Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, κατά τη διάρκεια συνέντευξης που μεταδόθηκε στις 15 Νοεμβρίου στο A Haber, ένα κυβερνητικό τηλεοπτικό κανάλι που διοικείται από την οικογένεια του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε ότι βρίσκεται «σε πόλεμο» και ότι «δεν έχει την πολυτέλεια να δείχνει συναισθήματα», όταν ρωτήθηκε για τη συναισθηματική του αντίδραση στη συνεχιζόμενη κρίση στη Γάζα. Ο Φιντάν τόνισε επίσης τις προετοιμασίες της Τουρκίας για πιθανές αβεβαιότητες υπό τη δεύτερη διακυβέρνηση του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Στη συνέντευξη, η οποία ήταν γεμάτη με επαίνους για τον Τραμπ, ο Φιντάν απηύθυνε προειδοποίηση για το ενδεχόμενο ευρύτερης σύγκρουσης εάν δεν επιβληθούν ουσιαστικές συνέπειες στο Ισραήλ και τους υποστηρικτές του για τις ενέργειές τους στη Γάζα. Τόνισε: «Οι χώρες της Μέσης Ανατολής που δεν θα αναλάβουν τις απαραίτητες πρωτοβουλίες για το θέμα αυτό μπορεί να αντιμετωπίσουν σημαντικά προβλήματα. Υπάρχει σημαντική πίεση από τη βάση και το κοινό, αλλά αν δεν υπάρξει ένα επαρκές κόστος, δεν θα σταματήσουν αυτές οι ενέργειες. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν μεγαλύτερο πόλεμο και σε εκτεταμένα ζητήματα, τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση». Ο Φιντάν αναφέρθηκε στην τρέχουσα κατάσταση στη Γάζα, καταδικάζοντας τα σχέδια που χαρακτήρισε ως σχέδια για την πλήρη εκδίωξη των Παλαιστινίων από την περιοχή, τη μετακίνησή τους στην έρημο του Σινά ή στο Λίβανο και την κατοχή της Δυτικής Όχθης. Πρόσθεσε: «Η διαδικασία φαίνεται να κινείται προς ένα σημείο όπου, αν δεν υπάρχει πια Παλαιστίνη, δεν θα υπάρχει ούτε “Παλαιστινιακό ζήτημα”».
Ο υπουργός υπογράμμισε ότι το Ισραήλ και οι υποστηρικτές του συνεχίζουν την πολιτική τους επειδή αντιμετωπίζουν ελάχιστες έως μηδαμινές σημαντικές επιπτώσεις. «Αν δεν πληρώσουν πολιτικό, στρατιωτικό ή οικονομικό τίμημα, θα επιμείνουν», είπε. Ο Φιντάν σημείωσε ότι, ενώ χώρες-κλειδιά όπως η Τουρκία και τα μέλη του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας έχουν λάβει σαφή θέση, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης της Τουρκίας να σταματήσει εντελώς το εμπόριο με το Ισραήλ, τα μέτρα αυτά από μόνα τους είναι σε μεγάλο βαθμό συμβολικά και ανεπαρκή για να σταματήσουν αυτό που χαρακτήρισε γενοκτονία.
Ωστόσο, η δήλωση του Φιντάν για τη διακοπή των εμπορικών συναλλαγών με το Ισραήλ δεν αντικατοπτρίζει πλήρως την πραγματικότητα. Η Άγκυρα ανακοίνωσε στις 9 Απριλίου ότι θα επιβάλει εμπορικούς περιορισμούς στο Ισραήλ ως απάντηση στη σύγκρουση στη Γάζα. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι το εμπόριο με το Ισραήλ απλώς ανακατευθύνεται μέσω της Παλαιστίνης και άλλων τρίτων χωρών, παρακάμπτοντας ουσιαστικά το εμπάργκο. Από τότε που επιβλήθηκαν οι εμπορικοί περιορισμοί στο Ισραήλ τον Απρίλιο, ο όγκος του εμπορίου με την Παλαιστίνη έχει αυξηθεί δραματικά, εγείροντας αμφιβολίες για το αφήγημα της κυβέρνησης, ενώ παράλληλα παρέχει το απαραίτητο εισόδημα. Αυτή η τάση, πολλοί υποθέτουν ότι μπορεί να αποτελεί απόδειξη ότι το εμπόριο της Τουρκίας με το Ισραήλ συνεχίζεται παρά τους επίσημους περιορισμούς. Σύμφωνα με τα στοιχεία του εξωτερικού εμπορίου που δημοσίευσε η Τουρκική Συνέλευση Εξαγωγέων στις 2 Νοεμβρίου, το τουρκικό εμπόριο με την Παλαιστίνη αυξήθηκε κατά 672% τον Οκτώβριο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, φτάνοντας συνολικά τα 95.406.250 δολάρια. Η κυβέρνηση Ερντογάν εξακολουθεί να δέχεται επικρίσεις από φιλοπαλαιστινιακές ομάδες επειδή επέτρεψε στην κρατική πετρελαϊκή εταιρεία της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν (SOCAR) να μεταφέρει αζέρικο πετρέλαιο μέσω αγωγών στο νότιο λιμάνι της Τουρκίας Σεϊχάν και στη συνέχεια να το μεταφέρει στο Ισραήλ.
