Διαβάστε την ενδιαφέρουσα συνέντευξη του βουλευτή της ΝΔΟι ανατροπές στη γειτονιά μας είναι πρωτοφανείς και οι γεωπολιτικές εξελίξεις καθιστούν αναγκαία την εγρήγορση αλλά εμείς συμπεριφερόμαστε σαν όλα αυτά να συμβαίνουν πολύ μακριά, κάπου μεταξύ Ολλανδίας, Δανίας και Λουξεμβούργου, δηλώνει στο liberal.gr ο Άγγελος Συρίγος, προσθέτοντας ότι ο Ερντογάν θα κλιμακώνει σταδιακά και την ένταση στην ανατολική Μεσόγειο.
«Δίπλα μας γίνονται κοσμογονικές αλλαγές, και εμείς ασχολούμαστε εδώ και τέσσερις ημέρες με το Τζόκερ», αναφέρει χαρακτηριστικά ο βουλευτής Α’ Αθηνών της ΝΔ κάνοντας λόγο για κοινωνική αφασία, παρ’ ότι όσα συμβαίνουν μας αφορούν άμεσα.
«Οι Ρώσοι ως απόλυτος κυρίαρχος μοιράζουν πλέον την τράπουλα στη Μέση Ανατολή, οι ΗΠΑ αποχωρούν έχοντας χάσει εντελώς την αξιοπιστία τους, κάτι που έχει να συμβεί από την κρίση του Σουέζ το 1956, οι Τούρκοι μπορεί να μην πήραν όσα ήθελαν, ωστόσο παζάρεψαν και με τους δύο μεγάλους, και παίζουν ως περιφερειακή δύναμη, όσο για την Ευρώπη δεν την ενδιαφέρει τίποτα άλλο παρά μόνο να μην μπλέξει με ένα νέο μεταναστευτικό και προσφυγικό ρεύμα», επισημαίνει ο καθηγητής του Παντείου.
Ερωτηθείς πως βλέπει τη θέση της Ελλάδας μέσα σε όλ’ αυτά, απαντά ότι ο σχεδιασμός της Τουρκίας στη Συρία ήταν και είναι ανεξάρτητος των σχεδίων της για την Ανατολική Μεσόγειο, και ότι όσο περνούν οι μήνες, ο Ερντογάν θα κλιμακώνει τις προκλητικές του ενέργειες, προκειμένου να διακόψει εντελώς την προσπάθεια της Κύπρου για ανεύρεση νέων ενεργειακών πόρων.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη:
– Είναι προφανές ότι απόλυτοι κυρίαρχοι στη Συρία είναι πλέον οι Ρώσοι, και ότι αυτοί μοιράζουν την τράπουλα. Τι πήρε τελικά η Τουρκία από την συμφωνία Πούτιν-Ερντογάν;
Για να καταλάβουμε τι κέρδισε και τι έχασε η Τουρκία πρέπει να δούμε ποιος ήταν ο αρχικός της στόχος. Ήθελε να καταλάβει μια περιοχή κατά μήκος των τουρκοσυριακών συνόρων, μήκους 440 χλμ και πλάτους 30 χλμ. Απ’ όλη αυτή την περιοχή, κατέλαβε μια ζώνη περίπου 100 χλμ, με βάθος 32 χλμ, κατά βάση ερημική, που περιλαμβάνει δύο κωμοπόλεις, τις Τελ Αμπιάντ και Ρας Αλ Αιν, συν καμιά δεκαριά χωριά.
Επομένως, δεν έχει πολύ μεγάλη στρατηγική σημασία, εκτός από το γεγονός ότι κατάφερε και έφτασε στον βασικό αυτοκινητόδρομο Μ4, που διατρέχει την περιοχή, άρα περιορίζει τις κινήσεις όλων των άλλων. Όταν μπήκαν στο παιχνίδι οι Σύροι του Ασαντ, η Τουρκία έχασε την δυνατότητα συνέχισης του πολέμου, καθώς θα έπρεπε να συγκρουστεί μαζί τους. Σε μια πρώτη φάση, η συμφωνία εκεχειρίας με τις ΗΠΑ που αφορούσε την ζώνη των 100 χλμ, την οποία κατείχε ήδη η Τουρκία, της έδωσε μια ευπρόσωπη διέξοδο στο αδιέξοδο.
Στην προχθεσινή συνάντηση του Σότσι, Πούτιν και Ερντογάν μίλησαν για όλη την υπόλοιπη περιοχή. Σύμφωνα με αυτήν, το στάτους κβο στην ζώνη που κατέλαβε η Τουρκία, γίνεται προς το παρόν τουλάχιστον, αποδεκτό. Από εκεί και πέρα, οι δύο ηγέτες, συμφώνησαν να απομακρυνθούν οι κουρδικές πολιτοφυλακές μαζί με τα όπλα τους σε μια ακρίνα 30 χλμ από τα τουρκοσυριακά σύνορα, σε όλη την υπόλοιπη περιοχή.
