H συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν μονοπωλεί τον σημερινό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο.
To capital.gr στα δύο ρεπορτάζ του “Τι συζητήθηκε και τι.. αποφεύχθηκε στη συνάντηση Ερντογάν – Τσίπρα” και στο “Παζάρι” Ερντογάν για τους μουφτήδες – Τσίπρας: Να αποκλιμακωθεί η ένταση σε Αιγαίο αναφέρονται τα εξής:
Τα περί “γαλάζιας πατρίδας” που κυριαρχούσε εσχάτως στη ρητορική των τούρκων αξιωματούχων δεν ετέθησαν ούτε δημόσια , ούτε κατ ιδίαν στον Αλέξη Τσίπρα από τον Ταγίπ Ερντογάν.
Αποφεύχθηκαν δηλαδή τα “χειρότερα”, καταρχάς, για μια συνάντηση η οποία ήταν “ναρκοθετημένη” εξ αντικειμένου λόγω της έντασης στις διμερείς σχέσεις, των τελευταίων -πολλών- μηνών.
Ο Ταγίπ Ερντογάν, απέφυγε τις γνωστές του προκλητικές και “αναθεωρητικές” προσεγγίσεις για τη Συνθήκη της Λωζάννης, τις αναφορές σε “γκρίζες ζώνες” και σχετικά “αγκάθια” που δυσχεραίνουν τον ελληνοτουρκικό διάλογο, κρατώντας “χαμηλά” την μπάλα των διεκδικήσεών του.
Σε αυτό που δεν έκανε πίσω ο τούρκος πρόεδρος και σήκωσε πολύ -επικοινωνιακά τουλάχιστον- είναι το θέμα των οκτώ τούρκων πραξικοπηματιών που βρίσκονται στην Ελλάδα και με απόφαση της ελληνικής Δικαιοσύνης δεν πρόκειται να του επιστραφούν , όπως επιμένει ο ίδιος ( “στήνοντας” χθες και σχετική ερώτηση προς τον Α. Τσίπρα από δημοσιογράφο τουρκικού φιλερντογανικού ΜΜΕ).
Τούτο πάντως, όπως ισχυρίζονται από την Κυβέρνηση, δεν ήταν το κυρίαρχο θέμα που απασχόλησε τις μεταξύ τους συζητήσεις. Στις δημόσιες αναφορές του ο έλληνας πρωθυπουργός πάντως, επιχείρησε να το ξεκόψει, επαναλαμβάνοντας ότι ναι μεν δεν είναι καλοδεχούμενοι οι τούρκοι πραξικοπηματίες στην Ελλάδα αλλά η ελληνική Δικαιοσύνη έλαβε την απόφαση να μην επιστραφούν και τελεία- παύλα. “Το εξαντλήσαμε το θέμα με τον τούρκο πρόεδρο” ανέφερε ο κ. Τσίπρας.
Σε ό,τι αφορά το “παζάρι” του κ. Εντογάν: Λύνουμε το θέμα με τους μουφτήδες στην Θράκη, για να επαναλειτουργήσει η θεολογική Σχολή της Χάλκης ( την οποία επισκέπτεται σήμερα ο έλληνας πρωθυπουργός με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο), από την ελληνική κυβέρνηση δεν το “σπουδαιολόγησαν” ιδιαιτέρως.
Τα βήματα για “θετική ατζέντα”
Στο δια ταύτα, αποτιμούν απολύτως θετικά τη συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν, επισημαίνοντας ως εξόχως θετικό το μεταξύ τους κλίμα.
Μιλούν για “ειλικρινή διάλογο και καθαρές κουβέντες” που διέτρεξαν το σύνολο της ατζέντας που τέθηκε.
Επισημαίνουν εξάλλου, ότι ο κ. Τσίπρας έκανε ρητή αναφορά στις τουρκικές παραβιασεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, στα επικίνδυνα επεισόδια σε γη και αέρα , το casus belli και την ανάγκη σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου που πρέπει να επιδεικνύει η Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο.
Σε ό,τι αφορά το κλίμα, διπλωματικές πηγές, σημειώνουν ότι αμφότεροι, Τσίπρας και Ερντογάν, συμφώνησαν να προταχθεί η θετική ατζέντα στις σχέσεις των δύο χωρών καθώς και στην ανάγκη αποκλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο.
Στο πλαίσιο αυτό συμφωνήθηκε το προσεχές διάστημα να συναντηθούν:
1. Οι υπουργοί Εθνικής Άμυνας Ελλάδας- Τουρκίας, με στόχο τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο
2. Ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ της Ελλάδας με τον κ. Τσαβούσογλου προκειμένου να ξεκινήσουν προπαρασκευαστικές συζητήσεις για το Κυπριακό
3. Ο κ. Βίτσας με τον τούρκο ομόλογό του για σύσφιξη συνεργασίας για την αντιμετώπιση της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης. ( Σημειώνεται ότι στην “γκρίνια” Ερντογάν ότι η Ε.Ε δεν έχει τηρήσει τις υποχρεώσεις της προς την Τουρκία , όσες απορρέουν από την ευρωτουρκική Συμφωνία για το Προσφυγικό, ο έλληνας πρωθυπουργός απάντησε με στήριξη στα αιτήματα του τούρκου προέδρου).
Παραλλήλως, αποφασίστηκε εντατικοποίηση των επαφών των ΥΠΟΙΚ Ελλάδας και Τουρκίας για την ακτοπλοϊκή σύνδεση Θεσσαλονίκης – Σμύρνης αλλά και για επενδύσεις εν όψει της διοργάνωσης επιχειρηματικού Φόρουμ στην Θεσσαλονίκη, για το οποίο ο κ. Ερντογάν, προανήγγειλε υπογραφή “επιχειρηματικών συμφωνιών”.
και στο δεύτερο:
Περισσότερες από δύο ώρες διήρκεσε η συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα και όπως αποτυπώθηκε στις κοινές τους δηλώσεις, τα “αγκάθια” στις ελληνοτουρκικές σχέσεις παρά τις δηλώσεις καλών προθέσεων, είναι ακόμη παρόντα και αιχμηρά.
Ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε από πλευράς του όλα τα θέματα της ατζέντας που είχε προετοιμάσει η ελληνική πλευρά, με κυρίαρχο το θέμα της αποκλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο.
“Συμφωνήσαμε να προχωρήσουμε το επόμενο διάστημα με βασικό στόχο τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο και την Οικοδόμηση Μέτρων Εμπιστοσύνης”, ανέφερε ο πρωθυπουργός, τονίζοντας ότι υπό αυτές τις προϋποθέσεις, “μπορούμε να προχωρήσουμε σε διερευνητικές επαφές για την διευθέτηση του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας”.
Αναφέρθηκε ωστόσο και στην εντατικοποίηση της συνεργασίας των δύο χωρών στον τομέα της Ασφάλειας- καταπολέμησης τρομοκρατίας, στο Προσφυγικό, σε Οικονομία και Ενέργεια , δηλώνοντας και πάλι τη στήριξή του στα αιτήματα του Τ. Ερντογάν από την Ε.Ε στο πλαίσιο της ευρωτουρκικής Συμφωνίας για το Προσφυγικό.
Για το Κυπριακό, ο Α. Τσίπρας παρουσίασε τις πάγιες θέσεις του στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου, μιλώντας για κανονικό ευρωπαικό κράτος “δείχνοντας” σαφώς στην κατεύθυνση της αποχώρησης των στρατευμάτων.
Εξ΄ού και αναφέρθηκε σε προπαρασκευαστικές επαφές Ελλάδας- Τουρκίας πριν από την επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό.
Στην επιμονή Ερντογάν για τους οκτώ πραξικοπηματίες, ο κ. Τσίπρας δήλωσε επανειλημμένως ότι δεν είναι καλοδεχούμενοι στην Ελλάδα μεν αλλά η ελληνική Δικαιοσύνη έχει λάβει τις αποφάσεις της και αυτές είναι σεβαστές σε ένα κράτος Δικαίου, όπως είναι η χώρα μας.
“Το θέμα αυτό έχει εξαντληθεί” είπε μάλιστα κατά τι ενοχλημένος, κληθείς να απαντήσει σε ερώτηση τουρκικού ΜΜΕ για το εάν σκοπεύει να παραδώσει τους πραξικοπηματίες στην Τουρκία.
