Από τη Φιλονόη
Μετὰ τὴν ἔναρξι τῆς ἐπαναστάσεως στὴν χερσόνησο τοῦ Αἵμου, ὁ σουλτάνος, πρὸ κειμένου νὰ κρατήσῃ τοὺς πληθυσμοὺς σὲ κατάστασιν καταστολῆς, ἐκδίδει διαταγὴ ἀφοπλισμοῦ.
Ἡ διαταγὴ ἀφοπλισμοῦ ἐσήμαινε πὼς σὲ λίγο θὰ ξεκινοῦσαν οἱ σφαγὲς τῶν ἀμάχων.
Σὲ πολλὲς περιοχές, ὅπως στὴν Σμύρνη, στὴν Κωνσταντινούπολι, στὶς Κυδωνίες οἱ ἐπιθέσεις κατὰ τῶν ἀμάχων ξεκινοῦν ἄμεσα. Οἱ σφαγὲς δὲν περιγράφονται.
Ὁ πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος Ε΄, ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἀπαγχονισμό του, ὑπέστῃ καὶ πολλοὺς εὐτελισμούς, πρὸ κειμένου νὰτρομοκρατηθοῦν οἱ Ἕλληνες τῆς Κωνσταντινουπόλεως.
Στὴν Κύπρο φθάνοντας ἡ διαταγὴ τοῦ ἀφοπλισμοῦ δίδει ἐμμέσως τὸμήνυμα στοὺς Κυπρίους. Πρέπει νὰ προστατεύσουν τοὺς ἀμάχους τους. Ἀλλά ἦταν κάτι τέτοιο πραγματοποιήσιμον;
Ἐπὶ κεφαλῆς τῶν ὀθωμανικῶν δυνάμεων στὴν Κύπρο ἦτο ὁ Κιουτσοῦκ Μεχμὲτ πασσᾶς.
Στὶς 3 Μαΐου τοῦ 1821, λαμβάνει ἐνισχύσεις 4.000 ἀνδρῶν, ἀπὸ τὴν Συρία, καὶ διατάσσει ἀφοπλισμὸ ἄμεσο. Δῆλα δὴ σφαγὴ τῶν ἀμάχων καὶλεηλασία τῶν περιουσιῶν τους.
Ἀμέσως ξεχύνονται μὲ λύσσα στὶς πόλεις καὶ στὰ χωριὰ οἱ ἄνδρες του καὶλεηλατοῦν, πυρπολοῦν, αἰχμαλωτίζουν, βασανίζουν μὲ τὸ πρόσχημα τοῦἀφοπλισμοῦ.
Λίγες ἡμέρες ἀργότερα ἐπιστρέφουν γιὰ νὰ δηλώσουν πὼς τὸ «σφάγιον δὲν εἶχε νύχια», κατὰ τὸν Διονύσιο Κόκκινο. Δῆλα δὴ πὼς ὁ ἀφοπλισμὸς εἶχει ἐπιτευχθῇ.
Ἀπὸ τὴν ἐπιστροφή τους ὅμως καὶ μετὰ ξεκινοῦν οἱ κωμωδίες.
Τεχνητὰ ἐπεισόδια μὲ στόχο τὴν δημιουργία ἐντυπώσεων καὶ τὴν ἀνεύρεσι τῆς ζητουμένης ἀφορμῆς γιὰ νὰ ἐπιτεθοῦν στοὺς Κυπρίους καὶ νὰ τοὺς αἱματοκυλήσουν.
Οἱ ἴδιοι οἱ ὀθωμανοὶ κυκλοφοροῦσαν διάφορες φῆμες καὶ σιγὰ σιγά, λίγοι λίγοι, οἱ πρόκριτοι ἄρχισαν νὰ σύρονται στὴν Λευκωσία καὶ νὰφυλακίζονται, νὰ βασανίζονται ἤ καὶ νὰ δολοφονῶνται. Μεταξύ τους κι ἀρκετοὶ κληρικοί.
Σύμβουλος σὲ ὅλα τὰ παραπάνω, τοῦ Κιουτσοῦκ Μεχμέτ, ὁ Γεώργιος Λασιέρ, Γάλλος.
Οἱ παγίδες ἐστήνοντο ἀναλόγως τῆς στοχεύσεως. Πολὺ γρήγορα ἡτρομοκρατία ἐξηπλώθῃ στὴν Κύπρο. Πολλοὶ κάτοικοι τῆς Λευκωσίας κατέφυγον στὴν Λάρνακα, ἐλπίζοντας νὰ διαφύγουν τῆς συλλήψεως καὶτῆς θανατώσεως. Ὅμως οἱ φυλακίσεις, οἱ βασανισμοὶ καὶ οἱ θανατώσεις ἐξακολουθοῦν.
Ὁ Κιουτσοῦκ Μεχμὲτ στέλνει κατάλογο, μὲ ὅσους ὑποτίθεται θεωροῦσε ἐπικινδύνους στὴν Πύλη, προτείνοντας ἐξόντωσι καὶ δήμευσιν τῶν περιουσιῶν τους. Ὅσοι εἶχαν κάποιες μικρὲς ἤ μεγάλες περιουσίες προσετέθησαν στὸν κατάλογο καὶ μάλιστα, αὐτὸς ὁ κατάλογος ἐμεγάλωσε ἀκόμη περισσότερο, ὅταν ἐζητήθῃ ἡ συμβουλὴ τῶν περιφεριακῶν ἀγάδων.
Ἡ ἐπιχείρησις εἶχε στηθῇ θαυμάσια.
Στὶς 9 Ἰουλίου τοῦ 1821, κατόπιν ἀναγνώσεως τῆς ἀποφάσεως τοῦσουλτάνου, ὁ μητροπολίτης Κυπριανός, μαζὺ μὲ τρεῖς κληρικοὺς ἀκόμη, ἀπηγχονίσθησαν.
Τὴν ἐπομένη, 10 Ἰουλίου, ξεκινᾶ ἡ σφαγή.
Τριάντα ἕξι ἀπὸ τοὺς ἐκεῖ συγκεντρωμένους Ἕλληνες ἐξισλαμίζονται γιὰνὰ γλυτώσουν.
Οἱ ἀπηγχονισμένοι παραμένουν κρεμασμένοι γιὰ πολλὲς ἡμέρες.
Οἱ σφαγιασθέντες ἐπίσης.
Κάποιοι, ἐλάχιστοι, κατέφυγον στὴν Λάρνακα, ὅπου βρῆκαν βοήθεια καὶπερίθαλψι ἀπὸ τὸν πρόξενο τῆς Γαλλίας, ὁ ὁποῖος, ἐν ἀντιθέσει μὲ τὸν διερμηνέα του Λασιέρ, προσέφερε ἀφειδῶς τὴν προστασία του.
Ἐλάχιστοι ἀπὸ τοὺς προκρίτους διεσώθησαν.
Τὰ μοναστήρια, οἱ οἰκίες καθῶς καὶ κάθε σημεῖον ποὺ θὰ μποροῦσε νὰδιαθέτῃ κάποιο περιουσιακὸ στοιχεῖον, ἐλεηλατήθησαν.
Οἱ γυναῖκες καὶ τὰ παιδιὰ τῶν δολοφονηθέντων ἐπωλήθησαν ὤς σκλάβοι κι ἐλάχιστοι ἐξ αὐτῶν ἐξηγοράσθησαν ἀν τὶ ἑνὸς ἑκατομμυρίου γροσίων.
Πληροφορίες ἀπὸ τὸν Διονύσιο Κόκκινο, Ἑλληνικὴ Ἐπανάστασις.
