Οι υπηρεσίες πληροφοριών μποστά στις νέες προκλήσεις – Ένα αποκαλυπτικό βιβλίο με μια διαφορετική ανάλυση της πολιτικής ασφαλείας για τα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο με δυσεύρετες πληροφορίες για σειρά φλέγοντων ζητημάτων
Η περιοχή που καλύπτει τα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο ιστορικά έχει αποτελέσει γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης, μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής. Ιστορικά αυτές οι περιοχές έχουν γίνει μάρτυρες της αλληλεπίδρασης και της σύγκρουσης διαφόρων αυτοκρατοριών, θρησκειών και πολιτισμών. Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, τα Βαλκάνια και η περιοχή της Μεσογείου, αντιμετωπίζουν πληθώρα προκλήσεις ασφαλείας. Ξεκινώντας από τη διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας, ως τα επακόλουθα της επονομαζόμενης Αραβικής Άνοιξης, η εθνοκάθαρση, η πολιτική αναταραχή, ο φονταμενταλισμός, το οργανωμένο έγκλημα, η τρομοκρατία, η παράνομη μετανάστευση και οι ξένες επεμβάσεις έχουν διαμορφώσει κατά κύριο λόγο την ατζέντα της περιφερειακής ασφάλειας.
Παρά το γεγονός ότι υπάρχει μια τεράστια βιβλιογραφία που θέτει τις προκλήσεις για την ασφάλεια σε αυτές τις περιοχές, λείπει το κείμενο εκείνο που παραθέτει βαθύτερη γνώση των εξελίξεων που καταγράφονται στις υπηρεσίες πληροφοριών τα τελευταία χρόνια. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει πολύ μεγάλη ανάγκη για κατανόηση των κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών παραγόντων που θα διαμορφώσουν το μέλλον αυτών των περιοχών. Η πληροφορία είναι η κατανόηση, και η λειτουργία της πληροφορίας, η συλλογή, ο συσχετισμός, η ανάλυση, και η μετάδοση της σχετικής πληροφορίας αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι (ή είναι καίριας σημασίας) για την εθνική και περιφερειακή ασφάλεια.
«Οι μυστικές υπηρεσίες πέρα από την Αγγλόσφαιρα: Η περιοχή της Μεσογείου και των Βαλκανίων» καλύπτει το κενό, παραθέτοντας και αναλύοντας θέματα των υπηρεσιών πληροφοριών. Ο Γιάννης Νομικός και ο Τζόσεφ Φιτσανάκης έχουν επιμεληθεί μια μοναδική συλλογή επιστημονικών κειμένων/δοκιμίων που ασχολούνται με θέματα, όπως η μεταρρύθμιση των υπηρεσιών πληροφοριών, η σχέση μεταξύ των μίντια και της κοινότητας των πληροφοριών, η σημασία των οικονομικών πληροφοριών, ο εκδημοκρατισμός των υπηρεσιών πληροφοριών, οι σχέσεις μεταξύ υπηρεσιών πληροφοριών και της εκτελεστικής εξουσίας, η συνεργασία των υπηρεσιών πληροφοριών εντός της ΕΕ, και γενικά οι ιστορικοί και οι πολιτισμικοί παράγοντες που διαμορφώνουν την πρακτική των υπηρεσιών πληροφοριών.
Η καλογραμμένη και περιεκτική συλλογή των δοκιμίων δίνει δυσεύρετες πληροφορίες και γνώση για μια σειρά ζητημάτων, όπως η Κροατία, Μαυροβούνιο, Βοσνία Ερζεγοβίνη, Σερβία, Αλβανία, Ελλάδα, Κύπρος και πολλά άλλα. Το βιβλίο επίσης λειτουργεί ως παράδειγμα για τον τρόπο που έχει εξελιχθεί η βιβλιογραφία για τις σπουδές πληροφοριών σε μια περιοχή που έχει κατά κύριο λόγο παραμεληθεί από τη δυτική ακαδημαϊκή κοινότητα πληροφοριών. Η τελευταία περιορίζεται από μια εθνοκεντρική προσέγγιση αναφορικά με τις πληροφορίες. Πολύ συχνά, οι αγγλοάξονες μελετητές θεωρούν ότι η κατανόησή τους στο θέμα των πληροφοριών είναι και καθολική (ίδια για όλους). Οι συγγραφείς συγκέντρωσαν μια εξαιρετική ομάδα ειδικών και έδωσαν φωνή σε πληθώρα απόψεων. «Οι μυστικές υπηρεσίες πέρα από την Αγγλόσφαιρα: Η περιοχή της Μεσογείου και των Βαλκανίων» αποτελεί μια έρευνα για τις πτυχές των υπηρεσιών ασφαλείας σε χώρες, οι οποίες θα ήταν σπάνια προσβάσιμες (διαθέσιμες) σε μελετητές που δεν γνωρίζουν ξένες γλώσσες.
Οι συντάκτες του παρόντος είναι αξιέπαινοι για την πολύ ενδιαφέρουσα συλλογή των κειμένων πολύ πληροφορημένων συγγραφέων για τη Μεσόγειο και το Νοτιοανατολικό κομμάτι της Ευρώπης. Υπάρχει μεγάλη ανάγκη για ένα σύγγραμμά σαν και αυτό, που απευθύνεται σε μια τόσο ασταθή περιοχή, της οποίας τα θέματα ασφαλείας δεν λαμβάνουν από τους ξένους την ακαδημαϊκή και πολιτική προσοχή που τους αξίζει.
Τα διάφορα δοκίμια εστιάζουν σε ζητήματα της τελευταίας 25ετίας, από το τέλος του Ψυχρού πολέμου και εφεξής. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στις μεταρρυθμίσεις που έγιναν στις υπηρεσίες πληροφοριών, τους πολέμους στην πρώην Γιουγκοσλαβία, το οργανωμένο έγκλημα, τη διαφθορά και τα θέματα της μετανάστευσης.
Όσο οι συντάκτες συζητούν το βαθμό επιτυχίας στις μεταρρυθμίσεις των υπηρεσιών πληροφοριών, συχνά στην μετάβαση από ένα ολοκληρωτικό σε ένα δημοκρατικό πλαίσιο, οι κληρονομιές του παρελθόντος λαμβάνουν μια εξέχουσα θέση στα διάφορα δοκίμια των συγγραφέων.
Έτσι, η ίδια η ενσωμάτωση στο χρόνο, η παράδοση και η γεωγραφική θέση εντυπωσιάζει τον αναγνώστη και συμβάλλει σε μια διασυνοριακή και διαπολιτισμική κατανόηση των συστημάτων πληροφοριών σε αυτό το μέρος του κόσμου.