Ερντογάν: Οι οκτώ, οι μουφτήδες και η …πολιτική ισότητας δύο Κοινοτήτων
Το μείζον ζήτημα για τον Ταγίπ Ερντογάν παραμένει ωστόσο η επιστροφή των οκτώ πραξικοπηματιών στην Ελλάδα ( τους οποίους “επικήρυξε” και προς 700.000 το κεφάλι).
Είναι προφανές από τη δημόσια πίεση που άσκησε στον έλληνα πρωθυπουργό για το θέμα των “οκτώ” ότι και στο τετ α τετ τους, το ζήτημα για τον Ταγίπ Ερντογάν ήταν κυρίαρχο στην δική του ατζέντα.
Για το Κυπριακό, ο τούρκος πρόεδρος έβαλε τη δική του “κόκκινη” γραμμή, μιλώντας για πολιτική ισότητα των δύο Κοινοτήτων.
Και ενώ στα της Οικονομίας ( δεδομένης και της κακής κατάστασης στην οικονομία της Τουρκίας) εμφανίστηκε εξόχως πρόθυμος για εντατικοποίηση της συνεργασίας των δύο χωρών ( αναφέρθηκε και στη Διάσκεψη της Θεσσαλονίκης προαναγγέλοντας υπογραφή συμφωνιών), σε ό,τι αφορά την επαναλειτουργία της Χάλκης, δε δίστασε να επιδοθεί σε δημόσιο παζάρι.
Αφού αφηγήθηκε …συγκινητικές ιστορίες για την επίσκεψή του ως μαθητής στην κλειστή σχολή, έθεσε ως προαπαιτούμενο για την επαναλειτουργία της την “αξιοποίηση των μουφτήδων” στην Θράκη, όπως ανέφερε.
Ο κ. Ερντογάν, εξέφρασε και την δυσαρέσκειά του, για το γεγονός όπως είπε ότι ενώ η Τουρκία τήρησε τις υποχρεώσεις που της αναλογούν στο πλαίσιο της ευρωτουρκικής συμφωνίας για το Προσφυγικό, η Ε.Ε, δεν έχει πράξει το ίδιο.
Κατά τα λοιπά, συμφώνησαν αμφότεροι ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ τους πρέπει να μένουν ανοιχτοί.
Ο Α. Τσίπρας είπε χαρακτηριστικά πως ακριβώς υπάρχει αδιαμεσολάβητη επικοινωνία με τον τούρκο πρόεδρο, έχουν αποτραπεί στο παρελθόν επικίνδυνες κλιμακώσεις στις οποίες δεν υπήρχε καν πρόθεση.
Από πλευράς του ο κ. Ερντογάν, σχολιάζοντας το momentum της επίσκεψης Τσίπρα είπε : “οι πολιτικοί πρέπει να κερδίζουν φίλους και όχι εχθρούς. εμείς έτσι ασκούμε την πολιτική μας και έτσι θα συνεχίσουμε.”
Τα ΝΕΑ με τον τίτλο “Συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν : Ανατολίτικα παζάρια για όλα” σχολιάζοντας ότι “Απασφάλισε ο «Σουλτάνος»” καταγράφονται όσα ελέχθησαν στην χθεσινή συνάντηση, με την επισήμανση ότι “Η επίσκεψη του έλληνα πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίρα στην Τουρκία τον φέρνει αντιμέτωπο με όλα τα ανοιχτά μέτωπα που ταλανίζουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις”:
Η επίσκεψη του έλληνα πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίρα στην Τουρκία τον φέρνει αντιμέτωπο με όλα τα ανοιχτά μέτωπα που ταλανίζουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η χθεσινή συνάντηση των δύο ηγετών ξεκίνησε μάλλον αμήχανα, με τα «παγωμένα» χαμόγελα να κυριαρχούν. Ερντογάν και Τσίπρας συμφώνησαν ότι διαφωνούν σε όλα τα μεγάλα ζητήματα, χωρίς να ληφθούν αποφάσεις, γεγονός που φάνηκε και από την συνέντευξη Τύπου, η οποία θύμιζε παράλληλους μονολόγους.
Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στη γειτονική χώρα ξεκίνησε με αρνητικό «πρόσημο», καθώς το υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε χτες την απόφασή του να επικηρύξει με 700.000 κάθε έναν από τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς που έχουν βρει άσυλο στη χώρα μας, προκαλώντας αναταράξεις στην ελληνική πολιτική σκηνή.
Ο Αλέξης Τσίπρας προσήλθε στη συνάντηση με τη θέση να χτιστεί μια σχέση αμοιβαίου σεβασμού βασισμένου στο διεθνές δίκαιο, ώστε Ελλάδα και Τουρκία να καταφέρουν να ξαναπιάσουν το νήμα της θετικής ατζέντας του 2015-2016.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε ενημέρωση για τα δικαιώματα της ελληνορθόδοξης μειονότητας ενώ παράλληλα έθεσε το θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Την ίδια ώρα, έθεσε επί τάπητος και άλλα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τους Κωνσταντινοπολίτες και ενημερώθηκε για αυτά.
Με τη σειρά του, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε να ενημερωθεί σε σχέση με τη Θράκη –κάτι που έκανε ο πρωθυπουργός.
Ωστόσο, ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε ότι οι μεταρρυθμίσεις στη Θράκη είναι ζήτημα δεσμεύσεων έναντι Ελλήνων πολιτών και δεν έχουν να κάνουν με τις διμερείς σχέσεις, είτε συμπίπτουν με τις διακηρύξεις της Τουρκίας είτε όχι.
Οι ίδιες διπλωματικές πηγές τονίζουν ότι τα σημαντικά στοιχεία που αναδείχτηκαν μέσω της χτεσινής συνάντησης του έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο είναι:
1. Σε ό,τι αφορά στη μείωση της έντασης στο Αιγαίο η ενεργοποίηση ενός σημαντικού διαύλου των υπουργών Άμυνας Ελλάδας και Τουρκίας και η πρώτη τους συνάντηση θα γίνει στις Βρυξέλλες, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Επίσης, η προοπτική της συνεργασίας, μέσω συναντήσεων των γενικών γραμματέων των υπουργείων Εξωτερικών, οι οποίοι έχουν καιρό να συναντηθούν, και έχουν να επιτελέσουν σημαντικό ρόλο στον τομέα στο θέμα των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
2. Υπήρξε ένα σαφές μήνυμα από τον πρόεδρο Ερντογάν και στη συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό και στις δηλώσεις του υπέρ της μείωσης της έντασης στο Αιγαίο.
3. Σε σχέση με το Κυπριακό αναμένεται να αρχίσουν σύντομα οι προπαρασκευαστικές συναντήσεις των υπουργείων Εξωτερικών, κάτι που ζητάει η ελληνική πλευρά από το 2016. Στην ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού αναφέρθηκε και ο πρόεδρος Ερντογάν με όρους επανένωσης και μίλησε μόνο για πολιτική ισότητα και όχι για αναζήτηση λύσης σε άλλο πλαίσιο.Ο κ. Τσίπρας επισήμανε την ανάγκη να υπάρξει σεβασμός του διεθνούς δικαίου στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο και υπογράμμισε το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών της πηγών.
4. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Στέργιος Πιτσιόρλας συναντήθηκε με την υπουργό Εμπορίου της Τουρκίας και συζήτησαν θέματα συνεργασίας με πιο άμεσο να δρομολογηθεί το καλοκαίρι το πρώτο πλοίο στην ακτοπλοϊκή γραμμή Θεσσαλονίκη-Σμύρνη.
5. Υπήρξε ευρεία αναφορά στις ευρωτουρκικές σχέσεις και στο θέμα της αναθεώρησης της τελωνειακής ένωσης Ε.Ε.-Τουρκίας, προς όφελος όλων των χωρών της περιοχής στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η Κυπριακή Δημοκρατία και επομένως δεν μπορούν να υπάρχουν αποκλεισμοί.