Ο Φιντάν επισήμανε επίσης άλλους μηχανισμούς όπου οι συνέπειες θα μπορούσαν να αρχίσουν να υλοποιούνται, συμπεριλαμβανομένων των εκλογικών ανακατατάξεων στη Δύση. «Είδαμε το παλαιστινιακό ζήτημα να παίζει ρόλο στις εκλογές στις ΗΠΑ. Παραδοσιακά, οι μουσουλμανικές, αραβικές και άλλες καταπιεσμένες κοινότητες τείνουν να υποστηρίζουν τους Δημοκρατικούς. Αυτή τη φορά, πολλοί έγειραν προς τους Ρεπουμπλικάνους, τιμωρώντας αυτό που θεωρείται ως διπλή στάση», παρατήρησε ο Φιντάν. Προέβλεψε παρόμοιες εξελίξεις στην Ευρώπη, όπου, όπως είπε, τέτοια προβλήματα είναι πιθανό να βγουν στην επιφάνεια.
Ο Φιντάν ρωτήθηκε επίσης από έναν από τους συνεντευκτές για τα προσωπικά του συναισθήματα σχετικά με τις οδυνηρές αναφορές που αναδύονται από τη Γάζα. Ο δημοσιογράφος δήλωσε: «Έχετε πρόσβαση σε περισσότερες πληροφορίες και είστε πιο κοντά στην κατάσταση από ό,τι εμείς. Ακούμε για το τι συμβαίνει στη Γάζα μέσα από τις εικόνες και τις αναφορές που λαμβάνουμε – χιλιάδες παιδιά που αγνοούνται, γυναίκες που υφίστανται ανήθικη μεταχείριση και αναφορές για Ισραηλινούς στρατιώτες που καίνε ανθρώπους ζωντανούς. Ως πατέρας, πώς αισθάνεστε γι’ αυτό;»
Εκείνος απάντησε: «Βρίσκομαι σε έναν πόλεμο. Δεν έχω την πολυτέλεια να δείξω τα συναισθήματά μου».
Ο Χακάν Φιντάν, πιθανός ηγέτης του κυβερνώντος κόμματος μετά τον πρόεδρο Ερντογάν, κάνει συχνά δηλώσεις με στόχο να προσελκύσει τη συντηρητική και εθνικιστική βάση. Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως επικεφαλής της Τουρκικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (MİT), ο Φιντάν καλλιέργησε μια μυστηριώδη και γερακίσια εικόνα μέσω λογαριασμών troll στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που υποστηρίζονται από την MİT. Ως υπουργός Εξωτερικών, επιδιώκει να διατηρήσει αυτή την εικόνα. Υπό την αυταρχική ηγεσία του Ερντογάν, η MİT κατέχει κεντρική θέση στη δομή εξουσίας της Τουρκίας. Μετά τις εκλογές της 28ης Μαΐου 2023, ο Φιντάν διορίστηκε από τον Ερντογάν υπουργός Εξωτερικών. Ενώ ο Ερντογάν ανέθεσε στον Φιντάν έναν ρόλο υψηλού κύρους, φρόντισε επίσης να μειωθεί κάπως η επιρροή του Φιντάν. Ο αντικαταστάτης του Φιντάν στο MİT ήταν ο συγγενής του Ερντογάν, ο Ιμπραήμ Καλίν.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ο Φιντάν μοιράστηκε επίσης τις προβλέψεις του σχετικά με τη δεύτερη θητεία του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Τραμπ. Ο Φιντάν δήλωσε ότι η Άγκυρα έχει προηγούμενη εμπειρία συνεργασίας με την κυβέρνηση Τραμπ, τονίζοντας την προσωπική σχέση μεταξύ Ερντογάν και Τραμπ. «Δουλέψαμε μαζί κατά τη διάρκεια της προηγούμενης θητείας του Τραμπ και ο πρόεδρός μας είχε μια ισχυρή προσωπική σχέση με τον κ. Τραμπ», δήλωσε ο Φιντάν. Πρόσθεσε ότι αυτό το διπλωματικό πλεονέκτημα χρησιμοποιήθηκε για την αντιμετώπιση εγγενών προκλήσεων στις διμερείς σχέσεις. Ωστόσο, αναγνώρισε ότι οι προσπάθειες των ηγετών μπορούν να φτάσουν μέχρις ενός σημείου, καθώς οι πραγματικότητες απαιτούν τελικά τη λήψη οριστικών θέσεων.
