Κυβέρνηση συνασπισμού ή μειοψηφίας και πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο τα πιθανά σενάρια- Σημαντική νίκη του φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών
Μεγάλος κερδισμένος το φιλοκουρδικό κόμμα HPD, άνοδος και για Γκρίζους Λύκους
Δίνουν και παίρνουν τα μετεκλογικά σενάρια για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού μετά την απώλεια αυτοδυναμίας του AKP, που καλοβλέπει τη συνεργασία με τους Γκρίζους Λύκους
Το κόστος της αλαζονείας του φαίνεται πως πλήρωσε ο Ερντογάν, αφού τα αποτελέσματα των χθεσινών εκλογών στην Τουρκία μαρτυρούν την ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας στο εσωτερικό της χώρας. Περισσότερα από 53,7 εκατομμύρια ψηφοφόρων, που προσήλθαν χθες στις κάλπες ψηφίζοντας για τις κρίσιμες βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία, έστειλαν ένα ηχηρό μήνυμα-χαστούκι στο κυβερνών ισλαμικό κόμμα Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης (ΑΚΡ), το οποίο έχασε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία μετά από 13 χρόνια στην εξουσία. Η απώλεια της κυριαρχίας του AKP βάζει ουσιαστικά φρένο στην εκστρατεία του Ερντογάν για τις προγραμματισμένες συνταγματικές αλλαγές που θα ενίσχυαν την παντοδυναμία του, αλλάζοντας άρδην τα κυβερνητικά σχέδια τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική πολιτική της χώρας.
Τα αποτελέσματα
Με βάση τα αναλυτικά τελικά αποτελέσματα όπως αυτά είχαν διαμορφωθεί αργά χθες το βράδυ, το AKP εξασφάλισε ποσοστό 41,3%, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα CHP 25,3% , το εθνικιστικό κόμμα των Γκρίζων Λύκων MHP 16,7% και το φιλοκουρδικό κόμμα HDP 12,1%. Η εικόνα όπως διαμορφώθηκε, φανερώνει πως τα ποσοστά υποστήριξης του AKP έχουν πέσει στο 41,3 τοις εκατόν, από περίπου 50 τοις εκατόν που κατέγραψε στις προηγούμενες εκλογές, πριν από τέσσερα χρόνια, ενώ αισθητή αύξηση σημείωσαν τα ποσοστά των Γκρίζων Λύκων και του φιλοκουρδικού κόμματος. Σύμφωνα με το Πρακτορείο Anadolu, το οποίο τελεί υπό κρατικό έλεγχο, το κόμμα HDP, που εξασφάλισε ποσοστό 12,1%, κατάφερε να προσελκύσει ψήφους από πολλούς φιλελεύθερους κοσμικούς Τούρκους, οι οποίοι ήταν απογοητευμένοι από την αυταρχική διακυβέρνηση του κ. Ερντογάν, καθώς και από την κουρδική μειονότητα. Με την είσοδό του στο Κοινοβούλιο το φιλοκουρδικό κόμμα εξασφάλισε περίπου 75 έδρες, μειώνοντας τις έδρες του ΑΚΡ σε περίπου 264, κάτω ουσιαστικά από τις 276 που απαιτούνται για τη δημιουργία μονοκομματικής πλειοψηφικής κυβέρνησης και πολύ κάτω από τις 330 έδρες που χρειαζόταν ο ίδιος ο Ερντογάν για να θέσει τις συνταγματικές αλλαγές σε δημοψήφισμα.
