Τι συμβαίνει με την επίσκεψη Ομπάμα;

Το παρασκήνιο της επίσκεψης-Τι μπορούμε να περιμένουμε;

Σε μια κρίσιμη στιγμή για την πορεία του ελληνικού προγράμματος και ενώ η Αθήνα προσδοκά απαντήσεις στο κομβικό ζήτημα αναδιάρθρωσης του χρέους, το οποίο ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θέτει επιτακτικά, η αναμενόμενη στα μέσα Νοεμβρίου επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα στην Ελλάδα, αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα.

Μπορεί να είναι πρόεδρος υπό προθεσμία, «κουτσή πάπια» όπως λένε τον πρόεδρο των Ηνωμένων
Πολιτειών στο τέλος της δεύτερης θητείας του, όμως ο Μπαράκ Ομπάμα είναι ένας πολιτικός σταρ και μια επίσκεψή του στην Ελλάδα αποτελεί μια είδηση τεράστιας πολιτικής σημασίας.

Για την αμερικανική πλευρά, βεβαίως, είναι οι εξελίξεις στο προσφυγικό και το ενδεχόμενο οι νέες πολεμικές επιχειρήσεις σε Ιράκ και Συρία να επιφέρουν νέα έξαρση του φαινομένου που φαίνεται να αποκτούν προτεραιότητα. Ωστόσο, οι θέσεις της Ουάσιγκτον τόσο στο ζήτημα του χρέους όσο και για την αντικατάσταση των πολιτικών λιτότητας με ένα μείγμα πολιτικής προσανατολισμένο στην ανάπτυξη είναι πολύ κοντά στις κεντρικές επιδιώξεις της ελληνικής κυβέρνησης και η Αθήνα σταθερά προσβλέπει στην πέραν του Ατλαντικού στήριξη για την επίτευξή τους. Υπό το πρίσμα αυτό και ανεξαρτήτως των εξελίξεων που θα έχουν μέχρι τότε μεσολαβήσει, για την κυβέρνηση και προσωπικά για τον κ. Τσίπρα η επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου στη χώρα μας αποτελεί σημαντική κίνηση στήριξης. Προσβλέπουν, άλλωστε, σε ένα ισχυρό μήνυμα στήριξης των προοπτικών της οικονομίας και πρόσκλησης επενδύσεων.

Η κυβέρνηση θα κινηθεί δυναμικά άμεσα για το θέμα του χρέους, ζητώντας από τους εταίρους να τηρήσουν τα συμφωνηθέντα. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Τσίπρας είχε χθες σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου με τους υπουργούς που εμπλέκονται στο θέμα της διαπραγμάτευσης και στο ζήτημα του χρέους, προκειμένου να αξιολογηθούν οι τελευταίες εξελίξεις και να διαμορφωθεί η στρατηγική της Αθήνας, ενόψει και της μετάβασης του πρωθυπουργού στις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο Κορυφής αύριο και μεθαύριο. Στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου, ο πρωθυπουργός θα έχει συναντήσεις με την Αγκελα Μέρκελ, τον Φρανσουά Ολάντ, τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και τον Μάρτιν Σουλτς, στους οποίους θα μεταφέρει το αίτημα της Αθήνας για οριστικοποίηση του πλαισίου αναδιάρθρωσης του χρέους, συνδέοντάς το με την ευρύτερη σταθεροποίηση της Ευρώπης.

Στις επαφές του πρωθυπουργού αναμένεται να κυριαρχήσουν θέματα σχετικά με την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Μιλώντας άλλωστε στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι στις προτεραιότητες της κυβέρνησης είναι το κλείσιμο της αξιολόγησης και η έναρξη της συζήτησης για το χρέος και την ποσοτική χαλάρωση.

Οσον αφορά την επίσκεψη Ομπάμα στην Ελλάδα, από την κυβέρνηση επισήμως δεν την είχαν ανακοινώσει μέχρι αργά χθες, καθώς, όπως ανέφεραν, η επίσημη ανακοίνωση θα γίνει ταυτόχρονα με τον Λευκό Οίκο όταν οριστικοποιηθεί το συνολικό πρόγραμμα της περιοδείας του Αμερικανού προέδρου στην Ευρώπη. Ωστόσο, κυβερνητικές και διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η επίσκεψη πραγματοποιείται σε μια συγκυρία κατά την οποία στην ευρύτερη περιοχή εξελίσσονται ταυτόχρονα πάρα πολλά θέματα, υπάρχουν μεγάλα μέτωπα ανοικτά, για τα οποία υπάρχει εκπεφρασμένο έντονο ενδιαφέρον των ΗΠΑ. Οι εξελίξεις στη Συρία, στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και στη Βόρεια Αφρική προσελκύουν σταθερά την προσοχή της διεθνούς κοινότητας, ενώ η απειλή της τρομοκρατίας παραμένει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Παράλληλα, η Ουάσιγκτον παρακολουθεί στενά την ανάπτυξη νατοϊκών δυνάμεων στο Αιγαίο για την αποτροπή των προσφυγικών ροών.