6. Στο μεταναστευτικό θα υπάρξει και νέα συνάντηση του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρη Βίτσα με τον Τούρκο ομόλογο του, καθώς έχει αναπτυχθεί μια πολύ καλή και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ τους.Σε Αγία Σοφία και Χάλκη ο πρωθυπουργός σήμερα
Στην Κωνσταντινούπολη θα βρεθεί σήμερα, Τετάρτη, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος χθες συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα.Στις 09:15 το πρωί ο πρωθυπουργός θα ξεναγηθεί στην Αγία Σοφία, λίγο μετά τις 11:00 θα μεταβεί στη Χάλκη, όπου θα ξεναγηθεί στη Θεολογική Σχολή (είναι ο πρώτος εν ενεργεία πρωθυπουργός της Ελλάδας που την επισκέπτεται) και θα συναντηθεί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
Χθες το βράδυ ο κ. Βαρθολομαίος παρακάθισε στο δείπνο που παρέθεσε ο κ. Ερντογάν προς τιμή του Έλληνα πρωθυπουργού στην Άγκυρα, ύστερα από πρόσκληση του Τούρκου προέδρου.
Στις 18:30 ο πρωθυπουργός θα συναντηθεί με εκπροσώπους της ελληνικής ομογένειας στο Σισμανόγλειο Μέγαρο, στο οποίο στεγάζεται και το ελληνικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης.
Ζήτησε πίσω τους οκτώ στρατιωτικούς ο Ερντογάν
Αρνητική ήταν η απάντηση του Αλέξη Τσίπρα στο αίτημα του Ταγίπ Ερντογάν για έκδοση των οκτώ στρατιωτικών στην Τουρκία. Αποτρόπαιη πράξη το πραξικόπημα αλλά και σεβαστές οι αποφάσεις της Δικαιοσύνης είπε ο Ελληνας πρωθυπουργός.
ε εμφατικό τρόπο ο προέδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν έθεσε στον Ελληνα πρωθυποργό το ζήτημα της έκδοσης των οκτώ στρατιωτικών στην Τουρκία. Το είπε στο πλαίσιο των κοινών τους δηλώσεων αλλά και… δια στόματος του Τούρκου δημοσιογράφου που διατύπωσε σχετική ερώτηση προς τους δύο άνδρες.
«Σήμερα με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας συζητήσαμε και τα θέματα της τρομοκρατίας. Η Τουρκία και η Ελλάδα γνωρίζουν και έχουν δει από κοντά το αιματηρό πρόσωπο της τρομοκρατίας. Εμείς θα πρέπει ως σύμμαχοι να είμαστε ενάντια στην τρομοκρατία. Θα πρέπει από κοινού να κάνουμε έναν οδικό χάρτη και να έχουμε μια αντιμετώπιση, όπως το PKK, και το κίνημα FETO, το οποίο θεωρούμε ότι είναι τρομοκρατικό» είπε χαρακτηριστικά ο Τούρκος πρόεδρος και πρόσθεσε : «Δεν θα πρέπει αυτοί που είναι φυγάδες από αυτά τα κινήματα να βρίσκουν θέσεις στην Ελλάδα. Εμείς αυτή την προσμονή επιθυμούμε και θέλω να τραβήξω την προσοχή της γείτονος χώρας. Περιμένω αυτούς που την 15η Ιουνίου έχουν χάσει τη ζωή τους αντιμετωπίζοντας αυτό το πραξικόπημα, θα πρέπει να τους σεβαστούμε. Έχουμε την προσμονή να το σεβαστεί και η Ελλάδα αυτό και να φερθεί ανάλογα σε αυτούς τους φυγάδες, τους οποίους περιθάλπει».
Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε σαφές από την πλευρά του ότι θέμα έκδοσης δεν υπάρχει εφόσον η ελληνική Δικαιοσύνη έχει λάβει διαφορετικές αποφάσεις. Ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα είναι μία χώρα με διακριτές εξουσίες, άλλο η εκτελεστική, άλλο η δικαστική, και πως όσο και αν το πραξικόπημα συνιστούσε μία αποτρόπαια πράξη, που στρεφόταν κατά της εκλεγμένης με δημοκρατικό τρόπο κυβέρνησης στην Τουρκία, ο ίδιος ως πρωθυπουργός τη χώρας δεν μπορεί να παραβιάσει το Σύνταγμα της Ελλάδας που διακηρύσσει το σεβασμό στις δικαστικές αποφάσεις.
“Νομίζω ότι το θέμα αυτό έχει εξαντληθεί στις συζητήσεις μας”, είπε ο Αλ. Τσίπρας, ερωτηθείς από Τούρκο δημοσιογράφο αν η Αθήνα έχει σκοπό να επιστρέψει τους 8 αξιωματικούς.
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε την κατηγορηματική αντίθεση της ελληνικής κυβέρνησης, της Ελλάδας και του ελληνικού λαού σε όλους όσοι επιχείρησαν να ανατρέψουν τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση στην Τουρκία. “Η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία στηρίζει τη δημοκρατία και δεν έχει καμία πρόθεση να προασπίσει ή να ευνοήσει πραξικοπηματίες ή πράξεις που αντίκεινται στην σταθερότητα και στη δημοκρατική εύρυθμη λειτουργία της γειτονικής χώρας”, είπε.
Σημείωσε ότι “είναι απολύτως σαφές ότι η Ελλάδα έχει το δικό της δικαιικό σύστημα, η ανεξαρτησία της δικαιοσύνμης είναι απολύτως σεβαστή και η διάκριση των εξουσιών είναι απράβατος όρος του ελληνικού συντάγματος”. Επανέλαβε ότι “υπήρξαν κάποιες αποφάσεις της ελληνικής δικαιοσύνης τις οποίες οφείλουμε να σεβαστούμε και σεβόμαστε”.
Ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι συζήτησαν με τον Πρόεδρο Ερντογάν για το κατά πόσο θα μπορέσουν να είναι πιο αποτελεσματική η συνεργασία από εδώ και στο εξής στον τομέα της ασφάλειας, της αντιμετώπισης εγκληματικής δράσης δικτύων, διακινητών ή τρομοκρατών στα σύνορά μας.
Ειδικότερα :
“O διάλογός μας, όλα αυτά τα χρόνια, ήταν διάλογος ειλικρινής, σημαντικός όχι μόνο για το μέλλον των λαών μας, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή μας”, είπε ο Αλέξης Τσίπρας κατά τις δηλώσεις τους με τον Ρ. Τ. Ερντογάν, μετά τη συνάντησή τους στο Προεδρικό Μέγαρο, στην ‘Αγκυρα.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέφερε ότι “οι δύο χώρες μας μπόρεσαν να συνεργαστούν στενά το 2015 και το 2016, μια κρίσιμη περίοδο, όπου ξέσπασε μια πρωτοφανής προσφυγική και μεταστευτική κρίση και για πρώτη φορά καταφέραμε να συνεργαστούμε όχι μόνο για θέματα λεγόμενης χαμηλής πολιτικής, αλλά για την αντιμετώπιση ενός μείζονος σημασίας διεθνούς θέματος – της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης”.
Πρόσθεσε ότι “μπορέσαμε σε αυτό το πλαίσιο να οικοδομήσουμε μια νέα στρατηγική ευρωτουρκική συνεργασία, να βάλουμε μπρος ταυτόχρονα και τη θετική ατζέντα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, την οικονομική και ενεργειακή μας συνεργασία, να πραγματοποιήσουμε γύρους διερευνητικών συνομιλιών και να προωθήσουμε τον διάλογο μεταξύ των στρατιωτικών μας για τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο”.
“Την ίδια στιγμή”, πρόσθεσε, “καταφέραμε να προωθήσουμε τις συνομιλίες για το Κυπριακό, που φτάσανε πολύ κοντά σε λύση, ανοίγοντας και δύσκολα θέματα, όπως το ζήτημα της ασφάλειας”
Ο Αλ. Τσίπρας θύμισε ότι ήταν από τους πρώτους ηγέτες που είχε τηλεφωνήσει στον Τούρκο Πρόεδρο μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στη γείτονα, για να εκφράσει τη στήριξη της Ελλάδας μια χώρας που υπερασπίζεται την δημοκρατία και την ελευθερία και καταδικάζει κάθε προσπάθεια κατάλυσης της δημοκρατικής νομιμότητας.
