Συνέντευξη του καθηγητή κ. Υφαντή
Στόχος της διαρκώς κλιμακούμενης έντασης από την πλευρά της Τουρκίας είναι η de facto ακύρωση των κεκτημένων της Κυπριακής Δημοκρατίας, δηλώνει στο liberal.gr ο καθηγητής Κώστας Υφαντής εκφράζοντας παράλληλα την ανησυχία του για ένα ενδεχόμενο ατύχημα που το προσδιορίζει όμως κυρίως στην περιοχή του Αιγαίου και λιγότερο στην Ανατολική Μεσόγειο. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει θέλει να ακυρώσει την ενεργειακή αναβάθμιση της Κύπρου.
Σύμφωνα με τον κ. Υφαντή η Τουρκία επιδιώκει να αποφύγει την περαιτέρω διπλωματική και γεωπολιτική απομόνωσή της και για το λόγο αυτό εντείνει και κλιμακώνει τις πιέσεις. Όπως εκτιμά: «Αυτό που δεν αντέχει ο Ταγίπ Ερντογάν και το πολιτικό κατεστημένο είναι μια συνολική ήττα στο κυπριακό από την Κύπρο και στο Αιγαίο από την Ελλάδα».
Επίσης χαρακτηρίζει ως σημαντική τη στάση των ΗΠΑ αλλά και της Ε.Ε. που λαμβάνουν ξεκάθαρα θέση για πρώτη φορά και σημειώνει πως «ειδικά για τις ΗΠΑ η στάση τους έρχεται να δείξει ότι έχει χάσει την εμπιστοσύνη, ότι έχει διαρραγεί η στρατηγική σχέση. Αυτό μεταφράζεται στο ότι η Τουρκία ή θα πρέπει να συμβιβαστεί με τις γεωπολιτικές προτιμήσεις θα έλεγα των ΗΠΑ στην περιοχή ή θα υποστεί συνέπειες».
Συνέντευξη στον Τάσο Ευαγγελίου
– Tι επιδιώκει η Τουρκία με τη διαρκώς αυξανόμενη προκλητική στάση στην Ανατολική Μεσόγειο;
Η Τουρκία επιδιώκει σε τακτικό επίπεδο την κλιμάκωση της έντασης, η οποία έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου δύο χρόνια, από τότε δηλαδή που κατέρρευσαν οι συνομιλίες στον Κραν Μοντανά. Η πρώτη κλιμάκωση ήταν με την έξοδο του Μπαρμπαρός για σεισμικές έρευνες. Το δεύτερο επίπεδο ήταν αυτό. Ήταν αναμενόμενο. Δεν έχει πολλά περιθώρια εφόσον επενδύει σε μια τακτική έντασης. Σε στρατηγικό επίπεδο επιδιώκει να ακυρώσει ντε φάκτο ότι υφίσταται ως κεκτημένο για την Κυπριακή Δημοκρατία και να θέσει σε κίνδυνο τις συμμαχίες που έχει καταφέρει να συγκροτήσει η με τις χώρες της περιοχής, Ελλάδα – Ισραήλ – Αίγυπτο. Να ακυρώσει το κεκτημένο των οριοθετήσεων της ΑΟΖ. Να ακυρώσει την ενεργειακή αναβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
– Απώτερος στόχος είναι η συνεκμετάλλευση;
Αυτό μάλλον είναι δευτερεύον. Είναι παράπλευρο κέρδος. Για την Τουρκία πιστεύω πως είναι σημαντικό να αποφύγει την περαιτέρω διπλωματική και γεωπολιτική απομόνωσή της στην περιοχή. Απομόνωση που εξελίσσεται εδώ και πολλά χρόνια και δεν οφείλεται μόνο στις ανακαλύψεις κοιτασμάτων στην περιοχή αλλά στην πολιτική του Ταγίπ Ερντογάν από το 2008 και μετά. Όταν δηλαδή έχουμε το πρώτο ρήγμα στη στρατηγική συνεργασία της Τουρκίας με το Ισραήλ και τη απόφασή της να παίξει έναν αυτόνομο ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή. Όλες αυτές οι φιλοδοξίες έχουν συρρικνωθεί με το πέρασμα του χρόνου, η Τουρκία έχει μείνει μόνη της και έχει μόνο ευκαιριακούς συμμάχους στη Ρωσία και το Ιράν. Αυτό που δεν αντέχει ο Ταγίπ Ερντογάν και το πολιτικό κατεστημένο είναι μια συνολική ήττα στο κυπριακό από την Κύπρο και στο Αιγαίο από την Ελλάδα. Νομίζω ότι ο πρώτος στόχος είναι η γεωστρατηγική ακύρωση των κερδών της κυπριακής δημοκρατίας και την ίδια στιγμή η εξουδετέρωση των ελληνικών θέσεων στο Αιγαίο.
