Βαθαίνει το ρήγμα μεταξύ Πατριαρχείου Μόσχας και Κωνσταντινουπολεως
Μετά τη λήξη της συνεντεύξεως, την οποία παραχώρησε σε απευθείας μετάδοση στον τηλεοπτικό σταθμό «Ρωσία – 24», στις 8 Σεπτεμβρίου 2018, ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, προέβη σε δήλωση τύπου ως κάτωθι:
Χθες το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ανακοίνωσε την αποστολή των δύο εξάρχων του, δηλαδή ειδικούς απεσταλμένους, στο Κίεβο. Σήμερα η Ιερά Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας εξέδωσε ένα ανακοινωθέν, όπου υπέδειξε την αντικανονικότητα αυτής της κινήσεως. Η αποστολή εξάρχων (ειδικών ή οποιωνδήποτε απεσταλμένων) σε μια άλλη τοπική Εκκλησία μπορεί να γίνει αποκλειστικά με τη συγκατάθεση της ίδιας τοπικής Εκκλησίας. Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως δεν υπέβαλε κανένα σχετικό αίτημα προς τον Πατριάρχη Μόσχας, αλλά ούτε και στον Μακαριώτατο Μητροπολίτη Κιέβου Ονούφριο, τον οποίο ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος κατ’επανάληψιν ανεγνώριζε δημοσίως ως μόνο κανονικό αρχηγό της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Ουκρανία.
Η ἐν λόγῳ πράξη έγινε κατά παράβασιν των εκκλησιαστικών κανόνων και δεν μπορεί να παραμένει αναπάντητη. Ελπίζουμε ότι η Κωνσταντινούπολη θα επανεξετάσει την απόφαση αυτή, σε αντίθετη περίπτωση θα αναγκασθούμε να προβούμε σε σχετικές αποφάσεις και να αντιδράσουμε.
Σήμερα το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως δηλώνει ότι οι εξονομασθέντες ειδικοί αντιπρόσωποι θα αναλάβουν την ολοκλήρωση εκείνου του σχεδίου απονομής αυτοκεφάλου καθεστώτος στην Εκκλησία της Ουκρανίας, το οποίο ανακοινώθηκε ακόμη τον περασμένο Απρίλιο και το οποίο θέλουν τώρα να φέρουν εἰς πέρας. Τι σημάνουν όλα αυτά κατά τη γνώμη μας; Αυτά σημαίνουν κυρίως την απόδοση κανονικότητας στο ἐν Ουκρανίᾳ σχίσμα, διότι μόνοι οι σχισματιοί διεκδικούν το αυτοκέφαλο, ενώ η κανονική Εκκλησία της Ουκρανίας, η οποία ενώνει την πλειοψηφία των Ορθοδόξων χριστιανών της Ουκρανίας (μιλάμε για περισσότερες από 12 χιλιάδες ενορίες και περισσότερες από 200 Ιερές Μονές), δεν ζήτησε κανένα αυτοκέφαλο ούτε καμία αυτοτέλεια. Αντιθέτως, η Διάσκεψη των Επισκόπων της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, η οποία συνήλθε πρόσφατα, αποφάσισε ομοφώνως ότι το παρόν καθεστώς της Εκκλησίας αυτής είναι το καλύτερο γι’αυτή. Και είναι το καθεστώς μιας αυτοδιοικήτου Εκκλησίας εντός του Πατριαρχείου Μόσχας.
Επομένως, το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως τώρα πάτησε πλέον ανοιχτά στο μονοπάτι του πολέμου. Και δεν είναι μόνο ο πόλεμος κατά της Ρωσικής Εκκλησίας, ούτε μόνο κατά του Ουκρανικού Ορθοδόξου λαού. Στην ουσία, είναι ένας πόλεμος κατά της ενότητας συμπάσης της Ορθοδοξίας.
Διότι, εάν φέρουν εἰς πέρας αυτό το ύπουλο θα έλεγα και δολερό σχέδιο, η πλειοψηφία των Ορθοδόξων χριστιανών της Ουκρανίας δεν θα αποδεχθεί το αυτοκέφαλο αυτό. Ούτε η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας θα δεχθεί την ἐν λόγῳ απόφαση. Αναγκαστικά θα διακόψουμε την κοινωνία με την Κωνσταντινούπολη, και τότε η Κωνσταντινούπολη δεν θα έχει απολύτως κανένα δικαίωμα πλέον να διεκδικεί την ηγεσία στον Ορθόδοξο κόσμο. Σήμερα το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως αυτοπαρουσιάζεται ως sui generis επικεφαλής των 300 εκατομμυρίων Ορθοδόξων του πλανήτη, και τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως τον βλέπουν σχεδόν ως ένα Ορθόδοξο Πάπα. Και όμως, τουλάχιστον ενα ήμισυ του ορθοδόξου πληθυσμού δεν θα τον αναγνωρίζει πλέον ούτε ως πρώτον μέσα στην οικογένεια των Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Φρονώ ότι για την πράξη του αυτή ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος θα φέρνει προσωπική ευθύνη ενώπιον του κριτηρίου του Θεού και της ιστορίας.
Τμήμα Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας
Νωρίτερα στις 7 Σεπτεμβρίου είχε προηγηθεί η σχετική ανακοίνωση του οικουμενικού Πατριαρχείου για τον διορισμό Εξαρχείας στην Αμερική
Ἀνακοινοῦται ὅτι ἐντός τῶν πλαισίων τῆς προετοιμασίας τῆς ἀποφασισθείσης ἀπονομῆς αὐτοκεφάλου καθεστῶτος εἰς τήν ἐν Οὐκρανίᾳ Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἐξωνόμασεν ὡς Ἐξάρχους αὐτοῦ ἐν Κιέβῳ τόν Πανιερώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Παμφίλου κ. Δανιήλ, ἐξ Ἀμερικῆς, καί τόν Θεοφιλέστατον Ἐπίσκοπον Edmonton κ. Ἱλαρίωνα, ἐκ Καναδᾶ, ἀμφοτέρους διακονοῦντας τούς ἐν ταῖς χώραις αὐταῖς Οὐκρανούς Ὀρθοδόξους ὑπό τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον.
Ἐν τοῖς Πατριαρχείοις, τῇ 7ῃ Σεπτεμβρίου 2018
Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας
τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου
