Οι παρελειπόμενες λεπτομέρειες των τουρκικών εκλογών

Του Βασίλη Κυρατζόπουλου

Μετά από μία έντονη και αιματηρή προεκλογική περίοδο, τέλος, στις 7/6/2015 στην Τουρκία τελέστηκαν οι βουλευτικές εκλογές. Το ποσοστό των ψηφοφόρων που πήγαν στις κάλπες, συγκαταλεγόμενων και των πολιτών του εξωτερικού, ανέρχεται στο 86,64% του εκλογικού σώματος. Λόγω πιθανής ανατροπής των αποτελεσμάτων όσον αφορά τον αριθμό των εκλεγμένων βουλευτών ανά κόμμα, περιμέναμε την καταμέτρηση των ψήφων μέχρι την τελευταία κάλπη και τα ανεπίσημα τελικά αποτελέσματα. 

Όμως πριν αναλύσουμε τα αποτελέσματα ας δούμε μερικά στατιστικά στοιχεία των εκλογών, που θα βοηθήσουν στην ανάγνωση των πινάκων που ακολουθούν.

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα[1] στις 10/6/2015, το σύνολο του εκλογικού σώματος ανέρχεται σε 54.813.376 εκ του οποίου οι 47.490.546 ψηφοφόροι τέλεσαν το εκλογικό τους καθήκον. Σημαντικό γεγονός είναι ότι στην Τουρκία η άκυρη ψήφος δεν θεωρείται πολιτική θέση (άποψη). Άρα στα ποσοστιαία αποτελέσματα που μας ενημερώνουν τα τουρκικά μέσα και όπως ορίζει ο Νόμος [2] οι 1.330.967 (2,8%) άκυροι ψήφοι θεωρούνται ως μη τελεσμένη διαδικασία. Στο παρόν κείμενο, στους πίνακες που ακολουθούν θεωρούμε την άκυρη ψήφο ως “πολιτική θέση”. Εάν λάβουμε υπ’ όψιν ότι τα περισσότερα άκυρα ψηφοδέλτια βρέθηκαν στις κάλπες του νομού της Κωνσταντινούπολης δικαιολογείται και η εν λόγω θέση μας.

Ως γνωστό, προϋπόθεση για να αντιπροσωπευτεί κάποιο κόμμα στην Τουρκική Μεγάλη Εθνική Βουλή (Türkiye Büyük Millet Meclisi, TBMM) είναι να κατεβάσει συνδυασμούς και στους 81 νομούς και να λάβει τουλάχιστον 10% του γενικού συνόλου των έγκυρων ψήφων. Επειδή “επιτράπηκε” να συμμετάσχει στις εκλογές του 2015 το Κουρδικό κόμμα, δεν χρειάστηκε να ενεργοποιηθούν οι “μηχανικοί κάλπης”[κοίτα σημ.2]. Έτσι το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (Halkların Demokratik Partisi HDP) “αγκαλιάζοντας” όλες τις μειονοτικές ομάδες της Τουρκίας κατέβηκε στις εκλογές και λαμβάνοντας 6 εκ. ψήφους θα αντιπροσωπευτεί στην Βουλή με 80 βουλευτές.

Διαμόρφωση-Επεξεργασία: Β. Κυρατζόπουλος

Πηγή: http://secim.haberler.com/2015/

(*) Παραλείπεται η λέξη “Κόμμα “

Πορεία προς τις εκλογές

Η Τουρκία κάτω από την απειλή της πλήρους Ισλαμοποίησης, με τις μάχες της ISISνα διαδραματίζονται 100μ. από τα σύνορά της, ψήφισε όπως αναμενόταν. Στο παρόν θα αποφύγουμε να αναφερθούμε στο νεοϊδρυθέν Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών HDP, που συσπείρωσε τις περισσότερες ψήφους των Κούρδων. Γενικά ως προς την ιδρυτική τους δήλωση θα στηρίξουν τα δικαιώματα κάθε μειονοτικής ομάδας που βάλλεται από τη Σουνιτική Ισλαμική βαρβαρότητα. Ίδωμεν!

