Συντάξεις, αντίμετρα, νέες ρυθμίσεις για μισθωτούς, συνταξιούχους και παρατάσεις σε εξωδικαστικό συμβιβασμό και νόμο Κατσέλη, είναι τα έξι φλέγοντα ζητήματα που αναμένεται να ξεκαθαρίσουν μέσα στον Νοέμβριο 2018.
Εξαίρεση ίσως αποτελέσουν οι συντάξεις, όπου οι οριστικές αποφάσεις ενδεχομένως να μη ληφθούν στο Eurogroup της 5ης Νοεμβρίου, αλλά στο επόμενο, που θα συνεδριάσει στις 3 Δεκεμβρίου.
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση θα γνωρίζει εκ των προτέρων τις αποφάσεις της τελευταίας φετινής συνόδου του Eurogroup, αφού οι συζητήσεις για μια μικρή μείωση της προσωπικής διαφοράς έως 4% και για περιορισμένο αριθμό συνταξιούχων ή για την πλήρη ακύρωση του μέτρου βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη.
Ο υπουργός Οικονομικών θα έχει τηλεδιασκέψεις με τους θεσμούς, ενώ στις 12-14 Οκτωβρίου, στη διάρκεια της συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας που θα γίνει στο Μπαλί και όχι στην Ουάσινγκτον, θα αδράξει την ευκαιρία για νέες πολιτικές ζυμώσεις στο θέμα των συντάξεων, με στόχο να καμφθούν οι αντιδράσεις του Ταμείου.
Τα δύο προσχέδια προϋπολογισμού για το 2019, αυτό που θα κατατεθεί την 1η Οκτωβρίου στη Βουλή και αυτό που θα σταλεί στην Ε.Ε. στις 15 Οκτωβρίου, θα ακολουθούν το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα με μειωμένο το κονδύλι της συνταξιοδοτικής δαπάνης.
Εκτός από τις συντάξεις, που αναμφίβολα είναι η κορωνίδα στις προτεραιότητες του μεγάρου Μαξίμου, μέσα στον Νοέμβριο θα ξεκαθαρίσει και το «τοπίο» με τον χρόνο εφαρμογής των θετικών μέτρων («αντίμετρα») στη βάση των εξαγγελιών του πρωθυπουργού από τη ΔΕΘ.
Εντατικές συζητήσεις θα υπάρξουν τον ίδιο μήνα και για την καθιέρωση νέων διευκολύνσεων πληρωμής χρεών που θα αφορούν μόνο μισθωτούς και συνταξιούχους.
Αυτή τη στιγμή, τα χρέη σε εφορίες (102 δισ. ευρώ), Ταμεία (40 δισ. ευρώ) και τράπεζες (90 δισ. ευρώ) ξεπερνούν τα 230 δισ. ευρώ ή το 130% του ΑΕΠ και θα πρέπει να υπάρξουν νέες πρωτοβουλίες – ρυθμίσεις, για να κατέλθει το ιδιωτικό αυτό χρέος σε μικρότερα επίπεδα.
Οι παρατάσεις σε εξωδικαστικό συμβιβασμό και νόμο Κατσέλη είναι δύο ακόμη ζητήματα για τα οποία οι αποφάσεις θα ληφθούν τον Νοέμβριο και, εφόσον υπάρξει «πράσινο φως» από το κουαρτέτο, τον Δεκέμβριο, θα έρθουν και οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις στη Βουλή.
Αναλυτικότερα, το Νοέμβριο «κληρώνει» για τα εξής:
1. Συντάξεις: Μιλώντας σε 130 επενδυτές στο Λονδίνο, ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, εξήγησε ότι το θέμα των συντάξεων έχει τεθεί και ότι έχει πολύ καλές πιθανότητες να βρεθεί «μια εποικοδομητική λύση».
Την ίδια στιγμή, πληροφορίες από τις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι στη λύση της μικρότερης περικοπής των συντάξεων, μόλις 4% από 18% που ορίζει η σχετική διάταξη και για περιορισμένο αριθμό συνταξιούχων, οδηγείται η κυβέρνηση, αδυνατώντας να προσπελάσει το «μπλόκο» για την πλήρη ακύρωση του μέτρου που έχουν στήσει οι δανειστές.
Πρόκειται για μια λύση που ικανοποιεί όλες τις πλευρές, ακόμη και το ΔΝΤ που δεν συμβιβαζόταν με τίποτα λιγότερο από το σενάριο της μείωσης, επιμένοντας ότι πρόκειται για ένα διαρθρωτικό και όχι δημοσιονομικό μέτρο.