Τα σενάρια
Όπως όλα δείχνουν, το πιο πιθανό σενάριο είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης συνασπισμού με το ακροδεξιό κόμμα των Γκρίζων Λύκων ΜΗΡ του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ενώ το σενάριο για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με το φιλοκουρδικό κόμμα έμοιαζε αρχικά απομακρυσμένο έπειτα από την κατηγορηματική δήλωση του αρχηγού του κόμματος, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ότι το κόμμα του δεν πρόκειται να συνεργαστεί με το κυβερνών ισλαμικό κόμμα ΑΚΡ. Ωστόσο, σύμφωνα με αρκετούς αναλυτές, την επομένη μέρα των εκλογών πολλά μπορούν να ανατραπούν, αφού σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις υπάρχει η τάση να αλλάζουν οι προεκλογικές δεσμεύσεις των κομμάτων. Ανοιχτό παράθυρο συνεργασίας άφησε το στέλεχος του MHP, Οκτάι Βουράλ, ο οποίος δήλωσε στο Reuters:
«Αυτήν τη στιγμή δεν είναι σωστό να μιλήσω για πιθανή συνεργασία του Κόμματος Εθνικής Δράσης (ΜΗΡ) με το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ)». Ερωτηθείς για την πιθανότητα συγκρότησης συνασπισμού, ο Οκτάι Βουράλ πρόσθεσε ότι τα όργανα του κόμματός του θα καθίσουν και θα συζητήσουν αυτήν την πιθανότητα. «Αν με ρωτάτε, το ΑΚΡ έπειτα από αυτά τα αποτελέσματα θα καθίσει και θα βγάλει τα δικά του συμπεράσματα», είπε. Για το σενάριο της κυβέρνησης συνασπισμού με το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, το ακροδεξιό MHP και το φιλοκουρδικό HDP, η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο, αφού η συνεργασία του ακροδεξιού κόμματος με το φιλοκουρδικό κόμμα θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη.
Κουρδικός θρίαμβος
Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Hurriet, o συμπρόεδρος του Κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών (HDP), Selahattin Demitras, στην πρώτη του μετεκλογική ομιλία, έδωσε ολόψυχα συγχαρητήρια σε όλους τους ψηφοφόρους του κόμματος και έστρεψε τα πυρά του εναντίον του AKP, το οποίο, όπως είπε, έκανε κατάχρηση όλων των εξουσιών διεξάγοντας μια «άδικη εκστρατεία». Περιγράφοντας το αποτέλεσμα ως «μια υπέροχη νίκη», ο Demirtas δήλωσε αυτό είναι μια νίκη για όλους τους καταπιεσμένους, όλους τους εργαζόμενους, και όλες τις γυναίκες και τα παιδιά που μάχονται για την ελευθερία. «Είναι μια συλλογική νίκη της αριστεράς ενάντια στην αλαζονεία του κυβερνώντος AKP», είπε, προσθέτοντας ότι «γνωρίζουμε πως ορισμένοι ψηφοφόροι από άλλους πολιτικούς χώρους μάς εμπιστεύτηκαν. Εμείς θα προσπαθήσουμε να μετατρέψουμε αυτές τις προσωρινές ψήφους σε μόνιμες», κατέληξε.
Θέλημα του… Αλλάχ
Σε μια πρώτη αντίδραση μετά τις εκλογές, ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου προσπάθησε να καθησυχάσει τα πνεύματα, λέγοντας: «Μην ανησυχείτε, με την άδεια του Αλλάχ αυτή η απόφαση είναι η πιο σωστή απόφαση». Ευχαριστώντας τον κόσμο στην Κόνια, ο Τούρκος Πρωθυπουργός με μια σύντομη ομιλία του τόνισε επίσης:
«Δεν τίθεται θέμα να υποκύψουμε απέναντι σε οποιαδήποτε δύναμη».
Υπενθυμίζεται πως ο κ. Νταβούτογλου σε προεκλογική ομιλία του στις 9 Μαΐου στην Αντιόχεια δήλωσε πως θα παραιτηθεί από την ηγεσία του κόμματος αν αυτό «δεν έλθει πρώτο και δεν αποκτήσει την αυτοδυναμία». Με αυτά τα δεδομένα, οι εξελίξεις στο εσωτερικό του κόμματος το επόμενο διάστημα αναμένεται ότι θα είναι ραγδαίες.