Πρόσθεσε ότι αργότερα υπήρξαν εξελίξεις που δημιούργησαν προσκόμματα σ’ αυτή τη θετική πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ρητορική αντιπαραθετική, στο Αιγαίο ο αριθμός των παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου της Ελλάδας έφτασε σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα με πολύ επικίνδυνα περιστατικά στη θάλασσα και στον αέρα. Αναφέρθηκε και στην υπόθεση των 8 Τούρκων στρατιωτικών που επίσης αποτέλεσε αγκάθι στις σχέσεις, όπως και στη συνέχεια η υπόθεση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που κρατήθηκαν στην Τουρκία.
“Δεν αποδεχθήκαμε ότι αυτός ο φαύλος κύκλος είναι η μοίρα μας, το κισμέτ μας, δεν το πράξαμε και είμαι ευτυχής που δεν το πράξαμε”, είπε ο Αλ. Τσίπρας. “Σήμερα στις συνομιλίες μας έγινε για μια ακόμα φορά σαφές ότι ούτε ο εσείς, ούτε εγώ, δεχόμαστε τη λογική της αδράνειας και της συμμόρφωσης με την πεπατημένη. Γιατί αναγνωρίζουμε ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στην εποχή μας και στην περιοχή μας, δεν μας επιτρέπουν να παραμένουμε εγκλωβισμένοι σε αδιέξοδα”, είπε απευθυνόμενος στον Τούρκο Πρόεδρο.
“Με τη δημιουργία αυτών των προϋποθέσεων, μπορούμε, πιστεύω, στη συνέχεια να έχουμε πρόοδο και να επαναλάβουμε και τις διερευνητικές συνομιλίες γαι τη διαφορά που έχουμε στο θέμα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο”, είπε ο Αλ. Τσίπρας.
Ως προς το Κυπριακό τόνισε την ανάγκη να υπάρξει δίκαιη και βιώσιμη λύση στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ, προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού, ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους, που θα καθιστά την επανενωμένη, ομοσπονδιακή Κύπρο μια κανονική χώρα της περιοχής και της ΕΕ.
Σημείωσε ότι σε αυτή τη νέα προσπάθεια οφείλουμε να αποφύγουμε τα λάθη του παρελθόντος και για αυτό κατέθεσε την άποψη ότι πρέπει να συμφωνήσουν στην πραγματοποίηση προπαρασκευαστικών συναντήσεων στο κρίσιμο θέμα της ασφάλειας στον οποίο εμπλέκεται η Ελλάδα και η Τουρκία.
Τόνισε παράλληλα τη σημασία που έχει ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου στην Ανατολική Μεσόγειο και την ανάγκη, η ενέργεια να αποτελέσει γέφυρα συνεργασίας και όχι εμπόδιο στην περιοχή.
“Συμφωνήσαμε ότι το καλοκαίρι πρέπει να δουλέψουμε ώστε να είναι πραγματικότητα η ακτοπλοική σύνδεση Σμύρνης-Θεσσαλονίκης”, είπε ο Αλ. Τσίπρας και πρόσθεσε ότι συμφωνήσαν να προχωρήσουν στη διοργάνωση νέου επιχειρηματικού φόρουμ που θα αναδείξει τις ευκαιρίες που ανοίγονται για συνεργασία, ιδίως τώρα που η Ελλάδα έχει εξέλθει από μια κρίση που την ταλαιπώρησε για πολλά χρόνια.
Συνομίλησαμε για τη συνεργασία στο πλαίσιο της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας και τις δυνατότητες που υπάρχουν για μείωση των ροών, για την ανάγκη αύξησης των επιστροφών και την αντιμετώπιση των δικτύων των διακινητών, είπε ο πρωθυπουργός.
Συζήτησαμε και για την προοπτική της αναθεώρησης της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, προς όφελος, μεταξύ άλλων, όλων των χωρών της περιοχής.
Τονίζω τη στήριξη στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, προς όφελος της, αλλά και προς όφελος της Ευρώπης, κάτι που μπορεί να συνεισφέρει στην επιστροφή στις σημαντικές δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις που πραγματοποίηθηκαν τα περασμένα χρόνια.
Αναφορικά με την ακανθώδη υπόθεση των 8, όπου η Ελληνική Δικαιοσύνη έχει πάρει σαφείς αποφάσεις, όπως επισήμανε, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα ως κράτος δικαίου οφείλει να κάνει σεβαστές τις αποφάσεις της δικαιοσύνης. Πρόσθεσε ότι στην Ελλάδα οι πραξικοπηματίες δεν είναι καλοδεχούμενοι και πως αυτό που προέχει είναι η ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας.
Ο Αλ. Τσίπρας τόνισε ότι “υπάρχει πολύ σημαντική δυνατότητα το επόμενο διάστημα να επενδύσουμε στη θετική ατζέντα των σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες. “Η περίοδος που διανύουμε είναι ιδιαίτερη, η Ελλάδα βγαίνει μετά από πολυετή κρίση στις αγορές, λύνουμε προβλήματα δεκαετιών, όπως τη διαφορά μας με τον βόρειο γείτονα μας, τη Βόρεια Μακεδονία”, είπε και τόνισε ότι “πρέπει να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να διαμορφώσουμε ένα κλίμα ασφάλειας, ειρήνης και συνεργασίας στο Αιγαίο που θα είναι προς όφελος και των δύο χωρών.
“Εμείς θέλουμε να βάλουμε τα θεμέλια ώστε να μπορέσουμε κάποια στιγμή να χτίσουμε, δεν είμαστε έτοιμοι να χτίσουμε χωρίς να βάλουμε τα θεμέλια”, ανέφερε ο πρωθυπουργός και τόνισε ότι “η συνάντηση αυτή είχε ως αντικείμενο να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε αργότερα ιστορικά βήματα και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις”.
Η Καθημερινή με τρία ρεπορτάζ-αναλύσεις καλύπτει την χθεσινή συνάντηση τσίπρα-Ερντογάν. Στην πρώτη, την “Αμεση Ανάλυση: «Δεν είμαστε έτοιμοι να χτίσουμε» – Επίσκεψη με το βλέμμα στραμμένο στην κάλπη” ο Σωτήρης Σέρμπος, επίκουρος καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης δίνει μια πρώτη εκτίμηση της χθεσινής συνάντησης.
Η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Τουρκία πραγματοποιείται σε μία περίοδο όπου το διπλωματικό κεφάλαιο του Αλέξη Τσίπρα στο εξωτερικό είναι αντιστρόφως ανάλογο με το πολιτικό του στο εσωτερικό. Η κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών από τη Βουλή των Ελλήνων αναβάθμισε τόσο την εικόνα όσο και το κυριότερο την αξιοπιστία της χώρας διεθνώς.
Την ίδια στιγμή, στο πεδίο των εσωτερικών πολιτικών εξελίξεων, εξάντλησε τις αντοχές της κυβέρνησης. Ο επικεφαλής της οποίας κάθε άλλο παρά έχει την παραμικρή διάθεση, πόσο μάλλον τη νομιμοποίηση για να «κολυμπήσει» στα βαθιά και αφιλόξενα νερά που περιβάλουν τον πυρήνα των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αυτό που κυρίως τον απασχολεί ως προς το διμερές σκέλος είναι η διασφάλιση καθαρού διαδρόμου μέχρι τις εθνικές εκλογές.
Με την Τουρκία να μην αποκλίνει από το μονοπάτι της χαμηλής και ελεγχόμενης έντασης. Η επιλογή του κ. Αποστολάκη στη θέση του ΥΕΘΑ, παλιού γνώριμου του ομολόγου του και αναβαθμισμένου στην τουρκική πολιτική σκηνή κ. Ακάρ, αποτελεί μια επιπλέον «δικλείδα ασφαλείας» για τους προσεχείς μήνες.
Λαμβάνοντας υπόψη το μοντέλο διακυβέρνησης ενισχυμένης εκτελεστικής προεδρίας α-λά-Τούρκα, μόνο ο ένοικος του Λευκού Παλατιού θα μπορούσε να προσφέρει μία τέτοια εγγύηση στον Έλληνα πρωθυπουργό. Επιπλέον, οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν πως ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου δεν περιλαμβάνεται στην ομάδα των στενών συνομιλητών του Ταγίπ Ερντογάν. Ως εκ τούτου, μία συνάντηση με τον ομόλογο του Γιώργο Κατρούγκαλο λίγα θα προσέφερε αναφορικά με την επιδιωκόμενη στρατηγική του κ. Τσίπρα.