Η μείωση, μολονότι μικρή, θα είναι ένα θετικό σήμα προς τις αγορές, από τη στιγμή που θα φέρει και την υπογραφή του Ταμείου.
Αρχική επιδίωξη της κυβέρνησης ήταν να μην εφαρμοστούν οι μειώσεις στις συντάξεις την 1η Ιανουαρίου του 2019, με δεδομένο ότι η εφαρμογή του μέτρου αποτελεί βαρίδι για τις πολιτικές εξελίξεις.
2. Αντίμετρα: Στο βασικό σχέδιο του νέου προϋπολογισμού θα έχουν αποσαφηνιστεί τα αντίμετρα που θα τεθούν σε εφαρμογή το 2019, στη βάση των εξαγγελιών του πρωθυπουργού. Για την ώρα, συνεχίζονται οι συζητήσεις για τον δημοσιονομικό χώρο της τετραετίας 2019 – 2022.
3. Ενταξη μισθωτών – συνταξιούχων στον εξωδικαστικό συμβιβασμό για τα χρέη σε εφορία, ταμεία και τράπεζες: Οι συζητήσεις είναι ακόμη σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων και η ελληνική πλευρά καταβάλλει τον «σκόπελο» των ενστάσεων από τους δανειστές.
Η μάχη για την εφαρμογή του μέτρου προμηνύεται δύσκολη και, αν τελικά τα ελληνικά επιχειρήματα επικρατήσουν, τότε τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, που θα καθιερωθούν, θα είναι ιδιαίτερα αυστηρά.
4. Νέα ρύθμιση, έως 36 δόσεις, για μικρές οφειλές: Το μέτρο θα αφορά μόνο μισθωτούς και συνταξιούχους με οφειλές το πολύ έως 5.000 ευρώ (σ.σ. το αρχικό σενάριο έκανε λόγο για χρέη έως 3.000 ευρώ) και με δυνατότητα εξόφλησης σε 36 δόσεις, από 12 που προβλέπει σήμερα η πάγια ρύθμιση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι συζητήσεις με τους θεσμούς θα γίνουν μέσα στον Νοέμβριο, με σκοπό η νέα διάταξη να έχει νομοθετηθεί μέχρι το τέλος του χρόνου, ενώ οι όποιες αλλαγές θα αφορούν χρέη που δημιουργήθηκαν έως και το τέλος του 2017.
Θα θεσπιστούν συγκεκριμένα περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια που θα πρέπει να πληρούν μισθωτοί συνταξιούχοι για να μπορέσουν να ενταχθούν στις ευεργετικές διατάξεις της ρύθμισης.
5. Παράταση νόμου Κατσέλη: Παράταση ενός έτους της ισχύος του νόμου 3869/2010, γνωστού ως νόμου Κατσέλη, για την προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς, επιδιώκει η κυβέρνηση.
Ο νόμος ισχύει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2018, κάτι που σημαίνει ότι, εάν ευοδωθούν οι προθέσεις της κυβέρνησης, η προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς θα παραταθεί έως το τέλος του 2019.
Το θέμα απαιτεί λεπτό χειρισμό, καθώς συνδέεται με τους μνημονιακούς στόχους για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων και την αύξηση του ρυθμού των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.
Οι ίδιες οι τράπεζες δεν έχουν κανένα λόγο να μη θέλουν την παράταση, καθώς ήδη, με τις πρόσφατες αλλαγές, η διαδικασία υπαγωγής έχει γίνει πιο αυστηρή, οδηγώντας στη σέντρα τούς στρατηγικούς κακοπληρωτές.
6. Παράταση ρύθμισης εξωδικαστικού συμβιβασμού: Μέσα στον Νοέμβριο, η κυβέρνηση θα έχει λάβει την απάντηση των δανειστών για το θέμα της παράτασης του μέτρου ώς το τέλος του 2019.
Η παράταση κρίνεται αναγκαία, καθώς μέχρι σήμερα έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης 52.869 επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες, αλλά έχουν υποβληθεί 3.479 αιτήσεις κι έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τη διαδικασία και ρυθμίσει τα χρέη τους με ευνοϊκό τρόπο μόλις 454 από αυτούς.
Μια από τις αδυναμίες του πλαισίου είναι ότι παρέχει πλήρη προστασία για 10 μήνες σε όσους ξεκινούν τη διαδικασία, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται σκόπιμες καθυστερήσεις από τους ενδιαφερόμενους.
Μάριος Χριστοδούλου