Το σκέφτονται οι Γκρίζοι Λύκοι
Ο αναπληρωτής πρόεδρος του Εθνικιστικού Κινήματος (ΜΗΡ) Οκτάι Βουράλ δήλωσε στο Reuters ότι η οποιαδήποτε απόφαση για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με το ΑΚΡ θα γίνει από την κεντρική ηγεσία του κόμματος. «Στόχος μας ήταν να σχηματιστεί μια μονοκομματική κυβέρνηση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εκλογών, ωστόσο, θα ήταν σωστό εκ μέρους μας να σταθμίσουμε κάθε ενδεχόμενο συνασπισμού [με το ΑΚΡ]», δήλωσε ο Βουράλ, μιλώντας εξ ονόματος του κόμματός του.
Χάος και σενάρια πρόωρων εκλογών
Μετά το πέρας των εκλογών, το στέλεχος του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) Μπουρχάν Κουζού, με δηλώσεις του στο BBC, εξέφρασε την εκτίμηση ότι πιθανό να υπάρξει χάος στην Τουρκία, αφού ούτε το σενάριο σχηματισμού κυβέρνησης συνασπισμού μπορεί να υλοποιηθεί.
«Δεν μας άξιζε αυτή η εικόνα. Δεν κάναμε τίποτα άλλο από το να υπηρετούμε το έθνος», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Κουζού, και πρόσθεσε:
«Με αυτήν την εικόνα, κυβέρνηση δεν γίνεται. Ούτε καν κυβέρνηση συνασπισμού. Φαίνεται ότι οι πρόωρες εκλογές είναι αναπόφευκτες».
Σύμφωνα με τους Financial Times, η φετινή εκστρατεία του κυβερνώντος κόμματος AKP υπέφερε από διάφορα προβλήματα, που κατά τη διάρκεια προηγούμενων εκλογών είχαν αποφευχθεί. Σε αυτά περιλαμβάνεται η μείωση των δεικτών οικονομικής ανάπτυξης, η έλλειψη σαφούς μηνύματος διακυβέρνησης και η ασάφεια όσον αφορά τον καταμερισμό των εξουσιών με τον διάδοχο του Ερντογάν, Αχμέτ Νταβούτογλου.
Παρασκήνιο εκλογών
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ζήτημα της ασφάλειας των εκλογών υπήρξε επίσης ένα καυτό θέμα της εκλογικής διαδικασίας, αφού σύμφωνα με ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης υπήρξε απάτη κατά τη διαδικασία καταμέτρησης των ψήφων. Η κυβέρνηση ασφαλώς αρνήθηκε σε αυστηρούς τόνους τους ισχυρισμούς και κινητοποίησε συνολικά 404.000 προσωπικό ασφαλείας για τη διατήρηση της ασφάλειας σε ολόκληρη την επικράτεια των εκλογών. Οι εντάσεις αυξήθηκαν τις τελευταίες ημέρες, ενώ η ρητορική έγινε όλο και περισσότερο αιχμηρή. Αποτέλεσμα της έντασης ήταν ο θάνατος δυο ανθρώπων και ο τραυματισμών πάνω από εκατό σε μια διαδήλωση του HDP, που πραγματοποιήθηκε στην κουρδική πόλη Ντιγιαρμπακίρ, την Παρασκευή.
Όπως μετέδωσε χθες η Huffighton Post, λίγα 24ωρα πριν ανοίξουν οι κάλπες, υπήρξε παράλληλα και διαρροή πληροφοριών πως η κυβέρνηση σχεδίαζε να πραγματοποιήσει επιχείρηση μαζικών συλλήψεων δημοσιογράφων και δικαστικών λειτουργών. Την ίδια στιγμή ο Ερντογάν στρεφόταν κατά εγχώριων και ξένων ΜΜΕ, κατηγορώντας τα για επέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Τουρκίας. Όπως όλα δείχνουν, βασικός στόχος του Τούρκου Προέδρου ήταν η φίμωση του Τύπου και η απαξίωση όλων των άλλων εκτός της χώρας, προκειμένου να «θολώσει» τα νερά για την αποκάλυψη της υπόθεσης περί μεταφοράς όπλων από την Τουρκία στη Συρία, σε περιοχές μάλιστα που τελούν υπό τον έλεγχο ακραίων ισλαμιστών.
Αποψη: Πλήγμα για τον Ερντογάν, ερωτηματικά για τις …
