Γράφει ο Αθανάσιος Έλλις, Καθημερινή
Είναι από τους Ελληνες της Διασποράς που πονάει την Ελλάδα και την Κύπρο όσο λίγοι. Οσοι τον έχουμε ζήσει τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε διαπιστώσει ότι οι προθέσεις του είναι αγνές, η προσφορά του πραγματική, οι ιδέες και οι προτάσεις του ρεαλιστικές.
Ανταποκρίνεται πάντα στις προσκλήσεις για συγκέντρωση χρημάτων, χωρίς να επιδιώκει ανταλλάγματα και προβολή. Θέλει μόνο να δει την Ελλάδα να στέκεται και πάλι στα πόδια της και την Κύπρο ενωμένη.
Από τη δεκαετία του ’90 τον θυμάμαι πάντα στην πρώτη γραμμή κάθε πρωτοβουλίας που αφορούσε τα εθνικά θέματα. Από τις εκδηλώσεις για την οικονομική ενίσχυση υποψηφίων κυβερνητών, γερουσιαστών και βουλευτών, στο στέκι του Ελληνισμού στην Αστόρια, την ταβέρνα «Βράκα», μέχρι τις συναντήσεις με προέδρους στον Λευκό Οίκο και νομοθέτες στο Κογκρέσο.
Παρά τη συμμετοχή του σε πολλές οργανώσεις, ο Νίκος Μούγιαρης είναι απογοητευμένος από την αδυναμία της ελληνοαμερικανικής κοινότητας «να αλλάξει σελίδα» και να αξιοποιήσει την οικονομική της ισχύ (δεύτερη πιο πλούσια κοινότητα στην Αμερική), αλλά και την πνευματική (πρώτη σε μόρφωση) και να βοηθήσει πραγματικά την Ελλάδα και την Κύπρο στο γεωπολιτικό πεδίο και στο οικονομικό. Με σκοπό να αλλάξει αυτά τα δεδομένα ίδρυσε πριν από μερικά χρόνια το Hellenic American Leadership Council, που έχει δημιουργήσει προσβάσεις στα κέντρα αποφάσεων της Ουάσιγκτον, αντλώντας διδάγματα από την επιτυχή εμπειρία της εβραϊκής κοινότητας με την οποία, άλλωστε, ο ίδιος έχει στενές επαφές εδώ και δεκαετίες προωθώντας και τη συνεργασία του Ισραήλ με την Ελλάδα και την Κύπρο. «Είμαι στην Αμερική πάνω από 50 χρόνια. Είδα πολλούς από εμάς να πετυχαίνουμε σε ό,τι επιλέξαμε να κάνουμε. Επαγγελματίες, ακαδημαϊκοί, επιστήμονες, επιχειρηματίες. Μερικοί διέπρεψαν και στην πολιτική. Ως μονάδες πετυχαίνουμε. Με λύπη, όμως, βλέπω ότι η οργανωμένη Ομογένεια φθίνει. Τα σωματεία και οι ομοσπονδίες κινδυνεύουν να αφανιστούν. Δεν είναι ικανά να ελκύσουν τους νέους μας, αυτούς τους απίστευτους νέους επαγγελματίες.
Δεν καταφέραμε να αλλάξουμε τους τρόπους μας», λέει ο Ελληνοκύπριος επιχειρηματίας, ο οποίος σε αυτή την εκ βαθέων συνέντευξη δεν αποφεύγει να μιλήσει σκληρά ακόμη και για την Εκκλησία: «Το μόνο οργανωμένο ίδρυμα της Διασποράς· φθίνει και αυτή. Αν και θεματοφύλακες της ελληνικής γλώσσας και παιδείας, προτιμούν να κλείνουν σχολεία και να χτίζουν μεγαλοπρεπείς εκκλησίες».