Για την Οικονομία και το Αιγαίο

Όπως σχολιάζει ο Αθανάσιος Έλλις, σε ό,τι αφορά την οικονομία, είναι ξεκάθαρη η υποστηρικτική θέση των ΗΠΑ. Ο ίδιος ο πρόεδρος Ομπάμα έχει επανειλημμένα ταχθεί υπέρ της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, με πιο πρόσφατη τη σχετική έμμεση αναφορά που έκανε κατά την προχθεσινή συνάντησή του με τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι, στον Λευκό Οίκο. Ο υπουργός Οικονομικών Τζακ Λιου, στη διάρκεια της ετήσιας συνόδου του ΔΝΤ, υπογράμμισε την ανάγκη να γίνει αυτό το συντομότερο δυνατόν. Φυσικά, σταθερή παράμετρος των υποβοηθητικών πέραν του Ατλαντικού δηλώσεων παραμένει και η επίμονη παρότρυνση προς την Αθήνα να τολμήσει δύσκολες αλλά αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στο κράτος και γενικότερα στη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας ώστε να καταστεί αυτή πιο παραγωγική και ανταγωνιστική.

Οι ΗΠΑ άλλωστε είναι από τους βασικούς μετόχους του ΔΝΤ και η πίεση που μπορούν να ασκήσουν στην Ευρώπη, σε περίπτωση πάντα που υπάρξει συμφωνία ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τον Ομπάμα, είναι τεράστια.

Στην «ατζέντα» των συζητήσεων, που θα πραγματοποιηθούν μετά τις αμερικανικές εκλογές, αναμένεται να βρεθεί το προσφυγικό,καθώς εκτός από την οικονομική υπάρχει και η γεωπολιτική αστάθεια που απειλεί την Ελλάδα και πρέπει να ανησυχεί την υπερδύναμη. Εξάλλου το ΝΑΤΟ εξακολουθεί να παραμένει στο Αιγαίο,με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Από την τρομοκρατική απειλή μέχρι την ανθρωπιστική τραγωδία του προσφυγικού, η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο. Η ανάγκη να στηριχθεί η χώρα έχει επισημανθεί επανειλημμένως, άμεσα ή έμμεσα και από την Ουάσιγκτον.

Ομπάμα στην La Republica: “H Λιτότητα έριξε κάποιες χώρες της Ευρώπης σε τέλμα”

Αξίζει να σημειωθεί ότι την Αθήνα έχει να επισκεφθεί αμερικανός πρόεδρος από την εποχή του Μπιλ Κλίντον.

Η επίσκεψη Ομπάμα, σε μία περίοδο που μιλάει εναντίον της λιτότητας, αποκτά ιδιαίτερη σημασία.

Ενδεικτικά είναι όσα δήλωσε στην La Repubblica: “Πιστεύω ότι τα μέτρα λιτότητας έχουν συμβάλει στην επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη. Ορισμένες χώρες είδαμε ότι βρέθηκαν επί σειρά ετών σε οικονομικό τέλμα, το οποίο αύξησε τις οικονομικές δυσκολίες και τους φόβους που διαπιστώνουμε (να αναφύονται) σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο, ιδίως στους νέους, οι οποίοι έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να βρεθούν άνεργοι”.

Το Κυπριακό στην ατζέντα

Σημειώνεται ότι οι θέσεις της Ουάσιγκτον τόσο στο ζήτημα του χρέους όσο και για την αντικατάσταση των πολιτικών λιτότητας με ένα μείγμα πολιτικής προσανατολισμένο στην ανάπτυξη είναι πολύ κοντά στις κεντρικές επιδιώξεις της ελληνικής πλευράς. Είναι προφανές ότι στην επίσκεψη του κ. Ομπάμα στην Αθήνα κεντρικό θέμα θα είναι επίσης το Κυπριακό και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Πέραν αυτών, είναι δεδομένη η αυξημένη διπλωματική κινητικότητα σε διεθνές επίπεδο για την επίλυση του Κυπριακού, θέμα στο οποίο ο Λευκός Οίκος έχει εκδηλώσει ενεργό ενδιαφέρον.

Πότε αποφασίστηκε η επίσκεψη

Οι βάσεις για το ταξίδι αυτό πρέπει να θεωρήσουμε ότι ετέθησαν κατά ένα άλλο ταξίδι, αυτό του Νίκου Παππά στις ΗΠΑ προσφάτως. Ο υπουργός Επικρατείας είχε συναντηθεί στο Λευκό Οίκο με το Γουόλυ Αντεγιέμο, ο οποίος συμμετέχει στον “πρωινό καφέ” του Ομπάμα και είναι σύμβουλος του για θέματα διεθνούς οικονομίας, και στο Treasury με το Νέιθαν Σιτς, υφυπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ.

Με αυτούς τους δύο συζήτησαν το ενδεχόμενο να επισκεφθεί ο Ομπάμα τις ΗΠΑ. Οι πρώτες αναφορές σε μία επίσκεψη Ομπάμα είχαν γίνει μάλιστα κατά το προηγούμενο ταξίδι του Παππά στην Ουάσινγκτον το Μάιο. Τότε είχε συναντηθεί με τον υπουργό Οικονομικών Τζακ Λιου, την υφυπουργό Εξωτερικών Βικτόρια Νιούλαντ, το Σιτς και το διευθυντή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας Τσάρλς Κάπτσαν, ο οποίος επίσης συμμετέχει στον πρωινό καφέ του Ομπάμα.

Η “περιοδεία” Ομπάμα

Ο απερχόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ προγραμματίζει “αποχαιρετιστήρια” περιοδεία επί ευρωπαϊκού εδάφους στα μέα Νοεμβρίου, με ήδη έναν σίγουρο σταθμό, το Βερολίνο, όπου θα έχει επαφές με την Καγκελάριο Μέρκελ, ενώ σύμφωνα με αναλυτές δεδομένη πρέπει να θεωρείται η επίσκεψη του και στο Παρίσι, λόγω και της κοινής δράσης των χωρών αυτών στην μάχη κατά των τζιχαντιστών στην Μέση Ανατολή.