α)Για το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚ)

Ενώ στην αναμέτρηση του 2011 τα προβλήματα ταλάνιζαν το CHP [κοίτα σημ.2] στις εκλογές του 2015 θέριζαν θύελλες στα εσωτερικά του κόμματος ΑΚ. Εξετάζοντας τα γεγονότα με δυτική νοοτροπία, σημειώνουμε ότι οι θύελλες κατά την προεκλογική περίοδο αποκρύφτηκαν με αίμα ανά την Τουρκική επικράτεια. Όμως πώς ξέσπασαν οι θύελλες;

Μετά τη σκοτεινή περίοδο της δεκαετίας του 1990, το κόμμα ΑΚ έρχεται στην εξουσία τάζοντας κοινωνική ηρεμία και οικονομική ευημερία. Η επιλεγμένη πολιτική ήταν ο δρόμος του “Ευρωπαϊκού Ισλάμ”, πολιτική που επικροτήθηκε και στηρίχτηκε (και στηρίζεται) από τη Δύση. Είναι η περίοδος, που ο Muhammed Fethullah Gülen [3](Φετχουλάχ Γκουλέν) έχει μετοικίσει στις ΗΠΑ (1999) και ο Recep Tayyip Erdoğan[4] (Ταγίπ Ερντογάν) από το δημαρχιακό μέγαρο της Κωνσταντινούπολης και μετά από τετράμηνη φυλάκιση κατηφόριζε στην Άγκυρα.

Όταν στις εκλογές του 2011 η προσπάθεια του Erdoğan να αποκτήσει τον απαραίτητο αριθμό βουλευτών για αναθεώρηση του Συντάγματος δεν ευδοκίμησε, άρχισαν να χωρίζουν οι δρόμοι των δύο ανδρών. Έτσι το κόμμα του Gülen (SP, κοίτα πίνακα, υποστηρίζει ανοιχτά το πολίτευμα της Σαρία) έχοντας την μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση των εκλογών του 2015 έρχεται έκτο, ψηφισμένο περίπου από 1 εκ. ψηφοφόρους.

Βέβαια η διένεξη Gülen – Erdoğan δεν περιορίζεται στο ποιος θα είναι ο βεζίρης και ποιος ο σουλτάνος, αλλά πώς, πού και ποιος θα διαχειριστεί τα τεράστια κρατικά κονδύλια. Έτσι γεννήθηκαν οι θύελλες και αρχίζουν τα αλληλοκαρφώματα μεταξύ στελεχών του “Ισλαμικού σκληρού πυρήνα” που διαχειρίζεται την εξουσία. Το γεγονός περιγράφεται με γλαφυρό τρόπο το 2007 από τον βουλευτή του ΑΚ, HamzaAlbayrak(Χαμζά Αλμπαϊράκ) “Ήλθαμε στην εξουσία με προσευχές και τώρα αρχίζουν οι αναθεματισμοί”[5].

Εκτός του να διορίζουν “δικά τους παιδία” με πολιτική σκοπιμότητα την ισλαμοποίηση του κρατικού μηχανισμού, (ίσως εσκεμμένα) γελοιοποιούν και το νομοθετικό έργο της Βουλής. Όπως:

Ι-)Στις 17/4/2003 μειώνονται οι δασμοί εισαγωγής καλαμποκιού στο 20%. Αρχές Αυγούστου ουιόςτουτότεΥπουργούΟικονομικώνAbdullah Unakıtan (Αμπντουλλάχ Ούνακιταν) εισάγει 4.000 τόνους καλαμπόκι και στις 8/8/2003 αυξάνονται οι δασμοί ξανά στο 45% πρώτα και 70% έπειτα. Τα κέρδη της οικογένειας αυθημερόν θα ανέλθουν στα 360 δις. π.Τ.Λ. (226.400 Ευρώ)[6]. Οι γεωργικές οικογενειακές επιχειρήσεις δεν περιορίζονται μόνο στο καλαμπόκι. Το 2005 επεκτείνονται και στις εισαγωγές τυποποιημένων αυγών. Μετά από κρατική επιχορήγηση ύψους 2,5 εκ.ν.ΤΛ (1,4 εκ. Ευρώ) ο ΦΠΑ των τυποποιημένων αυγών μειώνεται από 18% σε 8% (δηλαδή εξομοιώνεται με αυτό των νωπών αυγών)[7].