Δίψα για δημιουργία
«Δεν θέλει ο ελληνικός λαός να ακούει από εμάς ότι οι απόδημοι ή οι ξένοι δεν θα έλθουν να επενδύσουν λόγω υψηλών φόρων ή ακατάλληλης νομοθεσίας. Αυτά να τα λέμε στην κυβέρνηση. Αυτό που θέλει να ακούσει είναι πως με την καθοδήγησή μας μπορεί να δημιουργήσει μικροεπιχειρήσεις και θέσεις εργασίας με ό,τι υπάρχει ήδη στην Ελλάδα: εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό που διψά να δουλέψει και να δημιουργήσει, μια απίστευτη γη που μπορεί να θρέψει πολλούς ανθρώπους στον κόσμο με μεσογειακή διατροφή, μια πανέμορφη χώρα με πολιτισμό, αλλά και θάλασσα και ήλιο, που μπορεί να γίνει τουριστική υπερδύναμη, που μπορεί με την κατάλληλη καθοδήγηση να αναπτύξει τεχνολογίες».
Ο κ. Μούγιαρης ανήκει σε μια ομάδα 40 εύπορων επιχειρηματιών οι οποίοι πριν από τέσσερα χρόνια αποφάσισαν να βοηθήσουν την Ελλάδα. «Η περιουσία μας, περίπου 11 δισ. δολάρια. Τι κάναμε σε τέσσερα χρόνια; Στείλαμε 5 εκατομμύρια για ελεημοσύνη και φιλανθρωπία και βοηθήσαμε 20 start-ups να βρουν χρηματοδότηση. Δεν υποτιμώ τα ποσά, αλλά η Ελλάδα δεν χρειάζεται αυτό από εμάς. Οι πιο πολλοί είμαστε αυτοδημιούργητοι. Δημιουργήσαμε μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις από το μηδέν. Επομένως ξέρουμε. Πρέπει όμως να καταλάβουμε ότι ο λόγος που πετύχαμε δεν είναι μόνο ότι δουλέψαμε σκληρά, ότι ήμαστε έξυπνοι ή τυχεροί, είναι και ότι κάποιοι μας βοήθησαν: γονείς, δάσκαλοι, σχολεία, πατρίδα. Εάν το ενστερνιστούμε αυτό, τότε θα νιώσουμε ότι χρωστάμε, στη χώρα και στον συνάνθρωπο σε ώρα ανάγκης. Οταν ξαναθυμηθούμε τα λόγια του Περικλή στον “Επιτάφιο”, ότι “το σημαντικό δεν είναι τα μνημεία που αφήνουμε πίσω, αλλά οι ψυχές και τα πλάσματα που αγγίζουμε”, τότε θα ξέρουμε ότι η απάντηση δεν είναι η ελεημοσύνη και 45λεπτες συναντήσεις δυο-τρεις φορές τον χρόνο. Πρέπει να οργανωθούμε, να βάλουμε χρήματα, να προσλάβουμε μια ισχυρή ομάδα με σκοπό να βοηθήσει την Ελλάδα, πραγματικά και πρακτικά, να γίνει υπερδύναμη στη μεσογειακή διατροφή, στον τουρισμό, στην εκκόλαψη νέων τεχνολογιών, στην παραγωγή πράσινης ενέργειας».
Αποτελεσματική παρέμβαση με ένα εκατομμύριο μηνύματα
«Η αχίλλειος πτέρνα μας ως λαού είναι ότι θέλουμε να κάνουμε κάτι μόνοι μας και όχι ως ομάδα, και μόνο σε εθελοντική βάση. Δυστυχώς, αυτό δεν έφερε τα αποτελέσματα που θέλαμε. Πρέπει να διδαχθούμε από τη μέχρι τώρα εμπειρία. Οι Εβραίοι, παγκοσμίως, αντιλήφθηκαν πολύ νωρίς ότι για την επιβίωση των ιδίων και του Ισραήλ έπρεπε να αναθέσουν τη δράση τους σε επαγγελματίες, τόσο σε επίπεδο προσώπων όσο και οργανώσεων. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά. Διαθέτουν ισχυρές κοινότητες στο εξωτερικό και μια πολύ ισχυρή χώρα, το Ισραήλ. Μία μόνο από τις οργανώσεις τους, το American Jewish Committee, διαθέτει 30 γραφεία, 2.500 υπαλλήλους και ετήσιο προϋπολογισμό 80 εκατ. δολαρίων. Αρκετοί Εβραίοι είναι γενναιόδωροι. Δίνουν μέχρι και το 10% του εισοδήματός τους για τα κοινά. Εμείς, αν και έχουμε οργανώσεις εκατό χρόνων, διαθέτουμε μόνο ένα γραφείο και επτά υπαλλήλους. Ο,τι κάνουμε γίνεται σε καθαρά εθελοντική βάση. Αυτό πρέπει να αλλάξει».