– Άρα, μπορεί να πει κανείς ότι ο Ερντογάν πέτυχε τον αρχικό του σκοπό, που ήταν να πάψουν να υφίστανται αυτόνομες κουρδικές περιοχές στη Β.Συρία, σωστά;
Εν μέρει ναι. Αλλά η συμφωνία Πούτιν-Ερντογάν δεν λέει ότι οι κουρδικές πολιτοφυλακές του YPG εξαφανίζονται, απλά μεταφέρονται σε περιοχές, πέραν των 30 χλμ. Δηλαδή σε περιοχές ελεγχόμενες από τον Ασαντ, που σημειωτέον δεν έχει την δυνατότητα να ελέγξει με το στρατό του όλες αυτές τις περιοχές.
Εδώ έχουμε ένα μεγάλο “άγνωστο Χ”: Με ποιο τρόπο ο Άσαντ θα ελέγξει στρατιωτικά αυτές τις περιοχές ; Τούτο σημαίνει ότι αν τελικά συνεργαστεί με τους Κούρδους, τότε οι τελευταίοι θα διατηρήσουν ένα βαθμό αυτονομίας. Απλά αυτό ακόμη δεν το ξέρουμε.
Εκείνο που ξέρουμε όμως είναι ότι οι Τούρκοι δεν έχουν δικαίωμα να εισέλθουν σε αυτή την περιοχή, παρά μόνο ότι συμφώνησαν με τους Ρώσους, αφού απομακρυνθούν οι δυνάμεις του YPG, να διεξάγουν κοινές περιπολίες σε μια ζώνη βάθους 10 χιλιομέτρων.
– Βέβαια να θυμίσουμε εδώ ότι αρχικά ο Ερντογάν είχε ζητήσει να τοποθετήσει φυλάκια σε όλη την περιοχή, συναντώντας ωστόσο την άρνηση των Ρώσων…
Ακριβώς. Τα φυλάκια θα συνιστούσαν μόνιμη παρουσία, ενώ οι περιπολίες ούτε είναι γνωστό πόσο συχνές θα είναι, ούτε εγγυάται κανείς ότι τελικά θα γίνουν, καθώς αν για κάποιο λόγο οι Ρώσοι αρνηθούν να συμμετάσχουν σε αυτές, δένονται τα χέρια των Τούρκων. Δεν μπορούν να τις κάνουν μόνοι τους. Αν δηλαδή στην πορεία, τα σπάσουν οι δύο πλευρές, δεν θα εφαρμοστεί και η συμφωνία.
– Ένα άλλο σημείο της συμφωνίας Πούτιν-Ερντογάν, το πρώτο μάλιστα στο κείμενο, είναι η αναφορά στα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας και στην εθνική της ασφάλεια. Τι σημαίνει αυτό;
Σημαίνει ότι και οι δύο πλευρές, δηλαδή Ρωσία και Τουρκία, αφενός σέβονται την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, αφετέρου όμως αναγνωρίζουν την ανάγκη προστασίας της εθνικής ασφάλειας της Τουρκίας.
Όταν όμως αυτά τα δύο μπαίνουν στο ίδιο άρθρο, είναι πολύ πιθανό αύριο η Τουρκία να υποστηρίξει ότι ναι μεν εγώ σέβομαι την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, πρέπει όμως κι εσείς να σέβεστε την προστασία της εθνικής μου ασφάλειας, και επειδή δεν το κάνετε, εγώ κρατώ δικές μου αυτές τις περιοχές.
Εν κατακλείδι : Η συμφωνία Πούτιν-Ερντογάν αποδεικνύει ότι η Ρωσία είναι ο κυρίαρχος παίκτης στην περιοχή, που μοιράζει την τράπουλα στην Μέση Ανατολή.
– Συμφωνείτε ότι η Μ. Ανατολή βιώνει πρωτοφανείς ανατροπές και ανακατατάξεις;
Είναι πραγματικά κοσμογονικές. Οι ΗΠΑ παύουν να έχουν ρόλο στα πράγματα, έχουν χάσει εντελώς την αξιοπιστία τους στην Μέση Ανατολή, κάτι που δεν ξανασυμβεί ιστορικά μετά την κρίση του Σουεζ (1956). Οι Ρώσοι γίνονται ο απόλυτος κυρίαρχος, εμφανίζονται ως ο νικητής, ενώ η Τουρκία μπορεί να μην πήρε όσα ήθελε, ωστόσο παζάρεψε και με τους δύο πρώτους και παίζει ως περιφερειακή δύναμη.