ΙΙ-) Χαράματα στις 17/12/2013 στην Κωνσταντινούπολη με εντολή και συντονισμό του εισαγγελέα Zekeriya Öz(Ζεκερία Οζ) οι δυνάμεις ασφαλείας επιχειρούν προκειμένου να συλλεχτούν πειστήρια δωροδοκίας και διαφθοράς. Έτσι εισβάλουν στις οικίες των: Barış Güler(Μπαρίς Γκουλέρ, υιός Υπ. Εσωτερικών), Salih Kaan Çağlayan(Καάν Τσαγλιάν) υιός του Υπ. Οικονομικών), Abdullah Oğuz Bayraktar(Ογούζ Μπαϊρακτάρ υιός του Υπ. Περιβάλλοντος και Οικισμού), του διοικητή της Λαϊκής Τράπεζας Süleyman Aslan(Σουλεϊμάν Ασλάν) και άλλων πολλών επιχειρηματιών (συνολικά επιχειρούν σε 89 τοποθεσίες). Τα ονόματα είχαν επιλεγεί από τις εισαγγελικές αρχές κατόπιν ελέγχου 2.593 καταγεγραμμένων συνομιλιών από τις διωκτικές αρχές. Από τα “ελάχιστα ευρήματα” που είδαν το φως της δημοσιότητας μπορούμε να αναφέρουμε:

·        Ο Barış Gülerστην κρεβατοκάμαρά του έκρυβε περίπου ένα τρισεκατομμύριο ΤΛ σε 7 ατσάλινα ταμεία.

·        Ο Süleyman Aslanσε κιβώτιο υποδημάτων έκρυβε 4,5 εκ $ ΗΠΑ.

·        Αν και ο Ιρανός επιχειρηματίας Reza Zarrab(Ρεζά Ζαράμπ) αποδέχτηκε ότι δωροδόκησε με 2 εκ. Ευρώ, 2 εκ $ΗΠΑ, 1,5 εκ ν.Τ.Λ και χρυσό ρολόι αξίας 700 χιλ. ν.Τ.Λ, ουδέποτε αποκάλυψε τα ονόματα των δωροδοκηθέντων.

Από την μία παραιτούνται τέσσερις υπουργοί της κυβέρνησης, οι Zafer Çağlayan, Muammer Güler, Egemen Bağış καιErdoğan Bayraktar, από την άλλη όμως στη Βουλή δεν συγκεντρώνεται η απαιτούμενη πλειοψηφία για να σταλούν στο Ανώτατο Δικαστήριο. Στην ψηφοφορία το ΑΚ απώλεσε περίπου 40 ψήφους. Η εν λόγω διαδικασία δεν ολοκληρώθηκε διότι:

·        Μέχρι τέλη Δεκεμβρίου 300 αστυνομικοί ή απολύθηκαν ή μετατέθηκαν. Συμπεριλαμβάνονται και οι 6 ανώτεροι αξιωματικοί που είχαν συντονίσει την εν λόγω επιχείρηση.

·        Μέχρι 20/1/2014, μετατέθηκαν 20 εισαγγελείς, συμπεριλαμβανομένων όλων που συγκροτούσαν το επιχειρησιακό επιτελείο.

·        Στις 27/1/2014 ο Gülen στο BBC καταγγέλλει την διεφθαρμένη Τουρκική Κυβέρνηση.

·        Μέχρι τέλη Μαρτίου ψηφίζονται νόμοι, που αλλάζουν το κατεστημένο αποδοχής από τα δικαστήρια των καταγεγραμμένων από τις διωκτικές αρχές συνομιλιών, απαγορεύσεις που αφορούν τις κοινωνικές δικτυώσεις, αλλαγή διαδικασιών περί διώξεως υπουργών κ.ά.

Την ίδια περίοδο στην επιφάνεια έρχεται και η άμεση σχέση του ΑΚ με την ISIS, ένα διεθνές σκάνδαλο, που θα ταλαιπωρήσει την Τουρκική Δημοκρατία στα επερχόμενα χρόνια. Αναλυτικότερα:

·        Η αποκάλυψη ότι στα φορτηγά που μετέφεραν ανθρωπιστική βοήθεια στη Συρία, μετέφεραν και πυρομαχικά στην ISIS συνοδευόμενα από πράκτορες της ΜΙΤ. Το γεγονός γνωστοποιείται στη διεθνή κοινή γνώμη από τον αρχισυντάκτη της Cumhuriyet, Can Dündar (Τζουμχουριέτ, Τζαν Ντουντάρ).