Πριν από τέσσερα χρόνια, και αφού δεν βρήκε ανταπόκριση από φίλους και άλλους εύπορους Ελληνοαμερικανούς, αποφάσισε να προχωρήσει μόνος του. «Δεν με φοβίζουν τα δύσκολα, επειδή ως επιχειρηματίας ξέρω ότι άμα αγαπάς κάτι και έχεις πάθος γι’ αυτό, οι πιθανότητες να πετύχεις είναι πολλές. Τα νέα παιδιά με έκαναν να πιστέψω ότι αξίζει τον κόπο. Δεν κατηγορώ τους φίλους που δεν ανταποκρίθηκαν τότε. Γιατί όπως προανέφερα δεν υπήρχε τέτοιο προηγούμενο στην ελληνική διασπορά».
Ετσι, ο Ν. Μούγιαρης δημιούργησε το ΗΑLC (Hellenic American Leadership Council) που σήμερα ακολουθούν στο Ιντερνετ 55.000 άνθρωποι. Εχει στείλει ένα εκατομμύριο μηνύματα στον Λευκό Οίκο, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, στο Κογκρέσο και στον ΟΗΕ, και έχει συμβάλει στην απόσυρση, απόρριψη ή τροποποίηση νόμων, ενώ πέρα από τις πολιτικές παρεμβάσεις, το ΗΑLC έχει αναγκάσει εφημερίδες και περιοδικά να διορθώσουν δημοσιεύματα που αφορούν την Ελλάδα και την Κύπρο, ενώ ενισχύει την ανθρωπιστική οργάνωση Παιδικά Χωριά SOS. «Οσοι δουν αυτά που κατάφεραν τέσσερα άτομα, όλοι επαγγελματίες, μπορούν να φανταστούν τι μπορεί να κάνουν 40 ή 400. Τα μισά έξοδα καλύπτονται πλέον από τις συνδρομές των μελών μας, που είναι γιατροί, δικηγόροι, καθηγητές πανεπιστημίων και επιχειρηματίες. Αλλοι δίνουν 5 δολάρια, άλλοι 10, 20 και περισσότερα τον χρόνο». Η ελπίδα και το όραμά του; «Αν είμαστε οργανωμένοι, με τρεις ή τέσσερις οργανώσεις σαν το HALC, και υπήρχε κοινή δράση, θα βοηθούσαμε σημαντικά ως Διασπορά. Ισως πάρει χρόνια, αλλά πρέπει και μπορεί να γίνει. Το χρωστάμε στις νέες γενιές».
Οι νόμοι πρέπει να τηρούνται, αλλιώς η χώρα μετατρέπεται σε ζούγκλα
«Γιατί δεν μπορούμε να βοηθήσουμε την Ελλάδα και την Κύπρο να γίνουν παγκόσμιες δυνάμεις, π.χ. στη μεσογειακή και ελληνική δίαιτα; Να γίνουν κύριοι προορισμοί στον τουρισμό, τον θερινό αλλά και τον πολιτιστικό και τον θρησκευτικό; Να βοηθήσουμε τους νέους επιχειρηματίες που έχουν απίστευτες ιδέες και εφευρέσεις να προωθήσουν τις τεχνολογίες τους με πιο αποτελεσματικό τρόπο;».
Αναρωτιέται για πολλά ο Νίκος Μούγιαρης, με πόνο ψυχής και ειλικρινές ενδιαφέρον για την Ελλάδα. «Φανταστείτε μια Ελλάδα που γίνεται μεγάλη δύναμη στην παραγωγή και εξαγωγή τροφίμων, βιολογικών προϊόντων, τσαγιών και αιθέριων ελαίων. Δεν μπορούμε να συναγωνισθούμε την Ιταλία και την Ισπανία σε όγκο, μπορούμε όμως να τις συναγωνιστούμε σε ποιότητα. Εχουμε τα προϊόντα, ο Θεός μας έδωσε εύφορη γη με άφθονο ήλιο. Εχουμε την τεχνογνωσία και τους ανθρώπους, τους γεωπόνους, τους χημικούς, τους βιολόγους, που φυτοζωούν στην Αθήνα χωρίς δουλειά, όταν η γη μας διψάει να τους θρέψει. Δεν είναι ανάγκη να πουλάμε το λάδι μας στους Ιταλούς για 2,5 ευρώ το κιλό και αυτοί να το νοθεύουν με ιταλικό και να το μεταπωλούν για 30 με 40 δολάρια».
