Κρίση στα κατεχόμενα με πολλές ανατροπές: Σκληραίνει η τουρκική στάση στο Κυπριακό
Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Ανατροπές στη διαδικασία των συνομιλιών για το Κυπριακό προκαλούνται από την πολιτική κρίση που έχει ξεσπάσει στα κατεχόμενα, για την οποία η Άγκυρα δεν είναι άμοιρη ευθυνών.
Η συγκρότηση ψευδοκυβέρνησης από το Κόμμα Εθνικής Ενότητας και το Δημοκρατικό Κόμμα θα έχει, όπως προκύπτει από τα δεδομένα, μεταβατικό χαρακτήρα και τα κατεχόμενα δεν αποκλείεται σύντομα να οδηγηθούν σε πρόωρες ψευδοεκλογές.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα ψευδοκυβέρνηση, που αναμένεται να σχηματιστεί αυτή την εβδομάδα, θα έχει ως βασικό στόχο την υπογραφή του οικονομικού πρωτοκόλλου με την Άγκυρα. Πρόκειται για ένα κείμενο το οποίο συμπληρώνει το παζλ της πλήρους εξάρτησης των κατεχομένων από την Τουρκία διά της διαμόρφωσης νέας δομής.
Το δίδυμο ΚΕΕ-ΔΚ ουσιαστικά θα αναλάβει να προωθήσει όλες τις αξιώσεις της Άγκυρας που «καθυστερούσαν» οι παραιτηθέντες της πρώην ψευδοκυβέρνησης (υπογραφή πρωτοκόλλου, «πολιτογράφηση» εποίκων κ.λπ.).
Όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, υπάρχει ένα σενάριο το οποίο υποστηρίζει ότι σε τρεις μήνες θα διεξαχθούν «εκλογές». Κι αυτό παρόλο που τα περισσότερα κόμματα θέλουν να τις αποφύγουν καθώς φοβούνται το αποτέλεσμα.
Η πολιτική κρίση δεν προέκυψε ξαφνικά. Υπήρξε η διαφωνία με τη διαχείριση του νερού, που τελικά έκλεισε με την επιβολή από πλευράς Άγκυρας της θέσης της. Την ίδια ώρα, η μη υπογραφή ακόμη του οικονομικού πρωτοκόλλου 2016-2018, πέραν της επιμονής της Τουρκίας να τελειώνει το θέμα αυτό, έχει επιπτώσεις στα κατεχόμενα που συνδέονται με την καθυστέρηση των εμβασμάτων από την Άγκυρα, με αποτέλεσμα να μην έχουν λεφτά στο ψευδοκράτος για τους μισθούς.
Δεν είναι, πάντως, τυχαίο το γεγονός ότι εδώ και καιρό η Άγκυρα έδωσε εντολές στα κατεχόμενα όπως στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, η τ/κ πλευρά τηρεί στάση συντήρησης της διαδικασίας. Κοντολογίς, να αποφεύγει επιμελώς να υπεισέρχεται σε συζητήσεις ουσίας και πρωτίστως να αποφεύγει κινήσεις προς την επίτευξη συμφωνίας.
Την περασμένη Παρασκευή, οι δυο διαπραγματευτές, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Οζντίλ Ναμί, μαζί με τις ομάδες τους, είχαν ολοήμερη συζήτηση για τα θέματα του περιουσιακού και της διακυβέρνησης.
Αυτό που προκύπτει είναι πως η τουρκική πλευρά σκληραίνει τη στάση της και φρεσκάρει «κόκκινες» γραμμές.
Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στην επιβεβαίωση των συναντιλήψεων με στόχο να τις καταστήσουν συγκλίσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, για βασικά θέματα, όπως είναι οι τέσσερις βασικές ελευθερίες, που υποτίθεται υπήρξε καταρχήν συναντίληψη, οι εξαιρέσεις που θέτει η τουρκική πλευρά εξουδετερώνει την εφαρμογή τους.
Όπως συνάγεται από τις συζητήσεις, η τουρκική πλευρά επιμένει στη διασφάλιση πως στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος, την πλειοψηφία πληθυσμού και ιδιοκτησίας θα έχουν οι Τ/κ. Η αποδοχή μιας τέτοιας θέσης θα καθιστούσε την εφαρμογή των τεσσάρων ελευθεριών ανέφικτη και για αυτό καταγράφεται διαφωνία, στέλνοντας στα αζήτητα την καταρχήν συναντίληψη που διαπιστώθηκε.
Είναι προφανές, πάντως, ότι με την προσπάθεια επιβεβαίωση των συναντιλήψεων ανοίγουν νέα θέματα και διαφωνίες. Την ίδια ώρα, δεν αγγίζουν στη φάση αυτή στα όσα ζητήματα/πτυχές προέκυψαν διαφωνίες ούτε αυτά που δεν έχουν συζητηθεί (εδαφικό και ασφάλεια).
Οι οδηγίες, λοιπόν, της Άγκυρας προς το κατοχικό καθεστώς είναι η συντήρηση της διαδικασίας και με πρόσχημα τις βουλευτικές εκλογές της 22ας Μαΐου παραπέμπουν τις εξελίξεις για τον Ιούνιο.
Αν και, όπως αναφέρουν ξένοι διπλωμάτες στη Λευκωσία, οι σχεδιασμοί των Ηνωμένων Εθνών τοποθετούν τις εξελίξεις για το Σεπτέμβριο. Γιατί το Σεπτέμβριο; Μέχρι τότε θεωρούν ότι θα ξεκαθαρίσουν πολλά ζητήματα που αφορούν τις διαπραγματεύσεις ενώ στα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν πως το Κυπριακό θα παίξει μαζί με τα ευρωτουρκικά και κυρίως σε ό,τι αφορά το άνοιγμα ενταξιακών κεφαλαίων για την Τουρκία. Ήδη, η Κομισιόν προετοιμάζεται προς αυτή την κατεύθυνση.
Όπως σημειώνουν ενημερωμένες πηγές, όλα αυτά συζητούνται στο παρασκήνιο, πλην όμως άπαντες κρατούν και μια πισινή, καθώς δεν γνωρίζουν πώς θα λειτουργήσει ο αστάθμητος παράγοντας Ερντογάν, ενώ τώρα προστέθηκε και η πολιτική αστάθεια στα κατεχόμενα.
Αναζητείται αντικαταστάτης
Πλησιάζουν οι εκλογές για την εκλογή του Προέδρου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών και εντείνεται και ο «προεκλογικός». Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης φαίνεται να έχει σοβαρό προβάδισμα στην κούρσα εκλογής και στη Λευκωσία θα αντιμετωπίσουν σύντομα το θέμα για ορισμό αντικαταστάτη του (τον Ιούνιο οι εκλογές).
Μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να έχει απασχολήσει το θέμα του νέου διαπραγματευτή, εκτός κάποιων συζητήσεων, ωστόσο, εκτιμάται πως μετά το Πάσχα, αυτό θα γίνει.
Στην αντίπερα όχθη, πληροφορίες αναφέρουν, πάντως, ότι ο Οζντίλ Ναμί βρίσκεται στο στόχαστρο του Κόμματος Εθνικής Ενότητας και του τ/κ Δημοκρατικού Κόμματος, που θέλουν να αντικατασταθεί.
Το θέμα αυτό, όμως, δεν αφορά στον Ακιντζί ή την ψευδοκυβέρνηση αλλά την Άγκυρα, αφού αυτή ορίζει τον διαπραγματευτή.
