Λόγος κατά των Καλαβρυτών (Λόγος κατά των αρειανών)
Του Ζιμπάμπουε Σεραφείμ Κυκκώτη ***
Είναι γνωστό στην Εκκλησιαστική ιστορία ότι αυτός που πολέμησε όσο μπορούσε περισσότερο τις αποφάσεις της Α’ Οικουμενικής Συνόδου ήταν ο Άρειος και οι οπαδοί του που έμειναν στην Ιστορία ως Αρειανοί. Ο Μέγας Αθανάσιος έγραψε τους περίφημους λόγους του Κατά των Αρειανών για να αποδείξει μέσα από την Αγία Γραφή, την Παράδοση των Πατέρων της Εκκλησίας και την κοινή λογική τις κακοδοξίες των Αρειανών, που δεν ήταν άλλο από ένα μεγάλο ψεύδος. Η μεγάλη δύναμη των Αρειανών ήταν η στήριξη που είχαν από Αρχιερείς, οι γνωστοί «οι περί τον Ευσέβιον», αλλά και η πολιτική δύναμη κι ο αγόμενος όχλος.
Η Εκκλησιαστική Ιστορία επαναλαμβάνεται στην εποχή μας. Αυτοί που πολεμούν όσο περισσότερο μπορούν την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο είναι «οι περί τον Καλαβρύτων» ψευδόμενοι δημόσια με ασύστολες και αχαρακτήριστες συκοφαντίες με τη βοήθεια κάθε είδους ΜΜΕ.
1. Για να μη φανερωθεί η αποξένωση τους από την Ορθόδοξη Διδασκαλία, δεν εναντιώνονται σε όλα τα κείμενα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, αλλά μόνο στο κείμενο για τη σχέση της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς το λοιπόν χριστιανικόν κόσμο.
2. Για να μη καταδικασθούν από τις Ορθόδοξες Εκκλησίες που συμμετείχαν στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο τα ψεύδη τους κι οι συκοφαντίες τους στρέφονται στο πρόσωπο του Προέδρου της στην Α.Θ.Π. τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο.
Από τον πρώτο αιώνα του Χριστιανισμού μέχρι σήμερα, τόσο σε βιβλία της Καινής Διαθήκης, όσο και στα λεγόμενα Αποστολικά και Απολογητικά κείμενα, στα κείμενα των Πατέρων και Εκκλησιαστικών συγγραφέων και σε αποφάσεις τοπικών και οικουμενικών Συνόδων, ο όρος «Εκκλησία», εκτός από την αναφορά του εις την Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία» χρησιμοποιείται και για άλλες χριστιανικές κοινότητες. Ακολουθώντας μια παράδοση δύο χιλιάδων ετών οι πρώτες Πανορθόδοξες Διασκέψεις της δεκαετίας του 1960 με τη συμμετοχή όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών συνέχισαν να χρησιμοποιούν την ίδια ορολογία όταν αποφάσισαν από κοινού να ξεκινήσουν Θεολογικό Διάλογο μετά της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, των Αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών, μετά των Αγγλικανών, των Παλαιοκαθολικών και των Λουθηρανών και των Μεταρρυθμισμένων.
Ο άγιος Καλαβρύτων και οι περί αυτόν (Πειραιώς και π. Θεόδωρος Ζήσης) ψεύδονται όταν διακηρύσσουν δημόσια ότι εισήγαγε την ορολογία αυτή ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης. Η ορολογία αυτή υπήρχε πριν ακόμη γεννηθεί και υιοθετήθηκε επίσημα από τις Πανορθόδοξες Διασκέψεις όταν ήταν νεοχειροτονηθείς διάκονος.
Όταν οι Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες το 1971 υιοθέτησαν από κοινού το κείμενο της σχέσης της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς το λοιπόν Χριστιανικό κόσμο, χρησιμοποιώντας και για τους μη Ορθόδοξους τον όρο «Εκκλησία», ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ήταν ένας νεαρός Πρεσβύτερος που μόλις είχε προχειρισθεί σε Αρχιμανδρίτη από τον τότε μακαριστό Πατριάρχη Αθηναγόρα.