Δηλώνει πεπεισμένος ότι η Διασπορά μπορεί να καθοδηγήσει νέους Ελληνες επιχειρηματίες στο μάρκετινγκ, στο μπράντινγκ, στην αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων που έχει η χώρα και στον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών εξαγωγής προϊόντων. «Το όρος Φίτζι στην Ιαπωνία φιλοξενεί δύο εκατομμύρια τουρίστες τον χρόνο. Τον δικό μας τον Ολυμπο τον γνωρίζουν παιδιά και μεγάλοι σε όλο τον κόσμο. Ας κάνουμε ένα μεγάλο πάρκο μυθολογίας σ’ αυτό το βουνό με την αφάνταστη χλωρίδα. Ξέρετε πόσοι θα το επισκέπτονται; Εκατομμύρια. Η Ολυμπία για τους Ολυμπιακούς, ο Μαραθώνας με συνεχείς Μαραθώνιους, η Ηπειρος, η Πελοπόννησος, όλη η Ελλάδα να γίνει ένα ξενοδοχείο. Θα μου πείτε, πού είναι τα ξενοδοχεία, οι υποδομές; Ας μιμηθούμε τους ξένους. Λίγο-πολύ όλοι ακούσαμε για εταιρείες σαν το Airbnb. Οσοι έχουν ένα-δυο δωμάτια μπορούν να τα νοικιάζουν στους ξένους για 60-100 ευρώ τη νύχτα, προσφέροντας και πρόγευμα. Ολα αυτά είναι απλά και εφικτά. Εχουν εφαρμοστεί σε πολλά μέρη του κόσμου. Εδώ είναι που οι απόδημοι Ελληνες μπορούμε να βοηθήσουμε, να τα παρουσιάσουμε στους αγρότες, στους παραγωγούς, στους δημάρχους και στους πολίτες σε χωριά και πόλεις. Οι πρώτες μικρές επιτυχίες θα διώξουν τον όποιο σκεπτικισμό και κυνισμό».
Μιλάει για αναδιοργάνωση της κοινωνίας από τα κάτω προς τα πάνω επικαλούμενος την προσωπική του διαδρομή, αλλά και αυτή των περισσότερων ομογενών. «Εμείς οι μετανάστες το αποδείξαμε πολλές φορές.
Είναι στα γονίδιά μας να πετυχαίνουμε. Εκεί που υπάρχουν νόμοι και τηρούνται, εκεί που υπάρχει αξιοκρατία μπορούμε να μεγαλουργήσουμε. Μπορούν και στην Ελλάδα να δημιουργηθούν οι ίδιες συνθήκες».Ηταν σχεδόν βέβαιο ότι η κριτική θα στραφεί και στους πολιτικούς. «Οι Ελληνες είχαμε πάντα επιχειρηματικότητα. Τώρα, δυστυχώς, χάθηκε, γιατί οι πολιτικοί μας μάς έμαθαν να εξαρτιόμαστε από αυτούς για να δώσουν υπόσχεση σε εμάς ή στα παιδιά μας για μια δουλειά στο Δημόσιο. Σκότωσαν κάθε ίχνος ιδιωτικής πρωτοβουλίας, κάθε δημιουργική ικανότητα. Απλά για μία ψήφο. Το καθήκον μιας κυβέρνησης δεν είναι να διορίζει στο Δημόσιο, αλλά να βοηθάει να δημιουργούνται θέσεις στον ιδιωτικό τομέα. Να σταματήσει τις διαπλοκές και να επιτρέψει στην αγορά και στους επαγγελματίες να ανταγωνίζονται σε ίση βάση. Αυτό απαιτεί η παγκοσμιοποίηση, διαφορετικά εξαφανίζεσαι σαν οικονομία. Οπως συνέβη με την Ελλάδα».