·        Η καταγγελία του Özgür Mumcu (Οζγκούρ Μουμτζού), ότι μεταφέρθηκαν Ρωσικά όπλα από τις αποθήκες της Τρίπολης (Λιβύη) ως βοήθεια από τον Abdelhakim Belhadj[8]προς την Ansar el Islam[9] μέσω του λιμανιού της Αλεξανδρέττας.

Εάν οι συγγενείς των θυμάτων του Kobanê, των Χριστιανών της Β. Συρίας, των Yezidî και των Αλεβιτών προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο και καταδικαστεί το κατεστημένο της ISIS για γενοκτονία και η Τουρκική Δημοκρατία θα είναι υπόλογη με τις ίδιες κατηγορίες. Εάν δεν γίνει η εν λόγω προσφυγή στα δικαστήρια, όπως ορίζει ο καταστατικός χάρτης του ΟΗΕ της σύμβασης της Ρώμης, η Τουρκία ήδη έχει παραβιάσει την υπ’ αριθ. 2625(ΧΧV)  – 24/10/1970, απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ [10].

Επιπλέον έχει διαπιστωθεί η μεταφορά του ναρκωτικού Captagon, που παράγει η ISIS σ’ άλλες χώρες μέσω Τουρκίας[11], χωρίς όμως να έχει αποδειχτεί η εμπλοκή των Τουρκικών κρατικών στελεχών. Όμως εκκρεμεί ήδη η Ελληνική καταγγελία περί ανάμιξης των Τουρκικών αρχών στη μεταφορά (λαθρο)μεταναστών.

β) Για το Ρεπουμπλικανικό ΕθνικόΚόμμα (CHP)

Παρ’ όλες τις μαζικές κινητοποιήσεις και τις προσεγμένες επιλογές υποψηφίων βουλευτών, το Κεμαλικό κόμμα δεν υπερέβη το ποσοστό στο οποίο έχει παγιωθεί μετά την Evren – Özal (Εβρέν – Οζάλ) περίοδο:

Εάν μελετηθούν προσεκτικά όλες οι εκλογικές αναμετρήσεις μετά το 1970, θα διαπιστωθεί ότι το CHP ουδέποτε κατόρθωσε να συγκεντρώσει πάνω από 26% του συνολικού εκλογικού σώματος. Το 2015 παρ’ όλη τη φθορά του ΑΚ αλλά και την πραγματική απειλή της ISIS, διαπιστώνουμε ότι το ποσοστό των Κεμαλιστών στην γείτονα χώρα δεν ξεπερνά το 26% του εκλογικού σώματος. Όμως εδώ πρέπει να τονιστεί ότι οι αντιπρόσωποι του Βαθέος Κράτους αντιστάθηκαν σθεναρά σ’ όλες τις ατασθαλίες του ΑΚ. Είναι καιρός τώρα που βάλλονται από το HDP και το AK, να μελετήσουν σε βάθος τις αρχές που δηλώνουν ότι εξυπηρετούν. Διότι είναι γεγονός ότι έθνος που δεν κατορθώνει να αντιμετωπίσει την ιστορία του, είναι καταδικασμένο να ξεφτίσει, ξευτιλιστεί και τέλος να χαθεί. Ελπίζουμε το γεγονός να το έχουν υπ’ όψιν και οι προύχοντες των Αθηνών.

Όμως τώρα που ευδοκιμούν οι πρακτικές διάτρησης κάθε Κεμαλικής αρχής, στην Τουρκία διαπιστώνεται μεγαλύτερη αύξηση των εθνικιστών, γεγονός που μπορεί να παρασύρει την χώρα σε εμφύλιες συρράξεις.

