεταξύ συνεργατών και πρότεινε να διακοπούν οι συζητήσεις για τη σύναψη της συνθήκης, έως ότου διαλευκανθεί η υπόθεση και αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη.
Αυτό που ανησυχεί περισσότερο τους Ευρωπαίους είναι ότι οι παρακολουθήσεις προσέλαβαν διαστάσεις που δεν θα μπορούσαν καν να φανταστούν σε μία δημοκρατική χώρα. «Η Γαλλία είναι κυνική χώρα» δήλωσε ο Φρανσουά Χέισμπουργκ, ειδικός άμυνας και για έρευνες στρατηγικής, από το Παρίσι. «Ολοι παρακολουθούμε, αλλά η έκταση της κατασκοπείας των ΗΠΑ είναι υπερβολική. Μιλάμε για τουλάχιστον 60 εκατομμύρια συνδέσεις στη Γερμανία μέσα σε μία μέρα» πρόσθεσε. Ιδιαίτερα έντονη υπήρξε και η αντίδραση της Γερμανίας, αφού αυτές οι πρακτικές ξυπνούν δυσάρεστες ιστορικές μνήμες από την εποχή του ναζισμού.
«Εάν αποδειχθεί ότι οι καταγγελίες είναι αληθείς, τότε θα είναι αρκετό για να διαλυθεί η εμπιστοσύνη και να πληγεί σοβαρά η σχέση που έχουμε με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού» είπε ο Μίκαελ Γκρόσε Μπρέμερ, πρόεδρος του γερμανικού Κοινοβουλίου. Ο Ομπάμα είχε επισκεφθεί πρόσφατα το Βερολίνο και σε ομιλία του είχε διευκρινίσει ότι τα συστήματα παρακολούθησης χρησιμοποιούνται για προστασία από την τρομοκρατία και ότι είναι προς όφελος όλων των εταίρων των ΗΠΑ. Οι πληροφορίες, ωστόσο, που διέρρευσαν μέσω του Εντουαρντ Σνόουντεν καταδεικνύουν πως οι αμερικανικές υπηρεσίες παρακολουθούσαν τα δίκτυα και τα δεδομένα τόσο στα γραφεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης στις Βρυξέλλες όσο και στην Ουάσιγκτον. «Η τρομοκρατία αποτελεί ρεαλιστικό κίνδυνο,αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει απειλή μέσα στις πρεσβείες μας» σημείωσε ο Γάλλος πρόεδρος Ολάντ. Η Γαλλία διατηρούσε κριτική στάση απέναντι στη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου θέλοντας να διασφαλίσει τα συμφέροντά της ιδιαίτερα στους τομείς του κινηματογράφου και τις γεωργίας, ενώ οι Ευρωπαίοι εταίροι φαίνονται ιδιαίτερα απογοητευμένοι από τη συμπεριφορά του προέδρου Ομπάμα. Αρκετοί ειδικοί στις μυστικές υπηρεσίες, ωστόσο, θεωρούν υποκριτική τη στάση των Ευρωπαίων ηγετών.«Εντυπωσιάζομαι με την αποστασιοποίηση που δείχνουν οι πολιτικοί αρχηγοί και με το μέγεθος της αγανάκτησης που εκφράζουν» είπε ο Ρίτσαρντ Αλντριχ, πρώην υπάλληλος μυστικών υπηρεσιών που διδάσκει πλέον ως καθηγητής Διεθνούς Ασφαλείας στο πανεπιστήμιο του Γουόρικ. Σύμφωνα με τον Αλντριχ, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι κατασκοπεύουν και οι ίδιοι την Ευρωπαϊκή Ενωση και δείχνουν καλή διάθεση όποτε χρειάζεται να συνεργαστούν με τις ΗΠΑ σε θέματα μυστικών υπηρεσιών, αρκεί αυτό να παραμένει κρυφό…
Ο πρόεδρος Ομπάμα από την πλευρά του δήλωσε ότι έχει ήδη ζητήσει από τους συνεργάτες του να εξετάσουν τις καταγγελίες, ώστε να έρθει στη συνέχεια σε επικοινωνία με τους ηγέτες των άλλων χωρών. Επίσης, τόνισε ότι ο ρόλος των μυστικών υπηρεσιών είναι να κατανοούν τι συμβαίνει στον κόσμο και να λαμβάνουν πληροφορίες που δεν είναι προσβάσιμες μέσω π.χ. των Μέσων Ενημέρωσης. «Σας εγγυώμαι ότι στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες υπάρχουν άνθρωποι που μπορεί να μην ενδιαφέρονται για το τι έφαγα για πρωινό, αλλά θέλουν να γνωρίζουν τι θα συζητήσω με τους αρχηγούς τους σε μία πιθανή συνάντηση. Ετσι λειτουργούν οι μυστικές υπηρεσίες, διαφορετικά θα ήταν άχρηστες» είπε χαρακτηριστικά.