Συμπληρωματικά, για την Αθήνα, η παραίτηση του Γουές Μίτσελ από τη θέση του βοηθού Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ για τις Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις αφήνει ένα μεγάλο κενό στο πεδίο τόσο των ευρωατλαντικών σχέσεων όσο και ειδικότερα σ’ εκείνο της αμερικανικής στρατηγικής στη γεωπολιτικά αναβαθμισμένη Ανατολική Μεσόγειο. Η αρνητική αυτή εξέλιξη από κοινού με την εκτίμηση πως το προσεχές διάστημα ο Λευκός Οίκος και το administration θα έχουν περισσότερο στραμμένο το βλέμμα τους στις εγχώριες εξελίξεις, ενίσχυσαν την ανάγκη «τεσταρίσματος» του απευθείας διαύλου επικοινωνίας με τον Τούρκο πρόεδρο.
Ένα τελευταίο σημείο αφορά την παρουσία της Αντιστρατήγου της ΕΛΑΣ Ζαχαρούλας Τσιριγώτη μεταξύ των μελών της ελληνικής αντιπροσωπείας. Επιβεβαιώνοντας την ανησυχία του Έλληνα Πρωθυπουργού για την αύξηση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών μέσω Έβρου και λιμανιού της Αλεξανδρούπολης. Λαμβάνοντας υπόψη πως η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας ισχύει μόνο για τα νησιά και όχι για την ενδοχώρα, η ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει έναν επιπλέον αστάθμητο και δυνητικά επιβαρυντικό παράγοντα ενόψει της προεκλογικής περιόδου.
Περνώντας στην άλλη πλευρά, για τον Τούρκο πρόεδρο ο Αλέξης Τσίπρας είναι πρωθυπουργός κράτους-μέλους της ΕΕ. Στο πλαίσιο των συναλλακτικών σχέσεων, ο κ. Ερντογάν επιθυμεί να διατηρεί ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας και προσέγγισης με την Ευρώπη. Η κρίση στην τουρκική οικονομία ενισχύει την επιρροή της Ευρώπης, εξέλιξη που έγινε αντιληπτή από τον πραγματιστή Τούρκο πρόεδρο.
Ως εκ τούτου, η Ελλάδα εξακολουθεί να προσφέρει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία προς αυτή την κατεύθυνση. Η υψηλού συμβολισμού επίσκεψη του κ. Τσίπρα, πρώτα στην Αγία Σοφία και το κυριότερο στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης που παραμένει κλειστή από το 1971, αποτελεί μία από τις χειρονομίες καλής θέλησης του κ. Ερντογάν πρωτίστως προς την Ευρώπη και δευτερευόντως προς την Ελλάδα. Ευκαιρία την οποία και θα αδράξει κατά τη διάρκεια της αυριανής του επίσκεψης ο Έλληνας Πρωθυπουργός. Με τις διπλωματικές μετοχές του σε ιστορικό υψηλό, θα έχουν ενδιαφέρον οι αναφορές του για τις θρησκευτικές ελευθερίες στο πλαίσιο των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η Τουρκία έναντι της ΕΕ.
Ως προς την επαναλειτουργία της Σχολής -με τον Τούρκο πρόεδρο να εμμένει στην αρχή της αμοιβαιότητας με τα αιτήματα της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη- το καλάθι θα εξακολουθήσει να είναι μικρό κι ο βασιλιάς πιθανότατα θα βρεθεί εκ νέου γυμνός. Σε κάθε περίπτωση, η ανάδειξη του ρόλου του Οικουμενικού Πατριαρχείου -μετά το βαθύ και με έντονο το γεωπολιτικό του πρόσημο ρήγμα μεταξύ Μόσχας και Φαναρίου- αποκτά ανανεωμένο ενδιαφέρον.
Περνώντας στις επιμέρους δηλώσεις των δύο ηγετών, επιβεβαιώθηκε αυτό που όλοι υποπτευόμασταν. Τα θέματα «υψηλής πολιτικής» θα εξακολουθήσουν να παραμένουν ανοικτά και με τις αποκλίσεις ορατές δια γυμνού οφθαλμού. Τόσο επί της αρχής (διευρυμένη τουρκική ατζέντα μη αποδεκτή από την ελληνική κυβέρνηση) όσο και επί της ουσίας (διεθνές δίκαιο έναντι επιβολής δικαίου του ισχυρού). Η επικήρυξη των «8» Τούρκων στρατιωτικών ήρθε απλώς να σφραγίσει τη διακηρυγμένη εμμονή του Τούρκου προέδρου σ’ ένα θέμα που θα εξακολουθεί να ρίχνει τη σκιά του στο πλέγμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων.Η ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας ενδεχομένως να λειτουργήσει ως φυγή προς τα εμπρός για τις δύο πλευρές. Σε αυτό το πλαίσιο, η όποια «θετική ατζέντα» ως προς την πρόοδο επιμέρους ζητημάτων που ανήκουν στη σφαίρα της «χαμηλής πολιτικής» με έμφαση στο εμπόριο, την οικονομία και τις μεταφορές, παραμένει καλοδεχούμενη για τις κοινωνίες των πολιτών στις δύο χώρες αλλά δεν πρόκειται να μεταβάλει τη μεγάλη εικόνα. Η αναφορά του Έλληνα Πρωθυπουργού περί διενέργειας προπαρασκευαστικών συζητήσεων για τα θέματα της ασφάλειας στην Κύπρο, έρχεται να επιβεβαιώσει την κινητικότητα που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα εκ μέρους του διεθνούς παράγοντα για την αναζήτηση κοινού τόπου ως προς την επίλυση του Κυπριακού.
Κοντολογίς, σε μια χρονιά ορατών εξελίξεων στα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου και της Κύπρου -ακόμα και εντός του δευτέρου εξαμήνου- θα απαιτηθεί η επεξεργασία εναλλακτικών σχεδίων ως προς την εθνική στρατηγική για την εξισορρόπηση της Τουρκίας. Με στόχο η Ελλάδα να αξιοποιήσει το παράθυρο ευκαιρίας που εξακολουθεί να παραμένει «ανοικτό» -το πρώτο μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου που οδήγησε σε υποβάθμιση της γεωπολιτικής θέσης της χώρας μας-. Εκμεταλλευόμενη το νέο δεδομένο που εστιάζει στην επίτευξη περιφερειακών ισορροπιών ισχύος και επιτρέπει ανακατατάξεις μεταξύ των κρατών που πρωταγωνιστούν στις εξελίξεις.
Συμπερασματικά, αναφορικά με το μείζον ζήτημα εθνικής ασφάλειας, η κυρίαρχη αντίληψη των γειτόνων μας είναι πως ο χρόνος λειτουργεί υπέρ τους. Ίσως και να κάνουν λάθος. Την ίδια στιγμή, η ελληνική εξωτερική πολιτική δεν θα μπορούσε ποτέ να ασκηθεί με ευσεβείς πόθους σε κενά αέρος. Αντιθέτως, κεφαλαιοποιώντας την εξωτερική νομιμοποίηση που τώρα απολαμβάνει, οφείλει να εστιάσει στην προαγωγή της διεθνούς υποστήριξης στην ουσία των θέσεων της στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο. Διευρύνοντας και εμβαθύνοντας υφιστάμενα και νέα συμμαχικά σχήματα που θα λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστής αποτρεπτικής ισχύος για τη βέλτιστη δυνατή εξωτερική εξισορρόπηση της υπαρκτής τουρκικής απειλής. Εκ μέρους μιας ανερχόμενης αναθεωρητικής χώρας με φιλοδοξίες περιφερειακής υπερδύναμης. Η Τουρκία θα συνεχίσει να κοιτάζει μπροστά και όχι πίσω. Με αυξανόμενη εθνική αυτοπεποίθηση στο πλαίσιο ενός εθνικισμού που ενώνει και δεν διχάζει την τουρκική κοινωνία. Εν τέλει, θα καταφέρουμε να φέρουμε εις πέρας μια εθνική προσπάθεια που ενδεχομένως και να δοκιμάσει τις πολιτικές ηγεσίες σε Αθήνα και Λευκωσία;
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ σε ανάλυσή του για το Πώς αποτιμούν διπλωματικές πηγές τη συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν αναφέρει τα εξής:
Η επανεκκίνηση της θετικής ατζέντας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ύστερα από μια περίοδο επιδείνωσής τους, είναι το σημαντικό αποτέλεσμα της συνάντησης του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν στην Αγκυρα, επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, οι οποίες τονίζουν πως στο κλίμα αυτό θα ακολουθήσουν συναντήσεις, θα γίνουν βήματα και θα υπογραφούν συμφωνίες, όπως υπογράμμισαν και οι δύο ηγέτες στις κοινές δηλώσεις τους στους δημοσιογράφους.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός προσήλθε στη συνάντηση με τη θέση να χτιστεί μια σχέση αμοιβαίου σεβασμού βασισμένου στο διεθνές δίκαιο, να ξαναπιάσουν η Ελλάδα και η Τουρκία το νήμα της θετικής ατζέντας, που είχε αρχίσει να υπάρχει το 2015-16, και τα σημαντικά που προκύπτουν από τη σημερινή συνάντηση, σύμφωνα με τις διπλωματικές πηγές είναι:
1. Σε ότι αφορά στη μείωση της έντασης στο Αιγαίο η ενεργοποίηση ενός σημαντικού διαύλου των υπουργών Άμυνας Ελλάδας και Τουρκίας και η πρώτη τους συνάντηση θα γίνει στις Βρυξέλλες, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Επίσης, η προοπτική της συνεργασίας, μέσω συναντήσεων των γενικών γραμματέων των υπουργείων Εξωτερικών, οι οποίοι έχουν καιρό να συναντηθούν, και έχουν να επιτελέσουν σημαντικό ρόλο στον τομέα στο θέμα των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
2. Υπήρξε ένα σαφές μήνυμα από τον πρόεδρο Ερντογάν και στη συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό και στις δηλώσεις του υπέρ της μείωσης της έντασης στο Αιγαίο.