γ) Για το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP)

Μετά την αλλαγή πορείας του ΑΚ το 2010, ο λύκος φόρεσε πρόβειο δέρας. Οι 7,5 εκ ψήφοι και η άρνηση αυτοκριτικής για τα γεγονότα της δεκαετίας 1990, τους καθιστά ιδιαίτερα επικίνδυνους. Βέβαια έχουν να αντιμετωπίσουν και το θεωρητικό δίλλημα της Τούρκο-Ισλαμικής Σύνθεσης, αν και δειλά – δειλά τα στελέχη του κόμματος άρχισαν να ψελλίζουν “δεν δημιουργεί και μεγάλο πρόβλημα αν παραληφθεί το Ισλάμ”. Όμως είναι γνωστό ότι σε εθνικιστικά κόμματα του αυτού είδους αλλαγές είναι και δύσκολες και δεν υλοποιούνται αναίμακτα.

Το γεγονός ότι έχουν ισχυρή δύναμη στον κάμπο της Κιλικίας θα επιφέρει περισσότερες προστριβές, εάν το ΑΚ δεν κατορθώσει να πείσει την εθνικιστική ηγεσία, για τα οφέλη της συνεργασίας με την ISIS. Οι θέσεις του ΜHPδεν έχουν αλλάξει καθόλου όσον αφορά την αντιμετώπιση του Κουρδικού και την επεκτατική πολιτική προς τις γείτονες χώρες, με απώτερο σκοπό την ένωση όλων των Τούρκων κάτω από μία σημαία[12]. Αντιθέτως εδώ και πέντε χρόνια, η θεωρητική θέση αρχίζει να εμπλουτίζεται με στρατηγική υλοποίησης και ανάλογες πρακτικές.

Αρκετά στελέχη σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν το Darü’l-İslamως εργαλείο επίτευξης των προσδοκιών τους. Σ’ αυτό το σημείο βρίσκουν έδαφος συζήτησης με το ΑΚ και είναι πολέμιοι του SP.

Πάντως το ποσοστό που έλαβαν δεν είναι μεγαλύτερο αυτού που συγκέντρωναν όταν ηγούνταν του κινήματος ο ιδρυτής του ΜHP, Alparslan Türkeş (Αλπαρσλάν Τουρκές) στην δεκαετία του 1970. Εάν υποθέσουμε ότι οι εθνικιστές συσπειρώθηκαν ξανά γύρω από το κόμμα τους, θα αναμένουμε στο εγγύς μέλλον και τις “δυναμικές παρεμβάσεις” τους, όπως η συσπείρωση της δεκαετίας του 1970 έφερε την απαράδεκτη δράση της περιόδου 1977 – 1999.

Σύντομη ματιά στις εν Ελλάδι Κάλπες

Στις εκλογές του 2015 οι πολίτες της Τουρκικής Δημοκρατίας είχαν το δικαίωμα να ψηφίσουν στα οικεία προξενεία που είχαν μεταφέρει τα εκλογικά τους δικαιώματα. Στην Ελλάδα από τους 10.487 εγγεγραμμένους [κοίτα πίνακα 2 ] ψήφισαν μόνο οι 601 (5,7%), που ήταν ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά ανά την υφήλιο.

Από τους 9.000 περίπου εγγεγραμμένους στο προξενείο Αθηνών-Πειραιά και 735 της Θεσσαλονίκης, πολλοί είναι ομογενείς που κατοικούν στην Ελλάδα, όμως διατηρούν και την Τουρκική υπηκοότητα. Αυτό που μας παραξενεύει είναι ο αριθμός των ψηφοφόρων που κατοικούν στη Ρόδο (371). Είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι από τους Θρακιώτες Μουσουλμάνους που διατηρούν διπλή υπηκοότητα, δεν έχουν μεταφέρει τα εκλογικά τους δικαιώματα στο προξενείο της Κομοτηνής ή Θεσσαλονίκης αλλά τα διατηρούν στην πόλη που έχουν πολιτογραφηθεί.

Ως προς τα αποτελέσματα είναι δύσκολο να προβούμε σ’ όποια ανάλυση όταν η συμμετοχή δεν ξεπερνά το 6%. Βέβαια είναι ενδιαφέρουσα η διασπορά ψήφων στα κόμματα που δεν εκπροσωπούνται στη Βουλή. Όμως ας αρκεστούμε στην αναφορά ισοδυναμίας HDP – CHPκαι στις 43(7,1%) εθνικιστικές ψήφους.