Τι σημαίνει η κίνηση Draghi για τις ελληνικές τράπεζες
Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να συμπεριλάβει τα ομόλογα που έχει εκδώσει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) για την κεφαλαιακή ενίσχυση του ελληνικού τραπεζικού κλάδου είναι μία κίνηση «διπλού χαρακτήρα», ήταν όμως εν πολλοίς αναμενόμενη.
Αυτό υποστηρίζουν με δηλώσεις τους στο liberal.gr έμπειρα στελέχη της αγοράς, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η συγκεκριμένη απόφαση δεν θα πρέπει να συνδέεται με την αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος και την προοπτική επαναφοράς του waiver για τις ελληνικές τράπεζες.
Και αυτό γιατί η ΕΚΤ αποφάσισε το προφανές. Να συμπεριλάβει δηλαδή στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) τίτλους υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης που είναι επιλέξιμοι βάσει των κριτηρίων που έχουν τεθεί και όχι ελληνικούς τίτλους όπως θα συμβεί όταν επαναφέρει το waiver, την εξαίρεση δηλαδή με την οποία οι ελληνικοί τίτλοι καθίστανται επιλέξιμοι ως ενέχυρα στις πράξεις αναχρηματοδότησης του ευρωσυστήματος.
«Είναι μία κίνηση κλίματος. Αποτελεί ένα μικρό βήμα κυρίως λογιστικού χαρακτήρα για την στήριξη του τραπεζικού συστήματος, όμως δεν αλλάζει κάτι δραματικά, εκτός από το γεγονός ότι βοηθάει τις τράπεζες να εμφανίσουν καλύτερα αποτελέσματα», σημειώνει ανώτερο τραπεζικό στέλεχος. «Η αντίδραση των τραπεζικών μετοχών την Παρασκευή αλλά και η βελτίωση στα κρατικά ομόλογα ενδεχομένως σχετίζεται και με το γεγονός ότι είχαν δεχτεί σημαντικές πιέσεις στο προηγούμενο διάστημα», προσθέτει.
Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι η πραγματική θετική εξέλιξη για το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία θα είναι η επιτυχής ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η επακόλουθη επαναφορά του waiver και η ένταξη της Ελλάδας στο QE. «Η αποδοχή των ελληνικών τίτλων από την ΕΚΤ αποτελεί την εξέλιξη που θα βελτιώσει σημαντικά το κλίμα και θα θέσει τις βάσεις για την επιστροφή της οικονομίας σε τροχιά ανάκαμψης», συμπληρώνει. «Τότε είναι που θα δούμε ουσιαστική διαφορά στην αλλαγή κλίματος στο χρηματιστήριο».
Ο τραπεζικός δείκτης αντέδρασε έντονα ανοδικά την Παρασκευή καταγράφοντας κέρδη άνω του 15%. Αναλυτές τονίζουν πως το όφελος για τις τράπεζες δεν μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια καθώς πολλά θα εξαρτηθούν από τις τιμές στις οποίες θα γίνουν οι δημοπρασίες, ωστόσο θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η απόφαση του Draghi θα συμβάλλει στην κερδοφορία τους.
Όπως προκύπτει από στοιχεία των τραπεζών που περιλαμβάνονται στις παρουσιάσεις για τα αποτελέσματα έτους, οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν στα χαρτοφυλάκιά τους ομόλογα του EFSF ύψους 37 δισ. ευρώ, τα οποία δεν μπορούσαν να πουλήσουν αλλά τα χρησιμοποιούν σε συμφωνίες repos με την ΕΚΤ. Βάσει της απόφασης, η κεντρική τράπεζα θα αγοράσει ομόλογα της τάξης των 18,5 δισ. ευρώ. Η Τρ. Πειραιώς κατέχει ομόλογα του EFSF ύψους 14,14 δισ. ευρώ, η Eurobank 10 δισ. ευρώ, η Εθνική Τράπεζα 9 δισ. ευρώ και η Alpha Bank 4,3 δισ. ευρώ.
Εκτός από τα ομόλογα του EFSF, οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν και ομόλογα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) τα οποία έλαβαν κατά τον τελευταίο γύρο της ανακεφαλαιοποίησης. Η απόφαση της ΕΚΤ δεν αφορά τα εν λόγω ομόλογα που συνολικά διαμορφώνονται περί τα 5 δισ. ευρώ.
Οι τράπεζες θα μπορέσουν να λογιστικοποιήσουν κέρδος από την πώληση του 50% των ομολόγων αν οι τιμές της συναλλαγής είναι υψηλότερες από τις ονομαστικές. Επιπλέον θα μπορέσουν να αποτιμήσουν στα βιβλία τους το υπόλοιπο 50% στην τιμή στην οποία έγινε η συναλλαγή, λογιστικοποιώντας περισσότερα κέρδη. Οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για συνολικό όφελος που μπορεί να φτάσει τα 1 δισ. ευρώ.
Τα ομόλογα του EFSF βρίσκονται στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια από το 2012, όταν πραγματοποιήθηκε ο πρώτος γύρος της ανακεφαλαιοποίησης, καλύπτοντας τη συμμετοχή του δημοσίου. Επίσης, ο EFSF εξέδωσε ομόλογα για να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό που προέκυψε από τη διάσπαση των τραπεζών, τα «κακά» τμήματα των οποίων οδηγήθηκαν σε εκκαθάριση και τα «καλά» απορροφήθηκαν από άλλες τράπεζες.
