Ομιλία του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ Ευ. Βενιζέλου στην Κ.Ο. των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών
Ευχαριστώ πάρα πολύ για τη δυνατότητα που μου δίνει και για τη μεγάλη τιμή που μου κάνει η Κοινοβουλευτική Ομάδα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών να μου δώσει το λόγο, υπό την διπλή μου ιδιότητα και αυτή του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, που είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος και οι Ευρωβουλευτές του οποίου μετέχουν σε αυτή την Κοινοβουλευτική Ομάδα, αλλά και υπό την ιδιότητα του Αντιπροέδρου και Υπουργού Εξωτερικών της Ελληνικής Κυβέρνησης.
Θα επιχειρήσω να κάνω μια πολύ σύντομη εισαγωγή για να τροφοδοτήσω τη συζήτηση και είμαι στην διάθεσή σας να απαντήσω στις ερωτήσεις σας. Η Ελληνική Προεδρία του εξαμήνου αυτού, όπως ίσως θυμάστε, είναι η πέμπτη κατά σειρά μετά την ένταξη της Ελλάδας στις τότε ευρωπαϊκές κοινότητες του 1981. Έχουμε μια πλούσια θεσμική μνήμη από τις προηγούμενες ελληνικές εμπειρίες.
Οι δυο προηγούμενες, αυτή του 2003 και αυτή του 1994 συνδέονται με σημαντικά βήματα τόσο της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και της θεσμικής ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είχαμε τα μεγάλα κύματα της διεύρυνσης και το 1994 και το 2003. Πήγαμε από την Ευρώπη των 12 στην Ευρώπη των 15, από την Ευρώπη των 15 πήγαμε σχεδόν στην Ευρώπη των 27 και αγωνιστήκαμε για το ευρωπαϊκό σύνταγμα στη Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης – Χαλκιδικής. Τελικά καταλήξαμε στη μεταρρυθμιστική Συνθήκη της Λισαβόνας, αλλά θεωρούμε ότι αυτό εμπλουτίζει την εμπειρία μας και τη μνήμη μας ως Προεδρία.
Απαντάω συνεχώς στην ερώτηση πώς είναι δυνατόν η Ελλάδα της κρίσης, η Ελλάδα που διαπραγματεύεται με την τρόικα, η Ελλάδα που αγωνίζεται να λύσει πολλά προβλήματα με τους δανειστές της στην ευρωζώνη, ταυτοχρόνως, αυτό το κρίσιμο εξάμηνο να ασκεί και την προεδρία του Συμβουλίου και να εκπροσωπεί την Ένωση και να μιλάει στο όνομα του Συμβουλίου.
Όπως ξέρετε καλύτερα από εμένα, η περιοδική προεδρία του Συμβουλίου δεν είναι μια επιλογή, είναι μια θεσμική υποχρέωση που προκύπτει ημερολογιακά. Οφείλουμε να εκτελέσουμε το καθήκον αυτό και ξέρουμε να διαχωρίζουμε τις ευρωπαϊκές από τις εθνικές προτεραιότητες. Συνεργαζόμαστε καλά με τις μόνιμες προεδρίες και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων και με την προεδρία του EUROGROUΡ, με τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, ιδίως με την δική μας ομάδα και προωθούμε χωριστά τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες, χωριστά τις εθνικές μας προτεραιότητες, γιατί το εξάμηνο αυτό είναι πράγματι εξαιρετικά κρίσιμο και για το ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής και για την έξοδο της Ελλάδας από αυτή την πολύ σφικτή εποπτεία της τρόικας.
Τώρα μπορούμε να κάνουμε τη στροφή προς την ομαλότητα, προς την κανονικότητα. Οι γενικές πολιτικές προτεραιότητες της Προεδρίας μας, θα ξεκινήσω από αυτά που έθιξε ο Hannes, αφορούν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις προτεραιότητες που έχει μόνιμα η ατζέντα του Συμβουλίου, αλλά και τις προτεραιότητες που έχουν οι κοινωνίες μας λίγους μήνες πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές.
Ξέρουμε ότι το δικό μας εξάμηνο είναι περίεργο. Είναι πολύ σύντομο κοινοβουλευτικά ενόψει των Ευρωπαϊκών Εκλογών και της λήξης της θητείας του σημερινού Κοινοβουλίου, αλλά από την άλλη πολιτικά μας δίνει μια δυνατότητα να μετάσχουμε στη μεγάλη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης, τη νέα αφήγηση για μια Ευρώπη που εμείς οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές θέλουμε να ξαναπροτείνουμε. Μια Ευρώπη που δεν είναι η Ευρώπη της ανεργίας, η Ευρώπη της λιτότητας, αλλά είναι μια Ευρώπη που δίνει προοπτική στις νέες γενιές, μια Ευρώπη που θυμίζει τις αξίες μας και τις ευρωπαϊκές και τις σοσιαλδημοκρατικές, στο μέτρο που η συζήτηση αυτή τροφοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, από τους αρχηγούς των κρατών και των κυβερνήσεων, αφορά και το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων στο οποίο προεδρεύουμε και το οποίο ετοιμάζει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά μπορούμε να επηρεάσουμε αυτή τη συζήτηση.