Εδώ υπάρχει ένας εντελώς άγνωστος παράγοντας: Δεν γνωρίζουμε τι συμφωνίες μεσολάβησαν στο παρασκήνιο μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας προκειμένου να φτάσουμε ως εδώ. Δηλαδή υπήρξαν συγκεκριμένα στρατόπεδα τα οποία ανήκαν στις ΗΠΑ, όπου μόλις κατέβηκε η αμερικανική σημαία, υψώθηκε αμέσως μετά η ρωσική. Σε άλλες περιπτώσεις, Αμερικανοί στρατιώτες παρέμειναν στην περιοχή προκειμένου να φυλάσσουν τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις.
Έχουμε δηλαδή μια ιδιάζουσα κατάσταση, όπου σε μια-δύο βάσεις οι Αμερικανοί κατέστρεψαν τα πάντα, σε άλλες τις παρέδωσαν ως είχαν στους Ρώσους, και κάποιες κοντά σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις τις κράτησαν. Όλο αυτό, αν μη τι άλλο δείχνει μια συνεννόηση μεταξύ Αμερικανών και Ρώσων. Δεν ξέρουμε αν πρόκειται μόνο για τακτική ή είναι και στρατηγική συνεννόηση.
Έχουμε πρωτοφανείς αλλαγές στην περιοχή, δεν τα έχουμε ξαναδεί αυτά τα πράγματα, ενώ ο Ασαντ ελέγχει πλέον το 90% της χώρας, άρα ο πόλεμος πλησιάζει προς το τέλος του.
– Τι μπορεί να σημαίνουν όλ’ αυτά για Ελλάδα και Κύπρο;
Κοιτάξτε ο σχεδιασμός της Τουρκίας στη Συρία ήταν και είναι ανεξάρτητος των σχεδίων της για την Ανατολική Μεσόγειο. Εκεί τα πράγματα θα προχωρήσουν ούτως ή άλλως. Η Τουρκία θα παραμείνει προσηλωμένη για μεγάλο χρονικό διάστημα στην Συρία, ωστόσο αυτό δεν την εμποδίζει να προχωρήσει στις δράσεις που έχει ήδη ξεκινήσει στην Αν.Μεσόγειο. Ένταση στις θάλασσες της περιοχής θα υπήρχε ούτως ή άλλως, δεν σχετίζεται με την κρίση στη Συρία.
– Να περιμένουμε κάποια κλιμάκωση στην Αν. Μεσόγειο;
Ναι. Όσο περνούν οι μήνες, η Τουρκία θα κλιμακώνει, θα κάνει το ένα βήμα μετά το άλλο, προκειμένου να διακόψει την προσπάθεια της Κύπρου για ανεύρεση νέων ενεργειακών πόρων.
Στην Ελλάδα, πρέπει να αντιληφθούμε ότι όλ’ αυτά δεν συμβαίνουν κάπου πολύ μακριά από εμάς. Οι χώρες που εμπλέκονται είναι ακριβώς δίπλα μας. Το λέω αυτό γιατί εδώ και αρκετό καιρό έχουμε γίνει το ακραίο σημείο της ζώνης της ειρήνης δίπλα στην ζώνη του πολέμου.
Το λέω επειδή η ελληνική κοινωνία συμπεριφέρεται σαν όλα αυτά να μην την αφορούν. Σαν να συμβαίνουν κάπου πολύ μακριά από εμάς, κάπου μεταξύ Ολλανδίας, Δανίας και Λουξεμβούργου. .Δίπλα μας γίνονται κοσμογονικές αλλαγές, και εμείς ασχολούμαστε εδώ και τέσσερις ημέρες με το Τζόκερ.
– Σχολιάστε μας και την στάση της Ευρώπης;
Ένα μόνο πράγμα ανησυχεί την Ευρώπη. Να μην μπλέξει με ένα νέο μεταναστευτικό και προσφυγικό ρεύμα. Αυτό θέλει να αποφύγει, τίποτα άλλο δεν την ενδιαφέρει, μόνο μην ζήσει ένα νέο κύμα προσφύγων.
– Ας βάλουμε στην κουβέντα και το θέμα με τα Σκόπια, και την προκήρυξη εκλογών για τις 12 Απριλίου. Βλέπετε να προστίθεται μια ακόμη εστία αβεβαιότητας στην περιοχή;
Τα πράγματα δεν βρίσκονται ακόμη στο σημείο ώστε να μιλήσει κανείς για ανατροπές, απλώς είμαστε στη φάση όπου διαπιστώνουμε ότι έγινε μια πολύ κακή διαπραγμάτευση μεταξύ της κυβέρνησης Τσίπρα και της κυβέρνησης Ζάεφ, καθώς εμείς συνδέσαμε το erga omnes, δηλαδή την ονομασία για όλες τις χρήσεις, με ένα γεγονός που δεν ήταν καθόλου διασφαλισμένο. Δηλαδή την ένταξη της γειτονικής χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σίγουρα αυτή θα ξεκινήσει κάποια στιγμή, όμως δεν ξέρουμε το πότε.
* Ο Άγγελος Συρίγος είναι βουλευτής Α΄ Αθηνών της ΝΔ και αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
