Του Άγγελου Αθανασόπουλου, ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Η Ουάσιγκτον επιδιώκει «στρατηγικό διάλογο» με την Αθήνα καθώς ανησυχεί για Τουρκία, Συρία και Αίγυπτο
Αναλυτική πρόταση για έναν «οδικό χάρτη» αμυντικής συνεργασίας έχουν προτείνει στην Αθήνα οι Ηνωμένες Πολιτείες εν όψει της επίσκεψης του κ. Δ. Αβραμόπουλου τις προσεχείς ημέρες στην Ουάσιγκτον. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Βήματος», η αμερικανική πρόταση που θα συζητήσει ο υπουργός Εθνικής Αμυνας στη συνάντηση που θα έχει την Τρίτη 30 Ιουλίου στο Πεντάγωνο με τον ομόλογό του Τσακ Χέιγκελ περιλαμβάνει τα πάντα: από τον στρατηγικό διάλογο των δύο χωρών ως την εμβάθυνση των δυνατοτήτων της βάσης της Σούδας και τη διάθεση οπλικών συστημάτων.
Πέραν της συνάντησης με τον κ. Χέιγκελ ο κ. Αβραμόπουλος θα έχει συναντήσεις με στελέχη των Επιτροπών Αμυνας και Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, καθώς και του ελληνοϊσραηλινού caucus.
Την ίδια στιγμή – στο πλαίσιο της γενικότερης αστάθειας που επικρατεί στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή – οι Αμερικανοί θέλουν να συνομιλήσουν «σε στρατηγικό επίπεδο» με την Ελλάδα για ζητήματα περιφερειακής ασφαλείας. Τα γεγονότα σε Συρία και Αίγυπτο, το Μεσανατολικό, το Κυπριακό (ο κ. Αβραμόπουλος θα θέσει στους συνομιλητές του και το αίτημα της Λευκωσίας για ένταξή της στον «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη» του ΝΑΤΟ) και φυσικά η κατάσταση στην Τουρκία απασχολούν τις Ηνωμένες Πολιτείες, που ως πρώτο μέλημα έχουν να «σφραγίσουν» την περιοχή για αποφυγή διάχυσης της κρίσης. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την Τουρκία η Ουάσιγκτον εκφράζει έντονο προβληματισμό από την «απρόβλεπτη» συμπεριφορά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τόσο έναντι του Καΐρου όσο και έναντι του Ισραήλ.
Οι αμερικανικές προθέσεις για «στρατηγικό διάλογο» με την ελληνική κυβέρνηση είχαν καταγραφεί στην πρόσφατη επίσκεψη του υφυπουργού Αμυνας Ντέρεκ Σολέ στην Αθήνα για τη Σύνοδο της Ελληνοαμερικανικής Συμβουλευτικής Επιτροπής Υψηλού Επιπέδου (HLCC). Αναμένεται δε να απασχολήσουν τη συνάντηση του πρωθυπουργού κ.Αντ. Σαμαρά με τον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα στις 8 Αυγούστου στον Λευκό Οίκο.
Μόνο τυχαίο δεν πρέπει επίσης να θεωρείται το γεγονός ότι στα μέσα Σεπτεμβρίου αναμένεται στην Ελλάδα ο αμερικανός Α/ΓΕΕΘΑ στρατηγός Μάρτιν Ντέμπσεϊ. Οπως «Το Βήμα» πληροφορείται, η επίσκεψή του προγραμματίζεται για τις 15-16 Σεπτεμβρίου, κατόπιν προσκλήσεως του έλληνα ομολόγου του αντιστρατήγου Μ. Κωσταράκου. Σε αυτή τη συνάντηση θα συζητηθεί με περισσότερες λεπτομέρειες η αμυντική συνεργασία ακόμη και σε ζητήματα όπως η αντιπυραυλική άμυνα, για την οποία φέρεται να ενδιαφέρεται πολύ το ΓΕΝ.