Ήδη αυτά που συζητήσαμε σήμερα στην Ολομέλεια, η τραπεζική ένωση, ο ενιαίος μηχανισμός εξυγίανσης των τραπεζών, γενικά η τραπεζική ένωση και η εποπτεία και η εγγύηση των καταθέσεων, η οικονομική διακυβέρνηση, συνδέεται εντονότατα με το μεγάλο πρόβλημα της ευρωπαϊκής κρίσης και με την υποχρέωσή μας να μην ξαναζήσουμε τέτοιου είδους κρίση που η Ελλάδα τη ζει ως ένα εργαστήριο της κρίσης. Είναι μια προτεραιότητά μας τα θέματα αυτά.
Ο φόρος επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, όπως είχαμε την ευκαιρία να πούμε και με την Άννυ Ποδηματά στην ολομέλεια, στην πραγματικότητα θέτει επί τάπητος το ζήτημα. Τι γίνεται; Μπορούμε να βρούμε πόρους να χρηματοδοτήσουμε πολιτικές στήριξης των επιχειρήσεων; Της απασχόλησης; Της κοινωνικής συνοχής; Μπορούμε να πάρουμε πρωτοβουλίες για την παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση, ή τα εγκαταλείπουμε αυτά; Αυτό είναι το ένα μεγάλο θέμα.
Το ακόμη μεγαλύτερο θέμα είναι η γνωστή ατζέντα απασχόληση – ανάπτυξη – κοινωνική συνοχή, δηλαδή το μεγάλο θέμα είναι κατά τη γνώμη μας να αποφύγουμε το νέο μοντέλο που λανσάρεται της Creditless and jobless growth, μιας ανάπτυξης που δεν έχει ούτε θέσεις εργασίας, ούτε χρειάζεται πιστώσεις. Δημιουργείται έτσι εκ του μηδενός με παρθενογένεση και δεν οδηγεί πουθενά.
Η τρίτη μεγάλη προτεραιότητα είναι αυτή που αφορά την προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων, ιδίως για μας του ευρωπαϊκού νότου τις χώρες, αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία. Η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, οι νέες πρωτοβουλίες σε σχέση με την κατανομή των βαρών στα θέματα μετανάστευσης. Αυτό μας φέρνει σε όλη την ατζέντα της νότιας γειτονίας, της μεγάλης κρίσης στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική, στην πραγματικότητα μας πηγαίνει στο μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει στη Συρία, στη Λιβύη, στο Λίβανο. Από εκεί έχουμε πολύ μεγάλα κύματα που μας πιέζουν, ιδίως τις χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Μάλτα, η Κύπρος και οι άλλες μεσογειακές χώρες.
Και η τέταρτη μεγάλη προτεραιότητά μας είναι η θαλάσσια πολιτική. Συνεχίζουμε τη διακήρυξη της Λεμεσού επί Κυπριακής Προεδρίας. Για μας είναι η θάλασσα το βασικό στοιχείο της χώρας μας, η ελληνική ναυτιλία, ο ελληνικός τουρισμός, το ελληνικό περιβάλλον, η γαλάζια ανάπτυξη. Από την αλιεία μέχρι την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο σύμφωνα με τις ανακοινώσεις που έκανε η Επίτροπος η αρμόδια η Μαρία Δαμανάκη που ανήκει στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, η Ελληνίδα Επίτροπος, για την ανάγκη αξιοποίησης του διεθνούς δικαίου της θάλασσας στο μεσογειακό χώρο.
Έχουμε εξειδικεύσει τις προτεραιότητες σε κάθε σύνθεση του Συμβουλίου. Συνεργαζόμαστε στενά με την αντίστοιχη επιτροπή του Κοινοβουλίου και νομίζω ότι θα προωθήσουμε όσο μπορούμε περισσότερο το νομοθετικό έργο, τους λίγους μήνες που έχουμε μπροστά μας.
Τώρα, στο δικό μας εθνικό επίπεδο, υπάρχει επίσης κάποιο στοιχείο ευρωπαϊκό πάρα πολύ κρίσιμο, γιατί εάν η Ελλάδα κερδίσει το στοίχημα, η Ευρώπη θα έχει κερδίσει το στοίχημα και γι’ αυτό έχει πανευρωπαϊκό ενδιαφέρον η ικανότητά μας να διαχειριστούμε τα πράγματα και να διατηρήσουμε την πολιτική μας νομιμοποίηση στις εκλογές που διοργανώνονται το Μάιο στην Ελλάδα όχι μόνο τις ευρωπαϊκές, αλλά και τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές.
