Το «μεγάλο ταξίδι», όπως το χαρακτήρισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκολα Ντιμιτρόφ, της Βόρειας Μακεδονίας στις ευρωατλαντικές δομές ξεκίνησε την Τετάρτη με την ψήφιση από τους μόνιμους αντιπροσώπους των κρατών-μελών του Βορειοατλαντικού Συμφώνου του πρωτοκόλλου εισδοχής της χώρας στο ΝΑΤΟ.
Μολονότι, για να πάρουν θέση μόνιμου μέλους στην αίθουσα της συνόδου τα Σκόπια, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της κύρωσης του πρωτοκόλλου από τα κοινοβούλια των κρατών-μελών, καμία ανησυχία δεν υπήρξε ούτε υπάρχει στις Βρυξέλλες.
Οι πρωτεργάτες της συμφωνίας, Ζάεφ, Ντιμιτρόφ, Αχμέτι, πανηγύρισαν την απόφαση των Βρυξελλών, με την οποία κλείδωσε η ευρωατλαντική προοπτική της χώρας. Από κοντά, αλλά με βαριά καρδιά, και ο πρόεδρος Γκιόργκι Ιβάνοφ, που δήλωσε ικανοποιημένος για την είσοδο στο ΝΑΤΟ, δεν παρέλειψε όμως να αναφέρει πως αυτό έγινε μέσω μιας συμφωνίας (Πρεσπών) που κατ’ εκείνον έπληξε «σοβαρά και ανεπανόρθωτα τα συμφέροντα του έθνους». Αν για την ηγεσία και τους πολίτες της ΠΓΔΜ η ένταξη στο ΝΑΤΟ σημαίνει εμπέδωση αισθήματος ασφάλειας σε εξωτερικούς κινδύνους, τιθάσευση μελλοντικών αποσταθεροποιητικών εθνοτικών αντιπαλοτήτων στο εσωτερικό και δημιουργία ευνοϊκού για ξένες επενδύσεις κλίματος, η ίδια η Βορειοατλαντική Συμμαχία έχει πιο σοβαρούς λόγους, που άπτονται της γεωπολιτικής, να είναι ικανοποιημένη.
«Γιατί είναι τόσο σημαντική η είσοδος της “Βόρειας Μακεδονίας” στους κόλπους της Συμμαχίας;» ρωτήσαμε υψηλόβαθμη νατοϊκή πηγή στις Βρυξέλλες. «Υπάρχει το γενικότερο στρατηγικό πλαίσιο στο οποίο λειτουργούν οι σύμμαχοι, κατά βάση οι Ευρωπαίοι, που λέει ότι πρέπει να σταθεροποιήσουμε τα Βαλκάνια. Βάζοντας τις διάφορες χώρες στο ΝΑΤΟ, τις σταθεροποιείς εσωτερικά και σταθεροποιείς και τη γύρω περιοχή. Θα είναι, έτσι, πολύ δύσκολο να κάνουν αυτό που έκαναν στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ το 2001, να συγκρούονται δηλαδή με τα όπλα Αλβανοί και Σλάβοι για πολιτικά ζητήματα, στην ίδια χώρα. Αρα τα Σκόπια σταθεροποιούνται ως χώρα στο εσωτερικό τους. Σε γενικότερο επίπεδο, υπάρχει στα μέλη της Συμμαχίας η εκτίμηση ότι η επιχείρηση διείσδυσης της Ρωσίας, της Τουρκίας αλλά και των ισλαμιστών στα Δυτικά Βαλκάνια με την ένταξη στο ΝΑΤΟ των χωρών τους θα ανασχεθεί. Μια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ είναι πολύ δύσκολο να κυλήσει σε ισλαμιστικούς εξτρεμισμούς ή να προσδεθεί στο ρωσικό άρμα επιρροής. Στη Δύση και στους κόλπους της Συμμαχίας αυτό είναι πολύ σημαντικό».
Από επιχειρησιακής απόψεως, το κράτος της Βόρειας Μακεδονίας, χωρίς να είναι μέλος της Συμμαχίας, έχει κερδίσει με την έως τώρα συνεισφορά του στο πλευρό του ΝΑΤΟ σε εμπόλεμες περιοχές την εκτίμηση των ισχυρών μελών του.
Πρώην στρατιωτικός αξιωματούχος που υπηρέτησε σε υψηλά κλιμάκια του ΝΑΤΟ είπε στην «Κ»: «Τα Σκόπια έχουν στρατιωτική δύναμη μόλις 5.000 ανδρών, επαγγελματιών. Ομως, όταν χρειάστηκε ανταποκρίθηκαν στα καλέσματα του ΝΑΤΟ. Έστειλαν δύναμη, έστω μικρή, στον πόλεμο του Ιράκ, έχουν σήμερα στρατιωτική παρουσία στο Αφγανιστάν και στη Βοσνία. Από αυτές τις συμμετοχές επωφελήθηκαν και υπενθυμίζω ότι ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος όχι μόνον τους απένειμε εύφημη μνεία για τη συμμέτοχη τους στον πόλεμο του Ιράκ “καρφώνοντας” άλλες μεγαλύτερες και πιο ισχυρές χώρες για άρνηση βοήθειας, αλλά το 2004 αναγνώρισε τα Σκόπια με το συνταγματικό τους όνομα, ως αντίδωρο για την έμπρακτη αλληλεγγύη τους».
