Η αξία του «αριστίνδην»
Της Μαρίας-Χριστίνας Δουλάμη
«Αν έχεις ικανότητες, δεν έχεις ανάγκη από προγόνους,» είχε πει ο Βολταίρος. Και στη σημερινή εποχή όπου περισσότερο μετράνε οι γνωριμίες που έχεις παρά οι δεξιότητες, τα λόγια του παραμένουν επίκαιρα.
Συνεχώς βλέπουμε ανθρώπους να ανεβαίνουν σε αξιώματα που είναι σαφές πως δεν τους αξίζουν, είτε γιατί δεν έχουν την απαιτούμενη προϋπηρεσία, είτε επειδή απλά οι ικανότητες που έχουν δεν ανταποκρίνονται στη θέση που κατακτούν. Όταν δίνονται απλόχερα τέτοιες ευκαιρίες σε ανθρώπους με κλειστές νοοτροπίες, προσφέρεται μαζί και η δυνατότητα να αναπτυχθεί περαιτέρω ο εγωισμός που οι ίδιοι τρέφουν και η θρασύτητα που αποφέρει μια θέση ισχύος. Έτσι όμως, αντί να προσπαθούμε να βελτιώσουμε τις κοινωνίες μας, καταφέρνουμε απλά το αντίθετο.
Ο Άγγλος ποιητής Alfred Tennyson είχε δηλώσει: «αυτοσεβασμός, αυτογνωσία, αυτοκυριαρχία. Αυτά τα τρία μόνα τους οδηγούν τον άνθρωπο στην παντοδυναμία». Αν όμως ο άνθρωπος δεν προσπαθήσει έστω και λίγο από μόνος του για να κερδίσει αυτά που δικαιωματικά του αξίζουν, τότε δε θα κατανοήσει ποτέ ούτε τους άλλους που δουλεύουν προσπαθώντας να αποδείξουν την αξία τους, αλλά ούτε και τον ίδιο του τον εαυτό, αφού δε θα έχει μάθει τις πραγματικές του ικανότητες και τα όριά του.
Όσο ισχύουν όλα αυτά για μια οποιαδήποτε εργασία, άλλο τόσο ισχύουν και για τα πολιτικά αξιώματα και δη τους εκπροσώπους των πολιτών. Μιλάμε συχνά για «τα τζάκια» που μας διοικούν, τις πολιτικές οικογένειες που ρίχνουν κάθε απόγονο στην αρένα της πολιτικής. Και έπειτα ακούμε για τους «αριστίνδην» υποψηφίους, οι οποίοι προσπαθούν να πείσουν πως βρίσκονται εκεί γιατί, όπως δηλώνει και το επίρρημα, εκλέχθηκαν ανάμεσα σε άριστους, με ιδιαίτερη προτίμηση λόγω αξίας.
Ένας εν δυνάμει πολιτικός εκπρόσωπος, όμως, ιδανικά δε θα χρειαζόταν ιδιαίτερη προσπάθεια και τόσα άδεια λόγια για να πείσει τους ψηφοφόρους του πως αξίζει να τους εκπροσωπήσει. Γιατί αντί να επικεντρώνεται στο γιατί θα έπρεπε να τον ψηφίσουν «για την καρέκλα», θα έπρεπε – λογικά – να αποδείξει γιατί αυτός είναι ο άριστος μεταξύ αρίστων και τι προτείνει να κάνει προς όφελος των συμπολιτών του αν εκλεγεί. Ακόμη πιο ιδανικά, αν καταφέρει να εκλεγεί, θα τα κάνει όλα πράξη. Μα ο κόσμος που ζούμε κάθε άλλο παρά ιδανικός και λογικός είναι. Και τόσο οι λεγόμενοι ηγέτες – είτε κρατών, είτε επιχειρήσεων, οργανισμών, κτλ. – όσο και οι πολιτικοί έχουν γίνει «ρήτορες» που γεμίζουν τα αυτιά των πολιτών με αερολογίες που σκάνε σαν φούσκες.
Πετάμε πλέον λόγια και λέξεις χωρίς να κατανοούμε ούτε τη σημασία τους, αλλά ούτε καν τη δύναμη που έχουν αν χρησιμοποιηθούν σωστά. Ίσως να φταίει και η απόλυτη πλέον εξάρτηση μας στην τεχνολογία. Γι’ αυτό ακόμη χρειαζόμαστε τα βιβλία, τις εφημερίδες, τον γραπτό λόγο γενικότερα. Για να μας υπενθυμίζουν όλα αυτά που με την καινούργια τεχνολογία βεβιασμένα ξεχνάμε – τον πλούτο της δικής μας γλώσσας και την ομορφιά του να την γνωρίζεις σωστά. Με το να επαναπαυόμαστε στο μεγαλείο των δικών μας Αρχαίων Ελλήνων προγόνων δε σημαίνει πως μπορούμε και να αναμετρηθούμε στο ύψος τους, ούτε είναι δεδομένες οι δικές μας ικανότητες. Αυτό είναι κάτι που όλοι μας θα πρέπει να αποδείξουμε. Με την αξία μας.