Ο Φιντάν σημείωσε ότι η Τουρκία προχωράει μπροστά με βάση τα διδάγματα που αποκόμισε από την πρώτη θητεία του Τραμπ. Απέφυγε να κάνει εικασίες σχετικά με τις μελλοντικές προτιμήσεις ή το υπουργικό συμβούλιο του Τραμπ, εξηγώντας: «Η εξαγωγή συμπερασμάτων με βάση την προσωπική ιστορία στην πολιτική αποδεικνύεται συχνά ασυνεπής. Υπάρχει μια παροιμία: «Βαρύς είναι ο κόμπος στο χτένι». Πιστεύουμε ότι αυτή η αρχή θα ισχύσει και εδώ». Τόνισε τη σημασία της προετοιμασίας για τις αβεβαιότητες και του καταιγισμού ιδεών για εναλλακτικά σενάρια πολιτικής για μια πιθανή δεύτερη θητεία του Τραμπ. Σχολιάζοντας την αμερικανική εξωτερική πολιτική, ο Φιντάν υποστήριξε ότι με την πάροδο των ετών, η αμερικανική πολιτική είχε δημιουργήσει μια φιλοϊσραηλινή ισορροπία, η οποία, όπως είπε, είχε ενσωματωθεί βαθιά στο Κογκρέσο και στο ευρύτερο πολιτικό περιβάλλον. «Η υποστήριξη του Ισραήλ, ακόμη και σε βαθμό προώθησης μιας σιωνιστικής ατζέντας, έχει γίνει σχεδόν προαπαιτούμενο στην αμερικανική πολιτική», υποστήριξε. Ο Φιντάν επέκρινε την αμερικανική προσέγγιση, σημειώνοντας ότι υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν, τα γεγονότα στη Γάζα είχαν φτάσει σε αυτό που περιέγραψε ως επίπεδο γενοκτονίας. Προειδοποίησε ότι παρόμοιες δυσμενείς εξελίξεις όσον αφορά το Ισραήλ ήταν πιθανές και κατά τη διάρκεια των Ρεπουμπλικανικών κυβερνήσεων. «Ελπίζουμε ο Τραμπ να εκπληρώσει την υπόσχεσή του να μην ξεκινήσει νέους πολέμους, επεκτείνοντας αυτή τη δέσμευση και στο παλαιστινιακό ζήτημα», πρόσθεσε.
Όσον αφορά τους δεσμούς των ΗΠΑ με τις κουρδικές δυνάμεις στη Συρία, ο Φιντάν υποστήριξε ότι οι σχέσεις αυτές δικαιολογούνται κυρίως από τα αμερικανικά συμφέροντα για τους πετρελαϊκούς πόρους της περιοχής και την ασφάλεια του Ισραήλ. Παρατήρησε: «Έχουμε επικοινωνήσει σαφώς στους Αμερικανούς ομολόγους μας ότι εάν υπάρχει μια δομή που απειλεί την Τουρκία, ο αγώνας μας θα συνεχιστεί, ακόμη και πέρα από τα σύνορά μας». Τόνισε ότι η προσέγγιση αυτή σηματοδοτεί τη μετάβαση της Τουρκίας από μια αμυντική σε μια προληπτική στρατηγική. «Άλλοι περιφερειακοί παράγοντες και χώρες πρέπει να κατανοήσουν την αποφασιστικότητά μας», δήλωσε ο Φιντάν, επιμένοντας ότι οι ενέργειες της Τουρκίας δεν αφορούν τον επεκτατισμό, αλλά τη διασφάλιση της εθνικής της ασφάλειας.