Εις το τόμο 4 των Πρακτικών των Διορθοδόξων Συνατήσεων του 1985, ο τότε εκ των κορυφαίων συμμετεχόντων που ενέκριναν το κείμενο για τη σχέση της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς το λοιπόν Χριστιανικό κόσμο, Μητροπολίτης Δημητριάδος Χριστόδουλος ( ο μετέπειτα αείμνηστος μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος), αναφέρθηκε εις το « θέμα της εκ μέρους μας θεωρήσεως των εκτός της ιδικής μας Εκκλησίας ευρισκομένων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών, μετά των οποίων ευρισκώμεθα εν διαλόγω». Εις το σημείο αυτό ο τότε Πρόεδρος της Γ’ Προσυνοδικής Πανορθοδόξου Διασκέψεως διά την ετοιμασία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου μακαριστός Μητροπολίτης Μύρων Χρυσόστομος ανέγνωσε εκ του κειμένου της Διορθοδόξου Προπαρασκευαστικής Επιτροπής του 1971 επί του θέματος της Οικονομίας την σχετική προς την αυτοσυνειδησίαν της Ορθοδόξου Εκκλησίας παράγραφον: «Διό και η αγία ημών Ορθόδοξος Εκκλησία έχουσα συνείδησιν της σημασίας και σπουδαιότητος της παρούσης δομής του συγχρόνου Χριστιανισμού,….., καίτοι αυτή ούσα η Μία,Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, αναγνωρίζει την οντολογικήν ύπαρξιν όλων τούτων των Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών….» . Επομένως ο άγιος Καλαβρύτων και οι περί αυτό ψεύδονται δημόσια όσα καταμαρτυρούν κατά του Οικουμενικού μας Πατριάρχου. Αντίθετα στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο επί της Προεδρίας του Βαρθολομαίου ο όρος οντολογική ύπαρξιν έγινε ΙΣΤΟΡΙΚΉ ΥΠΑΡΞΗ και πριν τον όρον Εκκλησιών με πρόταση της Εκκλησίας της Κύπρου προστέθηκε ο όρος ΕΤΕΡΟΔΟΞΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ.
Ο ρόλος του Επισκόπου στην Εκκλησία είναι να τηρεί τας παραδόσεις της Εκκλησίας και φυσικά κι ο ρόλος του Οικουμενικού μας Πατριάρχου ως Προέδρου της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου είναι πάντοτε ο ίδιος.
Εκφράζοντας το πνεύμα αυτό των Μελών της Γ’ Προσυνοδικής Πανορθοδόξου Διασκέψεως (1986), ο τότε μακαριστός Καρθαγένης Παρθένιος (ο μετέπειτα Προκαθήμενος Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής) ετόνιζε προφητικά ότι «συνοδοιπορούμεν με όλας τας Εκκλησίας εν τη πορεία προς την Αγία και Μεγάλην Σύνοδον. Πρόδρομοι όλοι της Συνόδου ταύτης, εργαζόμεθα και κοπιώμεν…..Η οδός μας είναι οδός αληθείας και ζωής Χριστού του Θεού ημών με την βοήθειαν και επιφοίτησιν του Αγίου Πνεύματος. Η πορεία ημών αυτή των Ορθοδόξων, η οποία ήρχισε μετά τον β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αποβλέπει εις την ομαλήν λειτουργίαν και ζωήν της Ορθοδόξου Εκκλησίας». (εις τον παραπάνω τόμο, Συνοδικά ΙΧ, Έκδοση Ορθοδόξου Κέντρου Οικουμενικού Πατριαρχείου, Σαμπεζύ- Γενεύη, 2014, σελ.38 -39).
Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι υπάρχουν και αγαθές αντιδράσεις από πνευματικούς ανθρώπους που δίκαια αντιδρούν να χρησιμοποιούμε τον όρο «Εκκλησία» και για μη Ορθόδοξους με την έννοια ότι είναι αντίφαση στον όρο που δίνουμε στην μοναδικότητα της οντολογικής ύπαρξης της Ορθοδόξου Εκκλησίας ως της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Έγινε όμως σαφής διευκρίνιση ότι ο όρος αυτός χρησιμοποιείται ιστορικά για τους μη Ορθόδοξους και όχι οντολογικά, όπως άλλωστε χρησιμοποιήθηκε και στο παρελθόν στην πορεία της Εκκλησιαστικής Ιστορίας.
Τα τελευταία χρόνια όμως έχουν προκύψει δύο σοβαρά προβλήματα στο χώρο της Ορθόδοξης Εκκλησιολογίας που δημιούργησαν πολλές σοβαρές επιφυλάξεις για τη χρήση του όρου «Εκκλησία» και για τους μη Ορθόδοξους. Πρώτον, ο αχρείαστος και κακόδοξος όρος περί διαιρημένης εκκλησίας από τον χώρο της Ορθόδοξης Ακαδημαϊκής Θεολογίας (σε μια διαιρεμένη εκκλησία παύει να υπάρχει και η πραγματικότητα της εν Χριστώ Σωτηρίας με την έννοια ότι η διαίρεση είναι και απομάκρυνση από το θεμέλιο της ευσεβούς πίστεως και της όλης αληθείας που βιώνει η Εκκλησία ως Σώμα Χριστού). Ο δεύτερος λόγος είναι οι ακρότητες ορισμένων χριστιανικών Ομολογιών που εισήγαγαν θεσμούς που είναι αντίθετοι με την διδασκαλία της Αγίας Γραφής, της Παράδοσης της Εκκλησίας και των αποφάσεων των Οικουμενικών μας Συνόδων. Εδώ ίσως να μπορούσε να γίνει μια διάκριση στις αναφορές της Ορθόδοξης Εκκλησίας στους Ρωμαιοκαθολικούς, Προχαλκηδόνιους και Αγγλικανούς.
Επειδή η προτεραιότητα των Ορθοδόξων πρέπει πάντοτε νάναι η ενίσχυση της ορατής Ορθόδοξης Ενότητας, κατανοούνται και
οι καλοπροαίρετες δίκαιες αντιδράσεις από τους διαφωνούντες να χρησιμοποιηθεί εις το παρόν στάδιο ο όρος «Εκκλησία» για τους μη Ορθοδόξους, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου, (με δημόσια πρόταση μου κατά την έναρξη των εργασιών της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, ως επίσης και στο κείμενο του κανονισμού λειτουργίας των Επισκοπικών Συνελεύσεων εν τη Ορθοδόξων Διασπορά στο άρθρο 5 περί των αρμοδιοτήτων της Επισκοπικής Συνελεύσεως στο εδάφιο γ’ , όπου έγινε αποδεκτή η πρόταση μου η φράση, «Αι σχέσεις (των Ορθοδόξων) μετά άλλων Χριστιανών να αντικατασταθεί με τη φράση «Αι σχέσεις (των Ορθοδόξων) μετά των Ετεροδόξων…».
Οι εκπρόσωποι των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών στη Διορθόδοξη Συνάντηση του 1971 είχαν επισημάνει εύστοχα «την όσον ένεστι ταχυτέρας και αντικειμενικωτέρας αποσαφηνίσεως του όλου εκκλησιολογικού θέματος και της παρ’ αυταίς καθόλου δογματικής διδασκαλίας…», πρόταση την οποία πρότεινε ευστόχως εις το Σώμα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου ο Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος.
*** το παραπάνω κείμενο είναι προσωπική τοποθέτηση του γράφοντος
Διαβάστε ακόμα: Αμβρόσιος: Ταπείνωσε την Ορθοδοξία η Σύνοδος της Κρήτης