Ξέρετε ότι έχουμε να εμφανίσουμε ως χώρα μια εντυπωσιακή δημοσιονομική προσαρμογή. Το μεγαλύτερο πρωτογενές πλεόνασμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένα χρόνο νωρίτερα απ’ ό,τι είχε προγραμματιστεί. Το μεγαλύτερο διαρθρωτικό πλεόνασμα διεθνώς πιο υψηλό και από το διαρθρωτικό πλεόνασμα της Σιγκαπούρης, λάβαμε μέτρα πολύ σκληρά, μεγάλες θυσίες, μέτρα 75 δισεκατομμυρίων για να πετύχουμε μια δημοσιονομική προσαρμογή 25 δισεκατομμυρίων. Για το ελληνικό ΑΕΠ αυτό σημαίνει προσαρμογή 12 μονάδων του ΑΕΠ σε περίπου τρία χρόνια. Πρόκειται για την πιο εντυπωσιακή δημοσιονομική προσαρμογή που έχει γίνει διεθνώς, αλλά με κόστος τεράστιο. Κόστος ύφεσης, κόστος ανεργίας, κόστος στην κοινωνική συνοχή, κόστος πολιτικό που το πλήρωσε κυρίως το ΠΑΣΟΚ.
Έχουμε κάνει πολύ μεγάλες διαρθρωτικές προσαρμογές, όπως ξέρετε, έχουμε μια άλλη αγορά εργασίας, ένα άλλο ασφαλιστικό σύστημα και βεβαίως τώρα πρέπει να κλείσουμε τον έλεγχο αυτό, το review που γίνεται από την τρόικα, να γίνει ουσιαστικά η τελευταία εκταμίευση, να σταματήσει η περίεργη και στερεοτυπική άδικη συζήτηση για μια Ελλάδα που μπορεί – δεν μπορεί, ενώ έχει τέτοια αποτελέσματα. Να επιβεβαιώσουμε μέσω της EUROSTAT το εντυπωσιακό πρωτογενές πλεόνασμα, να εφαρμόσουμε την απόφαση του EUROGROUP που ισχύει πως θα επιβεβαιωθεί θεσμικά η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ελληνικού δημοσίου χρέους.
Το ελληνικό δημόσιο χρέος έχει μια εντυπωσιακή ιδιορρυθμία σε σχέση με το δημόσιο χρέος κάθε άλλης χώρας. Μπορούμε να το συζητήσουμε αν θέλετε. Όπως έχει πει ο ίδιος ο επικεφαλής του ESM ο Κλάους Ρένγκλιν σε όρους καθαρά παρούσας αξίας ως net present value είναι πολύ μικρότερο απ’ ό,τι το χρέος άλλων χωρών γιατί έχουμε μεγάλη περίοδο χάρητος, μικρά επιτόκια, μικρό κόστος εξυπηρέτησης. Κάναμε ένα μεγάλο κούρεμα στο χρέος που είχαν στα χέρια τους οι ιδιώτες διεθνώς. Ένα κούρεμα που σε όρους καθαράς παρούσας αξίας φτάνει το 75% και άρα μπορούμε να πάμε στην έξοδο από το πρόγραμμα και στην κανονικότητα που σημαίνει επιτήρηση, αυστηρή μεν, αλλά όχι προκλητική για τους Έλληνες πολίτες.
Το ΠΑΣΟΚ παίρνει μια μεγάλη πρωτοβουλία ενόψει των ευρωεκλογών και τελειώνω με την παρατήρηση αυτή. Θέλουμε να συγκεντρώσουμε το σύνολο της ελληνικής κεντροαριστεράς, των Ελλήνων που πιστεύουν στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, στην υποψηφιότητα του Μάρτιν Σουλτς και την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Όλα τα κόμματα, τις κινήσεις, τα πρόσωπα να συγκροτήσουμε ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο. Το έχουμε συζητήσει με τον Hannes ο οποίος βοηθάει πάρα πολύ προς την κατεύθυνση αυτή, με τον Μάρτιν.
Στόχος μας είναι να συγκεντρωθούμε όλοι σε μια ενιαία Διάσκεψη, να αναδείξουμε ένα ψηφοδέλτιο δυναμικό, ανανεωμένο, με ανοιχτές δημοκρατικές διαδικασίες, αλλά βέβαια είναι καθαρό και από την άλλη μεριά πως οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες και το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα στην Ελλάδα στηρίζουν τη δύσκολη γραμμή. Τη γραμμή την καθαρά ευρωπαϊκή, την υπεύθυνη, της δημοσιονομικής και διαρθρωτικής προσαρμογής για μια Ελλάδα που ξαναγίνεται κανονική, ανταγωνιστική, θεσμικά ισότιμη και άρα δεν στηρίζουν ούτε άμεσα ούτε έμμεσα ενδιάμεσες επαμφοτερίζουσες καταστάσεις που υποστηρίζουν κάποια πρόταση που δεν υπάρχει και που στην πραγματικότητα αθροίζεται στις δυνάμεις της λεγόμενης αντιμνημονιακής αντιπολίτευσης οι οποίες δεν έχουν καμία ουσιαστική σχέση με την υπευθυνότητα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.
Αυτό είναι το περίγραμμα μέσα στο οποίο θα κινηθούμε. Και είμαι στη διάθεσή σας να απαντήσω στις παρατηρήσεις και τις ερωτήσεις σας. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.