3. Σε σχέση με το Κυπριακό αναμένεται να αρχίσουν σύντομα οι προπαρασκευαστικές συναντήσεις των υπουργείων Εξωτερικών, κάτι που ζητάει η ελληνική πλευρά από το 2016. Στην ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού αναφέρθηκε και ο πρόεδρος Ερντογάν με όρους επανένωσης και μίλησε μόνο για πολιτική ισότητα και όχι για αναζήτηση λύσης σε άλλο πλαίσιο.
Ο κ. Τσίπρας επισήμανε την ανάγκη να υπάρξει σεβασμός του διεθνούς δικαίου στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο και υπογράμμισε το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών της πηγών.
4.Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Στέργιος Πιτσιόρλας συναντήθηκε με την υπουργό Εμπορίου της Τουρκίας και συζήτησαν θέματα συνεργασίας με πιο άμεσο να δρομολογηθεί το καλοκαίρι το πρώτο πλοίο στην ακτοπλοϊκή γραμμή Θεσσαλονίκη-Σμύρνη.
5. Υπήρξε ευρεία αναφορά στις ευρωτουρκικές σχέσεις και στο θέμα της αναθεώρησης της τελωνειακής ένωσης Ε.Ε.-Τουρκίας, προς όφελος όλων των χωρών της περιοχής στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η Κυπριακή Δημοκρατία και επομένως δεν μπορούν να υπάρχουν αποκλεισμοί.
6. Στο μεταναστευτικό θα υπάρξει και νέα συνάντηση του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρη Βίτσα με τον Τούρκο ομόλογο του, καθώς έχει αναπτυχθεί μια πολύ καλή και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ τους.
Σύμφωνα με τις διπλωματικές πηγές ο κ. Τσίπρας ζήτησε ενημέρωση για τα δικαιώματα της ελληνοορθόδοξης μειονότητας, έθεσε το θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, όπως και άλλα, ζητήματα που έχουν να κάνουν με τους Κωνσταντινουπολίτες και ενημερώθηκε.
Ο κ. Ερντογάν ζήτησε να ενημερωθεί σε σχέση με τη Θράκη και ο Έλληνας πρωθυπουργός τον ενημέρωσε.
Σε ότι αφορά τις μεταρρυθμίσεις στη Θράκη ο κ. Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι είναι ζήτημα δεσμεύσεων έναντι Ελλήνων πολιτών και δεν έχουν να κάνουν με τις διμερείς σχέσεις, είτε συμπίπτουν με τις διακηρύξεις της Τουρκίας, είτε δεν συμπίπτουν.
To protothema.gr έχει τίτλο στο ρεπορτάζ του “Παζάρι Ερντογάν με Χάλκη και Θράκη – Αμήχανος ο Τσίπρας” και σημειώνει τα εξής:
Όλα τα θέματα μπήκαν στο τραπέζι στην μεγάλης διάρκειας συνάντηση των δύο στην Άγκυρα – Κίνδυνος να παρασύρει την Αθήνα η Άγκυρα σε εφόλης της ύλης διαπραγματεύσεις, ειδικά μετά την έκβαση του Σκοπιανού
Η χθεσινή συνάντηση των δύο ηγετών ξεκίνησε μάλλον αμήχανα, με τα «παγωμένα» χαμόγελα να κυριαρχούν. Διήρκησε πολύ περισσότερο από όσο ήταν προγραμματισμένη, γεγονός που πιθανότατα αποδεικνύει ότι οι δύο άνδρες διεξήλθαν σε βάθος την ατζέντα των ελληνοτουρκικών θεμάτων. Ερντογάν και Τσίπρας συμφώνησαν ότι διαφωνούν σε όλα τα μεγάλα ζητήματα, χωρίς να ληφθούν αποφάσεις. Αυτό φάνηκε και από την συνέντευξη Τύπου, η οποία θύμιζε παράλληλους μονολόγους.
Από την άλλη, δεν πέρασε απαρατήρητο και το ανατολίτικο παζάρι που δεν δίστασε ο Ταγίπ Ενρτογάν να κάνει μπροστά στις κάμερες. Προχώρησε, μάλιστα, σε κλιμάκωση των απαιτήσεων της Τουρκίας για τους «ομογενείς» της στην Ελλάδα, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά την μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Συνέδεσε, μάλιστα, το θέμα της «τουρκικής» μειονότητας και συγκεκριμένα το θέμα των μουφτήδων, με την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, αλλά και με την τύχη του ίδιου του Πατριαρχείου. «Σας δίνω τη Χάλκη αν μου δώσετε τους μουφτήδες», υπονόησε ούτε λίγο, ούτε πολύ.
Εξάλλου, το παζάρι αποτελεί αναπόσπαστο μέρος κάθε διπλωματίας και περισσότερο της τουρκικής. Η κυβέρνηση Ερντογάν έχει συστηματικά χρησιμοποιήσει το ζήτημα της επαναλειτουργίας της Χάλκης για να αποσπάσει ανταλλάγματα στη Θράκη. Ενδιαφέρον σχετικά παρουσιάζει η ανακοίνωση του λεγόμενου Συλλόγου Αλληλεγγύης Τούρκων Δυτικής Θράκης (ΒΤΤDD). «Οι ελπίδες μας άνθησαν με αυτή την αλλαγή εξουσίας στην Ελλάδα και περιμέναμε από τον ΣΥΡΙΖΑ,
που ήρθε στην εξουσία με μια ρητορική που έδενε με τα αιτήματα της τουρκικής μειονότητας, να κάνει σοβαρά βήματα για τη μειονότητα. Όμως, ο κ. Τσίπρας έγινε κυβέρνηση, αλλά δεν στάθηκε ικανός, εγκατέλειψε την εξουσία (του) στη δυτική Θράκη, στον ηγέτη Καμμένο – τον μικρό εταίρο του, που θρέφεται από το μίσος κατά των Τούρκων. Να όμως σήμερα που ο Καμμένος τον εγκατέλειψε…».
Αξίζει στο σημείο αυτό, ωστόσο, να υπογραμμιστεί ότι η Ελλάδα έχει συμφέρον να αφαιρέσει το ζήτημα της Θεολογικής Σχολής στη Χάλκη, όπως και γενικότερα το ζήτημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, από το καλάθι των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Όχι επειδή είναι αδιάφορη, αλλά επειδή είναι η Ουάσιγκτον και συνολικά η Δύση που έχει συμφέρον να διατηρήσει στη ζωή το Οικουμενικό Πατριαρχείο και όλα όσα συνδέονται μαζί του. Είναι κοινό μυστικό πως εάν φύγει από τη μέση το Φανάρι, τα ηνία των απανταχού ορθοδόξων θα πάρει το Πατριαρχείο της Μόσχας. Κι αυτό δεν το θέλουν με τίποτα οι Δυτικοί. Πρόσφατα είδαμε τη σημασία που έχει για τη Δύση το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην αναγνώριση της Αυτοκέφαλης πλέον Εκκλησίας της Ουκρανίας.