Ο «οδικός χάρτης» δεν είναι ένα κείμενο που απαιτεί υπογραφή από τους κκ. Χέιγκελ και Αβραμόπουλο. Οι Αμερικανοί όμως ενδιαφέρονται για συνεργασία τόσο σε διμερές όσο και σε νατοϊκό πλαίσιο με έμφαση στην ασφάλεια της Μεσογείου. Υπάρχουν επίσης σκέψεις για ενίσχυση των κοινών ασκήσεων (με έμφαση στις ειδικές δυνάμεις και στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας), εν όψει και των προσαρμογών που αναμένονται στο ΝΑΤΟ από το 2014. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν τον ζωτικό ρόλο της ναυτικής βάσης της Σούδας, καθώς και άλλων στρατιωτικών βάσεων που παρέχονται σε αμερικανικές δυνάμεις στην Ελλάδα, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση την αναβαθμισμένη αεροπορική βάση της Καλαμάτας. Σημειωτέον ότι η συγκεκριμένη βάση χρησιμοποιήθηκε τόσο από δυνάμεις των ΗΠΑ όσο και άλλων χωρών στο πλαίσιο των επιχειρήσεων εναντίον της Λιβύης. Αυτός είναι ο λόγος που θα ζητηθεί η περαιτέρω ανάπτυξη αυτών των στρατιωτικών εγκαταστάσεων.
Οι Αμερικανοί εμφανίζονται διατεθειμένοι να βοηθήσουν και στο θέμα της προμήθειας οπλικών συστημάτων τόσο με την παροχή οικονομικής βοήθειας (FMS) όσο και μέσω ενός μηχανισμού που προβλέπει τη δωρεά πλεονάζοντος αμυντικού υλικού (EDA). Επιτελείς του Πενταγώνου σημειώνουν ότι μέσω αυτού του μηχανισμού η Ελλάδα μπορεί να προμηθευτεί συστήματα όπως ελικόπτερα Chinook, οχήματα μεταφοράς προσωπικού, πολλαπλούς εκτοξευτές (MLRS), ενώ μέσω FMS «τρέχει» ήδη η απόκτηση κινητήρων για τα μαχητικά αεροσκάφη F-16, συνολικού κόστους 340 εκατ. δολαρίων.
Πληροφορίες του «Βήματος» αναφέρουν ότι μία εκ των προτεραιοτήτων είναι η προμήθεια 10 Chinook 47D, με σκοπό να καλυφθεί η καθυστέρηση στην παραλαβή των ελικοπτέρων ΝΗ-90. Παράλληλα εξακολουθεί να είναι «ζωντανή» η υπόθεση των αρμάτων μάχης Abrams, αν και έχουν διατυπωθεί εντονότατες επιφυλάξεις για την προμήθειά τους λόγω του κόστους συντήρησης. Οι υποστηρικτές της προμήθειας επιμένουν, μεταξύ άλλων, ότι μπορεί να δώσει ανάσα στην αμυντική βιομηχανία.
Ωστόσο, στον οδικό χάρτη που προτείνει η αμερικανική πλευρά καταγράφεται η θετική στάση της σε ένα ενδεχόμενο μελλοντικό αίτημα της Πολεμικής Αεροπορίας για τον εκσυγχρονισμό όλου του στόλου των μαχητικών αεροσκαφών. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα συνολικού ύψους περί τα 950 εκατ. ευρώ, που εφόσον προχωρήσει θα αφορούσε την αναβάθμιση όλων των συγκεκριμένων μαχητικών στο μοντέλο Block 52+ Advanced.
Μπορεί το κόστος να ακούγεται υψηλό, ωστόσο αρμόδιοι επιτελείς εκτιμούν ότι θα προσέφερε σημαντική διάρκεια ζωής στο βασικό κομμάτι του στόλου της Πολεμικής Αεροπορίας μεταθέτοντας για το μέλλον τα όποια σχέδια για ένα νέο μαχητικό αεροσκάφος.
