Πως ΗΠΑ, ΕΕ και Κύπρος εντείνουν το πρόβλημα. Οι συστάσεις της Γερμανίας και ο παρασκηνιακός ρόλος των ΗΠΑ
Γράφει ο Χρήστος Φράγκου
Εγκλωβισμένη ανάμεσα στη σκληρή αμερικανική γραμμή για τη χαλιναγώγηση της Τουρκίας και απεξάρτησή της από τον ρώσικο άξονα και στην ευρωπαϊκή στρατηγική, της βήμα-βήμα επαναπροσέγγισης και της επίλυσης των διαφορών σε διμερές επίπεδο, είναι η Ελλάδα, ενώ το NATO παραμένει ουδέτερο, καθώς και οι δυο χώρες είναι μέλη του. Η ισχύς και η αντίρροπη δυναμική των ασκούμενων δυνάμεων στο ζήτημα των δυο στρατιωτικών καθώς και η διεθνοποίησή του, εγείρουν πλέον σημαντικό κίνδυνο παρατεταμένης κράτησής τους.
Παράλληλα στην εξίσωση προστίθενται η κυπριακή ΑΟΖ, οι παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου και τα επεισόδια στο Αιγαίο, διαμορφώνοντας ένα ιδιαίτερα ρευστό και πολυπαραγοντικό σκηνικό, στο οποίο επιδρά και η δυναμική που αναπτύσσεται στο εσωτερικό της Τουρκίας, από τις πολιτικές συμμαχίες του Ταγίπ Ερντογάν, ενώ επιβαρύνεται και από τυχόν αρνητικές εξελίξεις στο μέτωπο της Αφρίν στη Συρία.
Η ελληνική κυβέρνηση, επίσης, αναζητά λύση στο ζήτημα των δυο στρατιωτικών, οι οποίοι ήδη έχουν μετατραπεί σε πιόνια της Άγκυρας, ενώ ταυτόχρονα θέλει να χρησιμοποιήσει την αμερικανική πίεση για να ελέγξει την τουρκική επιρροή στην πΓΔΜ, καθώς οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του ονοματολογικού εξελίσσονται με ταχείς ρυθμούς, αλλά αντιμετωπίζουν πάγιο κίνδυνο εκτροχιασμού από έξωθεν παρεμβάσεις.
Η σκληρή αγάπη της Ευρώπης
Η Τουρκία, δια του πρωθυπουργού, Μπιναλί Γιλντιρίμ, μετά τη συνάντησή του με την Άγκελα Μέρκελ, έστειλε μήνυμα εκτόνωσης της κρίσης και επίλυσής της σε διμερές πολιτικό επίπεδο. Κατεύθυνση στην οποία πιέζει και η Γερμανία, μέσω των δηλώσεων του Στέφεν Σάιμπερτ, εκπροσώπου Τύπου της καγκελαρίας.
Στο παζλ όμως βρίσκεται και το Κυπριακό, λόγω της εξόρυξης στην Κυπριακή ΑΟΖ, επιμέρους παρτίδα, στην οποία η Τουρκία ήδη κατάφερε μια διπλωματική νίκη αναγκάζοντας σε αποχώρηση το γεωτρύπανο της ιταλικής ENI. Το μέτωπο αυτό όμως αναθερμαίνεται, τώρα, καθώς στην περιοχή οδεύει γεωτρύπανο της αμερικανικής ExxonMobil, για την προστασία του οποίου οι ΗΠΑ στέλνουν μια αρκετά ισχυρή δύναμη κρούσης πεζοναυτών με αμφίβιες μονάδες και μικρό αεροπλανοφόρο, το Iwo Jima.
Στο μυαλό του Ταγίπ Ερντογάν
Οι διεθνείς παρεμβάσεις, όπως έχουν εκδηλωθεί μέχρι τώρα, ως αποτέλεσμα των διπλωματικών ενεργειών Αθήνας και Λευκωσίας, επί των ανοιχτών μετώπων με την Τουρκία, είναι ιδιαίτερα επιθετικές προς την Άγκυρα, σε βαθμό που ίσως δεν επιτρέπουν στον Ταγίπ Ερντογάν την αναδίπλωση χωρίς πολιτικό κόστος στο εσωτερικό. Η αποδυνάμωση του Ταγίπ Ερντογάν εντάσσεται στην αμερικανική στρατηγική, όμως, καθώς η Ευρώπη 18 μήνες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα και με το πογκρόμ να έχει μετριαστεί, έδωσε την πολυπόθητη διεθνή νομιμοποίηση στον Τούρκο πρόεδρο.
Τον Ταγίπ Ερντογάν συνάντησε πρώτα ο Αλέξης Τσίπρας και εν συνεχεία ο Εμμάνουελ Μακρόν, ενώ ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ και ο υπουργός Εξωτερικών Μελβούτ Τσαβούσογλου, έγιναν δεκτοί από την καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ και τον υπουργό Εξωτερικών, Ζίγγμαρ Γκάμπριελ.
Η σύγκρουση με τις ΗΠΑ όμως, που έφτασε σε επίπεδο διακοπής έκδοσης visa και από τις δυο πλευρές, έχει μεν αποκλιμακωθεί διπλωματικά, όχι όμως και πολιτικά, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν ελάβε μεν, de facto, ανοχή στις στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των Κούρδων στη Συρία, πλην όμως δεν έχει καταλήξει σε συμφωνία για μια σειρά από ανοιχτά ζητήματα, με κυρίαρχο την αλλαγή στάσης ων ΗΠΑ στο πρόσωπό του και τη στήριξη της πρεσβείας των ΗΠΑ στις επερχόμενες εκλογές.
Ο Ταγίπ Ερντογάν, ισορροπώντας επί μακρόν σε λεπτό στρώμα πάγου, έχει αρχίσει να γίνεται νευρικός καθώς οι αντοχές του και της οικονομίας εξαντλούνται. Θέλοντας, όμως, να κρατήσει ζωντανές τις σχέσεις του με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, καθώς από κοινού ελέγχουν τις εξελίξεις στη Συρία, ενώ επιδιώκουν να εντείνουν την παρουσία και την επιρροή τους στα Βαλκάνια, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, είναι δεσμευμένος σε μια συγκρουσιακή με τις ΗΠΑ γραμμή, από την οποία θα υπαναχωρήσει όταν η Μόσχα ανταλλάξει (για ακόμη μια φορά) την Τουρκία για τα Βαλκάνια.
Το νέο γεωοικονομικό δόγμα Τραμπ
Η κατάσταση περιπλέκεται από την αυτόνομη προώθηση του νέου γεωοικονομικού δόγματος των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, όπου βρίσκεται σε εξέλιξη προσπάθεια προσέγγισης χωρών -ακόμα και εχθρικών μεταξύ τους- υπό τον αμερικανικό μανδύα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εγγύτητα Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ, η οποία εκφράζεται τόσο στην απομόνωση του Ιράν, του Κατάρ και του Λιβάνου αλλά στην υψηλής σημειολογίας απόφαση του διαδόχου του στέμματος για την απελευθέρωση του εναερίου χώρου της χώρας του για πτήσεις προς το Ισραήλ, για πρώτη φορά μετά από 70 χρόνια.