Όπως αναμενόταν, ο Ερντογάν έθεσε εκ νέου και το θέμα της έκδοσης των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών, στους οποίους έχει δοθεί άσυλο στην Ελλάδα. «Δεν θα πρέπει αυτοί που είναι φυγάδες από τέτοια κινήματα να βρίσκουν θέση στην Ελλάδα», διεμήνυσε. «Πρέπει να σεβαστούμε αυτούς που έχασαν την ζωή τους την 15η Ιουλίου. Περιμένουμε και η Ελλάδα να το σεβαστεί αυτό». Ο Αλέξης Τσίπρας επανέλαβε την πάγια θέση για απόφαση της ανεξάρτητης ελληνικής Δικαιοσύνης, αλλά όποιος πρόσεξε τις σχετικές δηλώσεις θα είδε τα σημάδια πως έδωσε διαβεβαιώσεις στον Ταγίπ Ερντογάν πως κάτι παρόμοιο δεν πρόκειται να επαναληφθεί. Πιθανότατα να συμφωνήθηκε πως αθόρυβα θα πραγματοποιούνται και άτυπες επαναπροωθήσεις Τούρκων που καταφεύγουν στην Ελλάδα για να σωθούν από διώξεις.
Το Μέγαρο Μαξίμου πάντως εμμένει πως στόχος είναι να ξαναπιάσει το νήμα των σχέσεων με τον Τούρκο πρόεδρο και να ανοίξει έναν δίαυλο επικοινωνίας μαζί του. H επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Άγκυρα έχει ως κεντρικό στόχο άμεσα να ρίξει τη θερμοκρασία στο ελληνοτουρκικό μέτωπο και μεσοπρόθεσμα να εδραιώσει ένα κλίμα ύφεσης. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και η απόφαση για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Το έργο αυτό, βέβαια, έχει ξαναπαιχτεί αρκετές φορές, αλλά είναι ένας τρόπος για υπέρβαση των ζητημάτων, επί των οποίων υφίστανται αγεφύρωτες διαφωνίες.
Ο όλος χειρισμός του Μακεδονικού από την πλευρά της κυβέρνησης Τσίπρα προκαλεί ανησυχίες και για τον χειρισμό στα ελληνοτουρκικά. Το “Μπαρμπαρός” πραγματοποιεί έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, οι Τούρκοι γκριζάρουν ελληνικές νησίδες στο ανατολικό Αιγαίο, παραβιάζουν συστηματικά τον ελληνικό εναέριο χώρο, δεσμεύουν συχνά μεγάλες περιοχές με αλλεπάλληλες καταχρηστικές Navtex και αμφισβητούν τις θαλάσσιες ζώνες που σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο ανήκουν στην Ελλάδα και στην Κυπριακή Δημοκρατία. Και ως κερασάκι, μερικές ώρες πριν τη συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν, η Τουρκία επικήρυξε με 700.000 ευρώ κάθε έναν από τους οκτώ στρατιωτικούς που έχουν λάβει πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα.
Τουλάχιστον, η Αθήνα είχε υποχρέωση να θέσει σαφείς όρους για να ανάψει το πράσινο φως για την πραγματοποίηση της επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού. Από ό,τι φαίνεται δεν το έπραξε. Από την πλευρά τους, οι Τούρκοι θεωρούν τον Αλέξη Τσίπρα πολιτικό, ο οποίος μπορεί να πάει κόντρα στην ελληνική κοινή γνώμη με σκοπό να φτάσει σε συμφωνία. Αυτό είναι το μήνυμα που έλαβαν από τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Γι’ αυτό και κατά πάσα πιθανότητα θα προσπαθήσουν να ρυμουλκήσουν την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ σε μία επίσημη διαπραγμάτευση για όλα τα ζητήματα, τα οποία έγιναν αντικείμενο άτυπης διαπραγμάτευσης τα προηγούμενα 20 χρόνια, στο πλαίσιο των λεγόμενων διερευνητικών επαφών. Αυτό δεν είναι μία υπόθεση εργασίας, ούτε μία αυθαίρετη εκτίμηση. Προκύπτει από την αναφορά σε οδικό χάρτη, η οποία παραπέμπει σε επίσημη διαπραγμάτευση. Είναι γνωστό ότι η Άγκυρα εδώ και δεκαετίες προσπαθεί να ρυμουλκήσει την Αθήνα σε διαπραγμάτευση επί των μονομερών τουρκικών διεκδικήσεων.
Οι δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά την συνάντηση:
https://www.youtube.com/watch?time_continue=3&v=Vsti8xjhqBAΟι δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα μετά την συνάντηση:https://www.youtube.com/watch?time_continue=8&v=uTGmvWrS95M
Τα μόνα φαινομενικά άμεσα αποτελέσματα που προκύπτουν από την επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα στην Αγκυρα είναι η απόφαση ακτοπλοϊκής σύνδεσης Θεσσαλονίκης – Σμύρνης με στόχο το πρώτο πλοίο να πλεύσει το προσεχές καλοκαίρι και η επιτάχυνση των έργων της σιδηροδρομικής σύνδεσης Θεσσαλονίκης – Κωνσταντινούπολης, όπως και της δεύτερης γέφυρας στα ελληνοτουρκικά σύνορα των Κήπων στον Εβρο.
Σημαντική μπορεί να χαρακτηριστεί επίσης η βούληση της επανέναρξης της διαδικασίας οικοδόμησης μέτρων εμπιστοσύνης, αλλά των τακτικών επαφών των Γενικών Γραμματέων των υπουργείων Εξωτερικών, που είχαν παγώσει.
Οι δύο ηγέτες στην κοινή συνέντευξη Τύπου ξεκαθάρισαν πως όποιες και να είναι οι συνθήκες των σχέσεων των δύο χωρών πιστεύουν ότι είναι σημαντικό να παραμένουν ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας και ο διάλογος καθότι μόνο μέσω αυτού μπορούν να επιλύονται οι διαφορές.
Οπως τόνισε και ο κ. Τσίπρας, με αυτόν τον τρόπο μπορούν να αποτρέπονται δύσκολες και επικίνδυνες καταστάσεις και εξελίξεις που δύναται μάλιστα να προκληθούν και χωρίς πρόθεση.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν έκανε σε κάθε τόνο αισθητό ότι το θέμα των 8, αλλά και άλλων Γκιουλενιστών που διαφεύγουν στην Ελλάδα και άλλες χώρες εκνευρίζει την Αγκυρα, που ζητά την έκδοσή τους.
Ζήτησε δε να μην καταστεί η Ελλάδα χώρα καταφύγιο για πραξικοπηματίες. Από την πλευρά του, ο κ. Τσίπρας ξεκαθάρισε για μια ακόμη φορά ότι οι δικαστικές αποφάσεις στην Ελλάδα είναι πάντα σεβαστές. Υπογράμμισε όμως ότι η Ελλάδα δεν υποθάλπει αλλά ούτε και υποστηρίζει πραξικοπηματίες και καταδικάζει κάθε απόπειρα κατάλυσης της δημοκρατίας.
Υπενθύμισε δε στον πρόεδρο της Τουρκίας ότι ο ίδιος ήταν από τους πρώτους που του τηλεφώνησε εκείνη τη βραδιά της απόπειρας πραξικοπήματος για να δηλώσει τη στήριξή του στην εκλεγμένη κυβέρνηση της Τουρκίας.
Ο κ. Τσίπρας, απαντώντας στα όσα είπε ο κ. Ερντογάν για μέλη του ΡΚΚ, του Επαναστατικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου αλλά και της οργάνωσης του Γκιουλέν που διαφεύγουν από την Τουρκία, ζήτησε πιο στενή και αποτελεσματική συνεργασία σε ό,τι αφορά την ασφάλεια των συνόρων.
Ταύτιση απόψεων στο προσφυγικό
Το προσφυγικό ήταν ένα από τα θέματα στο οποίο υπήρχε ταύτιση απόψεων, με τον κ. Τσίπρα να κάνει και προς την ΕΕ έκκληση για περαιτέρω βοήθεια στην Τουρκία που σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος με 4 εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες στην επικράτειά της.