Η μεγάλη ευκαιρία
Στο πλαίσιο αυτό, μιλάει για τη «μεγάλη ευκαιρία»της νέας κυβέρνησης. «Γνωρίζει τους λόγους που έχουν φέρει την Ελλάδα στον πάτο. Γνωρίζει ότι η ατιμωρησία, το ρουσφέτι έφεραν αυτή την καταστροφή. Πρέπει να τηρούνται οι νόμοι, να υπάρξει αξιοκρατία στις επιλογές στελεχών στην κυβέρνηση και παντού. Να μπει τέλος στη διαπλοκή με τις διάφορες οικογένειες που κρατούν την οικονομία και τη χώρα ενέχυρο. Να τιμωρούνται άμεσα οι φοροφυγάδες, αλλά και οι αγρότες, οι συνδικαλιστές και όλοι όσοι καταπατούν τα δημοκρατικά δικαιώματα των υπολοίπων. Είναι ιερό το δικαίωμα της διαμαρτυρίας, αλλά όχι εις βάρος των άλλων. Οι νόμοι πρέπει να τηρούνται. Διαφορετικά, η χώρα μετατρέπεται σε ζούγκλα».
Ο Ελληνοκύπριος επιχειρηματίας, που είναι γνωστός για την ανθρωπιά και τη δύναμη ψυχής –φάνηκαν και στον τρόπο που αντιμετώπισε προσωπικές τραγωδίες–, κάνει έκκληση σε «όλους τους φίλους μου στη Νέα Υόρκη, στο Λονδίνο, σε όλο τον κόσμο, να βάλουμε άμεσα 100.000 ή 1.000.000, ανάλογα πόσα έχουμε, να μαζευτούν τα 20 ή 30 εκατομμύρια που απαιτεί μια σοβαρή προσπάθεια για να πετύχουμε αυτούς τους εφικτούς στόχους. Μπορούμε να βοηθήσουμε στην αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας, αλλά και να συμβάλουμε στη σταδιακή αναδιάρθρωση της κοινωνίας ώστε να αναδειχθεί η επόμενη γενιά άξιων ηγετών και υγιών επιχειρηματιών. Οι επόμενες γενιές δεν θα μας συγχωρήσουν αν δεν προσπαθήσουμε».
Η συνάντηση
Συναντηθήκαμε, με κοινό φίλο από τη Νέα Υόρκη, στην ταβέρνα «Λουιζίδης» στη Βουλιαγμένη, όταν βρέθηκε στην Αθήνα για λίγες ημέρες. Παραγγείλαμε μπαρμπούνια, καλαμαράκια, βραστά λαχανικά και χόρτα. Και βέβαια δύο παγωμένες μπίρες. Δεν μας άφησε καν να δούμε τον λογαριασμό.
Oι σταθμοί του
1945
Γεννήθηκε στην Αθηένου της Κύπρου.
1968
Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο St Johns στη Νέα Υόρκη, με Bachelor στη χημεία.
1970
Ελαβε Master στη χημεία από το Πανεπιστήμιο Rutgers στο Νιου Τζέρσεϊ.
1975
Ιδρυσε τη Mana Products, με κεφάλαιο 6.000 δολαρίων που δανείσθηκε από τον αδερφό του, μία από τις κορυφαίες εταιρείες παραγωγής καλλυντικών στον κόσμο.
1985
Δημιούργησε παιδικό σταθμό στη γενέτειρά του, την πόλη της Αθηένου.
1993
Τιμήθηκε με το βραβείο Ελευθερίας από την Παγκόσμια Συντονιστική Ενωση Κυπριακού Αγώνα.
1994
Εγινε μέλος του Leadership 100, της οργάνωσης ομογενών που συνεισφέρουν άνω των 100.000 δολαρίων για τη στήριξη της Ελληνοορθόδοξης Εκκλησίας.
1997
Τιμήθηκε με το βραβείο Ellis Island.
2012
Εγκαινίασε τη λειτουργία του Hellenic American Leadership Council, στο Σικάγο.
Έντυπη