O Εκπρόσωπος Τύπου του Πατριάρχη Κύριλλου της Μόσχας και Πάσων των Ρωσιών, Πατέρας Αλέξανδρος Βοκλόβ μίλησε σε συνέντευξή του στο RIA-Novosti για τις συνθήκες της προετοιμασίας της Συνόδου των Ορθοδόξων Εκκλησιών στην Κρήτη ενώ αξιολόγησε και την κατάσταση που έχει αναπτυχθεί.
-Πατέρα Αλέξανδρε, συμμετείχατεε στις προ-συνοδικές συναντήσεις φέτος στο Σαμπεζύ και στην Κρήτη. Πείτε μας πώς πάρθηκαν οι αποφάσεις, τι ατμόσφαιρα επικράτησε στις συνεδριάσεις, και ποιά ήταν, συγκεκριμένα, η σχέση της ρωσικής αντιπροσωπείας της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τους εκπροσώπους του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.
-Η Ρωσική Εκκλησία προετοιμάστηκε ενεργά για την Πανορθόδοξη Σύνοδο, και δεν είχε καμία πρόθεση να μποϋκοτάρει ή να δημιουργήσει τέτοια ατμόσφαιρα που θα μπορούσε να παραλύσει το προ-συνοδική έργο. Αντιθέτως, στη Σύναξη του Ιανουάριου (μια συνάντηση των επικεφαλής των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών), στο Σαμπεζύ, ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος έλαβε την απόφαση πως η Εκκλησία μας θα πρέπει να συμμετασχει ενεργά στις προσυνοδικές εργασίες. Κατά τη διάρκεια της ίδιας της Συνάξεως ορίστηκαν οι αρμοδιότητες της Ρωσικής Ορθοδοξης Εκκλησίας κατά τις εργασίες του Προσυνοδικού Διαλόγου, που αφορούσαν, κατά πρώτο λόγο, το τμήμα των «εγγράφων», το πρωτόκολλο. αλλά και οργανωτικές, ενημερωτικές και άλλες εργασίες.
Κατά τη διάρκεια των προετοιμασίών μας, από τη μία πλευρά, λάβαμε κατανόηση, προθυμία συνεργασίας, και μια φιλική σχέση, αφού κανείς δεν μας εμπόδισε να εκφράζουμε τις ανησυχίες και τις επιθυμίες μας. Από την άλλη πλευρά, όμως, και αυτή είναι το πιο θλιβερό, οι αποφάσεις που μας δόθηκαν σε όλα τα θέματα ήταν προειλημένες.
Δεν υπήρχαν προκαταρκτικές διαπραγματεύσεις ή συζητήσεις με τους εκπροσώπους των τοπικών Εκκλησιών. Μας είπαν απλώς πως θα ήταν τα πράγματα. Αυτά είναι τα χρωματιστά διακριτικά, αυτό το έμβλημα για την Πανορθόδοξη Σύνοδο, αυτό το λογότυπο, αυτό το site… Και η ιστοσελίδα της Πανορθόδοξης Συνόδου, αν και θα μπορούμε να πούμε, πως είναι ικανοποιητικά εμπλουτισμένη, ωστόσο, όταν παρουσιάστηκε στις Ορθόδοξες Εκκλησίες, μας παρουσιάστηκε με τη δήλωση ότι “σε δύο μέρες θα έχουμε την έναρξή της”.
Δεν εννοώ ότι και οι δεκατέσσερεις Τοπικές Εκκλησίες πρέπει να αποφασίζουν για το χρώμα των διακριτικών. Τέτοιες ερωτήσεις μπορεί πραγματικά να είναι αποκλειστική ευθύνη της οργανωτικής επιτροπής. Αλλά αυτός ο τρόπος λήψης αποφάσεων δεν συζητήθηκε από τις Εκκλησίες.
Και, δυστυχώς, αυτό είναι χαρακτηριστικό όλων των διαδικασιών που έλαβαν χώρα κατά την προετοιμασία. Αυτό συνέβη σε όλους τους τομείς. Αναμφίβολα, αυτά τα γεγονότα διαστρεβλώσαν το γενικό στόχο, που ήταν ότι όλες οι αποφάσεις θα πρέπει να προπαρασκευάζονται και να γίνονται αποδεκτές από όλες τις Τοπικές Εκκλησίες, όχι να προετοιμάζονται από μία Εκκλησία και στη συνέχεια να δίνονται στις υπόλοιπες για έγκριση.
Όλα αυτά συνέβησαν παρά το γεγονός ότι η Αρχιεπισκοπή του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης συγκέντρωσε μια πολύ έξυπνη ομάδα διαχείρισης για το έργο της προετοιμασίας. Όμως, επαναλαμβάνω, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία έκανε οργανωτική δουλειά και συνεργάστηκε στην προετοιμασία της Πανορθόδοξη Συμβουλίου, μέχρι την τελευταία ημέρα.
-Θα μπορούσε,δηλαδή, να υποστηριχθεί ότι κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών για το Συμβούλιο υπήρξε κάποιο είδος δικτατορίας από τους εκπροσώπους του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης;
-Δεν ξέρω πόσο σωστό είναι να χρησιμοποιηθεί μια τέτοια σκληρή διατύπωση, αλλά είδαμε πως, παρά το γεγονός πως κάθε Τοπική Εκκλησία είχε τη δική της άποψη, οι προτεινόμενες τροποποιήσεις των κοινών εγγράφων αλλά και οι βασικές αποφάσεις της επικείμενης Πανορθόδοξης Σύνοδου απορρίπτονταν ή θεωρούνταν ασήμαντες.