– ΗΠΑ και Ε.Ε. αντέδρασαν όμως αυτή τη φορά;
Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. για πρώτη φορά αντέδρασαν χωρίς να επιχειρήσουν να κρατήσουν ίσες αποστάσεις. Πήραν ξεκάθαρα θέση εναντίον της αναθεωρητικής πολιτικής της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ανέδειξαν την Τουρκία ως πηγή ενδεχόμενης αστάθειας στην ευρύτερη περιοχή. Οι ΗΠΑ, η στάση τους έρχεται να δείξει ότι έχει χάσει την εμπιστοσύνη ότι έχει διαρραγεί η στρατηγική σχέση. Αυτό δείχνει ότι η Τουρκία ή θα πρέπει να συμβιβαστεί με τις γεωπολιτικές προτιμήσεις θα έλεγα των ΗΠΑ στην περιοχή ή θα υποστεί συνέπειες.
– Ο Τσαβούσογλου σήμερα επανήλθε πάντως κλιμακώνοντας περαιτέρω την ένταση.
Κρίνοντας από παλαιότερες περιπτώσεις όπως στη Συρία, ο Ταγίπ Ερντογάν, διότι περί αυτού μιλάμε και όχι για τον Τσαβούσογλου, που είναι και ο απόλυτος χειριστής των θεμάτων, θα συνεχίσει να δοκιμάζει τις αντοχές των ΗΠΑ και της Δύσης. Θα πάει μέχρι εκεί που δεν θα έχει άλλο περιθώριο. Εκτιμώ πως στο τέλος ο πραγματισμός που έχει δείξει θα του επιτρέψει να κάνει μια καθ ημάς «κωλοτούμπα». Να συμβιβαστεί με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Θα μου προκαλέσει μεγάλη έκπληξη αν πάει αυτή τη φορά μέχρι τέλους. Θα είναι η επιβεβαίωση αυτού που κάποιοι λένε, αλλά εγώ δυσκολεύομαι να πιστέψω, ότι έχει έρθει τέλος εποχής της δυτικότροπης, δυτικά προσανατολισμένης εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Αν όντως έχει υπάρξει μια απόφαση στρατηγικού χαρακτήρα ότι η Τουρκία εγκαταλείπει τη δυτική αρχιτεκτονική ασφάλειας αυτό σηματοδοτεί μια αλλαγή, κολοσσιαία του στρατηγικού τοπίου στην περιοχή. Μιλάμε για την πιο ισχυρή ή έστω την δεύτερη πιο ισχυρή χώρα στην περιοχή που αλλάζει στρατόπεδο. Μόνο που αυτή τη στιγμή κανένας, ούτε ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν, είναι σε θέση να πει ποιο είναι το στρατόπεδο στο οποίο κατευθύνεται.
– Υπάρχει περίπτωση να υπάρξει κάποιο ατύχημα από την κλιμάκωση της έντασης;
Η εκτίμησή μου είναι πως ο κίνδυνος ατυχήματος ήταν, είναι και θα είναι πάντοτε ένα ενδεχόμενο. Στο Αιγαίο περισσότερο από ότι στην Ανατολική Μεσόγειο. Εξ αιτίας κυρίως της συγκέντρωσης μεγάλου αριθμού στρατιωτικών δυνάμεων και των τεντωμένων νεύρων στο Αιγαίο είναι αυξημένο το ρίσκο ατυχήματος. Στην Ανατολική Μεσόγειο πολύ λιγότερο. Έχει τα δύο πλοία το Μπαρμπαρός και το Φατίχ. Αποφεύγει να κλιμακώσει εκεί. Όλο αυτό βέβαια υπό την αίρεση πως ούτε η Τουρκία θέλει την κλιμάκωση σε στρατιωτικό επίπεδο.