Ετοιμοι από καιρό
Σε ένα τέτοιο κλίμα συμπάθειας αλλά και γεωπολιτικών συμφερόντων, στους κόλπους της νατοϊκής συμμαχίας το χαλί ήταν στρωμένο από καιρό για τα Σκόπια. «Εναντίον της ένταξης δεν ήταν κανένας. Υπέρμαχοι και στην πρώτη γραμμή ήταν όλοι οι τέως Γιουγκοσλάβοι, αλλά και οι χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ και φανατικοί αντιρώσοι (Λετονία, Εσθονία, Λιθουανία, Πολωνία, Σλοβακία, Ρουμανία, κ.λπ.), στη λογική του ότι βάζοντας όσο περισσότερες χώρες στο ΝΑΤΟ εμποδίζουμε να πέσουν στην αγκαλιά της “ρωσικής αρκούδας”. Όλοι οι Δυτικοί ήθελαν επίσης τα Σκόπια στη Συμμαχία, αλλά χώρες όπως οι Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία, και έως έναν βαθμό η Νορβηγία, το έβλεπαν πιο ρεαλιστικά, στη λογική ότι, εντάξει, αλλά και αν δεν μπουν δεν θα χαθεί και ο κόσμος», είπε στην «Κ» η νατοϊκή πηγή.
«Πώς διαμορφώνεται πλέον ο νατοϊκός χάρτης από τα Δυτικά Βαλκάνια έως τον Καύκασο και από τη Βαλτική έως την Πελοπόννησο;» ρωτήσαμε.
«Με την είσοδο του Μαυροβουνίου υψώθηκε στις ακτές της Αδριατικής τείχος προστασίας στη ρωσική διείσδυση και τώρα με την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στη νατοϊκή ομπρέλα η δυτική ασπίδα επιρροής στο επικίνδυνο βαλκανικό τόξο ενισχύεται. Απομένουν στα Δυτικά Βαλκάνια το Κόσοβο, η Σερβία και η Βοσνία-Ερζεγοβινη, για να καλυφθούν παντελώς με τη γαλάζια σημαία του ΝΑΤΟ (και της Δύσης). Η Σερβία θεωρείται ειδική περίπτωση (ισχυροί δεσμοί, ιστορικά και σε όλα τα επίπεδα, με τη Ρωσία, νατοϊκοί βομβαρδισμοί του 1999, άρνηση της ίδιας) και δεν τίθεται καν θέμα. Το Κόσοβο και η Βοσνία θέλουν να ενταχθούν, και μάλιστα η Βοσνία έχει καταχωριστεί από το ΝΑΤΟ στο πλάνο δράσης υποψηφίου. Είναι τέτοια όμως η κατάστασή τους –το Κόσοβο, μεταξύ άλλων, δεν το αναγνωρίζουν και τέσσερα κράτη-μέλη, ενώ η Ρεπούμπλικα Σρπσκα, ισχυρότερη συνιστώσα της Βοσνίας, κοιτάζει προς τη Μόσχα– που ούτε καν συζητείται θέμα δρομολόγησης ενταξιακών διαδικασιών».
Παιχνίδι με τη φωτιά
Και ενώ το παζλ στον βαλκανικό χάρτη συμπληρώνεται, η διεύρυνση στο άλλο άκρο του νατοϊκού άξονα, τη Μαύρη Θάλασσα και τον Καύκασο, αποδεικνύεται πολύ πιο περίπλοκή, εξελίσσεται σε παιχνίδι με τη φωτιά. Γεωργία, Αρμενία και Ουκρανία έχουν μεν προνομιακές συνεργασίες και συμφωνίες με το ΝΑΤΟ –η Γεωργία έχει υπό τη νατοϊκή σημαία 1.800 στρατιώτες στο Αφγανιστάν– αλλά κάτι τέτοιο για τη Μόσχα αποτελεί «κόκκινη γραμμή».
«Θέλουν να μπουν, αλλά δεν μπορούμε να τις δεχθούμε γιατί υπάρχει η Ρωσία. Το άρθρο 5 της Συμμαχίας λέει ότι, μόλις οι Ρώσοι θα θελήσουν να κάνουν κάτι εναντίον τους, εσύ θα πρέπει να κηρύξεις τον πόλεμο. Είναι γνωστό ότι δύο μήνες μετά τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι (Φεβρουάριος 2008), οπότε η Γεωργία χαρακτηρίστηκε υποψήφιο μέλος, η Ρωσία εισέβαλε με τα τανκς στα εδάφη της. Με τα Σκόπια κλείνουμε για μια εικοσαετία και βλέπουμε», κατέληξε η νατοϊκή πηγή.
Σταύρος Τζίμας
Καθημερινή