Οπως ήταν αναμενόμενο από τις δηλώσεις των τελευταίων ημερών, ετέθησαν και τα ζητήματα των μειονοτήτων και από τις δύο πλευρές. Ο κ. Ερντογάν απαντώντας σε ερώτηση για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, έθεσε ξεκάθαρα το θέμα των μουφτήδων.
Στο Κυπριακό και την εξόρυξη των υδρογονανθράκων που τον τελευταίο καιρό αποτελεί αφορμή για κλιμάκωση της ρητορικής από την Αγκυρα, κρατήθηκαν σχετικά χαμηλοί τόνοι, με τις δυο πλευρές να φαίνεται πως συμφωνούν στο ότι πρέπει να γίνουν προπαρασκευαστικές συνομιλίες για να οριστεί ο τρόπος που θα γίνει μια εποικοδομητική διαπραγμάτευση.
Το επόμενο ραντεβού των δύο πλευρών σε ημερομηνία που δεν καθορίστηκε, θα είναι, όπως ανακοίνωσε ο τούρκος πρόεδρος, στη Θεσσαλονίκη, όπου στόχος είναι να συνέλθει το Ανώτατο Συμβούλιο Στρατηγικής Συνεργασίας για να υπογραφούν και πάλι συμφωνίες συνεργασίας που θα εξομαλύνουν περαιτέρω τις σχέσεις των δύο χωρών.
Οσο για την ένταση στο Αιγαίο την οποία σημείωσε ο κ. Τσίπρας, οι πλευρές φαίνεται πως παρέμειναν στην πρόθεση να ρίξουν τους τόνους με επαφές των υπουργών Αμύνης που θα ξεκινήσουν στις Βρυξέλλες στις 13 Φεβρουαρίου.
Τέλος, το iefimerida.gr κάνει λόγο για το “Ανατολίτικο παζάρι Ερντογάν με Χάλκη, Θράκη και 8 Τούρκους στρατιωτικούς” και λέει τα εξής:
Η συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα στο Λευκό Παλάτι με τον σουλτάνο Ερντογάν μπορεί να μην είχε τις δραματικές στιγμές του Δεκεμβρίου του 2017, όταν ο Τούρκος πρόεδρος, θυμωμένος, ανέπτυσσε μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο, όλη την γκάμα των τουρκικών διεκδικήσεων.
Mπορεί να υπήρξαν αναφορές στην ανάγκη αλληλοκατανόησης και εκτόνωσης της έντασης, αλλά το αποτέλεσμα, όπως προκύπτει από τις κοινές δηλώσεις των Αλέξη Τσίπρα και Ταγιπ Ερντογάν, απέχει πολύ από το να θεωρηθεί μια διπλωματική επιτυχία.
Άλλωστε το αγκάθι των 8 Τούρκων αξιωματικών που βρήκαν άσυλο στην Ελλάδα συνεχίζει να βαραίνει στις σχέσεις των δυο χωρών και ο Ερντογάν δεν δείχνει διατεθειμένος να ξεχάσει την ιστορία, όπως φάνηκε και από την επικήρυξη των 8, λίγες ώρες πριν φθάσει ο κ. Τσιπρας στην Άγκυρα. Το μήνυμα είχε σταλεί πριν καν πατήσει το πόδι του στην Τουρκία ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Ο Ερντογάν συνεχίζει να απαιτεί την έκδοση τους, αν και γνωρίζει ότι κάτι τέτοιο υπερβαίνει τις δυνάμεις του Αλέξη Τςιπρα. Οι δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού ότι «οι πραξικοπηματίες δεν είναι καλοδεχούμενοι στην Ελλάδα» μπορεί να ακούγονται θετικά στην Άγκυρα, αλλά το πρόβλημα παραμένει και ο Τούρκος πρόεδρος προειδοποίησε την Αθήνα, για το τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον με ανάλογες περιπτώσεις.
«Δεν θα πρέπει οι φυγάδες να βρίσκουν καταφύγιο στην Ελλάδα», είπε, και πρόσθεσε ότι περιμένει από την Ελλάδα να σεβαστεί την μνήμη αυτών που έχασαν την ζωή τους στο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου. Προφανώς και στα δικά του αυτιά, τα όσα είπε ο κ. Τσιπρας στην συνέχεια για την διάκριση των εξουσιών ακούστηκαν σαν παραδοξολογίες.
Αν κάτι αποκόμισε ο Αλέξης Τσίπρας από την συνάντησή του με τον Ταγιπ Ερντογάν είναι η αίσθηση ότι το κανάλι επικοινωνίας ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα παραμένει ζωντανό. Δεν είναι θεαματικό, αλλά δεν είναι και αμελητέο.
Αυτό ενδεχομένως προσδοκούσε και ο Έλληνας πρωθυπουργός, που εν όψει εκλογών, και με μια εύθραυστη πλειοψηφία στην Βουλή, προφανώς και δεν είναι σε θέση να αναλάβει θεαματικές πρωτοβουλίες στα ελληνοτουρκικά. Αυτό εννοούσε άλλωστε, λέγοντας ότι αν δεν είχε την δυνατότητα να σηκώσει το τηλέφωνο θα είχαμε βρεθεί μπροστά σε «επικίνδυνες κλιμακώσεις».
Θέλει να ξέρει ότι υπάρχει επικοινωνία, που διευκολύνεται και από την ανάληψη του υπουργείου Άμυνας από τον Ευάγγελο Αποστολάκη, που διατηρεί κανάλια επικοινωνίας με τον ομόλογό του Ακάρ. Κανάλια επικοινωνίας που μπορεί να αποδειχθούν πολύτιμα, σε περίπτωση κρίσης στην Ανατολική Μεσόγειο και ειδικά στην κυπριακή ΑΟΖ.
Κατά τα λοιπά ο Τούρκος πρόεδρος δεν παρεξέκλινε ούτε στιγμή από την πάγια πολιτική των τουρκικών κυβερνήσεων από την μεταπολίτευση και μετά. Κάθε πιθανή αποδοχή ελληνικού αιτήματος, ακόμα και του πιο προφανούς, ακόμα και αυτού που έχει την απόλυτη αποδοχή των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και της Ουάσινγκτον, όπως είναι η επαναλειτουργία της Θεολογικής σχολής της Χάλκης- την οποία επισκέπτεται σε λίγες ώρες ο Αλέξης Τσιπρας- θα συνοδεύεται από ελληνικές υποχωρήσεις σε σχέση με την μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. «Θέλετε την Σχολή, δώστε μας τους μουφτήδες», ήταν το μήνυμα του Ταγιπ Ερντογάν.
Κατά τα λοιπά, όπως συνέβη και στο παρελθόν με ανάλογες επισκέψεις Ελλήνων πρωθυπουργών στην γειτονική χώρα, περίσσεψαν οι δηλώσεις για την ανάγκη διεύρυνσης του διαλόγου, ενίσχυσης των οικονομικών σχέσεων ανάμεσα στις δυο χώρες, εμπέδωσης της εμπιστοσύνης και ενίσχυσης των δεσμών ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα. Παραμένει εξαιρετικά αμφίβολο αν οι διακηρύξεις αυτές θα έχουν αντίκρυσμα στο ελληνικό FIR, όπου καθημερινά ελληνικά και τουρκικά μαχητικά διεξάγουν σκληρές στρατιωτικές ασκήσεις που μοιάζουν περισσότερο με πολεμικές επιχειρήσεις.
Οι σημερινοί συμβολισμοί της επίσκεψης του Αλέξη Τσίπρα στην Χάλκη και στον Οικουμενικό Πατριάρχη καθώς και η ξενάγηση μετά στην Αγιά Σοφιά, θα του επιτρέψουν να περάσει το μήνυμα ότι «έξω πάει καλά», ενώ θα δώσουν την ευκαιρία στον Ταγιπ Ερντογάν να απαντήσει στις επικρίσεις των Ευρωπαίων, ότι δεν σέβεται στις θρησκευτικές ελευθερίες. Στο ανατολίτικο παζάρι στο οποίο ειδικεύονται οι γείτονες, τίποτα δεν είναι δωρεάν. Ένα δίνεις, ένα παίρνεις.
