Η συνάντηση με τον (εκάστοτε) αμερικανό πρόεδρο, η παραφιλολογία και η πολιτική και μιντιακή ενηλικίωση
Γράφει ο Αθανάσιος Έλλις
Κάθε χρόνο στο ίδιο έργο θεατές. Εχω την τύχη ή την ατυχία να έχω βρεθεί σε όλες τις Γενικές Συνελεύσεις των Ην. Εθνών τα τελευταία 25 χρόνια. Σχεδόν πάντα το ίδιο επικοινωνιακό παιγνίδι. Οι Ελληνες πρωθυπουργοί ή υπουργοί Εξωτερικών που εκπροσωπούν τη χώρα προσκαλούνται, όπως και οι υπόλοιποι εκπρόσωποι των περίπου διακοσίων χωρών-μελών του ΟΗΕ, να συμμετάσχουν αρχικά στο γεύμα που διοργανώνει ο εκάστοτε γενικός γραμματέας του διεθνούς οργανισμού και, εν συνεχεία, το ίδιο βράδυ, στη δεξίωση που παραθέτει ο πρόεδρος της Αμερικής, ως χώρα που φιλοξενεί στο έδαφός της την έδρα των Ηνωμένων Εθνών και στο πλαίσιο αυτό τη Γενική Συνέλευση και όσους συμμετέχουν σε αυτήν.
Κάθε χρόνο ζούμε την ίδια παραφιλολογία, τις ίδιες υπερβολές. Τα επικοινωνιακά επιτελεία επιχειρούν να αναγάγουν τις εθιμοτυπικές χειραψίες και στιχομυθίες που είθισται να γίνονται με όλους τους ηγέτες, σε μείζονες παρεμβάσεις, δηλώσεις ή στοχευμένες κινήσεις υποστήριξης προς τον Ελληνα πρωθυπουργό ή υπουργό.
Είναι κατανοητό κάθε ξένος πολιτικός να προσβλέπει σε μια καλή συνεργασία και, ει δυνατόν, δημιουργία προσωπικής σχέσης με τον πρόεδρο της Αμερικής, η οποία, καλώς ή κακώς, είναι η μεγαλύτερη οικονομία και διαθέτει τον ισχυρότερο στρατό του κόσμου.
Οταν, μάλιστα, πρόεδρος της Αμερικής τυγχάνει να είναι ο εξαιρετικά δημοφιλής παγκοσμίως Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος έχει τιμηθεί με το Βραβείο Νομπέλ Ειρήνης –μάλλον πρόωρα, αλλά τελικά ορθώς, αν αποτιμήσει κανείς την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν και το Ιράκ, το άνοιγμα προς το Ιράν, την ομαλοποίηση των σχέσεων με την Κούβα κ.λπ.–, αυτό είναι απολύτως κατανοητό. Αλλά το να προσδίδεται στην επαφή ενός λεπτού μια εντελώς δυσανάλογη διάσταση είναι αλλοίωση της πραγματικότητας και παραπληροφόρηση. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ υποδέχεται 200 ηγέτες με τις συζύγους τους. Ενα λεπτό για τον καθένα σημαίνει τρεις ώρες.
Συνήθως, λοιπόν, υπάρχει μια φιλοφρόνηση και μια σύντομη στιχομυθία. Στην περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος βρέθηκε στο επίκεντρο μιας κρίσης που δεν περιοριζόταν στη χώρα του, αλλά απασχολούσε ολόκληρη την Ε.Ε. –ως σύνολο τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και κύριο εμπορικό εταίρο των ΗΠΑ– ήταν απολύτως λογικό για τον Μπαράκ Ομπάμα όχι μόνο να τον συγχαρεί για την πρόσφατη επανεκλογή του και, ως είθισται, να τον συστήσει στη σύζυγό του, αλλά και να του πει ότι το προσφυγικό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα, ότι πρέπει να προχωρήσει στις δύσκολες μεταρρυθμίσεις ή ότι πρέπει να βρεθεί μια λύση στο ζήτημα του χρέους.
Αλλά μέχρις εκεί. Γιατί πρέπει τα αυτονόητα –αυτό που επιβάλλει η συνύπαρξη των πολιτικών ηγετών, αλλά και η ανθρώπινη ευπρέπεια και ευγένεια– να μετατρέπονται σε κακόγου στο μυθιστόρημα; Γιατί πρέπει να διολισθαίνουμε σε μια τριτοκοσμική συμπεριφορά;
Συνάδελφος που καλύπτει χρόνια τα Ηνωμένα Εθνη μού εξηγούσε ότι με ανάλογο τρόπο παρουσιάζουν την υποδοχή του δικού τους ηγέτη από τον Αμερικανό πρόεδρο αρκετές αφρικανικές χώρες, ότι καταβάλλεται αγωνιώδης προσπάθεια να ερμηνευθεί η επαφή κάποιων δευτερολέπτων ως «στρατηγική επιλογή» του πλανητάρχη να στηρίξει τον «φίλο του».
Αντί, λοιπόν, να ζούμε αυτό το διαστρεβλωτικό θέατρο σκιών, ελπίζεται ότι σύντομα θα ενηλικιωθούμε, ως πολιτικοί αλλά και ως μέσα ενημέρωσης, και θα συμπεριφερόμαστε ως χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στους κόλπους της οποίας διακαώς επιθυμούμε να παραμείνουμε.
Οι επισημάνσεις γίνονται με αφορμή την παρουσία στα Ηνωμένα Εθνη του κ. Τσίπρα, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν περιορίζονται σε αυτήν, η οποία χαρακτηριζόταν και από μια σεμνότητα.
Ο γράφων έχει ζήσει τις αγωνιώδεις προσπάθειες των επιτελείων ηγετών και υπουργών του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας για τη διαστρεβλωτική προβολή της φωτογραφίας, του βίντεο, της ατάκας που είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Τελικά, σε μερικά πράγματα υπάρχει όντως διακομματική συμπόρευση.