Το ίδιο συνέβη και σε οργανωτικό επίπεδο, όπου αποδείχθηκε ότι τα πάντα ήταν προκαθορισμένα. Έτσι, για παράδειγμα, το προσχέδιο προϋπολογισμού που ανακοίνωθηκε από τους εκπροσώπους της Εκκλησίας στην προπαρασκευαστική – πανορθόδοξη συνάντηση στην Κρήτη προκάλεσε μεγάλη ανησυχία. Τα στοιχεία που παρουσίαστηλαν ήταν αβάσιμα, είτε για να το πούμε απλά, παρατραβηγμένα, ή τουλάχιστον προέκυψε ένα τέτοιο συναίσθημα. Αντί, όπως προτάθηκε στο Σαμπεζύ, να υπάρξει ξεχωριστή επιτροπή προϋπολογισμού που θα συζητούσε τα οικονομικά θέματα, απλά ανακοινώθηκε ένας εκτιμώμενος προϋπολογισμός αρκετών εκατομμυρίων δολαρίων. Το κόστος αυτό μοιράζεται εξίσου μεταξύ όλων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών. Είναι προφανές ότι η ανάθεση ενός κοινού ποσού που δεν είναι ευκαταφρόνητο για καμία Εκκλησία, θα μπορούσε να είναι περισσότερο ή λιγότερο εφικτό για μια μεγάλη Εκκλησία, αλλά πρακτικά ανέφικτο για μια μικρότερη.
Συνολικά, η οργάνωση των προσυνοδικών εργασιών προκάλεσε μια εξαιρετικά αρνητική αντίδραση, και αυτή η ατμόσφαιρα κυριαρχησε στη δεύτερη συνεδρίαση της Πανορθοδόξης Γραμματείας για την προετοιμασία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, παίζοντας, νομίζω, σημαντικό ρόλο και επηρεάζοντας αναμφίβολα και τις μετέπειτα εξελίξεις.
-Θα υπάρξει κάποια επιστολή ή διευκρινίσεις για το ποίμνιο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας για τα πρόσφατα γεγονότα σχετικά με την Πανορθόδοξη Σύνοδο;
-Νομίζω πως το ποίμνιό μας αντιμετώπισε την απόφασή μας με την ικανοποίηση, καθώς η απόφαση και η ξεχωριστή επιστολή της Συνόδου, ήταν περισσότερο από αρκετά. Το ζήτημα της ανάγκης για οποιαδήποτε περαιτέρω ειδική δήλωση προς τους πιστούς προς το παρόν δεν εξετάζεται.
-Κατά τη διάρκεια του πρόσφατου ταξιδιού του Πατριάρχη Κυρίλλου στο Άγιο Όρος για τον εορτασμό 1000ετούς ρωσικής παρουσίας, συζητήθηκε το θέμα της επικείμενης Πανορθόδοξη Σύνοδου με τους Αθωνίτες μοναχούς, ή με την διοίκηση του Αγίου Όρους;
-Σε γενικές γραμμές.
-Υπάρχουν τυχόν διμερείς επαφές με τους εκπροσώπους των άλλων Τοπικών Εκκλησιών τώρα που η Σύνοδος είναι σε εξέλιξη; Αν ναι, με ποιούς;
– Το Τμήμα Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με όλες τις Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, και, φυσικά, ο διάλογος είναι πλέον πολύ ενεργός. Είναι σαφές, όμως, πως δεν μπορεί να έχει να τύχει καμίας δημοσιότητας.
-Είναι αυτό το πρώτο σκάνδαλο στην παγκόσμια ιστορία της Ορθοδοξίας;
-Νομίζω ότι δεν πρέπει να δραματοποιήούμε την κατάσταση. Είναι, βέβαια, δυσάρεστη και απαιτεί λύση και διευκρινίσεις. Ελπίζουμε στην κατανόηση της ευθύνης από όλες τις πλευρές της Παγκόσμιας Ορθοδοξίας. Αλλά γενικά, σε διάφορες ιστορικές περιόδους έχουν υπάρξει ποικίλα προβλήματα και και έχουν περιπλακεί οι σχέσεις μεταξύ των τοπικών Εκκλησιών.
Τέτοιες περιπλοκές στις σχέσεις μεταξύ των Εκκλησιών μπορεί να έχουν πολύ δυσάρεστες συνέπειες, όπως για παράδειγμα, τη διακοπή της λειτουργικής επικοινωνίας, όπως αυτή που σήμερα υπάρχει μεταξύ της Αντιοχείας και Ιεροσολύμων. Αυτό πραγματικά αποτελεί πρόβλημα. Από την πλευρά της Εκκλησίας μια τέτοια διακοπή της επικοινωνίας είναι πολύ πιο σημαντική από ό, τι η συμμετοχή σε μια Σύνοδο, καθώς είναι μια τραγωδία με βαθιές συνέπειες. Αλλά όλα αυτά μπορούν να υπερνικηθούν. Στην ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας έχουν υπάρξει πολύ πιο δραματικά γεγονότα.
